Lajme nga mjekesia

[Asteroid]

Për më shumë se një shekull shkencëtarët janë përpjekur të gjejnë një mjet të efektshëm për të sulmuar agjentët e caktuar që shkaktojnë sëmundje të ndryshme Zhvillimet e sotme bioteknologjike premtojnë ta bëjnë punën e shkencëtarëve më të lehtë.

Një firmë në Kaliforni po përdor pikërisht sistemin mbrojtës të vetë organizmit të njeriut, këtë radhë me ndihmën e minjve, për të zhvilluar kura për sëmundjet më të rrezikëshme.

Aftësia e sistemit imunitar të njeriut për t’u mbrojtur nga sëmundjet dihet, por ndonjëherë organizmi lufton vetveten. Shkencëtarët besojnë se disa sëmundje nga më të rëndat shkaktohen nga prodhimi jo normal i disa proteinave. Po ashtu ata kanë provuar se anti-trupat arrijnë t’i ç’aktivizojnë këto proteina kur antitrupat futen në organizëm në formë ilaçesh.

Doktor Ray Withy i firmës Abgenix thotë se një antitrup shkon në kërkim të objektivit të tij e gjen atë dhe nuk i ndahet. Në provat e deritanishme antitrupat merreshin nga minjtë. Por trupi i njeriut i shikon antitrupat e miut si të huaj. Shkencëtarët pranë firmës Abgenix thonë se kanë arritur t’i ndryshojnë antitrupat e miut duke ia përshatur ata organizmit të njeriut.

Drejtuesit e firmës Abgenix thonë se misioni i tyre kryesor është për të përmirësuar shëndetin e njeriut dhe besojnë se rezultatet klinike të terapisë me antitrupa do të sjellin një kontribut të dukshëm në këtë drejtim.

[Asteroid]

Shkencëtarët kanë krijuar një metodë të re për ekzaminimin e gjirit për zbulimin e ndonjë shenjë të kancerit të gjirit tek gratë që në fazat e herëshme.

Nëpërmjet kësaj metode, gjiri zhytet në një solucion të posaçëm, pastaj skanohet nëpërmjet një drite të fortë me reze lazer. Skanimi prodhon një imazh jo vetëm të gjirit por edhe të venave të gjakut brenda tij, dhe tregon zonat ku ka mundësi të krijohen tumoret.

Mjekja Micheline Bouchard thotë se me këtë metodë mund të zbulohen jo vetëm tumoret, por edhe të përcaktohet nëse tumori është beninjë apo malinjë. Kjo shmang plotësisht nevojën e biopsisë.

Metoda e re ndodhet në fazat eksperimentale dhe mjekët thonë se në varësi të rezultateve, mund të duhen disa vjet para se ajo të përdoret në klinika e spitale.

[Asteroid]

Shkencëtarët thonë se për herë të parë janë në gjendje të vëzhgojnë qelizat individuale të trurit të kafshëve të gjalla për një kohë të gjatë, por ata kanë arritur në përfundime të ndryshme rreth çështjes në se kjo ka lidhje me trurin e njeriut.

Është hera e parë që shkencëtarët janë në gjendje të vrojtojnë qelizat individuale të trurit në veprim. Ata thonë se kjo arritje mund të krahasohet me shpikjen e mikroskopit.

Duke përdorur një teknikë të re, shkencëtarët pranë laboratorit Cold Spring Harbor, vëzhguan për disa muaj synapset, ose fijet midis qelizave nervore të një miu të gjallë. Shkencëtari Karel Svoboda thotë se gjatë kërkimeve ajo vuri re se disa nga këto synapse të holla sa një e mijta e fijes së flokut, krijojnë lidhje të qëndrueshme e të tjera vetëm për disa ditë.

Por shkencëtarët në një laborator tjetër, në universitetin e New Yorkut, duke përdorur të njëjtën teknikë vunë re se synopset ishin të qëndrueshme në 96 përqind të rasteve. Doktor Wenbiao Gan thotë se në përgjithësi këto lidhje mund të zgjasin gjatë gjithë jetës, çka do të thotë se kjo mund të përbëjë një bazë fizike për grumbullimin e të dhënave ose kujtesës.

Shkencëtarët gjithashtu thonë se dy eksperimente të ngjashme me rezultate të ndryshme i bën ata të mendojnë se puna e tyre në studimin e qelizave nervore sapo ka filluar.

Ata thonë se kjo teknikë e mund të përdoret në të ardhmen për studimin e sëmundjeve të alcajmerit ose parkinsonit si dhe për të kuptuar veprimtarinë e trurit gjatë procesit të krijimit të kujtesës.

[Shpirt Njeriu]

Një studim i ri tregon se 50 përqind e konsumatorëve të pijeve alkoholike në Shtetet e Bashkuara janë të të rinj nën moshën e lejuar dhe të rritur që pijnë tej mase. Sipas standarteve të departamentit të shëndetësisë, më shumë se dy gota në ditë për burrat dhe më shumë se 1 gotë në ditë për gratë një cilësohen si pirje tej mase.

Profesorja Susan Foster që kryesoi studimin pranë universitetit Columbia thotë se të rinjtë nën moshën e lejuar konsumojnë thuajse 20 përqind të pijeve alkoholike në Shtetet e Bashkuara, ndërsa të rriturit që pijnë tej mase kosumojnë 30 përqind të këtyre pijeve. Studimi arriti në përfundimin se ata që përdorn pije alkoholike tej mase shpenzojnë rreth 57 miliardë dollarë në vit. Kjo është sa gjysma e shumës së përgjithëshme që amerikanët shpenzojnë për pije alkoholike gjatë një viti.

Përdorimi i tepruar i alkoholit i kushton shoqërisë rreth 180 miliardë dollarë, këtu përfshihen aksidentet, problemet shëndetsore, cënimi i rendit dhe ligjit, ulja e prodhimit e të tjera

Studime të tjera kanë treguar se problemi i të pirit fillon që në moshë të re, dhe kjo nxjerr edhe një herë në pah rolin edukues që duhet të luajnë prindërit dhe institucionet arsimore e mbarë shoqëria për të shmangur të rinjtë nga përdorimi i pijeve alkoholike.

[Asteroid]

Nje e treta e patologjive tumorale papilare te tiroides, qe perfaqsojne 75% te te gjithe formave tumoriale te tiroides shkaktohet nga nje difekt gjenetik. Ky zbulim u be nga nje grup mjekesh te "John Hopkins Medical Institutions" ne vazhdim te vezhgimit te mutacionit te genit BRAF ne 68% te tumoreve ne kampionet e analizuara (24 ne 35). Behet fjale per nje mutacion te lehte te barthames baze gje perben ADN-ne (adenina, timina, citosina dhe guanina) te cilat zhvillojne kete difekt.

Informacioni qe genet i komunikojne qelizave varet nga gjendja e berthames baze. Persa i perket BRAF, ka nje alteracion te berthames ne te cilen behet nje zevendesim i timines me adeninen. Dhe eshte pikerisht ky gabim - sipas kerkueseve - i cili jep nje prodhim te ekzagjeruar te qelizave te tiroides te cilat prodhojne masen tumorale.

Sipas kerkueseve ku zbulim do te japi nje ndihme te madhe ne zbulimin e kesaj patologjie . Ne kete menyre mund te nderhyet me terapite e duhura shume me pare sesa semundja te arrije ne nje gjendje te avancuar. Perveç kesaj ku zbulim do te lejoje zhvillimin e terapive me efikase per te luftur pasojat e mutacioneve. Ky zbulim eshte publikuar nga "Journal of the National Cancer Institute".

[Asteroid]

Ne fillim SARS-it i i jepej nje perqindje vdekshmerie rreth 5%, por realiteti eshte krej ndryshe. Sipas OMS e cila eshte bazuar ne analizat e monitorimeve te fundit ne Kine, Kanada, Hong Kong, Vietnam dhe Singapore, SARS ka efekte me te renda. Nga zero deri ne 50%, sipas moshes se pacienteve qe eshte infektuar. Edhe prezenca e semundjeve te tjera ne zonat e goditura nga SARS eshte determinante.

Ne personat me moshe nen 24 vjeç perqindja e vdekshmerise eshte me pak se 1%, ndersa ne personat me moshe 25-44 vjec eshte 6%. Me te prekur nga kjo semundje jane moshat 65 vjeç e lart me rreth 50% vdekshmeri . Megjithate ne fazat e evolucionit te nje epidemie llogaritjet e vdekshmerise se nje semundje jane te komplikuara nga shume faktore.

Zakonisht vdekja nga SARS arrin mbas disa javesh nga momenti i infektimit dhe nje sherim perfundimtar do me shume kohe. Vetem ne perfundim te kesaj epidemie, qe deshirojme te vij sa me shpejt, mund te behen bilancet me te sakta te vdekjeve, te shtruareve ne spital dhe te atyre e jane sheruar. Deri ne fund te muajit Maj te semuret me SARS ishin 7200,ndersa vdekjet ishin 600. Te dhena qe jane te destinuara te rriten - sipas OMS - dhe mund te rriten shume fare nese nuk gjendet sa me shpejt nje terapi efikase.

[Asteroid]

Numri i vdekjeve nga gripi i shpendëve në Azi arriti në të paktën 15, pas konfirimit të viktimave të reja në Tailandë and Vietnam.
Zyrtarët tajlandezë thanë sot se një djalë gjashtëvjeçar vdiq nga gripi i shpendëve, duke u bërë viktima e pestë e konfirmuar në këtë vend nga sëmundja. Para kësaj, zyrtarët vjetnamezë njoftuan viktimën e dhjetë nga ky virus në vendin e tyre.

Ndërkohë, një zyrtar i Organizatës Botërore të Shëndetësisë tha se virusi është më i përhapur në Azi se sa mendohej më parë. Ai shtoi se nuk ka arësye për panik, por paralajmëroi se sëmundja po lëviz me shpejtësi kudo në rajon.

[Asteroid]

Shumë nga viruset që prekin njerëzit, si HIV-i që shkakton Sidën, Ebola, lia e majmunit dhe SARS-i mendohet që fillimisht të kenë prekur kafshët. A po bëhen kështu njerëzit më të ekspozuar ndaj viruseve të ardhura nga kafshët?
Mbi 1000 shkencëtarë, mjekë dhe zyrtarë qeveritarë diskutuan mbi shkaqet dhe mjekimet e mundshme për SARS-in në një konferencë javën e kaluar, organizuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë në Kuala Lumpur. Të paktën 800 vetë kanë vdekur si pasojë e SARS-it. Besohet se një lloj kafshe që jeton në Kinën jugore, ia transmetoi virusin njerëzve.

Në Shtetet e Bashkuara, të paktën 84 vetë u prekën nga një virus i panjohur më parë në Hemisferën Perëndimore: lia e majmunit. U zbulua që ky virus ishte hasur në fillim tek një lloj brejtësi nga Shtetet e Bashkuara. Këto brejtës besohet ta kenë marrë virusin nga një lloj miu i madh i Gambias, i importuar nga një tregëtar kafshësh shtëpiake.

Shumë nga viruset që prekin njerëzit e kanë origjinën tek kafshët. Shkencëtarët po debatojnë nëse raste të tilla janë bërë më të shpeshta, apo thjesht se po zbulohen më shpesh.

Doktor Anthony Fauci drejton kërkimet për sëmundjet infektive në Institutet Kombëtare të Shëndetit në Shtetet e Bashkuara.

“Teknologjia që po arrin të krahasojë viruset që ndeshen tek kafshët dhe të shikojë se si ndryshon përbërja e tyre molekulare me ato që hasen tek njerëzit, na ka dhënë mundësinë që të dokumentojmë atë që e quajmë kapërcimin nga njëra specie në tjetrën. Teknologjia e para 100 vjetëve nuk e lejonte një gjë të tillë”.

Por para 100 vjetësh, nuk kishte aeroplanë që të çonin njerëzit, kafshët dhe insektet në vende ekzotike. Tani një sëmundje ngjitëse mund ta përshkojë globin në një ditë.

Doktoreshë Diane Griffin e Fakultetit të Mjekësisë në Universitetin John Hopkins thotë se tani jemi më të ekspozuar ndaj virusit.

Para 100 vjetësh, numri i njerëzve në planet ishte më i vogël dhe askush nuk e kishte dëgjuar shprehjen “ngrohje globale”. Ndërsa toka ngrohet gjithnjë e më shumë, insektet, mikrobet dhe qeniet e tjera të gjalla nga zona me klimë të ngrohtë përhapen më shumë duke mbartur viruse që mund të infektojnë gjallesat që gjendeshin atje më parë.

Organizata Botërore e Shëndetësisë po ngre një sistem mbikqyrjeje globale për t’u kundërpërgjigjur ndaj viruseve të reja.

Kjo i ndihmoi zyrtarët e shëndetësisë që ta pakësojnë shumë ndjeshëm përhapjen e SARS-it, sipas doktor David Brandling-Bennet të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

“SARS-i është një shembull i asaj që mund të bëjmë. Sigurisht që ka vend për përmirësime, por me SARS-in u bë shumë më tepër në shkallë ndërkombëtare dhe u veprua më me shpejtësi se në raste të mëparshme”.

Në sistemin e mbikqyrjes globale bëjnë pjesë rrjete epidemiologjësh që mbledhin informacion, laboratore për të identifikuar viruset dhe mjekë për të kuruar pacientë.

Doktor Bennett thotë se Kina jugore dhe tropiku i Afrikës nuk janë vendet e vetme që ngjallin shqetësim.

Ndërsa popullsia rritet dhe zonat urbane kanë probleme higjenike, mbeturinat mund të krijojnë kushtet për disa viruse që mund të infektojnë brejtësit, ose insektet që pastaj mund të infektojnë njerëzit. Doktor Bennett thotë se ka shanse që kjo të bëhet një dukuri më e shpeshtë.

“Pse? Sepse po jetojmë në një planet më të populluar, ka gjithnjë e më shumë vende ku njerëzit dhe kafshët jetojnë bashkë, jo vetëm në Kinën Jugore, por edhe në lagjet e papastra në qytete të gjithë botës, kështuqë shanset për përhapjen e agjentëve të rinj nga kafshët tek njerëzit dhe mes njerëzve vetë do të rriten”.

Por doktor Griffin thotë se jo të gjitha viruset e reja do të kenë forcë të madhe infektuese.

“Ajo që nuk dimë plotësisht në lidhje me SARS-in dhe me linë e majmunit, është se sa lehtë ato mund të transmetohen nga një person në tjetrin, sepse në fakt një gjë e tillë përcakton nëse ato kthehen në një problem të jashtëzakonshëm, apo diçka që mund të frenohet”.

Një faktor tjetër përcaktues është reagimi i komunitetit ndërkombëtar. Në Konferencën Botërore të Shëndetit në Kuala Lumpur, doktorët, shkencëtarët dhe zyrtarët e qeverive shpresojnë të vënë në zbatim për ndonjë epidemi tjetër vdekjeprurëse, mësimet e nxjerra nga SARS-i.

[Asteroid]

Në qytetin Isaqua të shtetit Washington, lajmi përhapet me shpejtësi; 2 minuta ajër të pastër për 1 dollar

Por ky nuk është thjesht ajër i pastër, ky është oksigjen, me aromë sipas shijes së çdo personi. Gjithsej 16 aroma të ndryshme. Qyteti Issaqua, i cili ka klube e birrari të shumta, tashmë ka edhe klubin e Oksigjenit ku njerëzit shkojnë për të thithur ose pirë oksigjen. Joice Adams e provoi oksigjenin dhe thotë se do të vijë përsëri.

Kur erdha këtu, sytë më digjnin dhe më dhimbnin, tani dhimbja më kaloi dhe sytë ndjehen mirë. Të tjerë thonë se vizita të herëpashershme në këtë klub me të vërtetë janë të efektëshme. Pas thitjes së oksigjenit, ata thonë se ndjehen të shlodhur, më energjik dhe sikur përtërihen. Por shoqata amerikane e mushkrive i vë në dyshim këto pretendime, pasi marrja e oksigjenit në sasi të shumta është e dëmshme.

Megjithatë shoqata amerikane shton se nuk ka të dhëna për ndonjë rrezik nga oksigjeni në nivele të ulta që përdoret në klube. Pra mesazhi është KUJDES.

[Asteroid]

Shkencëtarët njoftuan se kanë zbuluar një gjen, për të cilin thuhet se dyfishon rrezikun që një person të pësojë goditje në zemër, ose bllokim arteresh. Në një artikull të botuar në numrin e revistës “Nature Geneticks” në internet, shkencëtarët thonë se gjeni i ndryshuar u gjet në 29 për qind të pacientëve të sëmurë me infarkt, të cilët u përfshinë në studimin në Islandë. Shkencëtarët thonë se gjeni shkakton prodhimin me shumicë të të një proteine të njohur me emrin leukotrine, e cila mund të shkaktojë bllokimin e arterieve të gjakut. Prova të tjera klinike të ilaçit parandalues janë caktuar të fillojnë në fund të këtij muaji.