Shtohen zërat për dorëheqjen e kryesisë së PS

[Albo]

Ti a hedh poshte kete hipoteze, pra qe nqs PS-ja nuk do te ishte care, apo dhe me pas, ne rast se LSI-ja do te pranonte te bente rolin e PR-se dhe te luftonte vetem ne proporcional duke i falur mazhoritarin PS-se, atehere krahu i majte dhe me saktesisht PS+LSI+PSD do te kishte mbi 70 deputete ne parlament?

Dr Rieux, ata qe e kane zanat politiken dhe organizimin e fushatave elektorale nuk kane nevoje qe te presin diten e votimit per te pare se kush eshte ne avantazh, mjafton te shikosh tubimet dhe interesin e shqiptarve gjate fushates dhe ia ben mu qe nga vete tubimet e opozites ajo ishte forca kryesore ne keto zgjedhje.

Se dyti, ti perseri vazhdon te marresh si te qene faktin se shifrat jane kokeforta dhe te sakta. Skenari i kater vjeteve me pare, u aplikua nga PS edhe kete vit, manipulime nga partia ne pushtet pati sa te duash, dhe ato manipulime i siguruan 40 deputete ne maxhoritar. Ajo qe e permbysi rezultatin dhe skemen e manipulimeve ne Shqiperi ishte pjesmarrja e madhe e shqiptareve ne zgjedhjeve. Ishte kjo pjesmarrje e madhe, 56% e zgjedhesve ne lista ose 80% e shqiptareve qe jetojne ne Shqiperi (te marresh si te vertete faktin se 25% e shqiptareve jane emigrante). Kur 1.6 milion shqiptare dalin te votojne, rreth 1/2 milion me shume se kater vjet me pare, skemat e manipulimeve nuk japin frutet e veta, ashtu edhe sic nuk i dhane. Kjo ishte arsyeja qe ata qe ferkonin duart "per nje fitore te sigurt" ne 3 korrik, filluan te bertasin per manipulime ne 4 korrik kur mesuan qe kishin humbur zgjedhjet. Kjo perben edhe "cudine e zgjedhjeve" per socialistet.

Vetem skema e Dushkut qe aplikohet ne listene proporcionalit, pra 40/140 vendeve qe ka gjithe parlamenti, perben nje deformim te rezultatit zgjedhor prej 28%. Arsyeja perse nuk degjon akuzat per manipulime nga kampi i djathte, lidhet me instruksionet e perendimoreve qe e rendesishme ne keto zgjedhje nuk eshte rezultati, por ardhja e PD ne pushtet dhe shkembimi paqesor dhe sa me i shpejte i pushtetit. Nderkombetaret kane nevoje per nje partner ne Tirane qe te ndeshkojne krimin, korrupsionin qe eshte bere shqetesues jo vetem per shqiptaret por per mbare Evropen e me gjere.

Pra ky rezultat i deformuar, eshte piku i mundshem i socialisteve pasi ne keto zgjedhje u faktorizua Dushku, manipulimet ne lista, buxheti i shtetit dhe gjithe infrastruktura shtreterore, parate e krimit qe blene vota. Zgjedhjet e ardhshme, shume nga ata ministra apo deputete socialiste do ti gjejne ose ne burg ose ne ndonje vend te larget te botes se trete ku shkuan ne vitet 80 kreret e inkriminuar te politikes italiane.

4 vjet me pare, ne qershor 2001, une thashe vetem kaq gje: "Humbja e zgjedhjeve nga socialistet, eshte e keqja me e vogel qe i pret." 4 vjet me vone, fjalet e mia u bene realitet, dhe ne 3 korrik socialistet nuk humben vetem pushtetin ne vend apo mbeshtetjen nderkombetare, humben edhe solidaritetin dhe strukturen organizative te partise se tyre qe tani eshte ne gjendje te pariparueshme dhe pritet vetem nderhyrja e ligjit per te pastruar kryesine e PS nga krimi dhe korrupsioni.

Albo

[Dr Rieux]

Po flasim (dmth shkruhemi) po spo merremi vesh. Une jam mese i bindur qe socialistet kane shfrytezuar pushtetin dhe pasurine e kandidateve per te mos e leshuar pushtetin. Shume raste kam degjuar dhe ne zonen time. Eshte thjesht estrade palacosh shfaqjet qe po bejne tani duke kundershtuar rezultatin dhe ne zona ku kane humbur me 3000 vota diference si Kodheli, Rama me shoke, mgjths kane pasur cdo instrument te pushtetit me vete. I bie pak a shume si puna e atij hajdutit qe therret kapeni hajdutin. Jam dakord dhe per udhekryqin e veshtire qe e pret PS-ne ne opozite ndonese nuk jam aq i bindur qe PD-ja dhe Berisha do i shkoje deri ne fund akuzave te meparshme tani qe jane ne pushtet.

Sidoqofte ajo qe po them une eshte se ne rast se PS dhe LSI nuk do ishin ndare ose do kishin bashkepunuar, me saktesisht nqs nuk do konkurronin njeri tjetrin ne mazhoritar, fitues i zgjedhjeve do te ishte PS-ja. Nqs Berisha eshte kryeminister i rradhes dhe Nano (me shprese) do largohet nga politika, kete e kemi dhurate nga Meta dhe Nano bashke.

Sinqerisht uroj qe dhe PD ta beje kete analize dhe mos kendellet ne tablote e tubimeve apo euforia e fitores, sepse fare mire mund te tronditet pas nje viti ne zgjedhjet vendore. Ne ato 12 zona me siper PD kishte nje avantazh mesatar prej 4.7% per zone ndaj PS-se, kurse LSI kishte marre 14.7% per zone ose afersisht 2300 vota per zone. Sikur 700 nga keto 2300 vota te kishin shkuar per kandidatin e PS, cka ne mungese te konkurrences PS-LSI ne mazhoritar ishte me se e mundshme, tash e tre jave Nano, Caci, Kaci me shoke do te kapardiseshin para TV-ve si fitues per te treten here rresht. Cfaredo qofshin manipulimet e ketyre zgjedhjeve, kane qene me pak se ne 2001 dhe nuk do te ishin faktor ne kahun e pergjithshem te rezultatit.

[Albo]

Sidoqofte ajo qe po them une eshte se ne rast se PS dhe LSI nuk do ishin ndare ose do kishin bashkepunuar, me saktesisht nqs nuk do konkurronin njeri tjetrin ne mazhoritar, fitues i zgjedhjeve do te ishte PS-ja. Nqs Berisha eshte kryeminister i rradhes dhe Nano (me shprese) do largohet nga politika, kete e kemi dhurate nga Meta dhe Nano bashke.

Ti thua, une e di qe u bene manipulime, une e di qe ligji lejonte Dushkun, une e di qe mafia u perpoq te blinte vota, por nese i mbledhim ato votat e LSI dhe PS, te majtet do te dilnin fitues ne zgjedhje. Pra nga nje ane, vete pranon se premisat e zgjedhjeve ishin anti-demokratike, dhe vete mundohesh te besh aritmetike votash, sic e ben edhe Ruci edhe Gjinushi.

Me ate sy qe e shikoj une, fitorja e opozites eshte madheshtore ashtu sic eshte edhe pjesmarrja e shqiptareve ne zgjedhje. Per nje opozite qe perballe kish gjithe makinerine e shtetit, gjithe mafien ne vend e ne rajon, , gjithe mediat e paguara ne vend, te vije ne pushtet me voten e lire eshte madheshtore.

Kur ligji te ndryshoje, listat e zgjedhesve te verifikohen, procesi elektoral te monitorohet dhe perfeksionohet, atehere une e ti mund te flasim per numra e perqindje zgjedhjesh. Por deri atehere, eshte detyra e Berishes dhe partise se tij qe te cmontoje krimin dhe te riktheje shtetin ne duart e shqiptareve. Nuk do te jete nje sipermarje e lehte, por do te gezoje nje mbeshtetje te madhe rajonale dhe nderkombetare per ta shkulur me rrenje krimin qe ka hedhur ne rrenje ne Shqiperi.

Misioni i Berishes eshte ndeshkimi me ligj i krimit, dhe kete mision e merr jo vetem nga shqiptaret me vote, por edhe nga gjithe komuniteti nderkombetar qe e ka ne krah.

Albo

[Dr Rieux]

Ti thua, une e di qe u bene manipulime, une e di qe ligji lejonte Dushkun, une e di qe mafia u perpoq te blinte vota, por nese i mbledhim ato votat e LSI dhe PS, te majtet do te dilnin fitues ne zgjedhje. Pra nga nje ane, vete pranon se premisat e zgjedhjeve ishin anti-demokratike, dhe vete mundohesh te besh aritmetike votash, sic e ben edhe Ruci edhe Gjinushi.

Po, kjo eshte pikerisht ajo qe po them. Nga ana tjeter duke pas parasysh shkallen e zullumeve qe jane kryer sidomos ne kete katervjecar nga PS-ja dhe unifikimin e votes se opozites, une prisja nje fitore te krahasueshme me ate te 92 dhe nje vote djathtas ne shkallen +60%. Kete lloj vote nuk do kishte manipulim apo blerje qe te mund ta ulte ne kufirin e 73-74 vendeve ne parlament dhe ta bente nevojtare ndaj votave te Xhuvelit apo Milos.

[Albo]

Ish-kryetari i Kuvendit shprehet se Nano duhet të renditet tek ata politikanë që dinë të vuajnë të qenit të zëvendësueshëm

Pëllumbi: Pse duhet të largohet Nano


TIRANË- Ish-kryetari i Parlamentit, Servet Pëllumbi, ka deklaruar për revistën “Klan” se kreu i PS-së, Fatos Nano, duhet të renditet tek ata politikanë realistë që dinë të vuajnë të qenit të zëvendësueshëm. Sipas Pëllumbit, i larguar nga jeta politike para fillimit të fushatës zgjedhore, një politikan duhet të largohet nga politika aktive kur e duan të gjithë jo kur i thonë ik. Por politikani i vjetër i PS-së thekson qartë gjatë kësaj interviste se Nano duhet të largohet nga drejtimi i PS-së dhe t’i qëndrojë asaj që ka thënë gjatë fushatës zgjedhore se në rast humbjeje ai do të largohet. Pëllumbi shton më tej se Nano, ndonëse zhvilloi një fushatë intensive me disa takime në ditë, humbi lidhjet me realitetin, duke qenë euforik përballë thirrjeve të turmës. Por ai bën bashkëpërgjegjës për rezultatet e PS-së në këto zgjedhje edhe sekretarin e përgjithshëm, Gramoz Ruçi, që, sipas tij, është zgjedhur në të njëjtën mënyrë si u zgjodh Nano në Kongresin e 12 dhjetorit 2003. Pëllumbi thotë në këtë kontekst se edhe anëtarët e KPD-së që e kanë lënë Nanon të gabojë, nuk janë krejtësisht pa faj. Ai shton gjithashtu se ndër faktorët kryesorë që ndikuan në humbjen e PS-së në zgjedhjet parlamentare të 3 korrikut, janë “përçarja e thellë e PS-së dhe e elektoratit të saj; lufta e pamjaftueshme kundër korrupsionit si dhe mosfunksionimi i koalicionit të majtë. Jo pak negativisht ndikoi edhe personalizimi i skajshëm i fushatës zgjedhore nga Fatos Nano”. Nga ana tjetër, ai e cilëson krejtësisht të papërgjegjshëm largimin e kryeministrit, kryetarit Nano, nga detyra, duke mos lënë asnjë adresë të saktë. “Në rastet e humbjes janë të natyrshme: stepja fillestare, zhgënjimet, brejtja e ndërgjegjes, lodhja psikologjike, pse jo dhe ngarkesat e tipit “më the, të thashë”, “unë të paralajmërova, por s’më dëgjove”, etj. Veçse do të quaja mungesë të përgjegjshmërisë largimin nga Shqipëria, në një situatë të tillë të kryetarit të PS-së e të kryeministrit, pa ditur saktë se ku, aq sa i bëhet thirrje nga struktura të PS-së: “Kryetar, kthehu në detyrë”, është shprehur Pëllumbi. Ai vlerëson se në këtë situatë PS-ja duhet të ketë një reformim të thellë dhe të analizojë situatën dhe nxjerrjen e përgjegjësive, një normë kjo e njohur në botën demokratike.

Shekulli

[Albo]

Pse humbi Partia Socialiste?

Prof. Sherif BUNDO

Po ju intelektualët e Partisë Socialiste, pse heshtni? Nuk jeni në gjendje të bëni një analizë realiste mbi situatën në të cilën ndodhet PS-ja? Nuk jeni në gjendje të përdorni logjikën tuaj politike pse humbët zgjedhjet e 3 korrikut 2005? Nuk e ndjeni detyrimin politik, moral dhe intelektual që keni para të gjithë socialistëve të Shqipërisë dhe më tej, edhe ndaj elektoratit që na ka votuar dhe na voton ngaherë? Realisht, këto që thuhen në shtyp janë arsyet e vërteta të humbjes? Janë disa pyetje që vazhdojnë të më gjëmojnë në vesh që nga dita që një kolegu im, profesor në Universitetin e Tiranës dhe intelektual i njohur, më bënte një mëngjes ndërsa vazhdonim të pinim një kafe. Me gjithë përpjekjet e mia t’i largohesha kësaj teme, me gjithë indiferencën dhe mospërfilljen «jo karakteristike» timen, që dëshiroja të manifestoja në këtë rast, një detyrim i brendshëm më imponohet të shprehem, qoftë edhe vetëm për të ndihmuar ndonjë kolegun tonë të kuptojë arsyet e vërteta pse i humbëm zgjedhjet e fundit. Pa folur thjesht, me vërtetësi dhe me argumente, vështirë se do të gjejmë moral dhe vullnet që të reflektojmë. Forcat politike që nuk kanë aftësinë të reflektojnë, nuk e meritojnë qeverisjen. Arsyet e vërteta nuk mundet kurrsesi t’i thotë dhe shpjegojë një njeri i vetëm. Zgjedhjet e 3 korrikut janë një proces shumë i gjerë. Ato kanë dimensione më të mëdha se sa kap aftësia intelektuale e një njeriu të vetëm. Zgjedhjet, cilat do qofshin ato, kanë brenda tyre elementin politik, organizativ, juridik, social, administrativ, ekonomik, psikologjik, moral etj. Në të tilla rrethana vlerësoj mjaft gjykimet, analizat dhe opinionet e shprehura prej disa analistëve më në zë të medias shqiptare. Do të përpiqem t’i sistemoj opinionet e mia në formën e përgjigjes për tri pyetje:

Kush i fitoi zgjedhjet?

E kanë tjerrur mjaft politikanë përgjigjen e kësaj pyetjeje. Pyetja është e drejtpërdrejtë. Edhe përgjigjja duhet të jetë e drejtpërdrejtë. Fituesit e zgjedhjeve janë opozitarët e djeshëm. Në mënyrë fare të natyrshme, opozita vjen në pushtet nëpërmjet mekanizmit zgjedhor, për të cilin ekspertët e fushës shprehen se «… gjithsesi ka një progres të pranueshëm». Partia Demokratike ka arritur të fitojë, në mënyrë të drejtpërdrejtë, 54 apo 55 deputetë, kundrejt 42 deputetë që ka fituar Partia Socialiste. Në këtë mënyrë, si forca politike që renditet e para në këto zgjedhje asaj i takon iniciativa të grumbullojë rreth vetes forcat e tjera politike, numrat e tjerë të Kuvendit për të përmbushur minimumin e nevojshëm dhe të domosdoshëm për të formuar qeverinë. Përderisa PD-ja ka arritur ta përmbushë këtë detyrim kushtetues, së bashku me partitë e tjera të koalicionit të djathtë, nuk ka vend për komente dhe paragjykime të tjera në përgjigje të pyetjes kush i ka fituar zgjedhjet. Komentet dhe justifikimet që bëhen nga ndonjë koleg i partisë sime më lënë shijen e keqe të politikës shqiptare. Vërtet, zgjedhjet nuk janë çertifikuar akoma juridikisht. Ato janë «çertifikuar» de fakto, ato janë çertifikuar politikisht. Politikanëve seriozë ju takon që të urojnë fitimtarin dhe t’i thonë atij : Udhë të mbarë dhe «me mend në kokë».

Deklaratat zvarrë-zvarrë për rezultatin e zgjedhjeve që burojnë nga Partia Socialiste nuk i kanë gatuar socialistët e thjeshtë, por vetëm disa syresh. Madje ndonjë prej zyrtarëve të saj. Kam përshtypjen se komentet që rezultati zgjedhor është i përafërt 70 me 70, bëhen më tepër nga njerëz që nuk kanë kurajon ta pranojnë të vërtetën. Vetëm një pjesë e vogël ka dëshirë të tregojë gjuhën e forcës në sytë e « militantëve ». Vetëm kategorive të tilla ju shkon për shtat mentaliteti «fronet nuk lëshohen». Sot kemi të bëjme me një filozofi të re, me filozofinë e demokracisë dhe të rrotacionit me votë të pushtetit. Kjo gjuhë nuk i shkon për shtat as psikologjisë që « ta zvarrisim pak pranimin e rezultatit, për të zbutur simpatizantët e të majtës ». Nëse kjo lloj psikologjie ka shërbyer vërtet si argument për deklaratat e ndonjë zyrtari partie, unë mund të deklaroj me shumë përgjegjësi se këta zyrtarë nuk përfaqësojnë nivelin e bazës së PS-së. Ajo ka ecur më përpara se ata. Partia Socialiste dhe anëtarët e saj janë më të emancipuar, më progresistë dhe më demokratë se ndonjë zyrtar i kallëpit të tillë. PS-ja ka kurajon ta shohë të vërtetën në sy, të pranojë me objektivitet humbjen dhe të gjejë si duhet pozicionin e vet të ri, në opozitë dhe në kontribut të konsolidimit të demokracisë në vendin tonë.

Partinë Socialiste e zbriti nga froni Lëvizja Socialiste për Integrim?

Të bësh analiza në politikë, do të thotë të respektosh, në radhë të parë, disa ligje të logjikës formale dhe pastaj edhe të logjikës politike. LSI-ja, si parti e re e së majtës, solli disa risi në politikën shqiptare. Por, nëse dy parti të së majtës nuk arritën të gjejnë mënyrën dhe gjuhën e bashkëpunimit ose të mirëkuptimit politik për të fituar zgjedhjet, nuk mund të arrij të gjej tek asnjëra çelësin e suksesit politik apo të strategjisë politike. Për partitë politike nuk ka objektiv tjetër veç pushtetit. Nëse të dy partitë në fjalë nuk janë asnjëra në pushtet pas këtyre zgjedhjeve, kur e majta në tërësi ka marrë gati 130 mijë vota më tepër se e djathta, kjo do të thotë se strategjitë e tyre s’kanë vlerë, ose se ato nuk janë të afta të bëjnë politika dhe strategji pragmatiste. Një politikë e individualizuar dhe e lidhur vetëm pas emrit të një njeriu, kushdo qoftë ai, nuk mund të jetë politikë e suksesshme. Në këtë këndvështrim, për opinionin tim, një nga forcat politike që humbi më shumë në zgjedhjet e 3 korrikut 2005 ishte LSI-ja. Ajo kishte 9 deputetë në Kuvendin e mëparshëm dhe tani vetëm 5 deputetë. Në këto shifra unë nuk shoh sukses. Sukses te LSI-ja shoh vetëm faktin që ajo arriti në pak muaj të konsolidojë strukturat e saj dhe të prezantohet seriozisht para elektoratit. Ndërkaq PS-ja, në marrëdhëniet me LSI-në është treguar shumë miope. Qoftë PS-ja, qoftë LSI-ja, në fazën parazgjedhore bënë moto politike të tyren psikologjinë inatçore shqiptare «boll të shoh nënën pa burrë, pa le të ngelem edhe unë pa baba». Në krahun e PS-së analizat reale dhe objektive lidhur me LSI-në kanë munguar, ose asnjëherë nuk kanë qenë të sakta dhe aq më pak realiste. Hyrja në fushatë dhe gjysma e parë e saj, kanë qenë kaq të ashpra sa vështirë se mund te kapërcehej nga elektorati mbështetës, në një moment të mëvonë, nxehtësia në marrëdhëniet midis dy partive. Marrëdhëniet midis dy partive në këtë fushatë janë karakterizuar dhe identifikuar me marrëdhëniet midis dy kryetarëve të tyre. Kjo është fatkeqësia numër një. Ky qëndrim, ashtu sikurse edhe në mjaft lëvizje të tjera, ka qenë në kontradiktë me qëndrimin dhe sjelljet e bazës së të dy partive. Militantët e të dy partive ndihen më afër me njëri-tjetrin se qëndrimet politike të drejtuesve të tyre. Kjo është një e vërtetë e pamohueshme. Nga krahu i PS-së, gjykimi ka qenë më megalloman, më fodull. Ajo parti që përkufizohej shpesh sipas psikologjisë së vjetër komuniste si pikë uji në oqean, për PS-në rezultoi një ortek fatkeq. Ndërkaq, analiza duhet të jetë më realiste. LSI-ja nxori në votime edhe një pjesë të elektoratit, i cili në kushte të tjera nuk do të merrte pjesë. Këto vota janë realisht të pambledhshme, kur matematikisht krahasojmë shumën PS + LSI, me kandidatin e të djathtës. Mendoj se nga LSI-ja as PS-ja dhe as elektorati shqiptar nuk mund të prisnin qëndrim tjetër. Kur korrupsioni u bë tabela kryesore e luftës politike të opozitës, LSI-ja si parti e re, nuk kishte pse të zhytej në batakun e tij. Kjo damkë do t’i ngelej PS-së dhe pushtetit. Korupsionin e bëjnë ata që janë në pushtet, jo njerëzit e thjeshtë.

Nuk jam dakord aspak me analizën, qëndrimin apo opinionin e ndonjë hipokriti brenda PS-së, shprehur tani si uji pas pilafit, lidhur me taktikat ndaj LSI-së. Zgjuarësia e politikanit vlen tek aksioni politik në kohën e duhur. Por zgjuarsia në politikë është në konflikt me komplekset, me inferioritetin politik apo me servilizmin. Në PS në mjaft momente në prag të fushatës, kur oborri ndante postet dhe « shiste » mandatet për deputetë, nuk munguan rastet që mjaft personalitete të PS-së të etiketoheshin si të LSI-së. Kam ndjerë një keqardhje të madhe, një shtrëngim të thellë për këto qëndrime mjerane në Partinë Socialiste në vitin 2005. Për një pjesë brenda PS-së kjo është kthim në identitet. Nga kjo pikëpamje, si dhe nga mjaft qëndrime të tjera të kësaj natyre, mund të them pa asnjë hezitim se PS-ja ka manifestuar hapa mbrapa.

Pse humbi Partia Socialiste?

Ky është thelbi i problemit! Pse humbi Partia Socialiste kur ajo u fut në fushatë me mjaft optimizëm? Mos ndoshta manifestoi qëndrim euforist dhe nënvleftësues dhe për këtë shkak la gjëra mangët në fushatën elektorale? Është thjesht nuhatja e elektoratit dhe filozofia e rrotacionit të pushtetit apo ka edhe forca të tjera tërheqëse drejt humbjes? Humbi PS-ja apo fitoi opozita?

Pak rëndësi ka mënyra se si i formulojmë pyetjet. Në tavolinat e përditshme njerëzit bëjnë shpesh analiza më të sakta se sa vetë politika. Personalisht humbjen nuk e shoh të lidhur vetëm me një numër të reduktuar faktorësh dhe as me një periudhë afatshkurtër. Analiza e humbjes është shumëfaktoriale. Kultura profesionale i ndihmon ekonomistët të jenë më të sistemuar në analiza. Analiza, si proces, është në një farë mënyre atribut i tyre.

Së pari, Partia Socialiste humbi sepse ajo ka devijuar nga filozofia programore e saj. Partia Socialiste sot, me programin qeverisës që ka zbatuar, me mënyrën e qeverisjes që manifestoi dhe me programin elektoral që prezantoi së fundi, tregoi se i ka braktisur pjesërisht interesat e elektoratit që përfaqëson dhe që e ka mbështetur. Programi elektoral i zgjedhjeve të 3 korrikut ishte prova më autentike e këtij konkluzioni. Në këtë shkrim nuk do të merrem me të, por do të sjell një shembull mjaft domethënës, të cilin e kam theksuar disa herë edhe brenda forumeve të PS-së. Sot Partia Socialiste rezulton të drejtohet nga një klase politike, një pjesë e së cilës nga pikëpamja pasurore dhe materiale nuk ka të njëjtat interesa me elektoratin që e ka mbështetur dhe votuar. Kjo fatkeqësi është mjerisht e vërtetë. Brenda përbrenda përfaqësuesve të mandatuar me pushtet nga Partia Socialiste, gjen emra dhe grupime të cilat nga pikëpamja pasurore do t’i kishte zili e gjithë Evropa qindravjeçare kapitaliste. Nga ky këndvështrim ata nuk mund të mendojnë kurrë si të majtë. Këta politikanë nuk mundet kurrë të mbrojnë interesat e shtresës së të paprivilegjuarëve. Në një Shqipëri të varfër, një forcë e majtë humbet në vend që të shtojë elektoratin. Për mjaft njerëz të tillë politika ka rezultuar biznesi më rentabël. Normat më të larta të përfitimeve janë garantuar në politike, pa investime të drejtpërdrejta prodhuese, pa investime në teknologji, pa investime intelektuale apo pa investime tregtare. Kjo situatë është derivat i drejtpërdrejtë i filozofisë qeverisëse. Çfarë të mbjellësh do të korrësh. Si mund të ndodhte ndryshe kur, në mënyrë absolutisht të papajtueshme interesash, biznesmeni emërohet të drejtojë doganat, të drejtojë tatimet apo sektorë të tjerë të papajtueshëm me statusin e biznesmenit. Si mund të ndodhë ndryshe kur filozofia e meritokracisë, e aftësive politike, morale dhe profesionale, zëvendësohet me filozofinë e përzgjedhjeve preferenciale dhe klienteliste? Si mund të ndodhë ndryshe kur filozofia e vlerave zëvendësohet nga një mentalitet i tillë: merret dikush nga rruga, emërohet në një post mjaft të rëndësishëm, bën një tufë me para dhe pastaj i kërkohet harxho ca nga paratë që bëre dhe merr një mandat që të duhet ty dhe «partisë ». Këtyre individëve mund t’u duhen këto lloj mandatesh. Atyre ju lipset më shumë imuniteti i deputetit. Kjo psikologji dhe filozofi politike nuk i duhet kurrë Partisë Socialiste.

Së dyti, në Partinë Socialiste ka me bollëk, për fat të keq, akoma mentalitet të vjetër. Pavarësisht shijes së keqe që i lë një shprehje e tillë ndonjë anëtari të lartë forumesh apo edhe përfaqësuesi të niveleve më të larta të PS-së në pushtet, kushdo ka provuar sjellje arbitrare, centraliste, pushtet absolut. Të habit shpesh kurajoja e manifestuar nga mjaft prej kolegëve tanë në përdorimin e pushtetit. Dikush thotë se kjo është e lidhur me kulturën qytetare të individit që mandahohet me pushtet. Unë do të thosha jo: Individi, në çfarëdo posti qoftë, është dhe duhet të jetë i « kontrolluar » nga forumet, nga institucionet, nga programet, pse jo edhe nga partia. Në Partinë Socialiste të shqetëson fakti që krahu më konservator i saj ka pozita të forta. Lufta politike nuk është e thënë të bëhet gjithnjë nga njerëz të ashpër pa profesion e pa nivel. Në kohët moderne, luftën politike e bëjnë njerëzit që kanë forcën e argumentit, që kanë vlera të padiskutueshme profesionale dhe morale. Politika është profesioni që kërkon domosdoshmërisht një minimum vlerash morale.

Së treti, qeverisja e Partisë Socialiste sot është e damkosur dhe e etiketuar si qeveri e koruptuar. Korupsioni është një sëmundje që ka infektuar, për fat të keq, të gjithë imazhin e qeverisjes. Kam bindjen se jo të gjithë të angazhuarit e PS-së në qeveri e meritojnë një epitet të tillë. Ndërkohë kur ulesh në një tavolinë të pistë, vështirë t’i largohesh erës së keqe. Jam i bindur që do të gjenden servilë që do të thonë: pse kaq ashpër? Para 6 vitesh, në Konferencën e PS-së së Tiranës dhe më pas edhe në Kongresin e katërt të PS-së kam thënë se «…PS-ja ndodhet para një rreziku të madh. Ajo po humbet lidhjet shpirtërore që kanë pasur socialistët me njëri-tjetrin. Këto lidhje shpirtërore dhe solidare po zëvendësohen me të shpejtë me lidhjet e interesave, me lidhjet dhe klanet farefisnore, me lidhje të dyshimta mafioze». Sot më duket sikur e paskam larë shpirtin tim. Në asnjë mënyre jo. Nuk mund të mjaftohet me kaq një intelektual. Forumet e Partisë Socialiste i janë nënshtruar dhunës së pushtetit politik dhe pushtetit të parasë. Anëtarët e kryesisë, me përjashtime të vogla, kanë patur frikë të kundërshtojnë apo japin sugjerime të tjera alternative kreut. Edhe KPD-ja ka bërë në këto vitet e fundit parada mbledhjesh, por jo mbledhje serioze dhe analiza realiste. Para 18 muajsh në një mbledhje të KPD-së ngrita tri-katër probleme mjaft serioze, nga këto që po rendis sot në këtë analizë publike. Sa u ula nga foltorja, më mbërritën shumë mesazhe urimi dhe inkurajimi nga të pranishmit. Ndërkohë askush nuk guxoi të bënte diçka serioze, publike. Ky servilizëm lejoi korrupsionin të majiset kaq keq. Për opinionin tim, qeverisja e fundit e PS-së ka qenë e nivelit nën mesatare. Mandati i dytë qeverisës na shkoi ashtu, kot, pa bërë ndonjë gjë të madhe. Nuk dëshiroj të futem në analiza sektoriale apo në marketing të dështuar politik të përdorur disa herë pa vend. Imazhi i korrupsionit ka dëmtuar edhe në nivel vendor. Ka edhe bashki, madje të rëndësishme, ku opinioni korrupsionin e përkufizon ndryshe: «ka dorë të rëndë filani», apo « ka dorë të rëndë, po hallall e ka se bën edhe punë». Kur njerëzit e thjeshtë i sheh si votues, ata reflektojnë këtë filozofi edhe të menyra se si dhe për kë votojnë. Humbja e thellë në Qarkun e Tiranës, 16 me 5 dhe në Qarkun e Durrësit, 8 me 0, është mesatarja logjike e filozofise dhe opinionit të sipërcituar. Kandidatët humbës të Partisë Socialiste janë ose kandidatë ministra, ose kandidatë zëvendësministra, ose kandidatë këshilltarë të kryeministrit, ose kandidatë prefektë. Të gjithë humbësit janë përfaqësuesit më të lartë të qeverisë. Kjo mjafton për të thënë se humbja e ka emrin qeveri dhe jo PS. Rrallë gjen kandidat humbës të ketë qenë thjesht ish-deputet apo funksionar partie. Edhe nëse ka të tillë, fajin për humbjen e tyre e kanë taktikat politike elektorale të Partisë Socialiste.

Së katërti, Partia Socialiste është rrudhosur nga pikëpamja intelektuale. Gjatë kohës së qëndrimit në pushtet, një forcë politike vizionare, progresiste tërheq dhe stimulon intelektualët. Kjo për faktin se historikisht dhe kjo është normale, inteligjenca është gjithnjë më e avancuar se shteti dhe se qeveritë. Kam përshtypjen se në PS shpesh është parë me xhelozi angazhimi intelektual i mjaft vlerave të saj. Fillimisht emrat e intelektualëve të njohur të PS-së u përdorën si garniturë dhe si energji transformuese prej ish-drejtuesve komunistë, për shkak të komplekseve që kishin ata vetë. Mendoj edhe për shkak të kufizimeve intelektuale. Meqë janë më idealistë, intelektualët janë edhe me dinjitozë, më me personalitet se mjedisi përreth. Nëse ata nuk pranojnë të servilosen apo të zvarriten, ky nuk është argument i mjaftueshëm të lësh larg përfaqësimit politik të një partie serioze, vlera të mëdha dhe energji njerëzore kolosale. Mungesa e servilizmit tek ata është vlerë, jo defekt. Janë mjeranë ata që nuk arrijnë të kuptojnë vlerat e kësaj të vërtete. Në teoritë e sotme të ekonomisë moderne thuhet se fiton dhe dominon ai model apo teknologji që vlerëson më drejtë burimet njerëzore si faktor i prodhimit. Në mënyrë sistematike, sa më shumë ka ndenjur PS-ja në pushtet, aq më tepër intelektualë largoi, ose aq më larg tyre qëndroi. Histori identike me Partinë e Punës. Në vitet e fundit të pushtetit të saj, Partia e Punës sillte përherë dhe më shumë drejtues nga klasa punëtore. Partia Socialiste largoi, në mënyrë fare të rëndomtë dhe brutale, emra të njohur dhe dinjitozë të politikës së saj. Lexuesi le të vlerësojë vetë qëndrimin që u mbajt ndaj Rexhep Meidanit, Sabit Brokajt, Shkëlqim Canit, Ahmet Cenit, Besnik Barës, Agron Tatos, Moikom Zeqos, Niko Faberit, Rexhep Çukos… etj. Të gjithë janë profesorë. Asnjë prej tyre nuk ishte kandidat për deputet. Pjesa më e madhe të shkolluar e diplomuar jashtë shtetit. Ndryshe, komplet ndryshe ndodhi ne kampin përballë. KOP-i ishte një laborator i vërtetë i logjikës politike dhe profesionale, dhe një nga gjërat më të mira që ka bërë PD-ja në opozitë përgjatë 8 viteve. Në PD u zgjeruan hapësirat dhe fusha e shprehjes intelektuale. Kandidatët për deputetë të PS-së në shumicë janë anonimë. Ata janë kandidatë të emëruar. Emrat e një pjese të tyre jane bërë publikë ose nga postet që ju dha në mënyrë administrative pushteti, ose nga listimi si kandidatë për deputetë të Partisë Socialiste. Më ka habitur analiza për humbjen e një kandidati të tillë. Sipas tij, fajin për humbjen e ka baza e partisë. Ky kandidat s’ka për të mësuar tërë jetën nga politika. Populli, ose e thënë ndryshe Sovrani, ka gjithnjë të drejtë. Ai edhe kur « gabon », meriton atë qeverisje që ka. Baza ka në të vërtetë një « faj të madh » : Baza e Partisë ka fajin e madh që pranoi, mbështeti, përkrahu dhe votoi atë kandidat që i imponoi kryetari i Partisë Socialiste. Të tjerët kanë qenë « numërorë topi ». Ndokush që kishte pushtet partiak e përdori atë për të rregulluar ndonjë mikun e vet në rrezik, ndonjë patriotin e vet, apo ndonjë « bashkëluftëtar të interesave ». Baza ka « vërtet fajin » që nuk respektoi statutin e partisë dhe rolin vendimtar të saj në përzgjedhjen e kandidatëve. Nëse do të ndodhte kështu, emrat e disa humbësve të sotëm do të kishin mbetur përsëri anonimë. Vallë a e meritonte Durrësi që PS-ja të prezantohej me atë grup kandidatësh për deputetë? Po t’i zgjidhte vetë antarësia, po t’i zgjidhte baza, me siguri Durrësi do të kishte sot kandidatë dhe deputetë të tjerë.

Së pesti, nga pikëpamja strukturore dhe organizative PS-ja ka nxjerrë jashtë loje strukturat e saj të bazës. Me mënyrën se si është vepruar dhe veprohet me anëtarësinë e thjeshtë të PS-së kam bindjen që baza e partisë vjen duke u atrofizuar. Takimet me bazën kanë marrë më tepër pamjen e spektakleve televizive, apo të taktikave politike për interesa të ngushta brenda partisë. Nuk gjej dot shumë raste kur zëri i bazës të jetë dëgjuar dhe respektuar. Edhe kur ndonjëhere është reaguar e ngritur ndonjë problem nga baza, ai është ndrydhur. Baza e partisë nuk është mish për top. Baza nuk është as copa e radhës e kekut për zullumqarët e partisë. Partinë e mbajnë në këmbë forca dhe lidhje të brendshme barazie në shanse dhe kontribute. Krijimi i këshillave të zonave si struktura të reja të partisë, të cilat do të materializonin devizën “një anëtar, një votë”, ishte një veprim sa i gabuar në kohë aq edhe i deformuar në përmbajtje. Shembulli më kuptimplotë në respekt të bazës janë rezultatet e zgjedhjeve të 3 korrikut në rrethet Përmet, Gramsh, Gjirokastër e Tiranë. Në Përmet e Gramsh baza e kundërshtoi hapur kandidatin që i imponoi kreu i PS-së. Por ngaqë partia atje është e organizuar mirë, u arrit fitorja, u bashkuan dhe u integruan të gjitha forcat brenda të majtës. Në Gjirokastër dhe në Tiranë kjo nuk u arrit dhe nuk mund të arrihej. Zhgënjimi më i madh qëndroi në faktin se këshillat zonale nuk u përfillen fare në përzgjedhjen e kandidatëve, në respekt të parimit të famshëm “një anëtar, një votë”. Kryesia e Partisë Socialiste dhe KPD-ja kanë një përgjegjësi të madhe në respektimin e bazës. Ministrave apo funksionarëve të lartë të mandatuar nga PS-ja do të dëshiroja t’ju jepja një këshillë : Nuk është militantizëm të shkosh me shërbim, me makinat dhe “efkolite” e tjera të shtetit, të hutosh me luksin e pushtetit ca njerëz që të kanë votuar. Militantizëm është të rrish aq afër me anëtarësinë e partisë sa ta ndjesh realisht dhe të testosh si po qeveris, pa lustra, të marrësh vërejtje të sinqerta prej anëtarësisë, të reflektosh ndaj tyre, të korrigjosh, të ecësh përpara.

Progresi është atribut i njerëzve pa komplekse

Në tetë vjet qeverisje, një forcë politike gjendet natyrisht e konsumuar. Por partitë politike dinamike dhe progresiste alternojnë konsumin moral e politik me freskimin dhe rinovimin e partisë si përbërje, me programet dhe idetë si alternativa. Partitë politike, si trampolina dhe laboratore, përzgjedhin, angazhojnë dhe aktivizojnë mendësi të reja dhe bashkëkohore. Këtë nuk e bëri dot PS-ja. Nuk e bëri sepse atë e pengoi shumë nga njëra anë psikologjia e vjetër dhe nga ana tjetër, imazhi i keq. Po të kishte bërë këtë, PS-ja nuk do t’i kishte ngelur sahati te viti 1997. Ka gjëra të tjera më të rëndësishme, më jetësore, më interesante, më tërheqëse, më optimiste për elektoratin, se krahasimi me 10 vjet të shkuara. Kush krahasohet me 10 vjet të shkuara është vetë 30 vjet mbrapa. Si mund të votohet një parti që shikon vetëm mbrapa? Në fakt, PS-ja ka arritur të realizojë dhe transformojë jo pak gjëra në ekonominë, shtetin dhe shoqërinë shqiptare. Avantazhin e të qenit në pushtet PS-ja nuk mund ta kthente në një forcë të madhe mobilizuese dhe optimiste për elektoratin, për shkak të shpërdorimit të pushtetit. Marrja kaq shumë me 1997-ën është provë e shterpësisë dhe varfërisë programore të saj. Theksimi me teprim i 1997-ës mendoj ishte një kompleks. Vetëm një shembull shumë i keq, një forcë e madhe e brendshme e detyron një elektorat të sjellë në pushtet opozitën e dërrmuar politikisht para 9 vjetëve.




Analiza e zgjedhjeve, ashtu sikurse çdo lloj analize, bëhet për forca të ndryshme në mënyra dhe këndvështrime të ndryshme. Shkaqet dhe arsyet e humbjes asnjëherë nuk duhen kërkuar jashtë vetes. Pozicioni i ri i PS-së kërkon mentalitet të ri dhe filozofinë klasike të së majtës.

*Autori është anëtar i KPD-së

[Albo]

Ish-drejtori i Doganave flet për evazionin fiskal dhe shkaqet e humbjes së të majtës në zgjedhje

Ago: PS-ja ka nevojë për rinovim nga qendra në bazë

FMN-ja, Banka Botërore, organizma të tjerë financiarë dhe opozita shqiptare kanë deklaruar zyrtarisht rritje të ndjeshme të evazionit fiskal. Cili është mendimi juaj rreth këtij fenomeni?

A.R

Mendoj se vlerësimi i tyre është i drejtë, por jo gjithnjë në kohën e duhur, sepse roli i tyre nuk është vetëm konstatues, por duhet të jetë edhe parandulues karshi fenomenit të kontrabandës dhe evazionit fiskal. Gjatë tetë viteve të qeverisjes së PS-së ecurinë e sistemit fiskal do ta përshkruaja në tri etapa; periudha 1997-‘99, e cila njihet për tentativën e dështuar për riorganizimin dhe forcimin e sistemit fiskal në Shqipëri; periudha 1999 – 2002, ku sistemi doganor dhe tatimor pati një zhvillim, i cili u vlerësua si nga institucionet brenda vendit ashtu edhe nga institucionet financiare ndërkombëtare; FMN-ja, BB-ja, misioni CAM Albania dhe veçanërisht BE-ja, të cilët shikonin me optimizëm ndryshimet rrënjësore të sistemit fiskal dhe rezultatet e tyre impresionuese. Periudha 2002-2005, e cila shoqërohet me një degradim gradual të sistemit fiskal, duke e futur dhe rradhitur në vendet me korrupsion të lartë të BE. E rëndësishme është se kushdo që vjen në pushtet duhet ta ketë të qartë se evazioni fiskal është frenues për zhvillimin ekonomik të vendit, duke ndikuar ndjeshëm në investimet vendëse dhe të huaja, në uljen e të ardhurave në buxhetin e shtetit dhe ajo që është shqetësuese krijon një shtrat të ngrohtë në përhapjen e korrupsionit në të gjitha nivelet e administratës. Qeveria shqiptare është përgjegjëse për situatën e krijuar, sepse ajo kishte në dorë të gjithë levat dhe instrumentet për krijimin e kushteve të një konkurrence të barabartë dhe të ndershme. Gjithashtu dua të nënvizoj që si pozita dhe opozita e djeshme, por edhe faktorët ndërkombetarë që monitorojnë hartimin e buxhetit të shtetit janë përgjegjës për tolerancën e paargumentuar në planifikimin e të ardhurave në sistemin doganor dhe tatimor, duke ju referuar faktit të vitit paraardhës edhe pse dështimi ishte për shkaqe subjektive dhe jo objektive. Të planifikosh dhe të miratosh të ardhurat mbi faktin e një viti të dështuar, do të thotë të përligjesh kontrabandën dhe evazionin fiskal, variant ky i aplikuar për herë të parë në miratimin e buxhetit të vitit 2003. Moment tjetër kompromentues dhe që ka luajtur një rol negativ, duke stimuluar evazionin dhe kontrabandën, është korriku i vitit 2003, ku e ashtuquajtura taksa “Majko” shërbeu si indikator për thellimin e nivelit të evazionit dhe kontrabandës, duke rritur ndjeshëm shpenzimet e subjekteve dhe gjithashtu duke kompromentuar qëllimin kombëtar të kësaj takse, e cila bëhej me kontributet direkte të taksapaguesve shqiptarë, duke devijuar objektivin e 60-70 milionë dollarëve të grumbulluara nga kjo taksë dhe duke u përdorur përse mos të themi si mall pa zot. Është në nderin e z. Majko të kërkojë falje publike, sipas angazhimit të marrë përpara Parlamentit, se këto para nuk do të përdoreshin për asnjë qëllim tjetër.

Si e shpjegoni faktin e ndryshimeve të shumta në administratën fiskale? A ka ndikuar kjo në rezultatet negative?

Largimet dhe pranimet pa kriter, kanë qenë një nga pikat më të dobëta të qeverive nga viti 1997 – 2005, por fenomen ky i përhapur mbas vitit 2002. Nuk arrij të kuptoj edhe sot, sesi çdo kryeministër apo ministër sapo vinte në detyrë, kërkonte dhe realizonte ndryshime rrënjësore në të gjitha nivelet, të cilat realizoheshin nëpërmjet një sistemi piramidal që arrinte deri te punonjesi më i thjeshtë, si tek ata me status politik edhe për punonjësit e administratës publike. Duke parë veprime të tilla të papërgjegjshme, administrata dekurajohej dhe ishte gjatë gjithë kohës nën presion, ndihej e çmotivuar ose duke u kthyer, pse jo, edhe në servile. Mjafton të përmendim emërimin dhe shkarkimin e 6 drejtorëve të përgjithshëm të doganave për 18 muaj, vendi ynë do të zinte një vend të rëndësishëm në librin Guiness.

A e shihni efikase platformën e ish-opozitës për uljen e evazionit?

Të them të drejten nuk kam parë një platformë zyrtare, por fragmente të shkëputura nëpërmjet specialistëve që përgatiten për platformën ekonomike. Ajo që dua të përmend është se sistemi tatimor dhe doganor kanë nevojë për një reformë të thellë në aspektin legjislativ dhe strukturor, kanë nevojë për taksa të thjeshtuara për fleksibilitet dhe grumbullim efikas të tyre. Në këtë reformë një vend të rëndësishëm duhet të kenë të drejtat dhe detyrimet e subjektit dhe anasjelltas. Gjithashtu përcaktimi i penaliteteve sipas standardeve evropiane për të mos i lënë vend subjektivizmit. Administrata doganore dhe tatimore duhet të jetë larg politizimit dhe të mos përdoret për ndryshime me karakter politik, farefisnor apo klanor, sepse nga njohja që kam për këto dy administrata mund ta them pa frikë, që ka njerëz me formim profesional të admirueshëm, me integritet moral dhe të pandikuar politikisht. Kjo është baza që duhet të përbëjë boshtin e këtyre administratave, por të gjitha këto dhe fenomene të tjera të këtij sistemi mund të realizohen vetëm nëpërmjet një vullneti të gjerë politik.

Si e vlerësoni humbjen e PS-së në këto zgjedhje, faktorët që çuan në këto rezultate?

Arsyet e humbjes së PS-së unë do të thoja se janë përçarja e madhe brenda saj, rritja galopante e korrupsionit, megallomania e të pamposhturit dhe mungesa e një aleance parazgjedhore. Të them të drejtën, nuk kam arritur të kuptoj kishte apo nuk kishte aleancë, sepse më duket paradoksale në mazhoritar të konkurrosh me të ashtuquajturit aleatë dhe në propocional aleatët të marrin votat e PS-së?! Pas kësaj humbjeje duhet të bëjmë një analizë të thellë, e cila të përfshijë lidershipin nga qendra deri në bazë, të dalin në pah arsyet e vërteta të humbjes, të nxirren përgjegjësitë konkrete dhe natyrisht për daljen nga kjo situatë do të shërbente një reformim dhe rinovim nga qendra deri në bazë, por e theksoj, larg pasioneve dhe inateve personale. Në këtë proces nuk duhet të ketë as të humbur, as të fituar, por një bashkim të së majtës shqiptare, ku në krye të zgjidhen potencialet më me vlerë qofshin këta të vjetër apo të rinj, me qëllimin e vetëm për të demonstruar përpara elektoratit shqiptar sidomos atij të majtë se vetëm me rinovim dhe bashkim mund të bëhesh një force politike e besueshme për të rimarrë pushtetin dhe për të shlyer gabimet para elektoratit të majtë, i cili edhe pse në shumë raste është përçmuar, përsëri votën e drejtoi majtas. Një elektorat të majtë të tillë do ta kishte zili çdo parti e majtë, kudo qoftë.

[Zarathustra.]

Hej bela keta 100 analistet e "Pse humbi PS-ja??".

E majta ka marre mbi 6% me shume ne total se e djathta, e keta na bejne analiza kodra mbas bregut, jo po filozofia, jo po intelektualet etj etj. Sado arsye te pranueshme te jene keto, arsyeja me praktike, me e drejtperdrejte dhe me e sakte eshte KODI ZGJEDHOR. Me kodin zgjedhor te 2001, do ishte po kjo ndarje identike deputetesh qe ishte ne legjislaturen qe sapo mbaroi. PS humbi 16 zona drejtpersedrejti per hir to kodit zgjedhor, dhe PD ka mbi 16 deputete qe do perfaqesojne ne parlament nje minorance absolute te zgjedhesve. Pra edhe pse mbi 60% ne keto zona eshte votuar e majta, keto zona do qeverisen nga nje i/e djathte me 27% te votave. Sado perverte te jete kjo, ky eshte realiteti.
Mbi te gjitha keto zgjedhje provuan se ne shqiperi mund te behet rotacion politik i qete dhe demokratik, megjithese kete deri me sot e ka bere disa here vetem PS.


Nano perseri i dha PS mbi 42 deputete te drejtperdrejte edhe pas 8 vjet qeverisjeje, si dhe mbas shume problemeve me moralin e tij personal. Pas te gjitha ketyre fakteve Nano prape duhet te ike, pasi fitorja morale,dhe fakti qe e majta akoma ka shumicen edhe mbas 8 vjet qeverisje, nuk jane te mjaftueshem per te mbajtur nje lider.

Problemi eshte qe ne krye po vjen nje krye i falimentuar i provuar tashme per 15 vjet si gerdalla e vizionit udheheqes shqiptar. Nje lider qe mban mbi shpatulla 97, si dhe asnje arritje reale ne funksionin e liderit. Amerikanet kane nje filozofi te bukur e mjaft praktike. Ata nuk te presin te falimentosh 2 here qe te te thone se nuk ben. Nje here mjafton. Kurse ne shkojme e veme xhahilin ne krye prape e prape. Mencurine praktike ne si komb e kemi thuajse zero.

[Hyllien]

Përse duhet të largohet Nano (Revista Klan)

Profesori socialist flet për herë të parë për zgjedhjet e 3 korrikut. Pse humbi e majta dhe roli i LSI. Përgjegjësia e Nanos dhe këshilla se ai tani duhet ta rradhisë veten tek politikanët e zëvendësueshëm. Socialistët, ora e një reformimi të thellë

nga Alfred Peza

“Zoti Nano, këtej e tutje, duhet ta rradhisë veten tek ata politikanë realistë, që sipas Shopenhaurit, dinë të vuajnë të qenit të zevendësueshëm”. Ky është një nga konkluzionet e Servet Pëllumbit, njërit prej liderëve kryesorë të PS në 15 vitet e jetës së saj, në analizën që ai i bën humbjes më 3 korrik. Një nga zërat më autoritarë të së majtës, pas një karriere brilante politike deri në krye të Parlamentit, që para këtyre zgjedhjeve, kishte vendosur me vullnetin e tij,- si rrallë herë në Shqipëri,- të tërhiqej nga politika aktive. Për t’iu kushtuar pas kësaj, drejtimit të Institutit të Pavarur Studimor për Politikën.

Nga ky pozicion, ai arrin ti bëjë një radiografi të kujdesshme situatës në të cilën ndodhet sot e majta dhe ofron opsionet e tij për reformimin e thellë të saj. Me zërin e një politikani autoritar, zoti Pëllumbi si rrallëkush deri më tani, arrin të vë gishtin e tij mbi plagën e PS, duke i dhënë përgjigjen e tij, njërës prej pyetjeve më kurciale që mundon sot bazën e saj: Kush është roli i Fatos Nanos në humbjen e zgjedhjeve dhe e ardhmja e tij në krye të partisë. Për këtë ai thotë se Nano duhet të japë dorëheqjen, si një hap në të mirë të tij, në mënyrë “që ai te mbetet në politikë si një nga figurat më të rëndësishme të PS-së me të drejtë rivlerësimi në të ardhmen”.

Vetëm pas kësaj ndoshta do të jetë më e qartë për të kuptuar rolin e Fatos Nanos gjatë këtyre 15 viteve të historisë së pluralizmit shqiptar. Ndoshta sipas thënies së ish- Presidentit francez Zhorzh Pompidu (1911- 1974) sipas të cilit: “Burrë shteti është një politikan, që e vë veten në shërbim të kombit”, ndërsa “politikani është një burrë shteti, që e vë kombin në shërbim të vet”.

Zoti Pëllumbi, para zgjedhjeve të 3 korrikut, ju vendosët të tërhiqeni nga politika aktive. Cilat do të jenë angazhimet tuaja pas kësaj?

Vazhdoj të mbroj mendimin se një politikan duhet të dije të tërhiqet nga politika aktive kur e duan dhe jo kur i thonë “ik!” Angazhimet e mia për të ardhmen do të jenë në fushën e ideve politike dhe posaçërisht rreth temës së “fqinjësisë së mirë” të politikës me moralin. Gjithashtu do të vazhdoj, bashkë me kolegët, të drejtoj Institutin e Pavarur Studimor për Politikën si dhe botimin e revistës, tashmë të njohur, “Politika dhe shoqëria”.

Cili është perceptimi juaj për fushaten elektorale që sapo u mbyll në Shqipëri?

Zgjedhjet e 3 korrikut priteshin me interes të veçantë, brenda dhe jashtë vendit, sepse ishin fokusuar rreth çështjes: A do të arrinte PS-ja të fitonte një mandat të tretë rradhazi duke u bërë shembull i parë për të gjitha vendet ish komuniste, dhe; A i kishin mjaftuar PD-së tetë vjet në opozitë, pas vitit të mbrapshtë të 1997, për të bërë “katarsisin” e vet dhe për të bindur shumicën e shqiptarëve për të votuar për të? Mendoj, se kjo çështje përcaktoi alternativat, natyrën dhe përmasat e fushatës zgjedhore, që realisht, ishte më e zgjatura, më spektakolarja, më e personalizuara dhe më e kushtueshmja e zhvilluar edhe nën kujdesin e strategjistëve të huaj të fushatave zgjedhore. E reja që solli kjo fushatë zgjedhore është çështja më e diskutueshme për kushtet tona, prandaj dhe do të dëshiroja të mos merrej si model për fushatat e ardhshme.

A mund të ishte shmangur ndarja e PS dhe sa ndikoi LSI në humbjen e saj?

Partia Socialiste është ndër forcat politike që i ka kushtuar vëmendje zhvillimit të demokracisë së brendshme, lejimit të mendimit ndryshe dhe debateve politike. Veçse përmes një spontaneiteti anarkik duke kaluar shpesh deri dhe kufijtë e lejuar që një forcë politike të dijë të jetë e të veprojë si një e vetme. Dhe erdhi një ditë, kur nga disa në PS, demokracia e brendshme u konceptua si “gallatë”, mendimi ndryshe si mendim opozitar dhe votë kundër, uniteti në diversitet, si liri absolute, pa asnjë lloj rregulli e disipline, lidershipi si i barazvlefshëm më vete partinë duke akumuluar, kështu, elemente të përçarjes. Kuptohet, përçarja apo fraktura, siç shpreheni ju në pyetjen tuaj, mund të evitohej në se do të veprohej në drejtimin e duhur. Këtu shoh dhe defektin themelor të lidershipit të PSSH. Kongresi i 12 Dhjetorit 2003, jo vetëm nuk e analizoi rrezikun e përçarjes që po trokiste në derë, por përkundrazi, dha “karburantin e mjaftueshëm” për përçarjen e madhe që u bë fakt me daljen në skenë të LSI-së.

Gjithsesi, nuk përjashtoj as arsye të tjera të natyrës politike, që lidheshin me zgjedhjet e pritshme parlamentare dhe me “dëshirën” e disave, brenda dhe jashtë PS-së, për t’i dhënë goditje PS, për të ridimensionuar rolin e saj që t’u hapej rruga e fitores forcave të tjera politike. Kompromentuese është paraqitja e kësaj linje si konflikt personal, si synim për të larguar Fatos Nanon nga kreu i PS-së!

Më 3 korrik, fitoi e djathta, apo humbi e majta?

Edhe pse rezultatet ende s’janë përfundimtare, rezulton se PS humbi në këto zgjedhje dhe procedurat e ankesave, apo të përsëritjes së zgjedhjeve në disa zona, nuk mund të sjellin përmbysje të rezultatit. PS do të ketë në parlamentin e ardhshëm rreth 34-35 deputetë më pak se katër vjet më parë. Një fakt i tillë nuk mund të përjetohet sikur s’ka ndodhur gjë. Megjithatë është pozitive që PS dhe elektorati i majtë po tregojnë një vetëpërmbajtje shembullore, duke u’a lënë fjalën e fundit institucioneve. Askujt nga e majta nuk i shkoi mendja te revolucionet me emra lulesh apo drurësh frutorë të tipit Gjeorgji-Ukrahinë të paralajmëruara si skenare nga krahu tjetër. Mbase, një qëllimi të tillë pritej që t’i shërbente edhe shpallja e njëanshme e fitores së PD-së nga lideri i opozitës, vetëm pas numërimit të pesë kutive të para, dhe, vetëm në disa zona. Nëpërmjet TV-Klanit në pyetje, se ku e mbështete fitoren u dëgjua si përgjigje: “Nuk e vutë re, votuesit e parë hynë me këmbën e djathtë në qendrat e votimit!”. Dhe pason pohimi i hapur të “Die Presse” pesë ditë më vonë: “Në Shqipëri u arrit që të shmangej një skenar si ai i Gjeorgjisë dhe Ukrahinës për shkak se populli vendosi në mënyrë demokratike në favor të opozitës”!

A duhet të pranojmë tashmë humbjen PS?

Vërtet procesi i nxjerrjes së rezultateve përfundimtare po zgjat, por nuk mendoj se kjo është për fajin e PS-së, lidershipi i së cilës është logjike që të pranojë humbjen e vet dhe fitoren e palës tjetër vetëm pasi kjo të jetë çertifikuar nga KQZ dhe Kolegji Zgjedhor. Në këtë rast do të vlerësoja deklaratën e z. Berisha për të mos e parë rezultatin zgjedhor nga pozita triumfaliste. Veçse vetë ai nuk po i përmbahet dhe po tregohet i paduruar duke bërë presione për të djegur etapat e një rotacioni normal paszgjedhor.

Dihet, se në demokraci rotacioni i pushtetit (i fuqisë) kalon përmes kundërshtive të humbjes dhe fitores dhe kërkon patjetër, çertifikim të kujdesshëm të tyre. Vetëm kjo sjell stabilitet dhe i hap rrugën një bashkëpunimi demokratik, edhe pse nga kënde të ndryshme, të mazhorancës qeverisëse dhe opozitës së votuar. Ndërkohë, kushtetuta nuk lejon boshllëk institucional, qeveria aktuale vazhdon punën në mënyrë të ligjshme deri në formimin e qeverisë së re mbi bazën e mazhorancës që del nga zgjedhjet e reja.

Sipas jush, cilat janë disa nga shkaqet e humbjes së PS në zgjedhje?

Pasi të jepet rezultati përfundimtar, mendoj, se mund të gjykohet më mirë për përmasat e humbjes të së majtës dhe për shkaqet kryesore që sollën një pasojë të tillë. Megjithatë mund të cek ndonjë nga faktorët. Ndër më kryesorët do të rradhitja: përçarjen e thellë të Partisë Socialiste dhe të elektoratit të saj; luftën e pamjaftueshme kundër korrupsionit si dhe mosfunksionimin e koalicionit të majtë. Jo pak negativisht ndikoi edhe personalizimi i skajshëm i fushatës zgjedhore nga Fatos Nano.

Rrënjët e humbjes duhen kërkuar tek baza,- siç thotë ndonjë zë në PS,- apo tek lidershipi i saj?

Nuk mendoj se përgjegjësia për humbjen është e bazës, prandaj aty dhe u dashkan shkarkuar të gjitha rrufetë! Analiza mund të nxjerrë edhe përgjegjësi të personave dhe të strukturave të caktuara të bazës, veçse nuk duhet harruar, se ajo s’është njësi më vete, por faktor që frymëzohet dhe udhëhiqet nga qendra, nga lidershipi, të cilit prej kohësh ka filluar t’i pëlqejë që ta quajë veten “zogu vetmitar që udhëheq gjithë tufën”. Këtu dhe duhet të fillojë analiza dhe nxjerrja e përgjegjësisë. Kjo është një normë e njohur që zbatohet në vendet demokratike. Pa përmendur “filozofinë e qelbjes së peshkut”! që vepron kudo njëlloj!

Gjatë kësaj periudhe, ka një boshllëk politik në kreun e PS dhe qeverisjen e vendit. Ç’pasoja mund të sjellë kjo situatë?

Vërtetë vihet re një lloj vakuumi politik në kreun e PS-së që nuk mund të përligjet, sepse në politikë ka humbje dhe fitore, që janë relative sepse jeta ecën përpara, jep mundësi për të lidhur kohët, për të nxjerrë mësime, për të bërë reforma e riorganizime, që humbjen mund ta kthejnë gradualisht në fitore. Në rastet e humbjes janë të natyrshme: stepja fillestare, zhgënjimet, brejtja e ndërgjegjes, lodhja psikologjike, pse jo dhe ngarkesat e tipit “më the, të thashë”, “unë të paralajmërova, por s’më dëgjove”, etj, etj. Veçse do të quaja mungesë të përgjegjshmërisë largimin nga Shqipëria, në një situatë të tillë, të Kryetarit të PS e të kryeministrit, pa ditur saktë se ku, aq sa i bëhet thirrje nga struktura të PS-së: “Kryetar kthehu në detyrë”.

Pas këtyre zgjedhjeve, a mendoni se PS ka nevojë për reformim?

Po, Partia Socialiste gjendet para nevojës së një reformimi e rinovimi të thellë duke filluar nga lidershipi i Partisë, kryesia dhe KPD, për të zbritur në bazë të kryetarë rrethesh e zonash zgjedhore. Kjo kërkesë po dëgjohet në nivele të ndryshme të partisë, por është dhe në përputhje me normat dhe përvojën e partive politike në vendet me demokraci të zhvilluar. Kur e pyeta para dy muajsh një nga drejtuesit e të majtës italiane, se cili ishte faktori që i mundësoi të majtës fitoren, aq të thellë në zgjedhjet vendore të 3 prillit, ai m’u përgjigj pa mëdyshje: “arritëm të bashkohemi, të riorganizohemi, të rinovohemi”.

Kush është përgjegjësia e zotit Nano në këtë histori. Ku dhe pse gaboi ai?

Nuk do të kisha dëshirë të shprehesha pa e dëgjuar vetë Z. Nano, megjithatë mund të them, se angazhimi i tij, në këtë fushatë ka qenë i paparë, zhvilloi disa mitingje e takime në ditë, anë e mbanë vendit. Veçse, i përfshirë nga euforia, i vetëkënaqur nga mitingjet dhe nga thirrjet “Fatos Nano, Fatos Nano”, (thirrje të tilla për politikanë, nuk dëgjohen në asnjë vend demokratik), ai shumë gjëra në PS i la në “vetërrjedhje”, u shkëput nga realiteti, nuk u kushtoi asnjë vëmendje taktikave elektorale, la krejt në hije aleatët në koalicion dhe veten të bjerë viktimë e iluzionit, se qënia përballë tij i “një Berishe” e bënte atë automatikisht fitimtar. Nuk jemi pa faj edhe ne anëtarët e KPD-së që e kemi lënë të gabojë. Aq më tepër përgjegjësi kanë kryesia e Partisë dhe Sekretari i Përgjithshëm, i zgjedhur nga Kongresi ashtu si dhe Kryetari i Partisë.

Gjatë fushatës elektorale, zoti Nano u shpreh se në rast humbje, do largohet edhe nga kreu i PS. A do ta mbajë fjalën?

Po, e kam dëgjuar njË deklaratë të tillë, që është në përputhje me normat demokratike që zbatohen në çdo vend demokratik. Nuk do të doja ta vija në dyshim mbajtjen e fjalës së dhënë nga Z. Nano. Veçse, nuk më tingëlloi mirë deklarimi i tij në Sarandë më 7 korrik: “Unë do jem zëri i shqiptarëve, që kanë votuar të majtën, zëdhënësi juaj dhe i shumicës së shqiptarëve”, apo se ai do të mbroka socialistët nga Berisha! Jo, jo nuk duhet të jetë e tillë gjuha me të cilën ai duhet t’u drejtohet sot shqiptarëve, veçanërisht elektoratit të majtë.

A ka PS ndonjë figurë rreth të cilës të rimblidhen për tu riorganizuar e për të qenë serish një forcë kryesore politike në vend? Kush do ishte sipas jush, lideri i ri?

Lidhur me pyetjen tuaj mendoj se duhen ndarë, qartë e prerë, dy çështje nga njëra- tjetra. E para, që kërkohet sot, është zbatimi i normës demokratike mbi bazën e të cilës lideri i Partisë merr përgjegjësinë kryesore duke dhënë dorëheqjen për t’u hapur rrugën analizave dhe reformimit të Partisë. Një hap të tillë demokratik e quaj në të mirë edhe të vetë zotit Nano që ai të mbetet në politikë si një nga figurat më të rëndësishme të PS-së me të drejtë rivlerësimi në të ardhmen. Prandaj ndonjë zë, që po dëgjohet e që e quan kryetarin e partisë “Zot shtëpie”, i cili “nuk mund të braktisë PS-në pa e reformuar dhe rifreskuar atë me gjak të ri”, e konsideroj thellësisht të gabuar dhe një servilizëm të pështirë. Z. Nano, këtej e tutje, duhet ta rradhisë veten tek ata politikanë realistë, që sipas Shopenhaurit, dinë të vuajnë të qënit të zëvendësueshëm. Aspekti i dytë i problemit ka të bëjë me figurat konkrete që mund të marrin rolin e lidershipit të PS-së. Kur lind një nevojë, objektivisht e domosdoshme, njëherësh, si rregull, lind edhe mundësia e realizimit të saj. Aq më tepër, që në vizionin bashkëkohor, partitë drejtohen me ekipe dhe jo nga persona që ikin e vijnë, aq më pak nga kulte e simbole liderësh të kapërcyer nga koha. Do të shtoja gjithashtu, se në përzgjedhjen e figurave për rolin e liderit të PS-së duhet ruajtur edhe nga ata që fare pa modesti vihen në rolin e “shpëtimtarit” për raste krizash!

Ka disa teori për riorganizmimin e të majtës përballë të djathtës në mazhorancë. Cila është teza juaj për këtë?

Jam dakord që rrugët e riorganizimeve dhe reformimeve të forcave politike, pra, edhe të së majtës, janë të shumta, janë si në formën e ndryshimeve graduale, ashtu dhe të hopeve, të ndërprerjes së gradualitetit për të sjellë diçka të re, një cilësi të re kohezioni, një formë të re e më bashkëkohore organizimi. Edhe më parë, unë kam mbrojtur tezën e ridimensionimit të pluralizmit politik në Shqipëri, si në të majtën ashtu dhe në të djathtën e tij. Këto zgjedhje, me të ashtuquajturin “megadushk”, dëshmuan se i duhet dhënë fund praktikës së “partive- çadra”, me ”satelitët” që vërtiten e mund të kërkojnë “hije”, sa në një çadër në tjetrën. Kjo po e bën politikën gjithnjë e më amorale. Gjithsesi, mund të përfitohet nga përvoja e vendeve të tjera ku ndodhin bashkime të forcave, që gjejnë veten te programet e njëra-tjetrës, sipas rregullash të njohura e një transparence maksimale që shpërndan çdo dyshim për pazare e interesa klanore. Për t’u hapur rrugën proceseve të tilla reformuese të sistemit tonë politik, apo lindjes së lëvizjeve të reja, është e nevojshme, si fillim, që të amendohet ligji për partitë politike dhe të ndryshohet sistemi zgjedhor duke kaluar te proporcionali i pastër. Kjo, besoj, do të thellonte ndryshimin pozitiv të raportit të forcave në parlament, nuk do të rikthente monopolin e dy partive të mëdha rivale dhe do të përshpejtonte formimin e një kulture politike adekuate për një shoqëri demokratike funksionale dhe në zhvillim.

Ky proces zgjedhor, pavarësisht stërzgjatjes nga kontestimet dhe vonesës së daljes së rezultatit zyrtar nga KQZ, e rrotacioni i qetë politik, janë konsideruar shembull i pjekurisë politike të shqiptareve. Gjykimi juaj?

Mendoj, se pyetja juaj, që mbyll intervistën, më jep rastin të vlerësoj pjekurinë politike të shqiptarëve, të cilët tashmë, e kanë marrë mesazhin e demokracisë dhe e kanë kuptuar drejt trysninë pozitive të institucioneve euroatlantike lidhur me zgjedhjet e lira e të ndershme. Them, se këto zgjedhje plotësuan standartin e zgjedhjeve të lira, mbetet që të plotësojmë edhe kërkesën që ato të jenë “edhe të ndershme”. Gjithsesi, nuk duhet harruar se demokracia s’është as “parcelë eksperimentale” dhe as “shkollë riedukimi”.

[Deti_12]

Përse duhet të Largohet Nano ?? hëm ??

Duhet të ja lëshoj radhën Sali Berishës të bëj Stazhin "Demokrat" , Sali Berisha 23 vjet antar i PPSH-së ... !!

nuk ka mbrri ende gjysmën e stazhit me u bë tamam "DEMOKRAT" !!

Më duket se edhe Nano nuk kishte aq Stazh në PPSH .....(kush di të na njoftoj)

Që të dy vrapojn në barazimin e stazhit Komunist me stazhin e Sotëm "demokrat" !!!

sa të gjejn Gomar le të i ngasin ore ... qy gomerët jan për atë punë !!