Skizma e Madhe e Kishës dhe shqiptarët

[Albo]

Urrejtja jote per komunitetin katolik eshte urrejtje e verber, e trasheguar nga komunizmi sllvo-ortodoks dhe me heret nga politika greko-sllave kunder orientimit perendimor te popullit shqiptar.

Ti tregosh tjetrit probleme te mprehta shekullore me komunitetin katolik ne Shqiperi, qe as Vatikani nuk i mohon por ka qene i shqetesuar dhe vazhdon te jete i shqetesuar, do te thote qe te urresh komunitetin katolik?

Une nuk urrej njeri e jo me te urrej nje komunitet te tere. E vetmia ndjenje qe une ndjej per shqiptaret e besimit katolik eshte keqardhje qe ata asnjehere nuk njohen ungjillizim te plote dhe te gjitha ato fenomene qe une te zura ne goje me lart jane pasoje direkte te saj.

Besimi i Krishtere duket jo vetem thjeshte tek besimi individual, duket tek harmonia dhe bashkejetesa qe krijon midis popujsh, etnish, racash te ndryshem, dhe fakti qe komuniteti orthodhoks mbledh ne gjirin e vete te gjitha keto etni ne Shqiperi e ne mbare Ballkanin, eshte nje madheshti e jo nje dobesi e tij. Dobesia e vetme eshte percarja qe solli pushtimi turk dhe fushatat e uniatizmit nga Vatikani qe krijuan nje pakice besimtaresh muslimane dhe nje pakice besimtaresh katolike ne Ballkan. Lufta e Bosnjes midis kroateve katolike dhe serbve orthodhokse e boshnjakeve muslimane qe ti ze ne goje, edhe pse kroatet dhe serbet jane e njejta rrace sllave, e deshmoi kete gje per historine.

Eshte e kote te diskutosh me ty me tej, pasi ti me sa duket nuk te shqetesojne fenomene te tilla ne komunitetin tend, pasi te duket se po i pranove keto, i ul vlerat komunitetit. Harron qe krenaria nuk eshte virtyt por ves ne syte e nje te krishteri.

Albo

[Seminarist]

Une kembengul ne debat me tipa si ti, jo sepse mendoje se ju jeni aq te fisshem sa te mesoni, por sepse edhe ne budallallek tipat tuj jane fodull, e nuk u permbaheni as atyre qe juve vete parashtroni ne debat.


Ti, ne debat e siper, u shpreve se Veriu nuk ka patur kurre ortodoks, e si fakt na nxorre meqe sot veriu, Shkumbin e lart, nuk ka ortodoks autokton.

UNE te solla fakte se Veriu ka patur Ortodokse, te cilat i ke siper.


E kupton tashti, se ne Veri ka patur peshkopata ortodokse para pushtimit otoman, te cilat, kuptohet, se kane qene te perbera nga popullata ortodokse?


Me vone, ti kercen e thu, s ene kohe te P. Bogdanit - SHEK. XVII - ne Kosove ka patur katolike e islamike, e se papa Francesk Albani ka mbajte nje koncil per katoliket e atjeshem.
Mirepo, bukur fort, shek.17, dmth koha pas pushtimit otoman, nuk ka se cfare te na tregoje neve per gjendjen fetare shqiptare para-otomane, perkundrazi, cfare na tregon eshte gjendja fetare e shek.17, as me shume e as me pak.


Pra, ti nuk di se per cfare do te flasesh...




Edhe duhet te jesh koeforte i jashtezakonshem, ne kohen kur une te sjell ekstrakte nga libri i historianit K. Frasheri, ku flitet per mbreterine albane te Karlit Anzhu, prej RUBIKU ne Himare me peshkopatat ortodokse te unitizuara, te thuash se Veriun se kane pushtuar latinet!

[Labeati]

Une kembengul ne debat me tipa si ti, jo sepse mendoje se ju jeni aq te fisshem sa te mesoni, por sepse edhe ne budallallek tipat tuj jane fodull, e nuk u permbaheni as atyre qe juve vete parashtroni ne debat.

Per budallallek Alboja dhe ti po thyeni rekorde.

Ti, ne debat e siper, u shpreve se Veriu nuk ka patur kurre ortodoks, e si fakt na nxorre meqe sot veriu, Shkumbin e lart, nuk ka ortodoks autokton.

Une thash qe Veriu ka qene gjithmone ne kungim me Romen, pra katolike deri ne konvertimin ne islam,me perjashtim te periudhave te shkeputura dhe te perkohshme kur dhuna shteterore bizantine apo serbe i ndalonte klerin roman duke e zevendesuar me ate ortodoks greko-sllave.

Kjo gje nderronte kur pushteti qendror dobesohej dhe kleri ortodoks debohej nga popullata vendase per tu zevendesuar me ate roman qe kishte qene me pare. Kjo shpjegon edhe pse Principata e Arberit ishte katolike kurse Despotati i Epirit edhe ky shqiptar ishte ortodoks. Une nuk pretendoj se Jugu ka qene katolik pavarsisht nga pushtimi i perkohshem norman.

Pastaj si e shpjegon ti qe sundimi i shkurte norman i beri shqiptaret gege katolike (edhe ne Kosove e Dukagjin???) dhe keta mbeten te tille per shekuj mbrapa saqe mbreti serb nxori ligje te vecanta per ortodoksizimin e tyre, u ndaloi kishat (ua mori) etj etj?)

UNE te solla fakte se Veriu ka patur Ortodokse, te cilat i ke siper.

Veriu ka pase ortodokse sllave dhe ndoshta per sy e faqe edhe shqiptare nen kushtet e dhunes shteterore. (Kodet e Dushanit). Por asnjehere ne kushte normale.

E kupton tashti, se ne Veri ka patur peshkopata ortodokse para pushtimit otoman, te cilat, kuptohet, se kane qene te perbera nga popullata ortodokse?

Po e cila ka qene sllave por jo shqiptare ne pergjithesi.

Me vone, ti kercen e thu, s ene kohe te P. Bogdanit - SHEK. XVII - ne Kosove ka patur katolike e islamike, e se papa Francesk Albani ka mbajte nje koncil per katoliket e atjeshem.
Mirepo, bukur fort, shek.17, dmth koha pas pushtimit otoman, nuk ka se cfare te na tregoje neve per gjendjen fetare shqiptare para-otomane, perkundrazi, cfare na tregon eshte gjendja fetare e shek.17, as me shume e as me pak.

Une them se na tregon shume.
Ky eshte budallalleku jot, se si na delka gjithe veriu i konvertuar nga ortodoks ne katolik gjate 100 vjeteve te sundimit osman kur romanizmi ishte jashte ligjit dhe kur ortodoksia kishte status ligjor?

Pse do te mblidhej ai kuvend nqse nuk kishte besimtare katolike qe rrezikoheshin te konvertoheshin? Dhe kush i kishte selite ipeshkvnore ne ate kohe ne Kosove e Veri?

Pa fanatizem seminarist, "Je N'E HUEJEN"

[palushi]

Une nuk urrej njeri e jo me te urrej nje komunitet te tere. E vetmia ndjenje qe une ndjej per shqiptaret e besimit katolik eshte keqardhje qe ata asnjehere nuk njohen ungjillizim te plote dhe te gjitha ato fenomene qe une te zura ne goje me lart jane pasoje direkte te saj.

[Seminarist]

Une ty Labeat te kam fole me citime te pastra librash historike nga autore te ndryshem, pasi nuk jam MALOK injorant i importum ne Shkoder per ta paraqite veten sic ben ti ne ket forum.

Jua kemi dhene me fakte, se Veriu ka patur peshkopata sufragane te Kryepeshkopates se Durresit, qe nga shekulli 8.





Trekendeshi i famshem katolik qe mbijetonte nendorazi edhe kur ne Veri mbisundonte ortodoksizmi, eshte pranuar nga vete konferenca katolike e para dy vitesh, shtrihej prej Tivari e deri ne rrethinat e Shkodres. Pjesa tjeter e trevave shqiptare ka qene bizantino-ortodokse.

Hape linkun, e ke edhe ne internet, edhe lexoje punimin e asaj konference ne temen e historianit Pellumb Xhufit: "Krisherimi katolik ne Shqiperi nga shek.VII deri ne shekXIV.

[Seminarist]

Ja or Cubel Breca ku e ke


"Gjithsesi, në vitet që pasuan vdekjen e Justinianit, dioqeza e Epirit të Ri, me Durrësin, u shkëput nga Roma për t'u lidhur me Konstantinopojën. Mungesa e korespondencës së Papës Grigor i Madh (fundi i shek. VI) me peshkopët e Epirit të Ri, ndërkohë që ai mbante lidhje të rregullta me provincat e tjera shqiptare, provon se lidhjet e Durrësit me Romën qenë ndërprerë. Kështu, në Sinodin e vitit 879 të Konstantinopojës, i ashtuquajturi "sinodi fotian", metropoliti i Durrësit, Lukiani, i shoqëruar me dy sufraganët e tij nga Arbëri, peshkopi i Stefaniakës Kozmai, dhe nga ai i Krujës, Davidi, nënshkruan aktet që konfirmonin skizmën e vitit 863 midis Romës e Konstantinopojës. Gjithsesi, në atë kohë, shkëputja nga juridiksioni i Romës dhe bashkimi jo vetëm i kishës së Durrësit, por të mbarë Ilirikut me Konstantinopojën, ishte saksionuar me luftërat ikonoklaste. Fuqizimi i patriarkatit të Konstantinopojës, në dëm të kishës së Romës, që shkonte paralelisht me fuqizimin e Perandorisë Bizantine, solli edhe fuqizimin e pozitave të kishës së Durrësit në kuadrin e dioqezave shqiptare, gjë që u shpreh edhe me shtrirjen e jashtëzakonshme të juridiksionit të saj përtej kufijve tradicionalë. Kështu, në Notitiae e Leonit VI (901–907), koha e patriarkut Nikolla Mistikut, metropolia e Durrësit kishte si seli sufragane peshkopatat e Stefaniakës, Kunavisë, Krujës, Elison–Lezhës, Dioklesë, Shkodrës, Drishtit, Pultit, Glavinicës, Aulonës, Lyknidit, Tivarit, Cërnikut, Pulkeropolisit, Gradecit.

Të njëjtën gjë konfirmojnë edhe Notitiae e Jan Cimishit (969–976), sipas të cilave metropolia e Durrësit shtrihej nga Tivari në Vlorë, me 15 seli peshkopate: Tivar, Lyknid, Shkodër, Drisht, Dioklé, Pult, Lezhë, Krujë, Stefaniakë, Kunaví, Cërnik. Ky është zenithi i kishës së Konstantinopojës në Shqipëri.

Në shek. XI, kronisti bizantin, Mihal Ataliati, do të deklaronte se Arbërit ndanin të njëjtën fe me Bizantinët. Por duhet thënë që nën këtë mbulesë bizantine, në trevat shqiptare, ekzistonin enklava që vazhdonin të ishin të lidhura me Romën, dhe që skizma definitive e vitit 1054 i nxori qartazi në pah. Fjala është, në radhë të parë, për të njohurin "trekëndëshi katolik i Shqipërisë", provinca e dikurshme kishtare e Prevalit, me qytetet e Shkodrës, Drishtit, Danjës, Shasit, Tivarit, Ulqinit. Kjo trevë edhe politikisht u shkëput atë kohë nga Perandoria Bizantine dhe sundimtarët e saj, si Bodini e Mikeli, në funksion edhe të afirmimit të pavarësisë nga Bizanti dhe nga bota sllave që i rrethonte, e lidhën përfundimisht kishën e tyre me Romën.








Tivari u bë vatra kryesore nga ku katolicizmi roman fitoi terren në drejtim të trevave të tjera shqiptare, deri atëherë nën ritin ortodoks. Kjo vlen në radhë të parë për Kosovën, ku pushtimi serb i viteve 1198 e gjeti këtë me një bashkësi katolike të konsiderueshme. Në vitin 1204 ne kemi njoftimin e parë për një peshkop katolik të Prizrenit, ndërkohë që të tillë do të sinjalizohen më vonë në Trepçe, Novobendë, Graçanicë, etj. Në aktet e mbretërve serbë të shek. XIII–XIV (Kodi i Dushanit), përveçse në dokumentet e shumta papale, bëhet fjalë për "fenë latine", "besimtarë latinë", e "priftërinj latinë", deri edhe në fshatra të thella të Kosovës, tregues ky i një pranie të konsiderueshme të ritit roman në ato treva.







Ashtu siç kishte ndodhur me Dioklenë, pothuaj dy shekuj më parë, edhe në Arbër, procesi i ngjizjes politike u mbështet edhe nga një apostasi fetare nga Bizanti. S'ka dyshim që klasa e aristokracisë vendase ishte protagonistja e këtij emancipimi të dyfishtë. Në fund të shek. XII familja fisnike e Skurrajve të Tiranës kishte hedhur një hap vendimtar drejt bashkimit të saj me Kishën e Romës. Varri monumental i sebastit, Mihal Skurra, i vitit 1201, që krahas mbishkrimit në greqishten bizantine, ka dhe versionin e tij në latinisht, në kishën e Shën Mërisë së Brarit, me afreske të stilit roman e mbishkrime latine, është një provë e gjallë e këtij orientimi perëndimor kulturoro–fetar të Arbërit e të fisnikërisë së tij. Por në vitin 1208 princi i Arbërit, Dhimitri, bëri hapin vendimtar në këtë drejtim, duke i kërkuar papës Inocenti III ta pranonte atë dhe popullin e tij në gjirin e kishës së Romës. Arqidhjaku katolik i Durrësit pati një rol të veçantë në "përpunimin" e krerëve të Arbërit, shenjë kjo që Durrësi, krahas Tivarit nga veriu, u bë propolsor i besimit katolik në ato anë. Toleranca e pazakontë e Perandorit "filoperëndimor" Manuel I Konnen (1147–1180) ndaj katoliçizmit në zotërimet e tij, ndryshimet që solli Kryqëzata IV me sundimin venecian (1204–1210) e më tej atë Anzhuin (1272–1371), në Durrës e ndikimin e tyre në Arbër, krijuan kushtet për vendosjen dhe forcimin e bazave të katolicizmit në trevën e Arbërit.

Deri në pushtimin osman të kësaj treve, qoftë kisha katolike e qoftë ajo ortodokse, nuk duket të kenë mbizotëruar në mënyrë vendimtare mbi njëra–tjetrën. Deri në shek. XV aty gjeje klerikë, edhe të lartë, që njihnin sa dogmën katolike, edhe atë ortodokse (ose asnjërën e as tjetrën në mënyrë të mjaftueshme), që shkruanin e lexonin sa në greqisht aq edhe në latinisht, ndërkohë që nuk pushonin ankesat e papëve të Romës mbi ritet dhe praktikat "skizmatike", që mbijetonin tek besimtarët vendas, të cilët një udhëtar i huaj, në vitin 1308, do t'i karakterizonte si "as katolikë e as ortodoksë të vërtetë" (ne pure latini, neque pure scismatici)."

[Labeati]

Une ty Labeat te kam fole me citime te pastra librash historike nga autore te ndryshem, pasi nuk jam MALOK injorant i importum ne Shkoder per ta paraqite veten sic ben ti ne ket forum.

Faleminderit shume per epitetin qe me ke vu, i cili tregon kulturen e larte orthodhokse, qe ju ka fute ne gjak dashurine per njeri tjetrin dhe popullin shqiptar, etj etj.
Te njejten konsiderate shprehu edhe shoku jot Albo per me shume se 70% te popullit shqiptar duke i quajte, pagane, primitive, gjakmarresa, njerez pa ligje etj.

Urrejtja dhe komplekset tuaja qe burojne nga eksperiencat ortodokse bizantino-greko-serbe ndaj popullsive shqiptare, fene e te cileve ndani por qe ju kane mohuar identitetin, ju bajne qe me urrejte pjesen qe nuk asht si ju, pjesen qe mbijetoi, dhe ruajti fene e vet 2000 vjecare.

Pjesa qe ka nder, burreri e karakter, po keto nuk i pranon orthodhoksizmi shterp

[Seminarist]

Nigjo


ai qe flet per kulture te veten ketu, eshte ai qe vjen si dhi e zgjebosme, pernga pergatitja e temes qe debato, edhe me fodullek kembengul te qendroje po ashtu!


E kjo nuk eshte here e pare me ty.

[Labeati]

Sa per fodulleknne ket forum ju kena ty edhe Albon o Seminarist - pravosllavi. E ke mesu historine ne shkollen e "Tuçit" prandej nuk ke faj.

Ne ate cope reference pa autor, qe po e marrim per te mireqene, nuk ke theksuar disa informacione, qe thjesht konfirmojne ate qe thashe une:

P.sh.

metropoliti i Durrësit, Lukiani, i shoqëruar me dy sufraganët e tij nga Arbëri, peshkopi i Stefaniakës Kozmai, dhe nga ai i Krujës, Davidi, nënshkruan aktet që konfirmonin skizmën e vitit 863 midis Romës e Konstantinopojës[/u]. Gjithsesi, në atë kohë, shkëputja nga juridiksioni i Romës dhe bashkimi jo vetëm i kishës së Durrësit, por të mbarë Ilirikut me Konstantinopojën, ishte saksionuar me luftërat ikonoklaste.

Pra ne shek 9. shkeputja nga Roma ishte me dhune shteterore nga Perandori ikonoklast bizantin. Do te shofim se

Fuqizimi i patriarkatit të Konstantinopojës, në dëm të kishës së Romës, që shkonte paralelisht me fuqizimin e Perandorisë Bizantine, solli edhe fuqizimin e pozitave të kishës së Durrësit në kuadrin e dioqezave shqiptare, gjë që u shpreh edhe me shtrirjen e jashtëzakonshme të juridiksionit të saj përtej kufijve tradicionalë.

Pra dhuna perkrahja shteterore i aneksoi kesaj peshkopate pro-bizantine territore "jo-tradicionale" ende jasht juridiksionit kishtar bizantin. Por sa do perhapej kjo?: Ja se c'thua vete:

Të njëjtën gjë konfirmojnë edhe Notitiae e Jan Cimishit (969–976), sipas të cilave metropolia e Durrësit shtrihej nga Tivari në Vlorë, me 15 seli peshkopate: Tivar, Lyknid, Shkodër, Drisht, Dioklé, Pult, Lezhë, Krujë, Stefaniakë, Kunaví, Cërnik. Ky është zenithi i kishës së Konstantinopojës në Shqipëri.

Pra vetem ne shek 10 kisha bizantine u shtri ne gjithe Shqiperine, gjithmone nen mbeshtetjen shteterore. Si kam thene me lart vetem kjo mbeshtetje e mbante ne kembe perkundrejt tendences pro-romane te popullsise vendase.
Ja se c'thua vete:

Por duhet thënë që nën këtë mbulesë bizantine, në trevat shqiptare, ekzistonin enklava që vazhdonin të ishin të lidhura me Romën, dhe që skizma definitive e vitit 1054 i nxori qartazi në pah. Fjala është, në radhë të parë, për të njohurin "trekëndëshi katolik i Shqipërisë", provinca e dikurshme kishtare e Prevalit, me qytetet e Shkodrës, Drishtit, Danjës, Shasit, Tivarit, Ulqinit[/u]. Kjo trevë edhe politikisht u shkëput atë kohë nga Perandoria Bizantine dhe sundimtarët e saj, si Bodini e Mikeli, në funksion edhe të afirmimit të pavarësisë nga Bizanti dhe nga bota sllave që i rrethonte, e lidhën përfundimisht kishën e tyre me Romën.

Pra qysh atehere katolicizmi pro-roman mbijetoi hapur apo fshehur mbasi ishte nen dhunen e shtetit bizantin. Si te kam thene popullata dhe prijesit shqiptare shfrytezonin cdo moment dobesimi te pushtetit bizantin per t'ju rikthyer origjines dhe varesise nga Roma perkunder tendencave te botes sllavew.
Per te qene i sinqerte duhet te them se Epiri pra jugu i Shqiperise ne pergjithesi u lidh me kishen bizantine dhe nuk beri keto perpjekje, ndoshta edhe per shkak se nuk gjendej ne presionin sllave te Ilirise (Gegerise).

Po sa kohe qendroi ky pushtet fetar i instaluar nga shteti bizantin?

Tivari u bë vatra kryesore nga ku katolicizmi roman fitoi terren në drejtim të trevave të tjera shqiptare, deri atëherë nën ritin ortodoks. [B]Kjo vlen në radhë të parë për Kosovën, ku pushtimi serb i viteve 1198 e gjeti këtë me një bashkësi katolike të konsiderueshme. Në vitin 1204 ne kemi njoftimin e parë për një peshkop katolik të Prizrenit, ndërkohë që të tillë do të sinjalizohen më vonë në Trepçe, Novobendë, Graçanicë, etj. Në aktet e mbretërve serbë të shek. XIII–XIV (Kodi i Dushanit), përveçse në dokumentet e shumta papale, bëhet fjalë për "fenë latine", "besimtarë latinë", e "priftërinj latinë", deri edhe në fshatra të thella të Kosovës, tregues ky i një pranie të konsiderueshme të ritit roman në ato treva.

Bingo more seminarist!!! se shume na lodhe. Si duket kur i kopjon keto copat te paska shpetuar kjo nesje. Sundimi shteteror kishtar ortodoks na del me pak se 2 shekuj ku mbijetojne enklavat katolike, dhe ne rastin me te pare ri-afirmohen nen Romen.

Pse valle popullsia shqiptare menjehere do ti rikthehej tradites se mohuar nga bizantinet apo serbet? Sepse nder te tjera ka te beje edhe me boten shpirterore pro-perendimore por edhe te konflikteve etnike te kohes nga sllavet, gje qe i shtynte popullaten shqiptare te kerkonte aleate perendimore, ku feja per ate kohe ishte determinante.

Ashtu siç kishte ndodhur me Dioklenë, pothuaj dy shekuj më parë, edhe në Arbër, procesi i ngjizjes politike u mbështet edhe nga një apostasi fetare nga Bizanti. S'ka dyshim që klasa e aristokracisë vendase ishte protagonistja e këtij emancipimi të dyfishtë. Në fund të shek. XII familja fisnike e Skurrajve të Tiranës kishte hedhur një hap vendimtar drejt bashkimit të saj me Kishën e Romës. Varri monumental i sebastit, Mihal Skurra, i vitit 1201, që krahas mbishkrimit në greqishten bizantine, ka dhe versionin e tij në latinisht, në kishën e Shën Mërisë së Brarit, me afreske të stilit roman e mbishkrime latine, është një provë e gjallë e këtij orientimi perëndimor kulturoro–fetar të Arbërit e të fisnikërisë së tij. Por në vitin 1208 princi i Arbërit, Dhimitri, bëri hapin vendimtar në këtë drejtim, duke i kërkuar papës Inocenti III ta pranonte atë dhe popullin e tij në gjirin e kishës së Romës. Arqidhjaku katolik i Durrësit pati një rol të veçantë në "përpunimin" e krerëve të Arbërit, shenjë kjo që Durrësi, krahas Tivarit nga veriu, u bë propolsor i besimit katolik në ato anë

Ndersa

. Toleranca e pazakontë e Perandorit "filoperëndimor" Manuel I Konnen (1147–1180) ndaj katoliçizmit në zotërimet e tij, ndryshimet që solli Kryqëzata IV me sundimin venecian (1204–1210) e më tej atë Anzhuin (1272–1371), në Durrës e ndikimin e tyre në Arbër, krijuan kushtet për vendosjen dhe forcimin e bazave të katolicizmit në trevën e Arbërit.

jane shkaqe ndihmese por jo themeltare, sepse bizantinet i mbajte per 2 shekuj dhe nuk munden ti benin per vete, nderkohe qe per 4-5 vjet kryqezate na u konvertoka gjithe popullsia? Edhe turqve vete ju deshen 2 shekuj.

Ndersa sa per sot ne gjithe Veriun si ne Shqiperi edhe Kosove nuk gjen asnji ortodoks gege (autokton) me perjashtim te pakices malazeze apo te transferuarve nga jugu.

Asnje fshat apo ngulim pervecse disa qytetareve te ardhur edhe keta krejt numer i paperfillshem.
E njejta gje mund te thohet me katoliket ne jug.

Por me "kryethi" si puna juaj qe nuk lexoni as ate qe shkruani vete, kot me u marre e me harxhue kohe.

[Seminarist]

Ai qe nuk di te lexoje je ti!

Une e them, edhe sikur te pranoja fodullek ne adresen time - une qe ne debat sjell referenca, autor, ku i mbeshtes komentet e mia - atehere i cfaret do te jesh ti? Cfare referencash na ke sjelle ti per brockullat qe keput larte e poshte forumit?


Po vazhdojme nje cik me ty...


1. lexoje pak mire citin e pare. Aty flitet qarte se Iliria i filloi shkeputjet nga Roma para luftrave ikonoklaste te shekullit 8, qe nga koha e Justinianit, dmth fillim shek 6. Kjo shkeputje u konsolidua nga luftrat ikonoklaste.

Mendimi yt se eshte bere me dhune eshte qesharak, pasi po ti hyjme ketij debati, geni latin, bashke me kulturen latine para-kristiane neper Iliri, qe u be shtrati i perafrimit me krishterimin latin, a nuk eshte bere me dhune nga romaket?


Kush kujton ti se ia dha juridiksionin papes se Romes mbi Ilirikun? Mos i ati me te emen?
Ia dha e drejta romake pagane, qe kish bere ndarje administrative me dhune neper Iliri, sipas qejfeve te veta, te cilat u sanksionuan gjoja nga Konstandini i Madh.


DIHET fare mire, si i famshmi dokument "Donacioni i Konstandinit", ku gjoja perandori i kish njohur Romes primacine edhe administraten qe ajo pretendonte ne shekuj, DOLI SE ISHTE FALS.


Atehere per cfare dhune je duke folur ti?


Si mund te flasesh ti per dhune, kur Kisha romake ka patur juridiksione ne treva bizantine per gati 5 shekuj?




Ne shekullin 10 ortodoksia kishte rrenje shekullore ne Jug e deri ne Veri, por kishte perfshire edhe zona me popullsi latine rreth e qark Shkodres e neper Mal te Zi, te cilet mbeten nen juridiksionin bizantin vetem sa per sy e faqe.



Gjithsesi debati eshte se Veriu ka qene ortodoks. Shkodra me rrethinat e saje fushore nuk perbejne as edhe nje pjese te konsiderueshme te Veriut.



shife tashti se si e lexon ti kete reference:

Tivari u bë vatra kryesore nga ku katolicizmi roman fitoi terren në drejtim të trevave të tjera shqiptare, deri atëherë nën ritin ortodoks. Kjo vlen në radhë të parë për Kosovën, ku pushtimi serb i viteve 1198 e gjeti këtë me një bashkësi katolike të konsiderueshme.

ti gezohesh se serbet paskan gjetur ne shekullin 12 nje bashkesi te konsiderueshme katolikesh ne Kosove, pa lexuar se kjo bashkesi u krijua pasi Tivari ishte nismetarja e perhapjes se katolicizmit drejt trevave shqiptare deri atehere te ritit ortodoks. Lexoje mire, te ritit ortodoks!



Shqiptaret nuk u konvertuan ne kater a pese vjet kryqezate. Ne radhe te pare ti shpreh nje padituri te madhe historie.


Pa na i nxirr pak ti neve se si paskan qene gjithsej 4-5 kryqezate ne Shqiperi?






Pastaj Labeat une nuk jam si ti qe te ndryshoj tekstet e origjinalit meqe aty kundershtari im mund te gjeje ndonje gje qe s'me pelqen mua.

Une nuk motivohem nga motive qe ti dashur pa dashur i tregon se i ke vete.





Megjithate mbtetemi tek kjo qe ti nuk i hedh dot poshte:



1. Krishterimi ne Shqiperi nuk ka qene 8 shekuj te plote nen ndonje vartesi te plote ndaj Romes ne tete shekujt e pare, per arsyet qe une i kam treguar siper neper postime.

2. Pergjate kohes qe krishterimi latin ka patur ndikim ne krishterimin ne Shqiperi, dmth pergjate periudhes se shek.4 -8, edhe keto me shkeputje, Krishterimi latin edhe ai bizantin nuk kane pasur ndonje ndryshim thelbesor mes njeri tjetrit, pasi pikerisht ne kete periudhe filluan ndasite kulturore e fetare.


3. Nga shekulli 8, dmth viti 732, kur bizanti e sundoi Shqiperine, gjurma qe la ishte me e madhe se ajo qe la roma ne ato tre kater shekuj te vet, sepse krishterimi qe bizanti solli ishte me i vecuar ne formen e vet, me i pjekur pergjate trazirave te tete shekujve, me i afirmuar teologjikisht, kulturalisht, politikisht, ekonomikisht.


Tifozlleku roman mbahej nga pjesa e romanizuar e popullsise, e nga asgje tjeter. Dmth ishte ceshtje geni e jo besimi.



4. Pergjate mesjetes deri ne shekullin 15, kur otomanet pushtuan Shqiperine, krishterimi ortodoks, dmth riti ortodoks, si ai i ushtruar nga Kishat ne lidhje me Konstantinopolin, si ai qe nen ndikime politike e ushtronte ririn bizantin nen Romen, perbenin shumicen e shqiptareve, si nga perhapja gjeografike ashtu edhe ne numer te popullates.
Kisha ortodokse me ritin e vet bizantin e gjen shtrirjen e vete deri ne Mat e Mirdite.

Qe krishterimi bizantin ne Mirdite eshte natyral kete e tregojne edhe vrojtimet e Hecquardit me Nopcsen.