Doklea

[alibaba]

Problemi është këtu:

4. Apo se Dukla e Gjineve te Dukagjinit nuk ka qene Principate etnikisht e Paster Shqiptare e per nje kohe me lojalitet edhe ndaj Papes se vet Klementit; Se Moraca nuk ka qene pjese e Kelmendit veri-perendimor qe sot njihet si Rugove e fisit Kelmend ku poashtu eshte ushtruar forma me e paster e Kanunit te Lekes?

Doklea ka qenë Doklea, derisa kur u sllavizua u quajt Dukla.

Dukla rrjedh nga Doklea.

E Doklea nga? Nga 'dux' jo, se s'ka si të rrjedh Doklea nga dux, janë shumë të ndryshme.

O u bë U, kur erdhën sllavët.

[alibaba]

5. Apo se djathi ne Dukagjin e Kelmend nuk zinet ne TINAR, po ne dofar "dhogash" per te cilat ky regjion nuk ka degjuar kurre me pare?

Jo, jo, s'ka lidhje për këta. Edhe Drenica nuk asht vetmja që ka drej, edhe Malësia nuk asht e vetmja që asht mal, edhe Barani nuk asht i vetmi që ka bar, edhe Dardania nuk ishte e vetmja që kishte dardha. Mendoje pak.

Megjithatë unë nuk po insistoj që të pranohet ideja ime, e konsideroj thjesht si ide, por po insistoj që kjo e jotja është gabim se e kam të qartë parasysh që është gabim.

[Baptist]

Problemi është këtu:

Doklea ka qenë Doklea, derisa kur u sllavizua u quajt Dukla.

Dukla rrjedh nga Doklea.

E Doklea nga? Nga 'dux' jo, se s'ka si të rrjedh Doklea nga dux, janë shumë të ndryshme.

O u bë U, kur erdhën sllavët.

, U eshte shekuj me i vjeter se O si tingull, te latinet deri vone ka munguar "O". S'ka lidhje me sllavet.

[Dok~] dhe [Duk~] jane lakime te parregullta te se njejtes fjale shqipe.

Thuhet se etruret perdornin tingullin U ne vend te O, dhe se gjuha latine e trashegoi kete mangesi nga ata.

Por eshte lehtesisht e mundur qe O te kete qene simbol i zotit perdorimi i se cilit eshte shmangur ne permbajtjet profane te komunikimit. Prandaj mungon ne shprehjet latine edhe ne kohe shume te vona si trashegimi e rrjedhoje shprehimore duke u bere me shume rregull se perjashtim i shqiptimit te fjaleve me permbajtje te O.

Pra njihet si fenomen i gjuhes latine, e kurresesi sllave.

Po munde na e sill nje shembull reprezentativ se si fjalet me permbajtje tingullore O shnderrohen ne U permes sllavishtes (por po qe se gjen ndonje, testoje ate fjale a eshte me origjine sllave apo perkundrazi, huazim sllav nga latinishtja para se ta kesh sjellur).

[alibaba]

Po munde na e sill nje shembull reprezentativ se si fjalet me permbajtje tingullore O shnderrohen ne U permes sllavishtes

Shembull reprezentativ është fakti që DUKLA nuk përmendet në kohën antike, askund, për faktin e thjeshë se meri origjinaë në atë kohë ishte Doklea.

A mundesh pak të koncentrohesh në këtë që po them: Sikur Dukla që rridhte nga Dux, atëherë Doklea nuk do të duhej të ekzistonte fare.

Ti thua nga Duka u bë Dukla, ç'hyn Doklea në këtë mes?

Dukla rrjedh nga Doklea, sido që të mendosh ti. Kjo është fakt.

Nga rrjedh Doklea?

Unë nuk shoh ndonjë ngjashmëri mes Doklea dhe dux.

[Centaurus]

O-ja e te ashtu quajtures "greqisht e lasht" eshte U ne shqip ,mirpo une se di a ka qene gjithmone keshtu apo e kemi ndryshuar ne me vone. Ndoshta ajo O-ja e vjeter eshte lexuar U e jo O si sot.

[javan]

Shembull reprezentativ është fakti që DUKLA nuk përmendet në kohën antike, askund, për faktin e thjeshë se meri origjinaë në atë kohë ishte Doklea.

Ajo qe shkroi Baptisti se U eshte germe e regjistruar shume me pare se O ne cfare njihet si shkrime pellazge, perfshi ketu edhe tabulat Egubiane, eshte e patundshme dhe e pakontestueshme.

Fakti qe toponimi Dukla ekziston edhe ne territore te tjera, sot sllave (malet Karpate dhe Poloni) deshmon qe ky shtremberim eshte sllavonik. Ndonese Dukla e Polonise bie ne territor Gallitik (kufi me Austro-Hungarine), qe deri diku me zgjon kurreshtjen per dhuraten qe Dokleja Ballkanit i ben perandorit Gallianus.

Ndersa krahina Diokles ne Ballkan, perfshi ketu edhe detin Adriatik qe u mbiquajt ne ate kohe Diolektian, e kane marre emrin nga themeluesi i Diokles/qytetit- Diolektiani.

Ne nje veshtrim me te thelle na del qe jo vetem Dukle, por as Doklea te mos kemi pasur ne periudhen aty nga shekujt e pare te mijevjecarit tone. Pra kemi te bejme me nje toponimi relativisht te re, ose qe pershtatur (gaellikisht?) nga nje emertim edhe me i vjeter.



(Behet fjale per Tabula Peutingeriana. Nje nga kryeveprat qe do duhej te deshmonte lartesine pellazge por qe u zhduk nga qarkullimi per qindra vjet per t'u rishfaqur e punuar nga nje dore e re. Kjo kopje e re, ruhet ne Vjene)

Pra, nga doli me sakte mbiu - emri Doklea? Pse kemi nje dia-deme te dyfishte Kostandin-Diokleatian?

[alibaba]

Këtu thotë se është themelu në shek. e parë pas Krishtit.

Relativisht vonë. Duket se ke të drejtë Javan

Por nuk mund të jetë themeluar nga ai Dioklecian që njohim ne, se ai jetoi në vitet 244-311, veçse nga ndonjë Dioklecian tjetër (NËSE pajtohemi se rrjedh nga emri Dioklecian).

Le të thellohemi pak më tepër:

Kur përmenden Dokleatët për herë të parë?

[Baptist]

Doclea vs Dioclea

Ngaterrimi i Diokle-së [inekzistente] me Doklene, duket me teper se i kote qe ne shikim te pare. Mes ketyre dy emrave nuk ka, - as nuk mund te kete asnje lidhje gjuhesore perffshire ate historike.

Ky s'eshte' - vecse nje ngaterrim-pergjasimi folk-etimologjie; nje barazimi arbitrar te njerezve qe mbajne veten per 'kompetent' te permiresojne gabimet ne gjerat qe gabime nuk kane - sepse keshtu ua thote truri atyre dhe ashtu do ta bejne.

Per kete arsye ne shenimet e mevonshme latine, ne, ne vend te Doclea gjejme Dioclea, -me arsyetimin se: "katundaret e malesise e paskan henger njeren shkronje, u paste mbete ne fyt!" Keshtuqe ne shkrimet e perseritura me vone nga nga pershkruesit e tyre e gjejme pothuaj rregullisht si Diocle...

Rrenja e emrit te Doklese eshte shqipe - sic kam thene dhe po perseris, - ishte, eshte, dhe do te mbetet D:~. Pra nje monogram i cili mund te marre tingullore nga te pese zanoret e pastra, (e ne rastin kur terminohet me velaret [qe per mua jane kufi guturalesh] e familjes "k"), sidomos "o" dhe "u" per te dhuruar rrenjen e cila behet baze e ketij emri DOUK~ ne format e shkurtera DOK~ dhe DUK~, ku alternimi mes Dok~ dhe Duk~ detyrohet dhe kushtezohet nga cvendosja e theksit te fjales. - Keshtu Dokle me theks ne rrokjen e fundit; kerkon zerin "o" ne rrrenje, ndersa shkurtimi i saj ne jogjinore apo emrore kerkon theks ne rrokje te pare duke inklinuar ne zerin "u" si shqiptim nominal: Dukel. *Ne te dy rastet theksi eshte i zgjatur por qe ne "e" gjinore eshte zbrites, ndersa ne "u" te rrenjes, ngrites...

Ja dhe kuptimet baze te semantikes se e kesaj rrenje atomike shqipe qe formon monogrami D.
1. dal del, dil, dol~i/en..., dual, [doual];
2. doku : duku, .... Po ndalem ketu, pasi kjo eshte me interes ne lidhje me transformimin [kush] dokle : [cka] dukel.

Veriu thote "doku!" jugu thote "duku!" forma tashme e zdukur ishte "douk" e cila me kontracion leshues shume te hershem eshte reduktuar ne "do:k~" andaj eshte krejtesisht e pacendrueshme te pretendohet se ne shprehite fonologjike sllavishtja ka mundur te ndikoje ne jug me shume se veri.

Pra format e se njejtes rrenje semantike ne diskutim: "duk" dhe "dok", jane forma shqipe absolutisht legjitime dhe te atestueshme poaq sa edhe fenomeni i hapje-mbylljes O-U ne gjuhen tone.

Ne mesjete - shqiptimi "dokle" ishte paksa i papershtatshem per sa u perket tendencave te thekshme te kesaj periudhe ne gjuhen tone shqipe qe sikur kerkonte qe te gjitha fjalet, e sidomos emrat [format emerore te tyre] t'i shkurtonte deri ne nje rrokje te vetme. Keshtu ne vend se "Do-kle~e", ajo me me deshire shqiptohej si "duuk-el"

PRAEVALIS

Doklea, apo shkurt e shqip D:ukla , nuk eshte ndertuar nga Diokletiani, ani qe ky ishte nje nder shqiptaret me te medhenje ne histori.

Dukla u ndertua ne nje zabërgjë, por "zabergja" eshte fjale sllave "dukla" nuk eshte. As vendi nuk u quajt ashtu kur Doklea u be krahine me emrin PREVALIS.

Sot qyteti me emrin Podgorice, s'eshte' vecse nje perkthim i drejtperdrejte i toponimit te mocem te kesaj krahine qe sot do te shqiptohej "Prevalle", e qe eshte nje latinizem i "Prevalis" qe ne formen e rregullt duhej shkruar Praevalis me gjinoren "e" te integruar ne emer, e qe duhet te jete poashtu nje ndikim i rregullave te shqipes ne fjaleformime latine.

Ta shohim a mund te kete dicka shqipe ne kete emertim?
P:RA|E|VAL-IS
-------------------------------
PRA = PAR~;

E - gjinore-perkatsore/pronore e nyjes shqipe qe ne antike kishte funksion emerformues. Thjeshte, keshtu shqiptaret e te pareve tane formonin disa nga emrat e vendeve ne ate kohe;

VAL = U[V]LA (nje inversion i cuditshem i rrejnjes se fjales ultesire);

IS = SI (kjo prapashtese ka me shume funksione disa prej tyre jane: funksioni pohues; pergjasues, qe i referohen nocionit ne baze te fjales )

Andaj me sintaksen e sotme shqipe kemi:
E-PAR(A)UL:A-SI
nderkohe kemi nevojen e gjinores se dyfishte E e cila inkorporohet keshtu:
E-PARA-UL:AE-SI
E-PARA-ULË-SI

alternimet tjera qe heqin nyjen e perparme jane:
PARA-E-UL:AE-SI
(PARA-E-ULË-SI)
PARËULËSI

dhe ti biem pak me shkurte, - me kohe e tera mund te kompaktesohej ne formen:

PARULCÍ
qe ne perudhen e mesme te mesjetes te reduktohej ne... [interesant...!?!]

ULCÍ~

Une ketu ndjeka vetem njeren dege te transformimit.

Por kuptimi i emrit PREVALIS eshte
PARALUGINE
Por sllavet mendohet se gjate mesjetes e kane quajtur Ribnica, qe per ta nenkuptonte "pazar te peshkut" ku me gjase edhe furnizoheshin... Pra as Dukel as Prevalle.

PRAE-VALIS = "prane (para) lugines" do te thote se fortifikata ishte me teper ne koder se ne lugun e saj.

Kjo prap na kthen te kuptimi i paster shqip i te dy variantave te emrit: doklea : dukla. Pasi qe rrenja e fjales shqipe d:k~ do te thote: "ndare"; "vecuar"; "dalluar" etj etj
Prandaj eshte e kuptueshme pse lugina perfundi Doklese ne kohen e Dioklecianit kur u shnderrua ne krahine u quajt Praevalitana emer te cilin e mori pastaj si te perkthyer kryeqyteti i Malit te Zi "Pod-Gorica ndonese ne menyren inverse te referimit ne kuptim. Para-lugine vs pran-koder.

Dhe kjo, nje gje normale pasi qe ne periudhen historike kur populli jetonte e kalonte pjesen me te madhe te kohes ne Dokle ata e shihnin luginen si potencial me interes, ndersa sllavet qe me vone moren luginat dhe kohen me te madhe livadhiseshin neper te, ne kodra si ajo e Doklese shihnin interes strehimi nga barbaret bullgar me vone. Megjithese une nuk mund ta dokumentoj se emri i qytetit te Podgorices erdh me vone si perkthim i emrit te krahines se antikitetit te vone qe me teper njihej si Ribnice, e qe fillimisht do te kete qene nje pazar i peshkut aty ku kjo dege e lumit bashkohet me Muracen vend i cili ngadale evoluoi ne qyteze.

BB-T3-PAE

[Baptist]

Fakti qe toponimi Dukla ekziston edhe ne territore te tjera, sot sllave (malet Karpate dhe Poloni) deshmon qe ky shtremberim eshte sllavonik. Ndonese Dukla e Polonise bie ne territor Gallitik (kufi me Austro-Hungarine), qe deri diku me zgjon kurreshtjen per dhuraten qe Dokleja Ballkanit i ben perandorit Gallianus.

Ky "fakt" nuk deshmon se forma alternative Dukla eshte nje korupitm sllav per arsye se i gjithe ai territor ishte nen sundimin e tetra-shtetit perandorak te Ilirise, atehere etnike.
Te mos harrojme se: qe Diokleciani, ai bir nene, qe i pari dhe i fundmi qe bashkoi gjithe tokat shqiptare ne nje shtet te vetem. Ai, qe nga gjithe civilizimi u quajt RESTAURATOR ORBIS. Dhe i cili, posa realizoi "detyren e tij", - shtatfish te shenjte, u terhoq nga pushteti ne nje pansion modest per t'u marre me kopshtari prane shtepise se tij te vogel.
Ristaurimi i tij i botes e mbijetoi ate dhe Vepra e tij ia zgjati jeten civilizimit boteror per 3 shekuj te plote shtese me gjithe presionet e perhershme barabare. Pos tjerash, ne, -më pare se me sllavet - kemi pasur probleme me barbaret german. Madje-madje, me gjase te medhe deri ne shekullin XI tes...

Andaj;
Meqenese termi, a nocioni D:uk~ udhetoi nga qendra kah periferia, e jo e kunderta. Kjo do te thote se barbaret e mesuan ate nga civilizimi yne, sepse as ne amerikaneve nuk ua mesuam shprehjen "Lapë Topë" por ata neve, Laptop. Keshtu ne kohen kur kishin filluar te depertonin barbaret, nje term i tille urban vecme kishte pesuar transformimet e veta nga Dokl:a ne Dukla dhe se ne shoqerine barbare kishte hyre si shprehje e transformuar e gatshme per perdorim.

1. Ndersa krahina Diokles ne Ballkan,
2. perfshi ketu edhe detin Adriatik qe
3. u mbiquajt ne ate kohe Diolektian, e kane marre emrin nga
4. themeluesi i Diokles/qytetit- Diolektiani.

1. Sic mund ta kuptosh nga me siper: Nuk ka ekzistuar asnje qytet me emrin Dioclea.
   
2. Per me teper, as qe ka ekzistuar krahine me emer te tille, pasi krahina e Dokleas eshte quajtur Praevalitana.
   
3. Per Mare Hadriaticum, nuk besoj te jete quajtur ndonjehere ne histori si Mare Diocletianum, sidomos duke marre parasysh karakterin, moralin, etiken dhe personalitetin e tij, -kete nuk kam as idene se prej nga e nxore, as persene!?! Pasi qe eshte e qarte per cdo kend se dicka e tille nuk ka ekzistuar kurre!
   
4. Doklea ka ekzistuar se paku dy shekuj para lindjes se Dioklecianit. Qe do te thote se ai s'mund ta kete themeluar, as emeruar ate. Madje emri i tij Diokletian me pare mund te kete qene korruptim latin i nofkes "Docleatian" sic ndodhi me vet emrin e Docleas. Qe ne fillim do te thoshte: Dokleati apo Dokleatiani, (sic ishin ta zeme Spartani; Raguziani; etj, per personalitete avide qe vinin nga vende tjera) se sa te jete lindur me nje emer te tille si: Dio-cle-ti|an. Ndryshim i cili megjithate i shkonte shume per shtati nje personaliteti te tille te paperseritshem per nga madheshtia njerezore dhe ne historine e civilizimit tone.

Por ky eshte problem i vogel...

Ne nje veshtrim me te thelle na del qe jo vetem Dukle, por as Doklea te mos kemi pasur ne periudhen aty nga shekujt e pare te mijevjecarit tone. Pra kemi te bejme me nje toponimi relativisht te re, ose qe pershtatur (gaellikisht?) nga nje emertim edhe me i vjeter.

Nuk shoh asnje mundesi te kene pasur Galet ndonje akces ne trollin tone ilirik ne periudhen mes shekujve 1-1. Dhe se ky toponim, qe me vone si nocion urban hyri ne perdorim me te gjere -nuk mund, - pos te kete dalur nga monogrami leksikformues i atomit semantik >>D<< te gjuhes shqipe.

(Behet fjale per Tabula Peutingeriana. Nje nga kryeveprat qe do duhej te deshmonte lartesine pellazge por qe u zhduk nga qarkullimi per qindra vjet per t'u rishfaqur e punuar nga nje dore e re. Kjo kopje e re, ruhet ne Vjene)

Pra, nga doli me sakte mbiu - emri Doklea? Pse kemi nje dia-deme te dyfishte Kostandin-Diokleatian?

Per qytetin Doklea, ka pasur nevoje...
Dhe gjasat maksimale jane, te jete themeluar ne periudhen e lufterave Dardano - Romake, ne periudhen kur Roma arriti ti vente sanksione te rrebta ekonomike asaj.
Ne rrethana te tilla Dardania detyrohej te bente nje nderlidhje tokesore me kete rruge per te dalur ne det nga ana perendimore, sepse anen lindore te deridjeshme ia kishte prere Maqedonia tani e pushtuar nga romaket. KEshtu dardanet u detyruan te lidheshin me dalmatet me te cilet kishin marredhenie te mira edhe me pare.

Pozita gjeostrategjike e Doklese, mundesonte qasje ne ate rruge me lehtesi dhe mbronte me poaq lehtesi karavanet tregtare qe furnizonin dhe eksportonin Dardanine dhe mallerat nga Dardania permes aleateve te tyre dalmat.

Kuptohet, ky itinerar kushtonte disafish me shume, dhe tregu strategjik i ekonomise dardane tani duhej te kalonte nje rruge deri nje muaj me te gjate se ne te kaluaren. Sidomos per importin nga Azia. Gje qe shtrenjtoi timjanin aq shume sa qe dardanet per ta kursyer ate, ritualin e larjes me tymjan e benin vetem tri here ne jete. Ne tri pikat me te rendesishme te trekendeshit te jetes njerezore: ne lindje, martese, dhe ne vdekje. Kete fakt ekonomik te krizes qe goditi dardanine e atehershme, te evidentuar nga autoret grek se si: "dardanet jane aq koprrace sa qe lahen vetem tri here ne jete", kete cinizem grek poaq te pavertete, historianet e sotem barbar e shfrytezuan per ta interpretuar se si dardanet nuk mbanin higjiene. Qe perkrye interpretimit cinik te grekerve te cilet laheshin disa here ne jave ne kete tym te shtrenjte dhe nuk ia dinin skamjes dardane nen ato sanksione por i quanin koprrac, na dolen historiane te 'shkolluar' barbar dhe analfabet te na tregojne se "koprrac" do te thote "i palare".

Por e verteta eshte dicka qe nuk mund te tjetersohet.

BB-T3-PAE

[Baptist]

Doklea, in situ