Verërat më të mira

[Davius]

Miqtë shqiptarë të verës, “klubi” që kërkon të sjellë në restorantet shqiptare figurën e profesionistit të verës dhe të ringjallë traditën e lashtë të verës në Shqipëri

Belina Budini

TIRANË

– Po ringjallet shijimi i verës? Ndërsa lokalet ekskluzive të verës nuk mungojnë më në Tiranë dhe shoqata e parë e verës ka lindur, ajo që përgatitet të ndodhë është një panair i shijimit (degustimit) të verës. Një festë e madhe e shijimit të verës, tradita e të cilës mungon në Shqipëri, përjashtuar promocionet e llojeve të veçanta të verërave, siç është, për shembull, festa franceze e verës “Beaujolais”, e cila prej pak kohësh mbërrin edhe në Shqipëri si në shumë vende të botës të enjten e tretë të nëntorit. Tentativë e një feste degustimi të “pijes së të vërtetës”, ishte edhe mbrëmja e së hënës në hotel “Tirana”, që mblodhi miqtë shqiptarë të verës, të cilët kanë krijuar “klubin” e parë shqiptar të sommelierisë, pra shijetarëve dhe njohësve të verës.

Bëhet fjalë për një grup miqsh, disa prej të cilëve sommelierë (njohës profesionistë të verës), por edhe poetë apo thjesht të pasionuar pas verës, të cilët kërkojnë të sjellin edhe në Shqipëri kulturën e verës, kësaj tradite që, sipas tyre, i ka rrënjët e lashta te ne. Përveç promovimit të traditës dhe kulturës së verës, ata kërkojnë, në fakt, që një gjeneratë sommelierësh të mund të lindë edhe në Shqipëri, gjë e cila, sipas tyre, nuk bën gjë tjetër veçse përmirëson shërbimin dhe edukon mënyrën e servirjes së verës, e cila konsiderohet profesion më vete. “Misioni ynë kryesor është krijimi dhe kualifikimi profesional i figurës së sommelierit shqiptar, vlerësimi dhe promovimi i kulturës së vreshtit, përpunimit të rrushit dhe prodhimit të verës”, - thonë miqtë e “Shoqatës Shqiptare të Sommelierisë” .

Madje në misionin e tyre hyn edhe kultivimi i kulturës dhe njohurive për pijet si dhe largimi i brezit të ri nga vesi i konsumimit pa kriter i alkoolit (mbetet për t’u parë se si), ndërsa kanë krijuar edhe një revistë të specializuar të quajtur "Sommelieri shqiptar", për të mbledhur jo vetëm kureshtarët, por edhe të interesuarit për ta thelluar njohjen në “fushën e verës”. E konsiderojnë edhe vetë një start të vonuar gjithë këtë, kur shërbimi në bare dhe restorante e kërkon me ngut specialistin e verës si figurë profesionale të nivelit të lartë. “Figura e sommelierit, duke qenë hallka lidhëse ndërmjet prodhuesve dhe konsumatorëve, e cila i mungon momentalisht ambientit kulinar shqiptar, do të rrisë në mënyrë të dukshme nivelin e shërbimit dhe si pasojë do të ndikojë edhe në rritjen e cilësisë së turizmit në vendin tonë”, - thotë njëri nga themeluesit e klubit të miqve të verës, Dashamir Elezi.
Nuk duket punë e lehtë, në fakt, të krijosh një profesion të ri dhe t’u japësh profesionistëve të komunikimit me verën mundësinë për të pasur një rol gjithnjë e më të rëndësishëm, por miqtë tanë të verës e synojnë. Madje shkojnë më tej, duke kërkuar një rol për sommelierët jo vetëm në shërbimin e restoracionit, por edhe në prodhimin dhe shpërndarjen e verës, gjë që, sipas tyre, “ndikon pozitivisht në zhvillimin e këtij biznesi, duke bërë të mundur rritjen e cilësisë dhe përhapjen e produkteve enogastronomike shqiptare nëpër botë”.

[Davius]

Michel Brûlé, francezi 58-vjeçar që kërkon të sjellë në Shqipëri verërat luksoze

“Është koha për verërat me klas”

Nga verërat e servirura në mbrëmjen e miqve shqiptarë të verës degustoi disa syresh dhe përmend se një shije të mirë i la vera e kantinës të Beratit. Michel Brûlé, francezi 58-vjeçar që drejton QTU-në, është megjithatë në këtë festë për të parë mundësinë e hapjes së tregut shqiptar ndaj verërave franceze. Dhe nuk duket pesimist. I mendimit se fuqia blerëse në Shqipëri është madje më e lartë se ajo në vende të tjera të rajonit (mendim që e mbështet në shifra), ai përmend suksesin e djathërave franceze, të cilët, pas një hezitimi fillestar, thotë se po shiten mirë në Shqipëri. Dhe shpreson që kjo të ndodhë edhe me verën franceze që ka reputacionin e më të mirave të botës. Si fillim, një treg i vogël, por luksoz i verës franceze është njëra nga idetë e tij, të cilën e ndan edhe me një nga importuesit shqiptarë të verës franceze, Stefan Dhimitrin, i cili pohon se deri tani nuk ka sjellë ende verëra të atilla të kushtueshme, të paktën jo më shumë se 30-40 euro.

“Sigurisht, nuk flas për verëra të rralla 3 mijë- 4 mijë euro, por për verëra të tilla si “Chateau Latour” 7-vjeçare që kushtojnë 355 euro për shishe. Në Shqipëri ka njerëz që do të blinin të tilla dhe ky është një treg për t’u hapur”, - shprehet francezi, duke shtuar se kulturën franceze të hapjes së një shisheje të mirë vere kur të vjen një mik, e sheh të aplikueshme edhe në Shqipëri, ku mikut i bëhen të gjitha nderimet. Përgjithësisht i pakënaqur me verën që kanë sjellë importuesit e deritanishëm të verës franceze në Shqipëri (verë komerciale e quan ai) Brûlé thotë se është koha që në Shqipëri të vijnë “Les grand-crus”, verërat e klasit të lartë, siç quhen që nga viti 1855.

[Davius]

“Beaujolais Nouveau”, festa e verës që vjen
edhe në Shqipëri të enjten e tretë të nëntorit

"Le Beaujolais Nouveau est arrivé". Me fjalët “Erdhi vera e re Beaujolais”, hapet riti i verës së re "Beaujolais" (në shqip Bozhole). Kjo thirrje dëgjohet menjëherë pas mesnate, kur hyn e enjtja e tretë e muajit nëntor. Hapen botet e verës dhe kjo ndodh jo vetëm në Francë, por edhe në shumë vende të tjera të botës ku kjo festë është importuar, madje edhe në Shqipëri dhe një nga organizatorët e saj është importuesi i verërave franceze, Stefan Dhimitri, një ish-mësues frëngjishteje që ka jetuar për një kohë të gjatë në Bordeau prej nga ka marrë edhe pasionin për verën franceze. "Beaujolais", kjo verë e famshme prodhohet në fshatrat e "Pays Beaujolais" në jug të krahinës së Borgonjë-s dhe prodhohet nga rrushi Gamay (rrush i kuq). Kjo verë nuk ka cilësitë e verërave të vjetëruara, por konsiderohet një verë që duhet konsumuar shpejt dhe nuk kushton shtrenjtë.

[Davius]

Pak historik

Ditët e mira dhe të këqija për verën shqiptare

Vendi ynë si vend tipik mesdhetar, i ka të gjitha kushtet për kultivimin e hardhisë siç edhe rezulton nga zbulimet arkeologjike Shqipëria ka qenë një nga vatrat më të lashta të kultivimit të saj. Në fillimet e shekullit XX deri në vitet '20, vreshtaria shqiptare trashëgonte tiparet karakteristike të vreshtarisë mesjetare mesdhetare me ngastra të vogla familjare. Sidomos gjatë pushtimit prej 5 shekujsh nga perandoria turke, vreshtaria u përqendrua në zonat katolike dhe ortodokse të vendit (Korçë, Pogradec, Përmet, Leskovik, Vlorë, Shkodër). Feja myslimane e shekullit XVI e ndalonte prodhimin e verës. Në degradim mbeti vreshtaria shqiptare edhe në periudhën midis dy luftërave botërore, 1920-1945.

Gjatë kësaj kohe dëmtime të mëdha solli edhe përhapja e sëmundjeve, si vrugu dhe hiri. Por goditja përfundimtare i erdhi vreshtarisë sonë nga shfaqja e filokserës, e cila në një periudhë dhjetëvjeçare 1930-1940, solli shkatërrimin e rreth një mijë hektarëve me vreshta. Periudha më dinamike e zhvillimit të vreshtarisë është ajo 1955-1990. Në përgjithësi periudha 1960-1975 llogaritet si më e mira për vreshtarinë tonë, si për nga rritja progresive e sipërfaqeve, ashtu edhe e prodhimit. Në vitin 1980 sipërfaqja e vreshtave arriti në 16 mijë hektarë. Pas viteve 1980, në Shqipëri, si pasojë e politikave të gabuara agrare dhe e ngushtimit të oborrit personal, gjendja e vreshtarisë keqësohet, numri i pjergullave ulet, vreshtat e prodhimit sa vijnë e degradohen, kurse për cilësinë, as që bëhet fjalë.

Nga analizat e kohëve të fundit, vendi ynë në fund të viteve '90, megjithëse statistikisht regjistronte 20 mijë ha vreshta, shfrytëzonte efektivisht vetëm 10 mijë ha. Pas viteve 1990 vetëm 4 mijë ha vreshta mbetën në prodhim (1996). Vitet e fundit vihen re tendenca në drejtim të shtimit të sipërfaqeve të mbjella me vreshta të reja. Pas vitit 1992 ka filluar investimi me punishte të vogla nga ish-teknikët dhe inxhinierët që u larguan pas privatizimit të kantinave. Në këto punishte prodhimi i verës është më cilësor dhe përpunojnë kryesisht Shesh, Kallmet, Viosh, Debinë, Serinë etj.

[Davius]

KUPTIMI
Çfarë është një sommelier?

Somelieri është një kamerier në restorant i specializuar për verën. Detyra kryesore e tij është të sugjerojë një verë që të shkojë mirë me një meny të veçantë. Për shkak të njohjes dhe kulturës kulinare që zotëron, sidomos në darkat elegante, pozita e sommelierit është shpesh po aq e rëndësishme sa edhe ajo e shefit të një restoranti. Ka edhe nga ata që sugjerojnë verërat më të shtrenjta, por një sommelier i përkushtuar dhe profesionist respekton gjithnjë parametrat origjinalë të klientëve dhe bën më të mirën që të përmbushë njëherazi kërkesat e tyre ekonomike dhe të shijes.
Shpjegimi i termit sommelier, sipas enciklopedisë “Wikipedia”

[babybell]

mos qofsha gabim deri me sot une sommelierin e kam ditur "provues vererash" dhe aspak kamarier. ç'qenka kjo! qellon psh qe ne nje sallon vere te vije sommelier dikush qe e ka pasion kete pune por qe eshte pershembull aristokrat dhe ka 30 mazhordoma qe punojne per te ne shtepi. nga ana tjeter eshte e vertete qe shefi i nje restoranti ose hotel restoranti luksoz eshte ne pergjithesi edhe sommelier.

per temen: vererat qe blej me shpesh per vete dhe qe çoj dhurate ne shqiperi jane te kuqet e "Domaine de Bergerac" . varet nga qejfet e secilit, po une e mar ngaqe nuk eshte e shtrenjte dhe eshte goxha e lezetshme: vjen si e thate dhe e frutshme (fruité).

[babybell]

edhe nje gje tjeter se harrova: kur isha ne shqiperi vura re qe nuk mbahej fare vera roze (rosé). mbase do sjell ndonje material te plote per ta bere me te njohur se ngaqe personalisht nuk e kam shume qejf nuk di te flas sh gjate per te.... ose mbase ti davius mund ta besh kete pune

[Brari]

rawson's retreat penflods .. shiraz cabernet .. nje vere e kuqe e australise.. po pi un kto dite..

nje mrekulli..

[LAINA]

Nje barcalete:

Plaku Chianty, para se te vdiste, thirri te bijte. Une po vdes dhe ju kam thirrur qe t`ju them sekretet e veres sone, tha. "Bijte e mi, vera behet edhe prej lengut te rrushit......"

[Ingenuous]

...brenda shishes ka aq shume endrra dhe pastaj vera...

Barbera d’Alba 1926, Barolo Bussia i Monforte 1947, Barbaresco Asili 1952, Spanna e pese keshtjellave 1964, Brunello i Montalcino 1971, Ghemme 1974, Sassicaia 1978....etj.

E rendesishme eshte momenti, arsyeja, personat e ftuar,...., gjithmone une mendoj se gota e fundit eshte me e mire se e para

ingenuous