Zbulimi i vetëvrasjes

[Xhuxhumaku]

Kete po e postoj per Kuqken...

Zbulimi i vetëvrasjes

Çdo vetëvrasje është një vrasje, dhe anasjelltas, çdo vrasje është edhe vetëvrasje, për sa kohë që në dyja anët, viktimat, si ajo aktive dhe ajo pasive, si vrasësi dhe i vrari, janë gjithsesi të njëjtët njerëz. Me të njëjtën sasi dhe formë sysh, duarsh, zemrash, prindërish… Kështu duket se është çështja në esencë,

Që nga teoritë e konspiracioneve fetare e deri tek lëvdimi nën zë si shenjë emancipimi

Ervin Hatibi


Çdo vetëvrasje është një vrasje, dhe anasjelltas, çdo vrasje është edhe vetëvrasje, për sa kohë që në dyja anët, viktimat, si ajo aktive dhe ajo pasive, si vrasësi dhe i vrari, janë gjithsesi të njëjtët njerëz. Me të njëjtën sasi dhe formë sysh, duarsh, zemrash, prindërish… Kështu duket se është çështja në esencë, ndonëse në aparencë kamikazët përkufizohen si ata që brenda vetvrasjes bëjnë edhe vrasje apo anasjelltas. Gjithnjë e më dendur, kushdo që hap gazetat në Shqipëri, futet gati përditë në një shesh gjithnjë e më pak virtual vetëvrasjesh, perimetri i të cilit ngushtohet ku më shumë e ku më pak si një lak në fytin personal tëndin si lexues. Që nga kronika e zezë vendase deri tek ajo e kuqja ndërkombëtare, vetëvrasja globaliste e kamikazit bën paralelen asimetrike me atë anonimen lokale të prindit shumfëmijësh borxhli apo të gjimnazistes së refuzuar, dhe kushdo mund të gjendet midis këtij binari. Gjithkush mund t’i hipë ndonjë avioni të infektuar, apo të presë si emigrant apo student kurbeti metronë në stacionin e gabuar, si edhe gjithkush mund të ketë apo jetë një prind borxhli pa shpresë apo kurorëthyer, në një vend ku shteti ndaj qytetarit është krejt indiferent, ndërsa opinioni tejet invadent. Me arrogancën e vet ku më të dëshpëruar e ku më pak, dy llojet e vetëvrasjeve mësipër japin e marrin të paktën në nivele të padukshme të frymëzimit reciprok. Sepse një njeri që hedh monumentalisht veten në erë, duke pasur të mbështjellë rreth vetes me shpërfillje eksploziv dhe gozhda, është stimulant tepër konfortues për një tjetër që matet të tërheqë thjeshtë këmbëzën në tëmth apo të përcjellë poshtë me ujë fostoksinën... Gjithashtu, e kundërta: kush përgatitet për vetshpërthim, kujton sesi njerëz të tjerë me pretendime aspak heroike kanë gjetur guxim të vënë dorë mbi jetën e tyre duke pasur në dispozicion mjete shumë më pak efikase e të shpejta…



Invazionet e trurit

Për lexuesin tonë të dyja këto invazione të mendjes janë të reja. Vetëvrasja e publikuar ka qenë privilegj i limituar kryeministrash poliagjentë apo personazhesh të Shekspirit, ndërsa Oso Kuka (se më thonë Oso baroti/e djeg vedin edhe ty) dhe Vojo Kushi kanë qenë përfaqësuesit modestë të vetmohimit luftarak in extremis. Industrializimi i informacionit në vend, me kërkesën e tij të dëshpëruar për ngjarje, e ka ekspozuar individin shqiptar përballë hollësive të gjithanshme të mjedisit, duke nxjerrë në dritë çkamos. Përmes këtij procesi, për herë të parë bota shqiptare i është afishuar lakuriq para hundës në kohë reale banorit të saj. Shqipëria Sot ka qenë një zbulim i vonë: striptiza e saj nisur në liri, me faqet e para shtypur me shkronja plumbi të vitit 1990, sosi gati njëkohësisht me bumin në biznesin e ndërtimit, i cili u bë një nga burimet kryesore financuese të gazetave e televizioneve tona. Mediat që u themeluan përmbi pallatet e larta të bumit imobiliar, zakonisht duke shpërfillur edhe ato distancat etike, mundësuan kështu edhe kuotën më të lartë e efikase të vëzhgimit vuajerist përmbi shoqëri. Hipur mbi to vumë re se shqiptarët, ndër të tjera, ia kishin nisur në mënyrë frenetike të vrisnin veten. Midis pallateve të larta me xham turk dhe vetvrasjeve të shpeshta, nën siglat e emisioneve të lajmeve që shkruajnë NEËS dhe jo LAJME, zbuluam se ishim bërë befas tamam si gjithë bota… Të noterizosh vetëvrasjen si shenjë emancipimi është krejt e jashtëligjshme për opinionin publik, kur në fakt vetëvrasja shihet, duke favorizuar esencën në dëm të aparencës, si shëmti e dhimbshme, e cila tregon thjeshtë dëshpërim skamnor apo poshtërim seksual apo tranzicion identitar ... N Vetëvrasja në një shoqëri post-totalitare, mund të kuptohet edhe si një nga format e zbulimit të vetes, pronësimit mbi këtë instancë fakt, ndon Vetëvrasja në një shoqëri post-totalitare, mund të kuptohet edhe si një nga format e zbulimit të vetes, pronësimit mbi këtë instancë se hidhur,vetëvrasja në një shoqëri post-totalitare, mund të kuptohet edhe si një nga format e zbulimit të vetes, pronësimit mbi këtë instanc Vetëvrasja në një shoqëri post-totalitare, mund të kuptohet edhe si një nga format e zbulimit të vetes, të pronësimit mbi këtë instancë … Nuk është interesante të citosh togfjalësha alarmistë të opinionistëve të shqetësuar nga përmasat prej fushate të vetvrasjeve në vend, sepse ato mbushin faqet e para të gazetave më të mëdha të vendit. Ndërkaq, zëra “ndryshe” që shprehin konsiderata për rritjen e vetvrasjeve në vend, mundemi t’i gjejmë ndonëse nën pseudonime, vetëm nëpër kthinat hiperdemokratike të internetit. Ja si shfrehet në një forum shumë popullor on line një mendimtar anonim nën pseudonimin priapik “Dick Darlington Delarge”:


“jam i lumtum qi ma n'fund dhe n'shqypni vedvrasja po prek shoqnin. Derrat kurr nuk din me vra vedin.



Me vra vedin asht me DIT me kuptu me shiju me jetu



bash nji kjo kallxo per nji shoqni civile qi me shpejtsi asht tuj prek shqypnin, pra cka du me than asht se nuk asht vedvrasja ajo qi po prek shoqnin civile por ekzistenca e nji shoqnie civile ose jocivile percaktohet, ne mes tjerash, ka niveli i fenomenit t'vedvrasjes ky relacion asht ne perpjestim t'drejt - sa ma shum vedvrasje aq ma civil ne shoqnia, ne e kunderta sa ma pak ose aspak aq ma pran nivelit kafshnor asht ne shoqnia”



Pse kjo valë vetëvrasjesh

Të shqetëson ky racizëm për kafshët e shkreta, dhe përmendja e tyre si shembull prapambetje është thjesht e pajustifikuar dhe pasojë e dogmatizmit darvinist. Gegshkruesi harron se përveç vetvrasjes, kafshët nuk ndotin as mjedisin, nuk bëjnë genocide apo nuk ndërtojnë kampe përqëndrimi. Paradoksale është se ai që quhet sot qytetërim, shkëputja me arsye kritike e teknologjike nga marrëdhëniet tradicionaliste e artizanale, shoqërohet me gjoba të ndryshme dhe efekte tepër të dhimbshme anësore… Kështu niveli i modernizimit të një shoqërie perëndimore zakonisht shkon paralel me numrin e vetëvrasjeve për banor dhe me ndotjen e ambientit. Po ashtu dihet se kombet që kanë bërë Aushvicin dhe Hiroshimën, janë etalon qytetërimi për gjithë botën…Dikush mund të replikojë me logjikën e cinikut dionisiak mësipër, duke thënë se vetëvrasjet tona nuk janë shenjë e ndonjë spiritualiteti të elaboruar negativisht apo e ndonjë spleen-i, por thjeshtë një metaforë e vdekjes nga uria. Po ama, nëse vetëvrasjet tona u shpjegokan kryesisht me dëshpërimet e varfërisë, eksperienca e sa e sa vendeve ku e ku më të varfëra se Shqipëria, tregon një prani gati simbolike të kësaj dukurie. Dallimi thelbësor është, se ndryshe nga ne, vende të botës së tretë, përveç shkallës së varfërisë kanë shumë më të lartë edhe shkallën e fetarësisë… Argument se vetëvrasjet nuk lidhen edhe aq me ekonominë sesa me kulturën, është edhe fakti se amerikanët kanë nivelin më të ulët të vetëvrasjes krahasuar me gjithë shteteve e tjera të Evropës, gjë që shkon në përpjesëtim të drejtë me faktin se përqindja e amerikanëve që besojnë Zotin, ringjalljen në SHBA është dallueshëm më e lartë krahasuar me evropianët. Megjithëkëtë, besimi u përfol publikisht si një shtysë në një valë vetëvrasëse të miturish e të rinjsh në vend, të cilët faqet e para të gazetave i përkufizuan si viktima të besimit të kotë në jetën tjetër. Shkruesit e kronikanët e ndryshëm nuk harronin kurrë të nënvizonin faktin se policia bllokonte si prova për qartësimet e vetëvrasjeve edhe kopje të revistës së Dëshmitarëve të Jehovait, “Kulla e Rojës” të gjendura në shtëpitë e viktimave. (Duhet thënë se e shtypur në një tirazh oqeanik, revista në fjalë, është jo pak e përhapur në shtëpitë tona. Respekti për fjalën e shkruar si edhe për tekste ku përmendet Zoti, plus ilustrimet biblike ngjyra-ngjyra, janë shkaqe të mjaftueshme që edhe pa qenë vetë dëshmitar, ta ruash gjatë në shtëpi kopjen e revistës që ta ka falur në rrugë ndonjë çift buzëqeshës misjonarësh.)



Mini-histeria mediatike

Që pas rënies së diktaturës, jemi mësuar me sulme ndaj komuniteteve të ndryshme fetare, kryesisht ndaj atij musliman apo ortodoks në vend, dhe kjo për tema kryesisht politike a gjeopolitike. Por kriminalizimi i besimit si shtytës për vetëvrasje i bënte jehonë kësaj here retorikës së revolucionit kulturor të vitit 1967. Mbase të ndikuar jo vetëm nga helmi i vjetër anti-fetar, por besoj edhe nga paralelja ( e papërmendur ama) me kamikazët islamistë të emisioneve të lajmeve, shkrues apo lajmpërcjellës të painformuar rendën të kriminalizojnë të besuarit në jetën tjetër si arsye vendimtareë për t’i marrë jetën vetes nga adoleshmentët e fëmijët e familjeve hallexhije të tranzicionit tonë. Në emisione prestigjioze lajmesh u thërritën eksponentë folklorikë të religjionit popullor, si psh. Kujdestarja e Vendit të Shenjtë të Dervish Hatixhesë, për të deklaruar se jeta tjetër nuk ekziston, se nuk ardhur njeri “prej andej” që të na dëshmojë për ndonjë gjë të tillë… ( Duke iu referuar kësaj mini-histerie mediatike, besimi në jetën tjetër mori një pamje paligjshmërie. Në të njëjtat ditë kur kronikat dhe opinionet dukej se kishin gjetur një armik komod për t’i shkarkuar përgjegjësinë kryesisht sociale të vetëvrasjeve, një i marrë nga qyteti i Shkodrës, u arrestua me akuzën (vini re!) për “përhapje të lajmeve të pavërteta dhe panikut”. “Krimineli” kishte shpërndarë nëpër qytet trakte që bënin thirrje për fundin e afërt të botës… Arrestimet duhet të kishin përfshirë në fakt edhe shumicën e klerikëve të lartë dhe më pak të lartë të të gjitha komuniteteve fetare në vend, të cilët pak a shumë besojnë dhe predikojnë të njëjtin panik… )



Kriminalizimi i jetës

Si zakonisht, akuza hamendësore për nxitje “fetare”vetëvrasjesh u artikulua nga joprofesionistë, dhe përgjigja kundër saj u dha në formë deklaratash zyrtare nga përfaqësues të komuniteteve të reja të akuzuara. Të njëjtën gjë e kemi parë edhe kur akuzohet Komuiteti Musliman në shtyp: akuzat i formojnë shkrues të paprofilizuar, dhe përgjigjet i japin zyrtarisht komunikatat e Komunitetit. Asnjë lloj mediacioni nga ndonjë specialist i mundshëm, për t’i ofruar opinionit një version të ndryshëm nga ai gazetaresk-gjenerik apo dogmatik-apologjetik që kanë palët… që predikojnë jetën e ardhme, një njohës minimal i doktrinave fetare, mund të shihte qartë se fetë monoteiste, të bazuara mbi revelatat dhe bëmat e profetëve të Lindjes së Mesme, haptas e dënojnë vetëvrasjen, dhe i premtojnë vetëvrasësve dënime të ashpra në jetën tjetër. Dallim bëjnë shkolla të tilla interpretimi si Dëshmitarët e Jehovait, sipas të cilëve dënimi i ferrit është një mbishtresë jobiblike, e keqkuptuar nga Krishterimi ortodoks (katolikët, ortodoksët dhe protestantët, por edhe kishat e tjera lindore). Eskatologjia e Dëshmitarëve, ka vetëm happy end: besëmirët do të trashëgojnë parajsën në tokë, kurse jobesimtarët e kriminelët thjeshtë do të vdesin: ferri nuk ekziston. Jo për t’u bërë cinikë, si akuzuesit e papërgjegjshëm të Dëshmitarëve, por për të analizuar objektivisht, i bie të themi, se me mohimin e ekzistencës së ferrit, ata kundërshtohen me fetë tradicionale, për t’u pajtuar me ateistët. Gjithë pjesa tjetër e diskutimit është statistikë: ku është më e lartë dhe ku thjeshtë simbolike përqindja e vetrvrasjeve, tek besimtarët apo tek ateistët. Në momente të rënda emocionale, ku zakonisht një besimtar i feve tradicionale, bie në tundimin e vetëvrasjes, frika ndaj dënimit në jetën e amshuar, shpresohet t’ia kthjellojë gjykimin. Ndërsa dikush që beson se me vetëvrasjen, thjeshtë do të vdesë e do të tretet e do t’u japë fund halleve, pa i shkuar ndonjë destinacioni të dhimbshëm, ka më shumë gjasa ta konkretizojë projektin e vet. Kështu, edhe pa qenë nevoja të dëgjojmë komunikata e tyre për shtyp, absolutisht duhet përjashtuar mundësia që Dëshmitarët të kenë qenë apo të jenë shtytës të drejtpërdrejtë apo të tërthortë të vetëvrasjeve. Nëse faji i tyre është se nuk besojnë në dënimin e ferrit, atëherë duhet të kriminalizojmë bashkë me ta për të njëjtin faj, të gjitha entet e tjera që promovojnë të njëjtin mosbesim, qofshin këto kulturore, shkollore apo edhe policore (kujtoni arrestimin e Shkodrës)…


OPINIONE

Udha e jetës, përtej tundimit të dëshpërimit...


Don Marian Paloka *

Zoti i Biblës së hebrenjve dhe të të krishterëve është Zoti i lirisë dhe i jetës. Bashkësia e besimtarëve, e shndritur me dritën e zbulimit hyjnor të përmbajtur në Shkrimin e Shenjtë, është bashkësia që, e nxitur nga forca e Krishtit të ringjallur, këndon himnin e hareshëm të jetës. Me këtë këngë davarit hijet e vdekjes që e kërcënojnë horizontin e njerëzimit. Krishti thotë se Zoti “nuk është Zoti i të vdekurve, por i të gjallëve” (Mt 22, 32) dhe përshpirtëria e krishterë është përshpirtëri e shenjtërisë së jetës, sepse “njeriu i gjallë është lavdia e Zotit” (Sh. Ireneu i Lionit). Një jetë me besim në Zotin e dashurisë, që na ka zbuluar Jezu Krishti, është jetë plot me forcën e shpresës që e mund mëkatin e dëshpërimit. Dëshpërimi i skajshëm deri në heqjen e jetës vetjake me aktin e vetëvrasjes është mëkat kundër Zotit të jetës, që është burim i një shprese që nuk mbështetet në mundësitë njerëzore, por në besimin se Zoti ndërhyn në pamundësitë njerëzore dhe hap rrugën e jetës. Ajo që mund të ndërmarrë kisha për të parandaluar vetëvrasjet është shpallja e hapur dhe e palodhur e ungjillit dhe e të vërtetave të besimit. Në Katekizmin e Kishës Katolike, zëri më i lartë zyrtar për doktrinën kishtare, i miratuar nga Papa Gjon Pali II në vitin 1992 thuhet: “Vetëvrasja bie ndesh me prirjen natyrore të qenies njerëzore për ruajtjen dhe vazhdimin e jetës së vet. Ajo fyen dashurinë për të afërmin, sepse këput padrejtësisht lidhjet e solidaritetit me familjen njerëzore, kombin dhe shoqëritë e tjera njerëzore ndaj të cilave vazhdojmë të kemi detyrime. Vetëvrasja bie ndesh me dashurinë për
Zotin e gjallë” (n. 2281). Duke vijuar përsëri për të njëjtën çështje, thotë:“Vetëvrasja bie ndesh rëndë me drejtësinë, shpresën dhe dashurisë. Ajo ndalohet nga urdhërimi i pestë” (n. 2325). Katekizmi i Kishës Katolike thotë gjithashtu: “Nëse vetëvrasja bëhet me qëllim për të dhënë shembull, veçanërisht për të rinjtë, merr mbi vete edhe rëndesën e skandalit. Bashkëpunimi me dashje për vetëvrasje është kundër ligjit moral.” (n. 2282) Katekizmi i Kishës Katolike shpreh qartë edhe arsyen për të cilën dënohet rreptësisht vetëvrasja, kur thotë: “Ne jemi shërbëtorë, jo pronarë të jetës që na ka dhënë Zoti, prandaj nuk
është në dorën tonë të vendosim për të” (n. 2280). Kisha, nëpërmjet të gjithë atyre që janë të angazhuar në punën baritore, nxit dashurinë për jetën dhe e themelon këtë dashuri në urdhërimin e Zotit, i cili jep edhe
forcën për ta zbatuar atë. Besimi nuk është udha e shkurtër për të shkuar në parajsë, por ushqim i domosdoshëm që na jep forcën për ta ndërtuar mbretërinë e Zotit këtu, në tokë, me njerëzit e tjerë,
deri kur Zoti, që na e ka dhënë jetën, të na thërrasë në lumturinë e tij. Lodhja dhe dëshpërimi që shpesh prekin thellë shpirtin e njeriut, gjejnë një përgjigje në fjalët e Jezusit, që në ungjillin sipas
Mateut thotë: “Ejani tek unë të gjithë ju që jeni të lodhur nga barra e rëndë, e unë do t’ju jap pushim. Merrni mbi vete zgjedhën time e mësoni nga unë, që jam zemërbutë dhe i përvuajtë, e do të gjeni prehje për
shpirtrat tuaj. (Mt 11, 28-29). Dhe nuk ka asnjë dëshpërim, të cilën Krishti nuk mund ta shndërrojë në shpresë; asnjë urrejtje, që ai të mos mund ta shndërrojë në dashuri.



* Teolog katolik


Vetëvrasjet dëmtojnë shoqërinë



Bledar Myftari *

Qënia njerëzore, kjo krijesë e përkryer e Zotit të Gjithësisë, është përballur dhe përballet në mënyrë të vazhdueshme me sfida nga më të shumtat, një pjesë e së cilave është thjesht produkt i veprave të saj. Zoti i Madhëruar, thotë në Kur’anin Fisnik: “ Ne e fisnikëruam njeriun”. Kur’ani : (17.70.) Është pikërisht kjo qenie fisnike që u obligua të bartë revelatat hyjnore, me të cilat do të udhëhiqej shoqëria njerëzore dhe që do të vazhdojë të udhëhiqet, duke e bërë njeriun krijesën e veçantë, më të lartë dhe të përgjegjshëm për gjithçka që bën. Kjo sepse atij i është dhënë aftësia për të logjikuar dhe për të dalluar atë që është e dëmshme për të dhe për bashkësinë ku ai jeton. Të qenët i ndryshëm është një nga tiparet tona më të veçanta. Secili ka mënyrën e tij të perceptimit dhe të vlerësimit të çështjeve në të mira apo të këqija, por jo të rralla, janë problemet që ne njerëzit nuk përpiqemi tu japim rrugë zgjidhje por, përkundrazi bëjmë zgjedhje që nuk janë të pranuara nga çfarëdo lloj logjike, fetare, laike apo dhe ateiste qoftë. Mjaft njerëz pa besim dhe të pa aftë për të përballuar sfidat e jetës mendojnë se rruga për t’u dhënë fund këtyre problemeve që hasin është pikërisht t’i japin fund jetës së tyre të kësaj bote, në mënyra nga më të ndryshme. Në parimet islame, vetëm ta mendosh një diçka të tillë është e papranueshme. Zoti, është Ai që na e ka dhënë jetën dhe askush nuk ka të drejtë ta ndërpresë atë me pa të drejtë, qoftë kjo edhe jeta jote. Në Kur’anin Fisnik thuhet: “Dhe jepni për një rrugë të Allahut e mos hidhni veten në rrezik dhe bëni mirë; me të vërtetë Allahu i do bamirësit“ (2.191). Po ashtu: “ .. kush shkakton vdekjen e dikujt që s’ka bërë krime dhe që s’ka bërë shkëtërrim në tokë, atëherë (krimi i tij) është si të kishte vrarë të gjithë njerëzimin. E kush e ngjall ( bëhet shkak që ai të mbesë i gjallë ) është si të ketë ngjallur ( shpëtuar) të gjithë njerëzimin”. (Kur’an.5.32.) Askush që pretendon që beson në Zotin nuk mund të vrasë veten e tij dhe as të jetë ai vrasës i dikujt apo shkaktar në vrasje. Profeti Muhamed - paqja qoftë mbi të - thotë se : “ Ai i cili vret veten do të vazhdojë të dënohet dhe pas Ringjalljes në të njëjtën mënyrë që ai ka vrarë veten”. Aq më tepër kjo bëhet më e papranueshme për besimtarët të cilët besojnë në Caktimin – kaderin - e Zotit, që do të thotë se sprovat që ata po kalojnë janë pjesë e këtij Caktimi dhe durimi e përballja me to, janë mënyrë për t’u shpërblyer dhe për t’u afruar me Zotin e tyre. Ndërkohë që dukuria e shëmtuar e vetëvrasjeve që pretendohet se vjen si pasojë e këtyre besimeve të reja fantazëm që po lindin në Shqipëri si kërpudha pas shiut, nuk bën gjë tjetër, vetëm se e dëmton shoqërinë tonë dhe bëhet shkak që qytetarët në vend që t’i kthehen besimit dhe të gjejnë në të prehjen e munguar dhe të ndaluar për ta me dekada të tëra, ndjekin rrugën e kundërt, duke e parë besimin si fenomen të dëmshëm për ta dhe fëmijët e tyre.



* Myftiu i Tiranës



Vetëvrasja, pabesi karshi Perëndisë



Vlash Plepi *

Kërkimi i kuptimit të jetës nuk përbën vetëm problem të filozofisë, por edhe një nevojë elementare të jetës së përditshme. Mungesa e gjetjes së një kuptimi, i cili të mbushë nevojën ekzistenciale të njeriut, është e lidhur me ndryshimet e vrullshme që janë shënuar në kohën tonë. Është karakteristik fakti që dobësia më e madhe përballë problemit të kuptimit të jetës paraqitet sot, ku njeriu realizon zotërime të mahnitshme në shkencë dhe teknikë, duke e shtrirë pushtetin e tij, madje edhe më tej planetit të tij ku banon. Prandaj edhe kjo pamundësi e njeriut paraqitet si një ironi tragjike. Me bollëkun e madh ekonomik, sikurse dhe me krizën e theksuar ekonomike, zvogëlohet kohezioni i anëtarëve të shoqërisë. Paraqiten më tepër raste të pamundësisë së përshtatjes në jetën shoqërore, duke rritur kështu përqindjen e vetëvrasjeve. Në të kundërt, në rastet e rreziqeve apo të kërcënimeve të mëdha kohezioni i anëtarëve të shoqërisë rritet dhe përqindja e vetëvrasjeve të saj zvogëlohet. Me fjalë të tjera, në këto raste anomia e shoqërisë (problemet ekonomike dhe sociale) ulet ose zhduket dhe rivendoset kohezioni i anëtarëve të saj. Në kohën e sotme anomia sociale kultivohet me turmëzimin e njerëzve, gjë që të çon në shndërrimin e tij në numër (individ) dhe izolimin e tij. Filozofia e qytetërimit bashkëkohor, ekonomia, mënyra e jetesës, mjetet e informacionit dhe të komunikimit e shtypin personin, e ulin duke e shndërruar në numër dhe e bëjnë të huaj, duke e veçuar nga ambienti shoqëror i natyrshëm. Lidhjet e tij të hershme sociale zhduken jo vetëm nga ambienti i tij i gjerë shoqëror, por dhe nga ai më i ngushtë. Njeriu braktis lidhjet e tij tradicionale shoqërore dhe farefisnore e orientohet drejt vetmisë. Kjo në radhën e saj kultivon fobira të shumëllojshme, që shkrijnë jetën sociale dhe e mundojnë njeriun. Kështu hapet lehtë rruga drejt zhgënjimit dhe vetëvrasjes. Piedestali i tendencës drejt vetëvrasjes është ndjenja e thellë e vetmisë, që nga njëra anë zhvillohet mbi personalitete të mangëta, dhe nga ana tjetër fuqizohet nga kushtet e këqija sociale të individit. Kjo vetmi është e mundur që të shprehet si ndjenjë e boshllëkut ekzistencial, si mungesë e interesit dhe të perspektivave, si ndjenjë e mospërmbushjes apo mungesës së kuptimit për jetën. Në mes të këtij qorrsokaku ku gjendet ky njeri, i një rëndësie shpëtimtare është takimi i tij me Perëndinë, sepse vetëm atëherë do të kuptojë kuptimin dhe vlerën e ekzistencës së tij si njeri dhe si person. Ky takim me Perëndinë do të japë dimensione të reja të pafund në tërësinë e tij ekzistenciale. Nëpërmjet përvetësimit të konceptit “sipas ikonës dhe ngjashmërisë”, individi ngrihet nga relativiteti dhe e përkohshmja dhe zë pozicionin e vërtetë të tij në vendin e ekzistencës së tij. Vetëvrasja, si akt dëshpërimi dhe zhgënjimi, shfaq edhe pabesinë karshi Perëndisë. Njeriu, duke i dhënë fund brutalisht jetës së tij, mohon pushtetin e Perëndisë dhe shpreh pabesinë e tij ndaj dashurisë dhe providencës Hyjnore. I krishteri i vërtetë beson se Perëndia nuk do të lejojë që të tundohet “përtej fuqive” të tij. Mundet jo vetëm që ta çlirojë nga çdo e keqe, por dhe ta ndihmojë që ta përballojë për interesin e tij të vërtetë dhe të përjetshëm.


* Teolog ortodoks



KRONOLOGJIA

Vetëvrasjet në Shqipëri, sa shumë brenda një viti



5 janar 2004
Një 31-vjeçare, nënë e 3 fëmijëve, i ka dhënë fund jetës në rrethana enigmatike. 31- vjçarja F.M, banuese në Manzë të Durrësit, ka gjetur vdekjen si rezultat i përdorimit të fostoksinës. Policia nuk i ka zbardhur motivet e këtij rasti vetëhlmimi, ndërkohë që po punon për zbardhejn e tij.



18 mars 2004
Një 70-vjeçare nga fshati Shalës i Elbasanit, ka tentuar t'i japë fund jetës, sepse e rrihte nusja e djalit. Zenepe Cani ka pirë helm, duke përfunduar në gjendje të rëndë në spitalin e qytetit.



18 mars 2004
Një vajzë 14-vjeçare është vetëhelmuar me fostoksinë pasditen e 18 marsit në banesën e saj në fshatin Shënpremte të komunës Gradishtë në Lushnjë. Luljeta Maxhi kishte shfrytëzuar çastin kur në banesën e saj nuk ndodhej asnjë nga pjsëtarët e familjes.



19 mars 2004
Luljeta Lavdollari, 31 vjeçe, banuese në fshatin Mbrakull të Beratit, i ka dhënë fund jetës, duke lënë jetimë dy fëmijë. Ajo kishte pirë fostoksinë në dhomën e gjumit, duke lënë mister shkaqet e vetëflijimit.



24 mars 2004
Fostoksina i merr jetën një 16-vjeçareje nga komuna Hyzgjokaj e Lushnjës. Olta Xhepexhiu, nxënëse e vitit të tretë në gjimnaz, i ka dhënë fund jetës, pas një grindjeje me prindërit.



6 prill 2004
Një grua 21-vjeçare në Elbasan është vetëhelmuar me fostoksinë. Hamide Vllaha ka konsumuar një sasi të madhe helmi, dhe më pas ka gjetur vdekjen disa minuta pasi ka mbërritur në spital. Burime nga Policia e Elbasanit bënë të ditur se mbetet ende mister helmimi i 21-vjeçares.



11 prill 2004
Ishte kthyer nga varrezat, pi fostoksinë. Dorina Taullau, 20 vjeç, nga Lushnja, pasi ka dale shëtitje me të afërmit e saj për një moment është larguar në një kabinë telefonike dhe ka pirë helmin. Në momentet e fundit të jetës ajo ka deklaruar se vetëflijimin e ka kryer pa ndonjë shkak.



20 qershor 2004
Piu solucion për larje rrobash, vdes në spital. Marsela Kella, banuese në Korçë, ka vdekur dy ditë më parë pasi kishte pirë solucion për zbardhjen e rrobave për shkak të ndarjes së saj me bashkëshortin.



7 korrik 2004
E.M, ka tentuar të vras veten duke pirë bar miu, sepse i ishin ndarë prindërit. Për 15-vjeccare kjo është hera e katërt që ndodhet në Spitalin Ushtarak për të njëjtën arsye. Ndërkohë që pas ndihmës së marrë nga bluzat e bardha adoleshentja ndodhet jashtë rrezikut për jetën.



18 korrik 2004
Lumturi Zeqiri, ka pirë fostoksinë, pas grindje që ka psur me bashkëshortin. 27-vjeccarja pasi ishte zënë me burrin ka pirë helmin. Më pas ajo është dërguar në Spitalin Ushtarak edhe pse i është dhënë ndihma e nevojshme nuk ka mundur t’i shpëtojë vdekjes.



26 tetor 2004
Ersida Mema pi fostoksinë, mister shkaku. 18-vjeçarja, nënë e një fëmije 2 vjeçe i ka dhënë fund jetës së saj duke pirë helm. Sipas të afrëmve ersida kishte disa vjet që kishte ardhur në Tiranë dhe nuk ka pasur probleme, ndërkohë që edhe ata nuk e kuptojnë këtë veprim të të afërmes së tyre.



1 nëntor 2004
Pi tre kokrra fostoksinë, mister shkaku. Mariglen Runga, nga Tiranë ka gjetur vdekjen dje në Spitalin Ushtark pas pirjes së helmit. Sipas familjarve 24-vjeçari kishte qenë në shtëpi së bashku me nusen e vëllait kur kishte pirë helmin. Edhe pse mjekët kanë bërë të pamndurën t’i shpëtojnë jetën 24-vjeçarit, helmi vdekjeprurës i ka marrë jetën të riut nga Tirana. “Kam pirë tre kokrra fostoksine të lutem më shpëto”, janë këto fjalët e fundit të 24-vjeçarit që i ka thënë tezes.



3 nëntor 2004
Ngatërron ilaçet e “sëmundjes” së teroideve me fostoksinë, përfundon në spital. Klodiana Lleshi ka përfunduar dje në spital nga pirja e një kokrre helmi. Sipas familjarve, 18-vjeçarja e ka amrrë nga tavolina fostoksinën duke menduar se ishte ilaçi i saj, të cilat i përdorte për teroidet. Por pas kësaj ka përfunduar në spital, mjekët kanë bërë të pamundurën dhe e reja i ka shpëtuar kthetrave të vdekjes.



16 dhjetor 2004
Divorcohet nga gruaja dhe më pas kjo e fundit nuk e lëjon të takojë vajzën, pi fostoksinë. Argjend Gashi ka përfunduar dy ditë më parë në toksikologjinë e Spitalit Ushtarak pasi ka pirë dy kokrra helm. Sipas motrës, 24-vjeccari ishte i martuar me një vajzë nga Lezha dhe nga kjo martesë kishe lindur një vajzë. Por pas disa mosëmarrveshjesh Argjendi ishte ndarë nga nusja, ku kjo e fundit i ka marrë edhe vajzën. “Ajo i ka thënë se vajzën vëllai im nuk do ta shikojë dhe as nuk do ta takojë” tregon 22-vjeccarja. Sipas saj ky ka qenë edhe shkaku që Argjendi ka pirë edhe fostoksinën. Pasi kë piarë këtë të fundit dy polcë që p patrullonin kanë parë gjendjen shëndtësore të 24-vjeccarit dhe e kanë dërguar menjëherë në spital për të marrë ndihmën e shpejtë. I riu ka mbërritur në spital në gjendje të fikti dhe i është dhënë ndihma e nevojshme nga mjekët e toksikologjikut. Sipas bluzave të bardha pacienti kishte pirë dy kokrra fostoksinë por ndihma e dhënë nga mjekët ka bërë që babi i një fëmije t’i shpëtojë vdekjes.


02.09.2005

http://www.abc.com.al/

[BRADYKININ]

Wow! Artikull fantastik! Ja vlejti koha. Me pelqen diapazoni i gjere i gjuhes shqipe qe perdor autori dhe lehtesia me te cilen kalon nga mendimi ne mendim....shembujt qe jep per ti konkretizuar idete e tij. Me te vertete per t'u admiruar analiza.

Nga keto te vetevraret, rasti me tragjik eshte i asaj plakes 70 vjece qe paska tentuar t'i jape fund jetes sepse e rrihte nusja e djalit. Ncncnc.

[diikush]

Fenomeni natyrisht qe eshte per te ardhur keq, por artikullin gjithsesi nuk e lexova te terin, se shume i gjate dhe nuk me terheq shume ky stili 'modern' i gazetareve kohet e fundit, aq me pak mania per te perdorur fjale te huaja ose pa kuptim, apo per te shqiptarizuar fjale te tjera...sic ka perdorur ne kete artikull me sa lexova, si p.sh.

invadent
çkamos
imobiliar
frenetike
skamnor
priapik

mbase xhanem kam harruar une gjuhen, por keto fjalet e dhjetera si keto qe lexoj neper mediat shqiptare se fundmi, s'maj mend ti kem hasur kur isha ne Shqiperi, as ne shkolle as ne media...

Mbase kjo eshte jashte temes, por s'e mar vesh kete tendence te ketille te gazetarve tane....sec eshte nje opinion ne pergjithesi tek ta qe oburra te perdorim fjale te 'medha', te cilat ne fakt mendoj se e bejne nje artikull me te veshtire per ta lexuar dhe me pak terheqes...