
Postuar mė parė nga
Albo
Kisha Orthodhokse Shqiptare nuk u themelua ne 1922, ajo vetem sa vendosi qe te veteqeveriset ne 1922. Autoqefale do te thote veteqeverisese. Kisha Orthodhokse Shqiptare eshte Kishes 2000 vjecare dhe besimi orthodhoks eshte besimi me i hershem ne tokat shqiptare. Vetem per jo-orthodhokse Kisha Orthodhokse Shqiptare u themelua ne 1922 ne kongresin e Beratit.
Qe ne fjaline e pare ti e ben te qarte qe nuk e di se cfare eshte Kisha dhe ata qe nuk e dine qe cfare eshte Kisha jane ata qe nuk jetojne brenda saj, por jashte saj. Pra vetem duke lexuar fjaline e pare, une mesova qe ti nuk je besimtar orthodhoks.
Kisha Orthodhokse eshte NJE, nuk ka Kisha Orthodhokse shqiptare, greke apo ruse. Ka vetem nje Kishes Orthodhokse Katolike dhe Apostolike qe e mban te bashkuar besimi i perbashket, doktrina dhe simboli i perbashket i besimit, adhurimi i perbashket. Kisha Orthodhokse ka KANONE qe te gjitha Kishat lokale i shohin si te shenjta. Kurse statutet dhe rregullat lokale, nuk kane asnje vlere doktrinale, kane vetem vlera administrative. Prandaj mos e perdor fjalen kanon, por perdor fjalen statut ose rregulla administrative.
E rendesishme per nje Kishe lokale nuk eshte "pavaresia" apo "autoqefalia", e rendesishme eshte TE QENIT NE KUNGIM ME KISHEN ORTHODHOKSE, ME TRUPIN E KRISHTIT. Nje Kishe mund te jete shume gjera, por per aq kohe sa nuk eshte ne kungim me Kishen Orthodhokse, nuk eshte Trupi i Krishtit por eshte nje mish i huaj qe pjesa tjeter e trupit nuk e pranon. Shembulli me i mire per kete eshte Kisha e Maqedonise qe nuk eshte ne kungim me kishat e tjera orthodhokse.
Autoqefalia e Kishes Orthodhokse Shqiptare nuk beri "mrekullira", sic besojne njerezit besepake. Autoqefalia e Kishes Orthodhokse Shqiptare vetem beri te mundur qe ne Kishat shqiptare te psallej ne gjuhen shqipe. Kjo nuk do te thote se ndodhi nje "ndryshim i madh", kjo do te thote se e njejta liturgji qe deri ne ate kohe behej ne gjuhen origjinale greqisht, e njejta liturgji qe tani e tutje do te behej ne gjuhen shqipe. Besimi i besimtareve orthodhokse nuk ndryshoi, ai ishte i njejti besim, e vetmia gje pozitive tani ishte se besimtaret do te mund ta degjonin adhurimin dhe lexonin Shkrimin e Shenjte edhe ne shqip.
Greqia as nuk ka patur dhe as nuk do te kete ndonjehere "tendenca shoviniste ndaj Kishes Orthodhokse Shqiptare", pasi Greqia eshte nje popull qe i perket besimit orthodhoks dhe ka nje histori 2000 vjecare bashkejetese me shqiptaret ne te njejtin truall. Ajo qe Greqia dhe gjithe popujt e tjere orthodhokse nuk kane toleruar dhe e kane te veshtire te tolerojne eshte fakti se nje pjese e mire e shqiptareve mbajne fene e pushtuesit turk, atij pushtuesi qe pushtoi jo vetem Shqiperine por edhe Greqine e mbarre Ballkanin. Kjo urrejtje nuk ekzistonte midis popujve perpara se Turqia te luante nga vendi fene e shumices se shqiptareve.
Dhe gabimi tjeter qe ti ben, qe vjen nga mosnjohja e besimit te krishtere, eshte se ti kujton se misioni i Kishes eshte qe te "mbroje Shqiperine nga popujt e tjere", por harron qe misioni i Kishes dhe vete Krishtit nuk ishte qe ti ndante popujt nga njeri-tjetri, por ti bashkonte ata me ane te besimit dhe adhurimit ne te njejtin Zot. Misioni i Kishes Orthodhokse eshte Vullneti i Perendise, dhe Vullneti i Tij nuk eshte qe te shohi nje Kishe te ndare nga Trupi i Krishtit, por te shohe nje Kishe qe punon per te sherruar plaget e popujve dhe te pastroje shpirtrat e njerezve nga urrejtja, duke bere te mundur keshtu bashkejetesen ne paqe midis popujve.
Fryma e percarrjes dhe urrejtjes eshte fryma e Qoftelargut!
Autoqefalia e Kishes Orthodhokse Shqiptare erdhi jo me dhune dhe as me lufte, erdhi fale perkushtimit dhe lutjeve te gjithe besimtareve orthodhokse shqiptare drejtuar Perendise. Kjo Autoqefali ishte ne nje linje me levizjen kombetare shqiptare qe kish per qellim clirimin e Shqiperise nga pushtuesit dhe ngritjen e shtetit te pare modern shqiptar. Pervec komunitetit orthodhoks dhe atij bektashi, asnje komunitet tjeter fetar ne vend nuk veteqeveriset as sot e kesaj dite, bile autoqefalia per disa prej tyre eshte fjale e pakuptimte. Kjo eshte arsyeja qe nga keto dy komunitete, orthodhoks dhe bektashi, dolen edhe numri me i madh i rilindasve dhe patrioteve shqiptare.
Tani hidhemi tek statuti qe ti na citon me lart. Ai statut ka dale ne vitin 1929, atehere kur Shqiperia gezonte nje tradite te gjalle fetare dhe numeronte mbi 1000 klerike ne gjithe Shqiperine. Ato qe rrodhen me pas ne histori, me perpjekjet e Italise fashiste per te kthyer Kishen Orthodhokse ne nje "Kishe Uniate" te varur nga Roma, dhe kurorezimi i shkaterrimit me ardhjen e komunizmit ne Shqiperi ne 1944, Shqiperia kish nje Kishe Autoqefale vetem ne leter, pra vetem ne ate cope statut. Vatikani dhe Musolini benin plane qe te shtinin ne dore drejtimin e KOASH, Enver Hoxha nga 1944 e deri ne 1967 jo vetem qe filloi persekutimin dhe dhunimin e klerit, por arriti deri atje sa te emeronte "njerezit e partise" ne krye te Kishes. Derisa ne 1967 besimi u ndalua me ligj, Kishat u mbyllen, kleriket u burgosen, persekutuan, internuan, helmuan, pushkatuan. Me rrezimin e rregjimit komunist ne 1990, prifterinjte qe ishin ende gjalle numeroheshin me gishtat e nje dore, dhe keta ne moshe te thyer dhe ne gjendje te keqe shendetesore.
Tani, ti vjen dhe i tregon komunitetit orthodhoks shqiptar statutin e 1929, pasi je aq i paditur ne lidhje me historine dhe gjendjen e Kishes. Trupi fizik i Kishes Orthodhokse shqiptare ishte shkaterruar, dhe ne germadhat e ketyre kishave shekullore ti del e na tund statusin e 1929, qe nuk eshte asgje tjeter vecse nje cope leter.
Kryepeshkopi Anastas eshte Ai qe e ringjalli Kishen Orthodhokse Shqiptare duke vene ne vend keshtu Vullnetin e Perendise. Ishte Ai qe ringriti kishat e shkateruara, ishte ai qe mblodhi ata pak besimtare rreth Kishes, ishte Ai qe ndihmoi ne shkollimin e brezit te ri te klerikeve shqiptare, ishte Ai qe beri te mundur rikthimin e Autoqefalise se KOSH duke rithemeluar sipas konoveve te shenjta te Kishes Sinodin e Shenjte, qe e ben nje Kishe Autoqefale.
Dolem ku dolem, dolem prape tek ajo qe une kam thene e sterthene ne kete forum. Vetem ata qe jetojne jashte Kishes e gjykojne ate, ata qe jetojne brenda saj, luten per te dhe e ndihmojne me aq sa te mundin ringjalljen shpirterore te shqiptareve.
Sfurku i djallit simbolizon te keqen, se vetem ai perpiqet te korre atje ku nuk ka mbjelle.
Albo
Krijoni Kontakt