"Asgjëja"

[oiseau en vol]

Kjo ndërhyrje është vetëm për minidebatin që po zhvillohet dhe që nuk ka vend të jetë në lidhje me është kjo apo nuk është një çështje ? Le ta lemë vetë Heidegger-in të na e thotë këtë :

1. Çështja themelore e metafizikës

« Përse pra ka qënie dhe jo më tepër asgjë ? » E tillë është çështja. Dhe ka vend për të besuar që kjo nuk është një pyetje arbitrare. « Përse pra ka qënie dhe jo më tepër asgjë ? » E tillë është dukshëm e para ndër të gjitha pyetjet. E para, ajo nuk është kështu e tillë, sigurisht, në rendin e rrjedhës kohore të çështjeve. Gjatë zhvillimit të tyre historik përmes kohës individët, si dhe popujt, shtrojnë mjaft çështje. Ato kërkojnë, trazojnë, shqyrtojnë mjaft gjëra, përpara se të përplasen me çështjen : « Përse pra ka qënie dhe jo më tepër asgjë ? » Ndodh ndaj shumë vetave për të mos e hasur kurrë këtë çështje, nëse është e vërtetë që bëhet fjalë, jo vetëm për ta dëgjuar dhe lexuar këtë fjali pyetësore si thjesht të thënë, por edhe për ta pyetur çështjen, dmth për të bërë dalur horizontin e saj, për ta shtruar atë, për tu orvatur për të hyrë në horizontin e këtij të pyeturi.
(Martin Heidegger, Hyrje në metafizikë, f. 13 përkthimi francez.)

Kurse në lidhje me vërejtjet e Çupke_pe_Korçe dhe të Veshtruses (që duhet thënë është mjaft e vështirë në debate, në kuptimin pozitiv të fjalës), do të përgjigjem në një të ardhme shumë të afërt.

[Legjion]

« Përse pra ka qënie dhe jo më tepër asgjë ? »

si parashtrim i saktë në shqip do shkonte: « Përse pra ka qenie në vend të asgjësë ? »

e megjithë parashtrimin e saktë KJO FJALI NUK KA KUPTIM! Asgjëja nuk ekziston, qenia ekziston! ç'kuptim ka fjalia "Pse është qenia?" apo "Pse ekziston ekzistenca?"? Ekzistenca s'mund të mos ekzistojë!


Metafizika s'është! Nëse feja të paktën ka besimin për të justifikuar injorancën e vet, metafizika është IRRACIONALITET TOTAL!

[Cupke_pe_Korce]

tani po qe u futem ne pyllin e erret te filozofise linguistike.

Ti thua qe "ekzistenca e ekzistences" nuk mund te vihet ne dyshim vetem pasi, nese dicka ekziston, ekziston sepse "it cannot be otherwise?"

[Veshtrusja]

si parashtrim i saktë në shqip do shkonte: « Përse pra ka qenie në vend të asgjësë ? »

e megjithë parashtrimin e saktë KJO FJALI NUK KA KUPTIM! Asgjëja nuk ekziston, qenia ekziston! ç'kuptim ka fjalia "Pse është qenia?" apo "Pse ekziston ekzistenca?"? Ekzistenca s'mund të mos ekzistojë!


Metafizika s'është! Nëse feja të paktën ka besimin për të justifikuar injorancën e vet, metafizika është IRRACIONALITET TOTAL!

Legjion

C'eshte qenia nese nuk eshte metafizika? C'eshte shpirti nese nuk eshte metafizika?

C'kuptim ka fjalia "pse eshte qenia?"? une te drejtohem me pyetjet: C'kuptim kam une qe rroj e jo dikush tjeter? Perse te lindja une e jo nje njeri tjeter? C'do pyetje ka nje vlere edhe pse ndoshta sja i dime pergjigjen. C'kuptim ka jeta nese nuk pyet? C'eshte te jesh nese nuk di c'je? C'eshte te rrosh nese nuk di c'eshte dhe cfare s'eshte?....etj

Ma merr mendja se eshte e rendesishme te kuptojm ceshte "mosqenia" apo "hici" (Asgjeja) nese duam ta kuptojm Qenien. Pavaresisht se une jam shprehur se pergjigja e pyetjes qendron vete brenda pyetjes, nuk ma merre mendja qe Leibniz e ka menduar aq te thjeshte pergjigjen. Une mendoj se ka nje menyre tjeter se si mund ta kete menduar Leibniz pyetjen dhe une dua ta di dhe ta kuptoj ate menyre. Sepse sic permenda ne fund te nje postimi, gjithcka varet se si e konsiderojm ne ate "hic". Kur ju pergjigja [xeni]-t, kisha nje filozof tjeter ndermend ... uroj qe dikush te na sjelli mendime nga filozof te tjere qe perkrahin ne lidhje me "hicin" apo Asgjen.

Gjithe te mirat.

[oiseau en vol]

Me vjen cudi qe, ti qe e njeh kaq mire filozofine dhe Heidegger, nuk e njeh A. J. Ayer. Kjo per arsyen se ti citon nje fraze mjaft te njohur te Bertrand Russell, dhe A. J. Ayer ishte nje nga dishepujt e tij (his successor they say, ndonese nuk i arriti lartesite e te parit) E kam fjalen, ishte nje nga filozofet me te njohur angleze, aftesia shprehese e te cilit (ops, prape gjuha ketu) ishte e tille qe, me dy fjale, kish borxh te te jepte esencen e asaj qe nje filozofi ju desh gjithe jeta per ta shtjelluar. Nese Ayer e njeh mire Heidegger apo jo, kjo nuk eshte pyetje per mua. Ai ka thene ate qe mendon ai vete, dhe qe mua mu duk bindese. Mos harro se s'jane te pakte filozofet qe jane keqinterpretuar, ashtu sic nuk jane te pakte ata qe jane korrigjuar, ne mos hedhur poshte nga pasardhesit. Kjo sa per te thene se filozofia e dikujt (apo mendimi filozofik) del ne drite vetem ne relacion me te tjeret, perndryshe, Heidegger ngaterrohet me kembet e veta kur me argumenton "burgosjen ne universin e vet."

Se pari, verejtja per te mos e kthyer kete teme ne nje teme fetare nuk ishte per ju, por pashe qe nja dy postime kishin tendence te livroheshin ne nje lufte te eger me dhe pa Zotin ne krah.

Se dyti, Heidegger "mistik" dhe "orientalist", kushdo qe e njeh sadopak Heidegger-in (flas ne Europe dhe kryesisht ate kontinentale), nuk i kushton ndonje vemendje te veçante kesaj verejtje si diçka e paqene.

Se treti, Heidegger me filozofi kupton metafizike. Dhe e verteta ashtu eshte. Herakliti dhe Parmenidi nuk ishin filozofe (fjala nuk njihej atebote) por ishin mendimtare. Filozofia ka lindur me vone, filloi te filozofohej, te kishte filozofe, etj. Per Heideggerin, filozofia ka harruar çeshtjen e vetme e cila ka autoritetin per te qene e shtruar e para : çeshtjen e qenies. Keshtu qe Heidegger ka shkruar nje konference shume te bukur "Fundi i filozofise dhe detyra e mendimit", ku ai thote qe filozofia duke qene metafizike eshte e paafte per ta menduar çeshtjen e qenies. Eshte mendimi ai qe e ben kete. Prandaj Heidegger nuk e quante veten filozof por mendimtar. E tere jeta e tij e gjate (87 vjeç) eshte e perqendruar mbi kete çeshtje : çeshtja e qenies. Dhe lidhur me kete, çka per Heideggerin jane e njejta, ç'eshte te mendosh. Te jesh dhe te mendosh jane e njejta gje. Heidegger nuk filozofonte, por mendonte.
Me vjen keq ta them, por sipas te gjithe studiuesve dhe specialisteve te Heidegger, ne mendimin e tij hyhet nepermjet gjermanishtes ose frengjishtes. Heidegger dhe Franca eshte nje histori e tere. Filozofia anglo-saksone nuk ka te njejtat tipare dhe te njejtat metoda apo koncepte siç filozofia gjermane apo ajo franceze. Une nuk e kam shume te qarte perse Heidegger nuk i ka kushtuar asnje vemendje perkthimit te veprave te tij ne anglisht, por bente te pamunduren per tu qendruar mbi koke atyre ne frengjisht. Te mos harrojme qe miku dhe specialisti me i mire i Heideggerit ishte nje francez, Jean Beaufret, nje gjermanist dhe profesor i shkelqyer.
Sa per profesorin e nderuar Ayer, nuk mendoj se eshte detyra e nje filozofi te jape nje citat me dy fjale ku te jete permbledhur thelbi i nje çeshtje. Heidegger vepronte ne te kundert. Shkruante vepra te tera duke komentuar nje fjali te Parmenidit apo te Nietzsches. Dhe fjalia e Parmenidit kishte vetem tete fjale. Fundja, ndoshta ketu ndahen ato : Ayer eshte nje filozof dhe Heidegger nje mendimtar.
Dhe diçka tjeter : mendimi i Heidegger eshte mendimi me i thelle i shekullit te XX-te. Vepra e tij Sein und Zeit (qe me duhet ta kap ne dore pas ca vitesh studimi te veprave te tjera te tij) eshte vepra me madhore e po ketij shekulli. Dhe nqs ka shume gjera per tu thene ne lidhje me qendrimin e tij moral (gjate viteve te nazizmit), nuk ka shume gjera per tu thene ne lidhje me vepren e tij, e kam fjalen para se te lexohet dhe studiohet imtesisht vepra kolosale e tij (rreth 100 vellime ne pergatitje e siper ne Gjermani, dhe bile parashikohet te perfundojne diku andej viteve 2015-2020. Kjo eshte sa per te dhene nje ide mbi kete mendimtar.

Kurse per "burgosjen ne mjedisin e vet", mund te shikosh dhe nje konference shume te bukur te filozofit te njohur gjerman Peter Sloterdijk, titulluar "Rregulla per parkun njerezor" dhe me nentitull : Pergjigje ndaj Leter mbi humanizmin, mbajtur ne vitin 2000 me rastin e nje kolokiumi "Heidegger dhe Levinas", organizuar ne nje keshtjelle ne Gjermani.


Kurse per Veshtrusen me duhet te hulumtoj akoma dhe te mundohem per te sjellur nje pergjigje ne lidhje me shenimet e saj.

Ju pershendes te dyjave, Çupken dhe Veshtrusen

[Cupke_pe_Korce]

Highlander, a ka mundesi te besh nje gje te vockel per mua?

Fonti me te cilin shkruan, kur eshte i pjerret, mezi lexohet. A ka mundesi te shkruash 'plain' ose ta besh me ngjyre kur kerkon te parafrazosh dike? Mbase jam une por e kam shume te veshtire ta ndjek fillin

[Legjion]

tani po qe u futem ne pyllin e erret te filozofise linguistike.

Ti thua qe "ekzistenca e ekzistences" nuk mund te vihet ne dyshim vetem pasi, nese dicka ekziston, ekziston sepse "it cannot be otherwise?"

E shpreha gabim desha të thosha "diçkaja", "gjëja", jo ekzistenca.

Detyrimisht gjë-ja ekziston. Kjo është natyra. Asgjëja nuk është. Ka vetëm gjë!

Detyrimisht s'ka se si të jetë ndryshe! Kjo është arsye e pastër.

[Veshtrusja]

E shpreha gabim desha të thosha "diçkaja", "gjëja", jo ekzistenca.

Detyrimisht gjë-ja ekziston. Kjo është natyra. Asgjëja nuk është. Ka vetëm gjë!

Detyrimisht s'ka se si të jetë ndryshe! Kjo është arsye e pastër.

Gjeja eshte? Po, c'eshte gjeja? Ku e di ti ekzistencen e gje-s?

[Legjion]

Legjion

C'eshte qenia nese nuk eshte metafizika? C'eshte shpirti nese nuk eshte metafizika?

C'kuptim ka fjalia "pse eshte qenia?"? une te drejtohem me pyetjet: C'kuptim kam une qe rroj e jo dikush tjeter? Perse te lindja une e jo nje njeri tjeter? C'do pyetje ka nje vlere edhe pse ndoshta sja i dime pergjigjen. C'kuptim ka jeta nese nuk pyet? C'eshte te jesh nese nuk di c'je? C'eshte te rrosh nese nuk di c'eshte dhe cfare s'eshte?....etj

Vështruse po pyet se nuk po të them të mos pyesësh. Por kjo pyetje e kësaj teme këtu nuk ka kurrfarë kuptimi, nuk është pyetje fare!
"Pse është qenia?" - nuk ka mosqenie! s'ka kuptim
Pse të rrosh ti e jo dikush tjetër? - nuk ka dikënd tjetër! s'ka kuptim
Përse të lindje ti e jo një njeri tjetër - nuk kishte njeri tjetër! s'ka kuptim
Ç'është të jesh? - përgjigjet shkenca, kjo ka kuptim
Ç'është të rrosh? - përgjigjet shkenca, kjo ka kuptim

Ma merr mendja se eshte e rendesishme te kuptojm ceshte "mosqenia" apo "hici" (Asgjeja) nese duam ta kuptojm Qenien. Pavaresisht se une jam shprehur se pergjigja e pyetjes qendron vete brenda pyetjes, nuk ma merre mendja qe Leibniz e ka menduar aq te thjeshte pergjigjen. Une mendoj se ka nje menyre tjeter se si mund ta kete menduar Leibniz pyetjen dhe une dua ta di dhe ta kuptoj ate menyre. Sepse sic permenda ne fund te nje postimi, gjithcka varet se si e konsiderojm ne ate "hic". Kur ju pergjigja [xeni]-t, kisha nje filozof tjeter ndermend ... uroj qe dikush te na sjelli mendime nga filozof te tjere qe perkrahin ne lidhje me "hicin" apo Asgjen.

Gjithe te mirat.

nuk mund ta kuptosh mosqenien a hiçin, sepse mosqenia a hiçi nuk ekziston!

atëherë më riprodhoni hiçin pra!

nuk kam gjë me ty a ndonjë tjetër nëse dukem agresiv, kjo është ndaj ideve jo ndaj personit -

pyetja mbetet pa kuptim

[Legjion]

Gjeja eshte? Po, c'eshte gjeja?

materia

Ku e di ti ekzistencen e gje-s?

shkenca - fizika