Shqiptarët mes globalizmit dhe sovranitetit.

[DYDRINAS]

Shqiptaret mes globalizmit dhe sovranitetit


Gjergj Buxhuku

Beteja zgjedhore e korrikut 2005 ka nxjerrë më në fund një numër të pafund çështjesh me rëndësi madhore, që rëndojnë dhe njëkohësisht turbullojnë mendjen e qytetarëve shqiptarë. Turbullimi qëndron pikërisht në radhën e prioriteteve që parti të ndryshme japin për çështje të ndryshme. P.sh po diskutohet nga forca të ndryshme të politikës, nëse është sovraniteti i kufizuar i shtetit shqiptar si pasojë e sundimit ekonomik të monopoleve të huaja apo korrupsioni i brendshëm si më parësor për t’u luftuar. Parti e ashtuquajtura kryesore ndajnë absolutisht të njëjtin mendim me njëra-tjetrën se është korrupsioni i brendshëm shkaku i problemeve të rënda ekonomike, politike dhe sociale shqiptare. Ndërkohë, parti të tjera shprehen se sovraniteti i kufizuar i shtetit shqiptar është shkaku i vërtetë. Çështja e mësipërme, është e rëndësishme sepse në thelb ka të bëjë me mënyrën me të cilën do të ndërtohen më pas programet qeverisëse. Kjo do të thotë që çështja ia vlen të trajtohet më në thellësi.
Shqiptarët nuk janë as më të mirë, por edhe as më të këqij se kombet e tjera. Historia jonë ka qenë e tillë, që procese të domosdoshme të zhvillimit dhe konsolidimit si shoqëri dhe si shtet kombëtar, të jemi të detyruar t’i kalojmë me vonesë dhe në kohë të papërshtatshme. Si nëpër një ëndërr po kalojmë brenda një periudhe shumë të shkurtër disa vjeçare ngjarje dhe fenomene, që kombet e tjera i kanë kaluar në disa qindra ose të paktën disa dhjetëra vjeçarë. Të duket sikur ligjet e hekurta të hallkave të zhvillimit të shoqërisë njerëzore, nuk mund të mos respektohen. Etapat e zhvillimit nuk mund të digjen. E keqja e madhe e shqiptarëve është se ende nuk e kemi ndërtuar shtetin e vërtetë kombëtar.
Duhet të kemi të qartë se koha e globalizimit të tregjeve vështirëson së tepërmi formimin e shtetit kombëtar. Sa më sipër është e vërtetë në përgjithësi dhe aq më tepër për Shqipërinë, si pjesë e kontinentit të vjetër me shtete që kanë institucione kombëtare shtetërore të forta. Nuk duhet te harrojmë se sot shteti shqiptar është në kushte të ngjashme me kohën e rilindjes. Nëse vullneti i shqiptarëve për të ndërtuar shtetin e vërtetë të tyre nuk do të mund të përqendrohet dhe shprehet sa më shpejtë, që të jetë e mundur, rrezikojmë të çbëhemi si komb. Koha e globalizimit të tregjeve për popujt, që nuk ballafaqohen me të tjerët si shtet i vërtetë është po aq e rrezikshme sa edhe periudha e pushtimeve direkte koloniale të fillim shekullit të kaluar.
Ndarja e shqiptarëve në disa pjesë duke zvogëluar në minimum madhësinë numerike dhe gjeografike të pjesës shtetërore, mungesa e eksperiencës së ndërtimit të institucioneve demokratike nga njëra anë, si pasojë e historisë së shkurtër të pavarësisë dhe nga ana tjetër e sundimit pothuaj gjysmë shekullor të antishtetit komunist janë faktorë thelbësorë të vështirësive të konsolidimit shtetëror të tyre. Por sa më sipër nuk janë faktorët e vetëm. Në luftën për tregje që është karakteristika thelbësore e historisë së përbotshme, që nuk është ndalur dhe nuk do të ndalet asnjëherë pavarësisht proceseve integruese evropiane dhe të përbotshme, vështirësive tona të brendshme i shtohen edhe interesat dhe veprimet e shteteve të tjera që natyrshëm nuk janë të interesuar në formimin e shtetit të vërtetë shqiptar. Hapja e Shqipërisë në fillimet e dhjetëvjeçarit të fundit të shekullit të kaluar, me pengesat objektive të përmendura më sipër dhe duke shtuar varfërinë masive të qytetarëve të saj u shfrytëzua mrekullisht nga konkurrentët dhe shfrytëzuesit tanë historikë.
Hapja pa kushte e tregjeve kombëtare nën sloganet e liberalizmit të tejskajshëm ishte fillimi i sundimit modern mbi shqiptarët nga fqinjët. Hyrja në tregjet shqiptare me ndihmën e pasurisë relative, shtetit të dobët dhe korrupsionit institucional u shndërrua vetëm pak vite më vonë në instalimin e monopoleve ekonomike të mirëfillta.
Monopolet e huaja në Shqipëri fillojnë nga sektorët më pak të rëndësishëm dhe përfundojnë deri në sektorët strategjikë. Kapja e ekonomisë i dha mundësinë monopolistëve të huaj dhe bashkëpunëtorëve të tyre vendas, që shumë shpejt të kenë ndikimet e tyre të fuqishme në vetë politikën shqiptare nëpërmjet lobeve dhe përfaqësuesve të tyre të drejtpërdrejtë dhe të fshehtë. Njëkohësisht u kap media dhe një pjesë e konsiderueshme e shoqërisë civile. Të gjitha ngjarjet e mësipërme aktualisht kanë vështirësuar në maksimum shanset për krijimin e natyrshëm të shtetit kombëtar të shqiptarëve. Praktikisht rrezikojmë të mbetemi përjetësisht çirakë të të tjerëve.
Lëvizjet e fundit në Shqipëri dhe përplasjet zgjedhore të korrikut 2005 në mesin e politikës shqiptare, që mban përgjegjësinë kryesore të realitetit të vështirë të sotëm, tregon se shkalla e ndërgjegjësimit të shqiptarëve është në rritje të vazhdueshme. Vetë përdorimi gjithmonë e më shumë i termave të tilla si monopol, shtrembërim i ligjësive të tregut të lirë, shuarje e konkurrencës dhe liberalizim i ekonomisë nga politikanë në sulmet e ndërsjella të tyre me njëri-tjetrin, pa marrë parasysh faktin që në pjesën dërrmuese janë vetë firmatarët e tyre, tregon se më së fundi po i vihet pika shkakut të së keqes shqiptare. Gjithashtu, fillimet e lëvizjes qytetare është shenjë e qartë se më së fundi po ecim në të njëjtën trajektore zhvillimi si të kombeve të tjera. Përplasja e interesave normalisht do të krijojë edhe në shoqërinë shqiptare grupe shoqërore, që fuqishëm do të kërkojnë krijimin sa më shpejt dhe me çdo kusht të shtetit të fortë kombëtar. Beteja për të krijuar institucionet e vërteta shtetërore në shërbim të interesave të qytetarëve shqiptarë, në thelbin e saj do të ketë goditjen e monopoleve të huaja që tashmë kanë hedhur rrënjë fuqishëm në tokën tonë. Vetëm në këtë mënyrë do të kemi mundësitë për të ndërtuar politika të suksesshme zhvillimi në favor të gjithë shqiptarëve, për t’i pasuruar dhe për t’u dhënë dinjitet. Beteja do të jetë e ashpër, sepse edhe rezistenca e kundërshtarëve tanë historikë ku kemi parasysh fqinjët e jugut do të jetë e fortë. Përvoja e deritashme tregon pikërisht sa më sipër. Përfundimisht mund të themi se pjesa e politikës, që do të dalë me flamurin e luftës kundër monopoleve të huaja dhe liberalizimin real të ekonomisë së vendit, do të jetë fitimtarja dhe çliruesja e vërtetë në afatgjatë e kombit shqiptar në kohërat moderne.
© 2003 Gazeta Panorama

[Qerim]

Qazim faleminderit per kete shkrim

Une mendoj se eshte nje tjeter "perralle" moderne.

E gjitha cka mund te them , eshte se shtypit tone i nevojiten shkrime te tilla , te cilat perpiqen te kuptojne boten dhe ta sjellin ate ne nivelin e mentalitetit te lexuesit shqiptar.

[Albo]

Me pelqejne njerezit vizionare qe mundohen te shohin paska me larg se njerezit e thjeshte, por kur perpiqesh te diskutosh per gjera te medha, nganjehere e humbet edhe sensin e realitetit me te cilin perballesh perdite ne Shqiperi.

Autori mundohet te trajtoje nje teme legjitime me lart si sovraniteti ne nje bote globale, por harron apo anashkalon me dashje realitetin shqiptar te 2005.

Zgjedhjet e 3 korrikut ne Shqiperi jane jetike per Shqiperine jo se prekin ceshtje te medha te nje rendesie dytesore, por se prekin ato lirite dhe te drejtat e thjeshta demokratike qe perbejne edhe themelet e nje shoqerie dhe nje shteti demokratik:

- A do te jene ne gjendje te votojne te gjithe shqiptaret qe do shkojne ne votime ne 3 korrik?
- A do te numerohen dhe respektohen te gjitha votat e hedhura ne 3 korrik nga shqiptaret?
- A eshte ne gjendje Shqiperia te mbaje zgjedhje te lira e demokratike?
- A ekziston ende pluralizmi politik ne Shqiperi?
- A ka ndonje fije shprese jete per demokracine shqiptare?

Keto jane pyetjet qe une pres te mesoj pergjigjet ne 3 korrik pasi i tille eshte realiteti shqiptar i vitit 2005.

Albo