Shumë herë përballem me një konfuzion përsa i përket krishterimit: çfarë është një i Krishterë, çfarë është Krishtërimi, ç’do të thotë të jesh i Krishterë? Një vështrim në forumin shqiptar tregon qartë se ekziston një rrumpallë në konceptimin, paraqitjen dhe praktikën e të qënit të krishterë. Ndarja në katolikë, orthodhoksë (a duket h-ja qartë?) dhe protestantë, e ‘inauguruar’ kohët e fundit në këtë forum nga Albo e të tjerët, e frenon dhe atë pak mundësi që shqiptarët të shkëmbejnë hapur ide dhe informacion mbi Krishtërimin përmes Internetit.
Propozoj disa teza mbi Krishtërimin në kontekstin shqiptar dhe ftoj ata që kanë mendje të hapur të shfaqin mendimet e tyre.
1. Asnjë nga “fetë zyrtare”, “komunitetet tradicionale”, apo ndarje të tjera, reale apo virtuale, nuk përfaqëson Krishtërimin origjinal.
2. Nëpër të gjithë të mësipërmet, ekzistojnë të Krishterë (dmth, njerëz që besojnë dhe ndjekin Krishtin), por institucionet fetare në vetvete janë të korruptuara, të njollosura, të krijuara nga bota e rënë, dhe jo të nisura nga Krishti.
3. Koncepti i krishtërimit është shtrembëruar, mesashi origjinal është venitur, dhe praktikat e hershme të krishtërimit janë përdhosur në pjesën më të madhe të 2000 vjetëve të shkuara.
Desha të mbetem tek këto tre ide dhe sidomos tek e treta. Për dy të parat dua të përmend vetëm që e di se militantët e secilit kamp do të rrudhen dhe shtrembërohen, do të hidhen menjëherë në mbrojtje të fesë së tyre e do të mundohen të provojnë se ndarja a sekti i tyre është më i miri, doktrina e tyre më e drejta dhe tradita e tyre ajo e vërteta. Por unë dua t’u drejtohem atyre të krishterëve të thjeshtë që nuk kanë marrë flamur dhe nuk janë kthyer në ‘zellotë’ fetarë dhe që pavarësisht se nuk “dinë” shumë, dinë një gjë: që i kanë besuar Mesisë, Birit të Perëndisë. Të tjerat nuk kanë rëndësi.
Pse them se Krishtërimi është shtrembëruar, venitur, e përdhosur? Sepse kontrasti dhe ndryshimi ndërmjet atij që sot quajmë krishtërim me atë besim të thjeshtë dhe të freskët të shekullit të parë është jo vetëm i madh, por skandaloz. Ky ndryshim nuk mund t’i vishet thjesht faktit qe shoqëria ka ndryshuar, bota ka evoluar, dhe kohërat janë të tjera. As nuk mund të themi se kemi gjithë këto ‘marka’ të krishterimit dhe mund të ‘blejmë’ cilën të duam, njësoj sikur të blejmë këpucë apo televizor.
Fakti është që Krishtërimi nuk ekziston, dmth, nuk ka një gjë të përcaktuar si Krishtërim. Prandaj sot i referohemi katoliçizmit, orthodhoksisë (a duken h-të?) dhe protestantizmit dhe nuk flasim për Krishtërim. Ne kemi humbur aftësinë e referimit si një besim i cili duhet të bashkojë dhe jo të ndajë. Mishmashi i traditave, doktrinave, shkollave, praktikave dhe politikave e ka mjegulluar pikënisjen dhe ne nuk shohim një besim të qartë i cili quhet krishtërim.
Krishtërimi nuk ka ekzistuar dhe nuk ishte thënë që të ekzistonte. Ose më mirë, s’ka ekzistuar ashtu si na është paraqitur dhe ashtu si ne mundohemi ta paraqesim: si një shkollë, traditë, disiplinë, filozofi dhe institucion. Të gjitha këto janë kopje, riprodhime dhe shtesa mbi diçka tjetër që ishte në fillim.
Dua të sqaroj një koncept këtu: Krishtërimi është një me kishën. Ajo që dua të them është se nuk ka krishtërim pa kishën. Nuk ishte e thënë që besimi i nisur nga Nazarenasi Jezus, të ishte një rrymë mendimi, një lëvizje fetare, një institucion shoqëror, pra të gjitha ato që ne jemi mësuar t’i shoqërojmë me krishtërimin. Në fakt, Ai as nuk kish ndërmend të niste ndonje fe të re. Nuk ishte në axhendën e Krishtit ideja e krijimit të një feje, tradite apo institucioni. Por ishte në axhendën e Tij, lindja e kishës.
Në fillim ishte kisha. Ajo ishte plani i Tij, ideja e Tij, pasioni i Tij. Dhe ajo ishte krejtësisht, absolutisht dhe totalisht ndryshe nga ajo që ne sot quajmë kishë! Ajo çka ne na është ofruar si kishë nuk është gjë tjetër vetëm një uzurpim, falsifikim dhe largim nga zanafilla.
Por si ishte zanafilla?
Këtu del një absurditet tjetër: nuk ka ndarje, sekt, apo grupim fetar të krishterë që të mos deklarojë se rrjedh direkt nga zanafilla apo nga origjina e kishës! Të gjithë çirren se feja e tyre është ajo që doli nga fillimi dhe është vazhdim i asaj që nisën apostujt dhe që tregohet në shkrimet e Dhjatës së Re. Dhe në të njëjtën kohë këtë e bëjnë duke konkurruar me njëri-tjetrin dhe duke konfirmuar kështu se ia fusin kot, pasi nëse të gjithë pretendojnë të dalin nga origjinali, pse atëherë janë kaq ndryshe dhe kaq të përçarë?
Para se të flasim se si ishte kisha në zanafillë, le të shohim se si ishte Ai që është (apo duhet të jetë) themeli i saj. Një nga gjërat më të forta është se Jezusi nuk la ndonjë teologji apo filozofi mbi të cilën të ndërtojë pasardhësit e vet. Ai as nuk urdhëroi të shkruhej ndonjë nga ato që tha apo bëri dhe nuk i la apostujve ndonjë libër me thëniet e Tij. E gjitha ajo që la Ai prapa, ishte . . . një grup njerëzish që kishin qenë me Të. Ai nuk la instruksione fetare se si duhet të mblidheshin, si duhet të takoheshin, çfarë ceremonie duhet të ndiqnin, kush do të ishte prift dhe kush dhjak, dhe çfarë doktrine duhet të mësonin.
Duket se Ai nuk ishte shumë i preokopuar për të qartësuar se cila do të ishte tradita e re. Dhe kuptohet: Ai nuk interesohej për traditën, dhe s'kish ne plan te niste nje tradite. Ai erdhi dhe iku për popullin e Tij të gjallë, për Trupin e Tij të gjallë, për Nusen e Tij të gjallë. Kisha e Tij do të ishte ajo gjë e gjallë që ishte premtuar si Mbretëria e Perëndisë.
Kisha e shekullit të parë ishte një organizëm i gjallë dhe jo një organizatë njerëzore.
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga thunder
Krijoni Kontakt