Shën Marina - 17 korrik

[Albo]

Martirja e Madhe Marina lindi në Azinë e Vogël, në qytetin Antioh të Pisidia (në jug të Azisë së Vogël), në familjen e një prifti pagan. Nëna i vdiq teksa e lindi, dhe babai ia besoi foshnjën një mamie, e cila e rriti Marinën në Besimin Orthodhoks. Kur mësoi se vajza e tij ishte bërë e krishterë, babai i inatosur e përzuri dhe nuk e njihte më si vajzën e tij. Gjatë kohës së persekutimit të të krishterëve nën sundimin e perandorit Diokletian (284-305), kur Mariana ishte vetëm 15 vjeç, Shën Marina u arrestua dhe u fut në burg. Me besim të patundur në vullnetin dhe ndihmën e Perëndisë, e burgosura e re u përgatit për fatin e keq që e priste.

Governatori Olimbrios, i mahnitur nga bukuria e vajzës, u mundua që t'i mbushte mendjen që të hiqte dorë nga Besimi i Krishterë dhe të bëhej gruaja e tij. Por shenjtorja, e palëkundur, i refuzoi ofertat e tij. Governatori i nxehur e dorëzoi martiren tek xhelatët për ta torturuar. Pasi e rrahën egërsisht, e mbërthyen me goshta në nje dru dhe ia copëtuan mishin me një sfurk me tre dhëmbë. Vetë governatori, duke mos i parë dot me sy këto tortura, mbuloi sytë me dorë. Por martiria e shenjtë nuk u tut aspak nga torturat. Kur e hodhën në qeli pas torturave, ajo mori ndihmë qiellore që i shërroi plagët e trupit. Xhelatët e zhveshën dhe e lidhën në një pemë, pastaj e dogjën duke i vënë zjarrin. Me shpirt ndër dhembë, martiria u lut: "Perëndi, Ti më ke bërë që të kaloj në mes të zjarrit për Emrin Tënd, më bëj që të kaloj edhe në mes të ujit të Pagëzimit të Shenjtë."

Kur dëgjoi fjalën "ujë", governatori dha urdhër që ta mbytnin shenjtoren në një kazan të madh. Martiria iu përgjërua Perëndisë që ky lloj ekzekutimi të bëhej për Pagëzimin e Shenjtë të saj. Kur e zhytën në ujë, papritur ndriçoi një dritë, dhe një pëllumb i bardhe si bora zbriti nga Qielli, duke mbajtur në sqep një kurorë të artë. Zinxhirët që kishin lidhur Shën Marinën u liruan vetvetiu. Shenjtoria u ngrit në këmbë në kazanin e Pagëzimit duke lavdëruar Trininë e Shenjtë, Atin, Birin dhe Shpirtin e Shenjtë. Shën Marina doli nga kazani e shërruar plotësisht, pa asnjë shenjë të djegure në trup. Të mahnitur nga kjo mrekulli, njerëzit lavdëruan Zotin e Vërtetë, dhe shumë besuan. Kjo bëri që governatori të çmendej nga inati, dhe dha urdhër që të vrisnin këdo që rrëfente Emrin e Krishtit. 15000 të Krishterë u vranë dhe Shën Marinës iu pre koka. Vuajtjet e Martires së Madhe Marina u përshkruan nga një dëshmitar okular i ngjarjeve me emrin Theotimos.

Deri më pushtimin e Konstandinopojës nga kryqëzatorët Perëndimore në vitin 1204, relikat e Martires së Madhe Marina ishin në manastirin Panteponteia. Sipas burimeve të tjera, relikat gjendeshin në Atioh deri më vitin 908 dhe prej andej u transferuan në Itali. Tani ato janë në Athinë, në kishën e dedikuar Martires, Virgjëreshës së Shenjtë Marina. Dora e saj e nderuar u transferua në Malin e Shenjtë Athos, në manastirin Batopedi.

Kisha Orthodhokse e kujton Martiren e Shenjtë Marina në 17 korrik.

[Albo]

Shën Marina


Shën Marina, dëshmorja e madhe e besimit tonë, ishte nga Antiohia e Pisidisë, një qytet në Azinë e vogël dhe jetoi në kohën e perandorit Klaudi II. E ëma e saj kishte vdekur pak ditë pasi e lindi, kështu që ajo mbeti nën kujdesin e babait të vet, i cili quhej Edes dhe ishte jo vetëm pagan por dhe prift i idhujve. Ky ia besoi vajzën që ta rriste e t'ia edukonte një gruaje tjetër, e cila banonte në një çiflig jashtë qytetit. Atje klima ishte shumë e mirë për shëndetin dhe Edesi ishte shumë i kënaqur, sepse vajza e tij në ato kushte do të rritej e do të madhohej për bukuri. Kohë më kohë shkonte dhe vetë për ta parë vajzën dhe për ta mbushur me të puthura e përkëdhelje.

Mirëpo Edesi, me gjithë këtë kujdesje të madhe që tregonte për vajzën e vet, nuk ishte në gjendje t'i jepte asaj një edukatë të shëndoshë, sepse jo vetëm që ishte pagan, por as vetë nuk e kishte atë edukatë. Ai donte që vajza e tij të kishte vetëm një trup të shëndoshë, të bukur dhe elegant, ashtu siç e donte shoqëria e atëhershme. Marina e vogël kishte trashëguar prej nënës së saj mjaft cilësi të mira, cilësi të cilat me kujdesin e asaj gruaje që e rriste, u shtuan dhe u thelluan. Ajo grua kishte një ndërgjegje të pastër e të zhvilluar, e cila siç na thotë Apostull Pavli, po të ruhet mirë, bëhet për njeriun udhëheqës drejtësie dhe shpëtimi. Me kohë pastaj, pse ka qenë e mirë dhe e ndershme prej natyre, kishte pranuar dhe besën e krishterë. Bashkë me këtë grua, u katekizua e u bë e krishterë dhe Marina e vogël, e cila në këtë kohë ishte pothuaj 12 vjeç. Babait të saj Marina e vogël nuk i tregoi gjë për këtë punë, se ai, si fanatik pagan që ishte, nuk mund ta kuptonte mësimin e lartë dhe të bukur të fesë sonë.

Kishin kaluar qysh prej asaj dite që u pagëzua, tre vjet; gjatë kësaj kohe, duke dëgjuar rregullisht predikime dhe e ndodhur gjithnjë në mësimet, që zakonisht bëheshin prej priftërinjve nëpër shtëpitë e të krishterëve, mundi ta kuptonte fare mirë mësimin e Krishtit dhe të njihte tërë porositë morale të Ungjillit.

Mirëpo ajo nuk kënaqej vetëm me mësimin. Dëshironte sidomos jetën e krishterë. Prandaj falej rregullisht dhe me zemër, kungohej sa herë e donte nevoja dhe pasi më përpara pendohej dhe rrëfehej, kujdesej për pastërtinë e shpirtit e të jetës dhe ruante me përpikmëri porositë e Jisuit, që kanë lidhje me mendimet, me dëshirat, me fjalët dhe përgjithësisht me tërë sjelljen e njeriut kundrejt Zotit dhe të afërmit. Dhe Marina kishte një trup shumë të bukur, ishte një nga krijesat më të përsosura të Krijuesit.

Si u bë 14 vjeç e pa të arsyeshme, se nuk duhej më t'ia fshihte këtë punë babait. Kjo lloj taktike, që i dukej si hipokrizi, nuk pajtohej aspak me karakterin e saj të pastër. Nga ana tjetër, e shtyrë dhe prej dashurisë së krishterë dhe prindërore, e quajti si detyrë të domosdoshme të përpiqej ta ndriçonte dhe atë e ta kthente në udhën e shpëtimit. Kështu që një ditë, kur erdhi ai për ta parë, i tha sesi u bë e krishterë dhe e luti që dhe ai ta pranonte këtë fe.

Kur e dëgjoi Edesi këtë gjë, u trondit pa hesap. Urrejtja që ai ushqente për të krishterët para këmbënguljes së vajzës, nuk vonoi të shfryhej edhe kundër saj. Se pari me qortime, me lutje dhe me kërcënime nuk mundi ta kthente Marinën përsëri në fenë pagane, iku duke e mallkuar dhe duke i thënë se kjo sjellje e saj e kishte dëshpëruar pa masë dhe e kishte bërë të mos e njihte më për bijë. Po nuk ia tha asnjeriu këtë gjë, as nuk e akuzoi tek autoritetet, sepse kishte frikë mos ata i thoshin se si ai, prift i idhujve, e la vajzën e vet të kapej në rrjetat e të krishterëve.

Ca muaj më vonë hynte kaluar në Antiohi, qeveritari Olivri, i shoqëruar dhe nga një kompani kalorësie. Rastësisht ky pa në rrugë Marinën, bukuria e së cilës ishte jashtë çdo përshkrimi dhe që qeveritarin e bëri të shtangej. Ndali pra kalin dhe e pyeti vetë si quhej dhe ku banonte. Ajo i dha përgjigjen e duhur dhe e turbulluar për këtë takim të papritur, u kthye menjëherë në shtëpi ku u dha pas faljes për të gjetur qetësinë e saj shpirtërore.

Por Olivri nuk mbeti i qetë, dëshira shtazore e lindur në zemrën e tij për këtë krijesë të pafajshme, e ngacmonte pa pushim. Gjumi nuk e zuri fare natën, duke pritur me padurim agimin. Të nesërmen pra, pak kohë pas lindjes së diellit, dërgoi ca njerëz nga të tijët në shtëpi të Marinës, që t'i thonin të përgatitej shpejt e shpejt se e donte qeveritari. Dhe ajo, si u fal me zemër te Zoti që ta forconte të ruante besimin e tij deri në fund të jetës së saj, u nis pas të dërguarve. Si iku, gra e vajza të tjera shpresëtare, iu falën Zotit për të.

Olivri, kur e pa, mbeti mëse i gëzuar. Dhe si u larguan të tjerët që andej, ai i tha Marinës se kishte vendosur ta merrte nën mbrojtjen e tij dhe se kishte për qëllim ta merrte dhe për grua. Me të dëgjuar këto fjalë, Marina u zverdh në fytyrë, u bë si dylli. Olivri e kuptoi turbullimin e saj shpirtëror dhe i shqetësuar i tha: "Pse u zverdhe, o Marinë? Nuk të pëlqen propozimi im? Shumë vajza, madje nga familje aristokrate, do ta kishin zili fatin tënd!"

Shën Marina nuk nxori fjalë nga goja dhe duke uJur sytë përdhe, po kuptonte se e prisnin mundime të mëdha dhe prandaj i lutej fshehurazi Zotit që ta merrte nën mbrojtjen e Tij.

Por Olivri i lypi medoemos përgjigje dhe ajo duke marrë guxim i tha: "Eshtë e pamundur". E pamundur? Si? Një vajzë nga klasa e ulët e shoqërisë, fëmijë, pothuaj pa pasur asnjë stoli tjetër veç bukurisë, hedh poshtë me lehtësi një nder aq të madh që po i bëhej prej një qeveritari." Egoizmi i tij u prek dhe gjaku iu ngjit në kokë.

"Pse është e pamundur? bërtiti. Mos ia ke dhënë zemrën tënde ndonjë njeriu tjetër?"

Shën Marina u skuq, por nuk u tremb, nuk e humbi kurajon.

"Jam e krishterë, o qeveritar", u përgjigj me një ton të vendosur.

Olivri u trondit. Një valë zemërimi e pushtoi. E krishterë? Shumë herë deri atëherë këta pasues të fesë së Krishtit e kishin shqetësuar. Dhe e dinte se sa të fortë e të pathyer ishin. Asnjë fjalë nuk mund t'i bënte të ndërronin mendim, asnjë kërcënim nuk i trembte, asnjë premtim nuk i gënjente, madje dhe mundimet e torturat më të tmerrshme nuk kishin asnjë fuqi para durimit të tyre të pashoq. Edhe Marina, pra, kjo vajzë e re dhe e pafajshme ishte e krishterë? Një dashuri e fortë dhe një zemërim i madh u përpoqën në shpirtin e tij. Dhe për ca kohë zotëroi dashuria. Pasi me mundim të madh e mbajti për ca kohë veten, u kujdesua ta bindte Marinën, duke zënë nëpër gojë një nga një tërë nderimet, kënaqësitë dhe dëfrimet që do të kishte, po të bëhej gruaja e tij. Po kur pa se ajo nuk ndërronte mendim, por qëndronte e pathyer në besimin e Krishtit, e la zemërimin që të shfryhej me tërë fuqinë dhe egërsinë e tij. E shau tepër ligsht vajzën e shenjtë, i tha tërë ato fjalë që përdorin njerëzit e demoralizuar kur janë në fuqi dhe e ftoi që të deklaronte zyrtarisht se ishte e krishterë. Shën Marina, atëherë, e përsëriti edhe para gjykatësit rrëfimin e besimit të saj te Krishti me aq guxim të madh, sa të tërë sa ndodheshin atje, mbetën me gojë hapur për heroizmin e kësaj vajze të re.

Për këtë rrëfim publik që bëri, u dënua herën e parë të rrihej me kamzhik. Kamzhiku ishte gjëmba-gjëmba, kështu që nga të rrahurat trupi i Shën Marenës u mbush me plagë. Gjaku i saj i kulluar rridhte si rrëke. Olivri, i cili shpresonte se me këtë mënyrë do t'ia kthente mendjen, kur pa qëndrimin e saj të fortë në besim, u habit. Me gjithë këtë kujtoi se, kur Shën Marina pas atyre plagëve do të hidhej në burg, do të vinte në vete dhe do ta kuptonte gabimin që bënte duke i hedhur poshtë premtimet e tij. Por, edhe në burg, ajo mbeti e pathyer. Në mes të dhimbjeve që ndjente, falej me zemër e me besim; dhe kur e zuri pak gjumi, përsëri bërtiti: "Jam e krishterë". Të nesërmen e sollën prapë para gjyqit. Më kot u munduan ta bindnin me fjalë të buta e premtime të ndërronte mendim. Ajo, si ditën e parë, si në gjumë, ashtu dhe tani, thoshte siç thoshin të gjithë dëshmorët e besimit tonë: "Jam e krishterë". Atëherë përdorën tortura dhe më të rënda, ia çanë mishin me thonj prej hekuri. Vajza e re nuk mundi të mbahej nga dhimbjet e mëdha, por me gjithë këtë besimi dhe lutja dolën triumfues. Mbeti deri në fund e pathyer dhe e fortë. Pastaj e hodhën prapë në burg.

Atë natë ndodbi një çudi e shkëlqyer. Ndërsa Shën Marina po falej e ulur në gjunjë, tërë plagët e saj u shëruan menjëherë. Kjo ngjarje e papritur i dha edhe më shumë kurajo. E pa me sytë e saj dashurinë e Perëndisë për të dhe e falënderoi nxehtësisht.

Edhe një herë, të nesërmen, e nxorën para gjyqit, ku qenë mbledhur mijëra qytetarë. Dhe kur këta të gjithë bashkë me qeveritarin dhe gjyqtarët e panë Shën Marinën krejt të shëndoshë, u habitën. Një shumicë burrash e grash, pa as më të voglën frikë, e pranuan besimin e Krishtit dhe e lavdëruan Perëndinë. Qeveritari doli jashtë mendsh para kësaj pune të papritur dhe që kjo të mos kishte pasoja dhe më të mëdha, shpërndau gjyqin dhe bëri sikur urdhëroi ta çonin Shën Marinën në burg. Por, me një urdhër tjetër të fshehtë, Shën Marina u çua në vendin e vdekjes. Atje, ajo tha lutjen e saj të fundit në tokë dhe pastaj këlliçi i xhelatit, duke i prerë kryet, e kurorëzoi me kurorën prej diamanti të dëshmores.

Kujtimin e saj Kisha jonë e shenjtë e kremton më 17 të muajit korrik.

[Albo]