
Postuar më parë nga
[xeni]
Se pari, duhet te kuptojme se suksesi ne nje fushe nuk mund te perdoret si pashaporte per te "udhetu lirshem" ne fusha te tjera. E ne rastin konkret kjo eshte edhe me e rendesishme, sepse kemi te bejme me nje çeshtje si besimi, e cila eshte plotesisht subjektive. Ti ke sjelle nje shprehje nga Ajnshtajni. Mire ke bere. Po a verteton gje ajo qe thote Ajnshtajni? JO. Ajo qe ke shkruar do kish vlere ne nje teme te tille: “Besimi i Ajnshtajnit”.
Nuk 'e solla shprehjen' sepse me nevojitej ndihma e Einstein. E dime fare mire qe nuk verteton asgje Einstein. Ishte thjesht nje reagim meqe lexova fabulen zoologjike dhe pastaj mu kujtua mosperputhja midis udhes se mendimit tend dhe 'imazhit televiziv'.
Thenja qe ti ke sjelle eshte nje fjali e shkeputur nga nje leterkembim i tiji me nje ateist italo-amerikan. Ne ate leter, Ajnshtajni mundohet t’i shpjegoje atij se, ndryshe nga ç’paraqitej, nuk ishte nje besimtar i mirefillte qe i perksite ndonje feje te caktuar. Kishte shume njerez qe duke nxjerre nga konteksti fjali nga librat e tij, mundoheshin ta terhiqnin ate andej nga u interesonte. Siç shprehet edhe vete ne nje ese, Ajnshtajni kishte besim te njejte me Spinozen. Dmth-ne ishte panteist.
Ne fakt e dija te gjithe kete histori, bile letra eshte botuar qe ne ate kohe nga New York Times sepse ndryshe si zor do ta mesonim...
Gjithsesi kjo nuk ka shume rendesi. Fjala e rendesishme (dhe interesante) ketu eshte panteist.
E theksova sepse ajo qe lexoj me poshte nuk merr shume kuptim, ne ate drite qe paraqitet..:
Une mund te te sjell shume shembuj ne te cilat Ajnshtajni shprehet me admirim per Universin dhe mrekullite e tij, por, siç e thashe edhe me lart, s’ka shume peshe argumentimi. Shkurtimisht,
Ajnshtajni nuk “thonte per ate tonin”.
Ai
kishte njefare besimi ne Zot pavaresisht se sipas asaj qe ai thonte eshte e veshtire ta dallosh Zotin nga Natyra. (?!)
ketu gabohesh plotesisht! Ai thonte pikerisht per 'ate tuajin', sepse mesa di une All-llah/Trini/Jehovah eshte nje zot personal per ju besimtaret, pra keni lidhje personale me te. Shprehja eshte shume e qarte, "I do not believe in a personal god", dhe nuk mund te keqkuptohet ndryshe, pervec te vetmit kuptim qe ka.
Kurse ajo qe "kishte njefare besimi ne zot" do te shkonte me shume ne variantin "kishte besim ne njefare zoti"
Nese do te kuptosh me mire ate qe ai ka thene ketu dhe çfare ai besonte ne te vertete mund te zgjatemi ndonjehere tjeter, ne ndonje teme qe flet per shkencatret dhe besimet e tyre. Do ishte interesante.
te kuptoj me mire, thua?.. po une mendoj se shprehja eshte aq e qarte.
Nejse, here tjeter per Njegureshin.
Mendoj se pershtypjet tua duhet t’i argumentosh ne menyre qe edhe ne te kuptojme se ç’do te thuash dhe te kemi mundesi te te kundershtojme ose pohojme. Apo jo?
Patjeter..
atehere, pak me poshte mund te lexosh, jo vetem ti por cdo njeri, (besimtar apo jo!) 10 urdheresat e Moisit vs. 10 urdheresat qe u nxoren nga nje njeri i thjeshte dikur ne lashtesi. Mund te krahasohen dhe pike per pike sepse eshte shume e mundshme.
Pershtypjet e hollesishme personale, mund t'i argumentoj gjeresisht ne nje postim tjeter. Vetem se eshte e turpshme qe nje njeri, Soloni, (qe ka ekzistuar ne histori!), krijoi urdheresa te tilla qe, per mendimin tim, qendrojne me lart sesa ato 'qe iu zbriten bariut'.
10 urdheresat monoteiste
1 Nuk do te kesh perendi te tjera perpara meje (perendise se hebrenjve!)
2 Nuk do te besh asnje skulpture apo shembelltyre te gjerave qe janë atje lart ne qiell, ketu poshte ne toke apo ne ujera dhe as do i adhurosh e as do u sherbesh atyre
3 Nuk do ta perdoresh me kot emrin e zotit, sepse do denohesh (zotit te hebrenjve!)
4 Nuk do te punosh diten e shtate te javes
5 Ndero prinderit e tu
6 Nuk do te vrasesh
7 Nuk do te shkelesh besnikerine bashkeshortore
8 Nuk do te vjedhesh
9 Nuk do te besh deshmi te rreme kunder te afermit tend
10 Nuk do te deshirosh gruan e te afermit tend dhe sendet qe jane prone e tij
pak a shume keto jane ato qe u shkruan neper pllakat qe i mbante Moisiu ne dore, gjithmone duke u bazuar tek legjendat dhe mitologjia.
vijojme me mendimet njerezore:
10 urdheresat 'pagane'
1 Besoji karaktereve te mire me shume sesa premtimeve
2 Mos flit ne menyre te rreme
3 Bej vepra te mira
4 Mos u ngut te zesh miq, por mos i braktis atehere kur i ke te tille
5 Meso te bindesh perpara se te urdherosh
6 Kur jep keshilla, mos keshillo ate qe eshte me e kenaqshme por ate qe eshte me e vlefshme
7 Gjithmone bej arsyen si udheheqesin tend suprem
8 Mos u shoqero me njerez qe kryejne vepra te keqija
9 Ndero zotat
10 Kujdesu per prinderit e tu
Keto jane. Qe ne kendveshtrimin e pare te ato te parat, monoteiste, une gjej te pakten 4 pika shembulli egoizmi maniakal, gje e cila mungon krejtesisht ne urdheresat pagane. Dhe kjo ndodh me sy te lire. Pastaj analiza ne menyre krahasuese te zbulon dimensione te ndryshme midis '2 grupimeve'.
Te ftoj t'i analizosh, sepse mbase do ta shohesh njelloj, dhe ku i dihet.. ndoshta me se fundi Voltaire do te kete te drejte per ate shprehjen.
Bile ftohen te gjithe monoteistet orientale (judeo-kristo/islamike).
Krijoni Kontakt