Ç'mendoni mbi akademik Rexhep Qosja?

[Brari]

lum..

nuk te permend ketu per ceshtje te viles a jo por per filozofine tende te shprehur moti..
nuk me intereson a ka a jo qosja vil ne beligrad.. prandaj dhe nuk lodhem te pyes njerzit se a ka te drejte agimi apo jo per vil ne beligrad te qoses..
un qosen e shoh ne tjera kend veshtrime..
po dal tek jemeki..

po shihja nje film per napolonin ..
e kapi flamurin e i pari yxhym mes luftareve te tij drejt bresherise se mitralozeve austriak aty tek lumi..
shok qosi ish kunder shallit.. ose sic e quan te nderuarin president historik te kosoves dr Ibrahim Rugoven.. ky prenga i qoses.. me nickun.."ai qe hengri fiq e diq"..
qosja frymezonte lufte.. e jo diplomaci.. e nji dit i erdh kjo lufta ne der kosoves.. dhe i pari mbas dautave e adem jasharave e selim sulltanave ne drenic do duhej te zbarkonte dhe akademiku.. pra vet shoki qose.. e aty mes luftareve te cilet pretendon se i ka dasht shume.. le ta akomodonte guzicen e tij teper te nderuar nga luftaret e sidomos nga pergjegjsat politik te uck-se..
kjo do ishte me e natyrshmja per qosen anti-shallisto anti pacifist e teper luftetaroist..
besoj se kte do ta bente dhe i ndjeri ukshin hot.. po te kish mundesine fizike..
mirpo qosja nuk shkon te strehoet tek luftaret.. nuk shkon me provue se cka do me than luft.. e se si e perjeton fmija shqiptar i drenices decanit e rahovecit e i gjakoves kte lufte..
kishte dhe te moshuar e bile ma te moshuar se qosja ne zonat ku qarkullonte uck-ja..
mirpo krejt poplli e din se qosja qe e kerkonte luften vet nuk shkoj ne luft..por si mi gjirizi.. cefesht iku si hajn ne vilen e ngrohte 31 ne tiran te klos mejdan zabitave pa ere bombash e granatash.

pse iku?

nuk kishte besim akademiku se uck-ja ka per ta mbrojtur qosen?

kjo eshte ne fakt..
ai e dinte mire se uck-ja nuk ishte ushtri e bere per te shpartalluar ushtrine serbe.. sepse ai e njihte mire strukturen e kesaj uck-je e dinte mire se ai vet duke qene nje nga konstruktoret e kesaj uck-je nuk kishte formuar uck per ti bere ball serbise por qosja dhe drejtoret politik te uck-se e nxorren uck-ne si mjetin me efikas per te shpartalluar ldk-ne..

cfar ishte ldk-ja athere?
ishte vet populli i kosoves..
kush mund ta shpartalloje ldk-ne pra..ka menduar i djallezuari qose me shtabin e tij enverist ne zyrih tirane e 15 katc..
serbia.. kan gjetur ata zgidhjen.. Ajo duke shpartalluar popullin e Kosoves automatikisht shpartallon dhe LDK-ne..
pra o burra shok ti gjejme sllobos nji sebeb qe ai ta fshije Kosoven.. e me kte rast dhe LDK-ne e armikut te qoses..rugoves..

dhe ashtu ndodhi..
qosja qe e dinte se cfar ushtrie mund te bejne dautet e selimat e limat e kupat.. nuk qe budall te linte guzicen e vet qe tja mbronte uck-ja prandaj ai iku atje ku ai e dinte se mund ta mbroje guzicen e tij prej "floriri"..
kjo eshte arsyeja pse ai iku edhe se vazhdon dhe sot te hiqet si adhurues i uck-se..
pra ai nuk e donte uck-ne si grupim luftaresh atdhetare.. ku mund te gjendet mbrotje por si nje instrument provizor per qellime te mbrapshta politike..
pra qosja e dinte se ajo far uck-je ishte nje krijim i destinuar te shpartallohet.. e tek ajo nuk duhet lene guzica me u mbrojt..
a ka me hipokrizi se kjo..

kjo ishte pra ceshtja e jemekit..

dhe enveri krijoj vet nje regjim te hurit e litarit e te varfersise.. mirpo ai vete nuk e provonte as hurin as litarin as varferine..
perkundrazi ai ja provoj shqiperise vilat e bukura ne bllok ne vlore e poradec..

pra ja ku i kan ca te perbashketa qosja me enverin..

a kini degjuar qe x enverist nga zyrihu mynsheni stokolmi a gjeneva te leshonte kto vende e te vinte me jetue ne shqiperi te enverit.. e te anteresohej ne nje nga kooooperativat bujqesore e aty te banonte ne nji kafaz e bashk me fshataret shqiptare te realizonte normen e ti gezohej kongreseve te partise direkt nga kanalet ugaret apo aksionet vullnetare..
jooo..
asnjeri..


hipokrizia enveriste kosovare eshte shum dimensionale..
nuk e pam halitin ne frontin e luftes as kelmendin..
pse?

a nuk ishte ma bukur ta perjetosh luften tuj numrue devizat ne hamburger me fal hamburg e 15 katsh se sa me provue granatat mbi krye ne drenic a decan sikurse fmija e graria e pleqeria shqiptare atje..
kur ta kerkosh luften.. dil e beje.. kjo eshte burreria..
ta kerkosh luften.. ta sjellesh ate me cdo mjet e tja leshosh mbi krye e barqe grave e fmive te kosoves krejt celikin e kragujevcit e vet te relaksosh allatet ne rogner..kjo eshte djallezia me e felliqur qe ka ndodhur ne historin tone..
prandaj kur brari jua thote kete ketyre bartesve te kesaj flliqsihaneje (sikunder kjo banda enveriste ne kte teme) kta terbohen..
por poplli mendon si brari..
kte ta dini mire..

vazhdojm ma vone me fenomenin "qose".. sepse eshte shum poliedrik..

lol

[Preng Sherri]

Edhe një gjë për atë krekosjen e Agim Doçit se paska bë vjersha ( ka marr pare për to) për Fehmi Lladrovcin.
Sa për dijeni Fehmi Lladrovci në vitin 1995 në Zvicër dhe Gjermani organizon grevën tre ditëshe të urisë Kundra Salih berishës ku kërkohej largimi i tij i sa më parë nga qeverisja e vendit ngaqë siç thoshtë Fehmiu " ai u puth me Bullatoviqin në Tiranë dhe po u shet serbëve naftën që me atë naftë tanket e tyre të terrorizojn popujt jo serbë!

Ve ç një gjë s'na tha Agimi akoma:
" Për vilen e tij në Beograd në rrugen Dosidej Obradoviq numer ( broj) 117 - vilë ku agimi ka takuar miqtë e tij"!
S'na the për këtë vilen tande asgjë dhe po ashtu s'na the se me çka e meritove???

[Brari]

per qosen..

ne per disa varrime te ngratet shqiptare te kosoves kishin ba dhe ato lutjet sipas zakoneve te tyre e tuj ndjek hoxhen ne ato lutjet e tij sipas fes muslimane..
keto pamje e kishin revoltuar aso kohe akademikun ateist enveristin qose e kap penden e i fshikullon keto pamje..
deri ketu.. pun private e qoses ky reagim ateist lejfenist maoisto-enverist..

mirpo skalon koh e gjate dhe qosja ndrron trake..

I madhi Rugov.. punoj gjate qe kosova e tij e dashur edhe se ne shumice popullsie me fe islame.. te behej objekt i diplomacise europiane-atlantikase..
Ishte nje rruge e veshtire e pa eksploruar me pare.

Kishte dy pengesa kjo rruge..

e para se Kosova ishte pjese e jugosllavise e se jugosllavia e titos kishte shkuar larg me lidhjet e saje me euro-atlantikasit..
Dihet se jugosllavia e Titos ishte i vetmi vend socialist te cilit europa e bota atlantikase ja kishte hapur rrugen asaj si shtet dhe shtetasve te saje.
e dyta penges ne udhen Rugoviste ishte shteti shqiptar i enverit i cili i kishte lidhjet me perendimin teper te dobeta e teper te diskredituara politikisht..
Pra Rugova nuk kish ku te mbeshtetej ne perpjekjen e tij kolosale per ceshtjen qe tham..
Vec asaj dhe diaspora kosovare e cila do duhej te ishte nje aleat i natyrshem per strategjine Rugoviane te lidhjes se Kosoves me euro-atlantikasit.. nuk ishte aty ku duhej..
Gati ne cdo qelize te jetes politike kombetariste te kesaj diaspore.. kishte futur sigurimi prengisto marinaroisto-enverist kthetrat e veta e kjo e veshtirsonte levizjen Rugoviste e cila nga merimanga enveroiste prengiste sabotohej ne cdo hap e me cdo mjet..

megjithate diaspora mundi te bej dicka per LDJK-ne e Rugoves..e pra dhe per Kosoven e saj te dashur..

Patjeter qe Rugovizmi do duhej te perqafonte dhe nje filozofi moderne politike e shpirterore ne udhen drejt afrimit te Kosoves me shumic muslimane me vendet euro atlantike me besim fetar kristian..
dhe rugova.. ( kjoft levdue per kete) ja mbrriti te krijoj lidhje miqesore me qarqet katoliko kristiane perendimore si nje nga menyrat per te krijuar nje pamje te nje kosove jo talibane jo fendamentalisto-islame..
Kjo kishte shum rendesi per fatin e Kosoves..dhe ska nevoj brari te tjerre per keto ceshtje sepse vet epilogu i sakrifices Kosovare lidhet me ate qe e dim te gjithe.. qe Kosova u shpetua nga genocidi total pikerisht nga ato vendet euro atlantike qe perdoren instrumentin e tyre te forces.. Nato-n kunder makines barbare ushtarake serbe..

pra rugova u afrua me boten kristiane e nuk u afrua per veten e tij por per te miren e Kosoves..

E kte e di populli i Kosoves..

E kte e di dhe enverizmi qosist.. dhe pikerisht ketu jan ato pikat apo ato arsyet apo burimet e asaj lufte kunder Rugoves e per te kuptuar lojrat enveriste qosiste edhe ne profilizimet fetare te tyre..

Pra qosja ateisti enverist i deklaruar moti.. u kujtua se.. nuk ishte mire te tallej me fshataret kosovare qe ne varrimet e te dashurve te tyre zbatonin rite muslimane..

Armiku i tij i betuar ..Rugova po cfaqej si mik i misionareve katolik i Papes e i diplomateve euro atlantikas qe dihet i perkasin besimit kristian..
Ne keto ujra notonte dhe miku i madh i Kosoves.. gjirokastriti Kadare..

Mirpo koha per te bombarduar kadarene nuk kishte ardhur per qosen sepse Kadareja me Rugoven kishin ca mosmarrveshje.. ose me mir me thane.. se Kadareja i rrethuar nga kelish enveriste ne diaspore kish hedhur disa fjale kunder Rugoves..

mirpo cndodhi..

Rugova i madh kishte disa parime..

Ai edhe kur i degjonte fjalet e kqija per ate.. nuk reagonte.. e as qe udhezonte dike te reagoje ndaj sharjeve kunder tije..
Kjo veti e Rugoves i habiste njerzit qe e ndiqnin veprimtarine e tije..

E pikerisht kjo ane e karakterit burreror e fisnik te Rugoves nje dite e detyroj dhe Kadarene qe te pendohet per fjalet e pamatura ndaj Rugoves.. dhe nji dit prej ditesh.. Kadare u pa te futet si vizitor i nderuar tek Rugova.. dhe qe ate dite ata mbeten miq deri ne fund..
Ketu fillon apo ze fill marrezia djallezia e xhelozia qoseiste enveriste..

Qosja fillon luften dhe me kadarene..
Po per cfare do ta sulmonte Qosja Kadarene..

tash vini re lidhjen qe do bej me qosen ateisto anti katundarist.. me qosen talibanist..

Qosja nuk mund te nxirtte artilerine kunder Rugoves e Kadarese se pse ata jan takuar..
Kjo do ishte shum e pa kripe e e pa "taban"..

Pra qosja gerrmon e gjen tezat se ku do kapet kunder Kadarese..
dhe gjen ate se.. kombi yne eshte musliman e se kadareja kerkon te na e ckombetarizoje e ta tjetersoje.. e ta c'fetarizoje.. e ta kristianizoje..
mileti medioker sigurisht qe i pelqeu keto teorizime te qoses mirpo ne qe e ndiqnin prej kohesh djallin qose e kuptuam..

pra qose enveristi nga talles i katundareve musliman.. na shpallet nje musliman 24 karatsh e nje anti kristian i thekur..

Por Kadreja nuk ja futi shum ne po-rdhe qoses per kto hipokrizira..

Rugova dihej se e injoronte gjithmone magnetofonin e mykur qose..

Nje dite na cfaqet ne Peze.. milua i edvin gjinushit me portrete te enverit..

Cbenet keshtu mo... thot i alarmuar Kadareja.. na dalin ca profesore historie me dullen ne mitingje..
reagon menjihere paskali te cilit i dogji fort kjo.. dhe kurdis Qosen.. e jo vetem e kurdis si ato gramafonet e vjeter mekanik por i jep dhe dosje te sigurimit.. me te ngraten janulle..
e fillon Qose enveristi te godase kadarene per kinse enverizem te kadarese.. etjetj pallavra qe ja trumbetojne qoses cdo dite gazetat enveriste..
e kjo vazhdoj e vazhdoj deri sa nje dite qosja duke pasur si qellim luften kunder kadrese.. hodhi tezat se.. letersia shqiptare ska nivel..e ashtu e keshtu..

e ja ku erdhem ne ditet e sotme..ku nji pjese shkrimtaresh mes tyre dhe poeti i nderuar agim doci reagojne ndaj qoses.. mirpo ku ta dinte i ngrati Agim se sa thelle i ka kthetrat enveroizmi qosist..

nejse..

pra bera nje ekspoze te shkurter te qoses si fetar..
nje palaco i vertete..

lavdi Rugoves..

[lum lumi]

Vila e Qoses asht ne Ulica Mareshal Tito. Broj 69.

Brar, shih ku jeni katandisur .

[hasjani 51]

per qosen..

ne per disa varrime te ngratet shqiptare te kosoves kishin ba dhe ato lutjet sipas zakoneve te tyre e tuj ndjek hoxhen ne ato lutjet e tij sipas fes muslimane..
keto pamje e kishin revoltuar aso kohe akademikun ateist enveristin qose e kap penden e i fshikullon keto pamje..
deri ketu.. pun private e qoses ky reagim ateist lejfenist maoisto-enverist..

mirpo skalon koh e gjate dhe qosja ndrron trake..

I madhi Rugov.. punoj gjate qe kosova e tij e dashur edhe se ne shumice popullsie me fe islame.. te behej objekt i diplomacise europiane-atlantikase..
Ishte nje rruge e veshtire e pa eksploruar me pare.

Kishte dy pengesa kjo rruge..

e para se Kosova ishte pjese e jugosllavise e se jugosllavia e titos kishte shkuar larg me lidhjet e saje me euro-atlantikasit..
Dihet se jugosllavia e Titos ishte i vetmi vend socialist te cilit europa e bota atlantikase ja kishte hapur rrugen asaj si shtet dhe shtetasve te saje.
e dyta penges ne udhen Rugoviste ishte shteti shqiptar i enverit i cili i kishte lidhjet me perendimin teper te dobeta e teper te diskredituara politikisht..
Pra Rugova nuk kish ku te mbeshtetej ne perpjekjen e tij kolosale per ceshtjen qe tham..
Vec asaj dhe diaspora kosovare e cila do duhej te ishte nje aleat i natyrshem per strategjine Rugoviane te lidhjes se Kosoves me euro-atlantikasit.. nuk ishte aty ku duhej..
Gati ne cdo qelize te jetes politike kombetariste te kesaj diaspore.. kishte futur sigurimi prengisto marinaroisto-enverist kthetrat e veta e kjo e veshtirsonte levizjen Rugoviste e cila nga merimanga enveroiste prengiste sabotohej ne cdo hap e me cdo mjet..

megjithate diaspora mundi te bej dicka per LDJK-ne e Rugoves..e pra dhe per Kosoven e saj te dashur..

Patjeter qe Rugovizmi do duhej te perqafonte dhe nje filozofi moderne politike e shpirterore ne udhen drejt afrimit te Kosoves me shumic muslimane me vendet euro atlantike me besim fetar kristian..
dhe rugova.. ( kjoft levdue per kete) ja mbrriti te krijoj lidhje miqesore me qarqet katoliko kristiane perendimore si nje nga menyrat per te krijuar nje pamje te nje kosove jo talibane jo fendamentalisto-islame..
Kjo kishte shum rendesi per fatin e Kosoves..dhe ska nevoj brari te tjerre per keto ceshtje sepse vet epilogu i sakrifices Kosovare lidhet me ate qe e dim te gjithe.. qe Kosova u shpetua nga genocidi total pikerisht nga ato vendet euro atlantike qe perdoren instrumentin e tyre te forces.. Nato-n kunder makines barbare ushtarake serbe..

pra rugova u afrua me boten kristiane e nuk u afrua per veten e tij por per te miren e Kosoves..

E kte e di populli i Kosoves..

E kte e di dhe enverizmi qosist.. dhe pikerisht ketu jan ato pikat apo ato arsyet apo burimet e asaj lufte kunder Rugoves e per te kuptuar lojrat enveriste qosiste edhe ne profilizimet fetare te tyre..

Pra qosja ateisti enverist i deklaruar moti.. u kujtua se.. nuk ishte mire te tallej me fshataret kosovare qe ne varrimet e te dashurve te tyre zbatonin rite muslimane..

Armiku i tij i betuar ..Rugova po cfaqej si mik i misionareve katolik i Papes e i diplomateve euro atlantikas qe dihet i perkasin besimit kristian..
Ne keto ujra notonte dhe miku i madh i Kosoves.. gjirokastriti Kadare..

Mirpo koha per te bombarduar kadarene nuk kishte ardhur per qosen sepse Kadareja me Rugoven kishin ca mosmarrveshje.. ose me mir me thane.. se Kadareja i rrethuar nga kelish enveriste ne diaspore kish hedhur disa fjale kunder Rugoves..

mirpo cndodhi..

Rugova i madh kishte disa parime..

Ai edhe kur i degjonte fjalet e kqija per ate.. nuk reagonte.. e as qe udhezonte dike te reagoje ndaj sharjeve kunder tije..
Kjo veti e Rugoves i habiste njerzit qe e ndiqnin veprimtarine e tije..

E pikerisht kjo ane e karakterit burreror e fisnik te Rugoves nje dite e detyroj dhe Kadarene qe te pendohet per fjalet e pamatura ndaj Rugoves.. dhe nji dit prej ditesh.. Kadare u pa te futet si vizitor i nderuar tek Rugova.. dhe qe ate dite ata mbeten miq deri ne fund..
Ketu fillon apo ze fill marrezia djallezia e xhelozia qoseiste enveriste..

Qosja fillon luften dhe me kadarene..
Po per cfare do ta sulmonte Qosja Kadarene..

tash vini re lidhjen qe do bej me qosen ateisto anti katundarist.. me qosen talibanist..

Qosja nuk mund te nxirtte artilerine kunder Rugoves e Kadarese se pse ata jan takuar..
Kjo do ishte shum e pa kripe e e pa "taban"..

Pra qosja gerrmon e gjen tezat se ku do kapet kunder Kadarese..
dhe gjen ate se.. kombi yne eshte musliman e se kadareja kerkon te na e ckombetarizoje e ta tjetersoje.. e ta c'fetarizoje.. e ta kristianizoje..
mileti medioker sigurisht qe i pelqeu keto teorizime te qoses mirpo ne qe e ndiqnin prej kohesh djallin qose e kuptuam..

pra qose enveristi nga talles i katundareve musliman.. na shpallet nje musliman 24 karatsh e nje anti kristian i thekur..

Por Kadreja nuk ja futi shum ne po-rdhe qoses per kto hipokrizira..

Rugova dihej se e injoronte gjithmone magnetofonin e mykur qose..

Nje dite na cfaqet ne Peze.. milua i edvin gjinushit me portrete te enverit..

Cbenet keshtu mo... thot i alarmuar Kadareja.. na dalin ca profesore historie me dullen ne mitingje..
reagon menjihere paskali te cilit i dogji fort kjo.. dhe kurdis Qosen.. e jo vetem e kurdis si ato gramafonet e vjeter mekanik por i jep dhe dosje te sigurimit.. me te ngraten janulle..
e fillon Qose enveristi te godase kadarene per kinse enverizem te kadarese.. etjetj pallavra qe ja trumbetojne qoses cdo dite gazetat enveriste..
e kjo vazhdoj e vazhdoj deri sa nje dite qosja duke pasur si qellim luften kunder kadrese.. hodhi tezat se.. letersia shqiptare ska nivel..e ashtu e keshtu..

e ja ku erdhem ne ditet e sotme..ku nji pjese shkrimtaresh mes tyre dhe poeti i nderuar agim doci reagojne ndaj qoses.. mirpo ku ta dinte i ngrati Agim se sa thelle i ka kthetrat enveroizmi qosist..

nejse..

pra bera nje ekspoze te shkurter te qoses si fetar..

lavdi Rugoves..

Heu Brari,sa parodiste i madh na dole ia kalove edhe Agim Doqit. . mos hyne me thelle ne trillimet a trileret si thone se do i afrohesh Hiqkokes apo hiqkokut si i thone. Nese vazhdon keshtu me keto hipotezat tua ke me zbulua se Rugova ishte vllau Krishtit.I zoti je ti vetem katuni rralle e nuk te njohin per te gjalle.He parodistat e Rugoves ai qe i kthej kembet ka dielli u vorros si ateist ,njesoj si Enveri e Stalini.MUhametit ia kthej shpinen e te Krishti nuk mrrini .
Ai mbeti pa identitet dhe dinjitet sepse i mungonte guximi,ishte qyqe e qyqja i bene vezet ne qerdhe te huaja.

[Brari]

vazhdojme..

nuk e dime se cfar semundjesh fiziologjike ka qosja si person fizik por per semundjet e qoses si "intelektual" dihen nga te gjithe 2 semundjet e tij kryesore..
semundja anti-rugov e anti-berish..

se kur ekzaktesisht i jan cfaqur keto 2 semundje smund te flas me saktesi..
prenga me shok duhet ti dine me sakte..

shume nga permbajtjet e shkrimeve intervistave e studimeve te qoses pershkohen fund e krye nga keto dy linja.. pra nga anti-rugovizmi e anti-berishizmi..

gati 99.99 % e trurit te tij ne kto dy dekada ka punuar intensivisht ne keto dy fushbeteja..
me shpartallue rugoven e gjithcka qe ka lidhje me rugoven e me shpartallue berishen e gjithcka qe ka lidhje me berish..

dhe sic e thash dhe nji her tjeter ai ka perdorur te gjitha mjetet kunder ketyre dy figurave..

qosja .. gjithaheret ka pasur aleat ne kto dy objektiva enverizmen si te kosovareve brenda e jasht kosove si te ish nomenklatures enveriste te shqiperise..

ai nuk eshte stepur kurre per te zgedhur mjetet ne kto beteja..
aq cinik u be i ngrati qose ne kte veprimtari te ethshme sa arriti der atje sa per te shpartalluar rugoven thirri ne ndihme sllobodanin..

e per te shpartalluar berishen thirri ne ndihme.. ramazanin.. pra zan causherine enveriste 97-toiste..

te dy keta ndihmsa.. pra si sllobodani e si ramazani i shkaktuan popullit shqiptar mijra e mijra e mijra te vrare e masakruar..

vazhdojme neser..




..

[Preng Sherri]

Pse letërsia shqipe nuk ka vlera europiane?

ANTON PAPLEKA

19/09/2009



1. Ç'kuptojmë me "vlera europiane"?

Objektivisht, letërsia shqipe bën pjesë në atë tërësi që quhet letërsi europiane, sepse gjeografikisht Shqipëria i përket Europës. Për të gjykuar nëse letërsia shqipe ka apo nuk ka vlera europiane, në këtë shkrim nuk do të nisemi nga pikëpamja gjeografike, por nga pikëpamja estetike. Dihet se tekstet letrare që botohen në Europë, u përkasin disa niveleve: ka tekste të dobëta, tekste mediokre, tekste mesatare dhe tekste me cilësi të lartë.

Vlerat e vërteta letrare europiane nuk përfaqësohen nga librat e dobët, mediokër dhe mesatarë të shkrimtarëve francezë, anglezë, gjermanë, italianë, spanjollë, portugezë, grekë etj., por nga veprat letrare që me prurjet e reja substanciale dhe formale, me cilësinë e tyre të lartë e pasurojnë kulturën e kontinentit tonë. Objektiviteti shkencor na detyron të themi se letërsisë shqipe i kanë munguar autorë madhorë, me vepra tejet origjinale dhe me karakter universal si Dantja, Shekspiri, Servantesi, Gëtja, Balzaku, Floberi, Bajroni, Bretoni, Sen-Xhon Persi…

Nuk mund të thuhet se kanë medoemos vlera letrare të larta të gjitha librat që botohen në Europë, që mund të shiten me miliona kopje nëpër libraritë e Europës, siç është rasti i romaneve të belges Amelie Nothomb, të brazilianit Paolo Coelho, të amerikanes Danielle Steel etj.

Në trashëgiminë letrare të kontinentit tonë përfshihen vetëm ato vepra që çelin shtigje të reja në zhvillimet estetike europiane dhe bëhen pjesë e debatit letrar europian. Nga informacioni i derisotëm, nuk del se kjo gjë ka ndodhur me shkrimtarët shqiptarë. Në një studim të tij të kohëve të fundit për letërsinë e Europës Juglindore, kritiku i njohur amerikan Harold Blum veçonte si shkrimtarë të shquar serbët: Ivo Andriç, Danilo Kish, Vasko Popa dhe grekët: Kavafi, Seferis, Elitis, Kazanzaqis. Me keqardhje vura re se ai nuk zinte ngoje ndonjë shqiptar. Besoj se dalzotësit e letërsisë shqipe nuk mund ta akuzojnë Blumin si filoserb, si filogrek apo si antishqiptar!

Si kriter përcaktues të vlerave europiane të letërsisë shqipe, dikush përmend çmimet letrare që ka marrë ndonjë autor. Është folur e përfolur se si funksionon sistemi i dhënies së çmimeve letrare, për rolin që luajnë interesat komerciale të botuesve në dhënien e këtyre çmimeve. Pa u zgjatur më tej me këtë çështje, atyre që tundin triumfalisht flamurin e çmimeve letrare, dua t'u kujtoj se katër shkrimtarët më të mëdhenj të shekullit XX: Prust, Xhojs, Kafka, Borges (sipas Hector Bianciotti-t) nuk kanë marrë çmimin "Nobel"!

Ata që flasin për vlerat europiane të letërsisë shqipe, duhet të jenë të vetëdijshëm se nuk janë bërë përpjekjet e domosdoshme për t'u dhënë mundësi publikut dhe estetëve europianë t'i njohin veprat më të mira të autorëve shqiptarë përmes përkthimesh cilësore dhe studimesh krahasimtare. Mendoj se vlerat e njëmendta të letërsisë shqipe nuk mund të mbrohen duke u frymëzuar nga "patriotizmi letrar", nga albanocentrizmi apo nga megalomania, të cilën e kemi trashëguar si atavizëm qoftë nga e kaluara e largët, qoftë nga periudha e monizmit, por duke u nisur nga sensi kritik, nga objektiviteti shkencor.

Të thuash se veprat e Naimit, të Fishtës, të Mjedës, të Poradecit nuk radhiten midis vlerave më të larta të letërsisë europiane, nuk do të thotë aspak të mohosh rëndësinë e tyre, rolin e tyre të pazëvendësueshë m në rrafshin kombëtar. Çdo studiues apo njohës i letërsisë shqipe e di se poetët tanë romantikë, të kushtëzuar nga rrethanat historike dhe kulturore të vendit të cilët i përkisnin apo të vendit ku jetuan, nuk e pasuruan dot me vlera të reja dhe origjinale romantizmin europian. Balada "Lugati" e Ndue Bytyçit, për të cilën kam botuar një studim të veçantë, është shkruar rreth njëqind vjet pas botimit të baladës "Mbreti i pyllit" të Goethe-s, me të cilën ka ngjashmëri. Pavarësisht se si tekst në vetvete balada "Lugati" ka vlera letrare të mirëfillta, nuk mund të themi se ajo e pasuron letërsinë europiane.

Shembuj të përafërt mund të sjellim edhe nga letërsia e re shqipe. Ndonëse teksti "Ura me tri harqe" ishte një risi për letërsinë tonë, pasi ke lexuar romanin "Ura mbi Drin" të Ivo Andriçit, të botuar dhjetëra vjet para veprës së Kadaresë, bindesh se autori shqiptar nuk e ka pasuruar letërsinë europiane me ndonjë prurje origjinale.

Një nga shkaqet kryesore që ka penguar integrimin e vlerave të letërsisë shqipe në tërësinë e vlerave të letërsisë europiane, ka qenë prapambetja estetike e shkrimtarëve shqiptarë. Edhe autorë madhorë si Fishta, Mjeda, Poradeci apo Noli në pikëpamje estetike qenë rreth pesëdhjetë apo njëqind vjet prapa kolegëve të tyre europianë. Megjithëse dinin disa gjuhë të huaja, në tekstet e tyre letrare apo publicistike nuk ka referenca për futurizmin, për kubizmin, për dadaizmin, për syrealizmin…

Pak a shumë e njëjta gjë ka ndodhur edhe me autorët e mëvonshëm të shekullit XX. Madje edhe pas heqjes së pengesave politike dhe ideologjike në vitet nëntëdhjetë të shekullit të kaluar, tek autorët e rinj u vu re prirja për të imituar lëvizje letrare të tejkaluara prej kohësh si dadaizmi, syrealizmi etj. Prapambetja estetike në Shqipëri është kaq e madhe sa edhe sot e kësaj dite ka shkrimtarë e studiues që nuk i kanë të qarta koncepte të tilla si letërsi moderne, letërsi moderniste dhe letërsi postmoderniste…

Meqenëse shkrimtarët shqiptarë nuk morën pjesë në lëvizjet letrare europiane, siç ndodhi me rumunët, të cilët krijuan grupe të fuqishme syrealiste, nuk mund të bëhet fjalë për themelimin e ndonjë lëvizjeje letrare në Shqipëri. Ndryshe ndodhi në Serbi ku në vitet njëzet të shekullit të kaluar u themelua lëvizja letrare e quajtur zenitizëm (Drazhen Katunariç). Megjithëse përfaqësuesit e zenitizmit kishin pikëpamje nacionaliste dhe i kundërviheshin qytetërimit perëndimor, ata botuan disa manifeste letrare. Me këta shembuj që përmenda më sipër, desha të theksoja se pa një veprimtari estetike origjinale dhe të larmishme, është e vështirë ta pasurosh kulturën europiane me vlera letrare.

2. Pse nuk kemi vlera europiane?

Nuk kemi dhe nuk do të kemi vlera letrare europiane për sa kohë që nuk do të ketë konkurrencë të vërtetë në shkallë kombëtare. Edhe në shekullin XXI, letërsia shqipe mbetet e parcelizuar, letërsi principatash: letërsia e Shqipërisë (së 1913), letërsia e Kosovës, letërsia e shqiptarëve të Maqedonisë etj. Midis shkrimtarëve të trojeve shqiptare mungon një komunikim intensiv, i institucionalizuar, i organizuar.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që në Tiranë dhe në Prishtinë do të zhvillohen simpoziume dhe seminare me nivel të ulët shkencor, sa për të kaluar radhën, të cilat rrallëherë i trazojnë ujërat e konformizmit dhe u japin një shtysë të re proceseve letrare.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që shkrimtarët nuk do të quhen të tillë për shkak të kontributeve të vërteta letrare, po për shkak të pompimeve, të reklamimeve dhe të glorifikimeve të ndonjë fletushke bulevardeske, për sa kohë që në ekranet televizive dhe në valët e radios do të luajnë rolin e studiuesit të letërsisë individë jokompetentë, analistë që merren me fushatat zgjedhore, me krizat financiare etj.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që nuk do të veprojnë mekanizmat e përzgjedhjes e të vlerësimit real të letërsisë; për sa kohë që do të ketë juri letrare të instrumentalizuara e të politizuara, të përbëra nga mercenarë, të cilët pa iu dridhur dora do t'u japin çmime autorëve apo librave mediokër. Ndër rastet e shumta skandaloze, po përmend rastin kur një libri me kujtime (memorialistikë ) iu dhe çmimi i romanit!

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që pushtetarët do të ndërhyjnë në jetën letrare, do të dhunojnë kufirin e Republikës së Letërsisë ku nuk shtrihet pushteti i tyre. Ndërhyrja e pushtetarëve merr edhe përmasa komike kur ata orvaten të inskenojnë tablonë mitologjike "Kurorëzimi i Homerit nga muzat", duke përdorur praktika që të kujtojnë regjimet totalitare.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që shteti do t'i keqtrajtojë shkrimtarët, siç është rasti i përfaqësuesit të tij më tipik, Ylli Pangos, i cili, në emër të një qeverie që pretendon se do të integrohet në Europë, kusaroi në mes të ditës selinë e shoqatës së shkrimtarëve. Qeveria bën mirë kur përpiqet t'i pajisë me kompjuter e me internet edhe nxënësit e shkollave të fshatit, por është e pafalshme mospërfillja e saj e plotë ndaj shkrimtarëve, mosinteresimi për t'iu siguruar disa kushte të domosdoshme që do të favorizonin krijimtarinë e tyre.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që shkrimtarët e Shqipërisë nuk do të botojnë dot një organ letrar, dukuri që mund të haset rrallë edhe në vendet më të pazhvilluara të botës. Shteti e ka për detyrë të subvencionojë botimin e autorëve të shquar të traditës së gjallë dhe të autorëve bashkëkohorë, t'u japë bursa shkrimtarëve më të talentuar, të mbështetë fondacionet që do të ndihmonin për zhvillimin e letërsisë, të organizojë sistemin e mecenatizmit.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që tekstet shkollore për letërsinë do të lihen në dorë të "ustallarëve" që nuk kanë kompetencë shkencore, që nisen vetëm e vetëm nga interesa fitimprurëse.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që në fakultetet e letërsisë do të japin mësim edhe pedagogë të rëndomtë, të cilët nuk janë shquar as si shkrimtarë, as si studiues, që nuk kanë përvojë, që janë emëruar në këtë apo atë post me të mbaruar studimet thjesht për shkak të militantizmit partiak.

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që do të mbizotërojë mendimi se shkrimtar mund të bëhet kushdo, pa talent, pa kulturë, pa punë të stërmundimshme, pa përvojë, mjafton që të nxijë letër dhe të ketë para me thes; për sa kohë që shkrimtarët tanë provincialë nuk do të çlirohen nga marrëzia e madhështisë, nuk do ta kuptojnë se vlerat virtuale nuk janë vlera reale. Në kafenetë e Tiranës, shpeshherë mund të dëgjosh autorë shqiptarë që mburren se i kanë tejkaluar Alain Robbe-Grillet- në e Nathalie Sarraute-in, se librat e tyre kanë nivelin e nobelistëve!

Nuk kemi dhe nuk do të kemi letërsi me vlera europiane për sa kohë që në vend të një kritike letrare profesionale, të çliruar nga skemat, nga udhëzimet e partisë në pushtet dhe nga idhujtaria, do të mbizotërojë një kritikë klienteliste; për sa kohë që dikush do të ketë guxim të shkruajë se ca romane diletantësh apo provincialësh i bëjnë nder letërsisë kombëtare; për sa kohë që dikush nuk do të ketë turp të deklarojë publikisht se e pasurojnë letërsinë botërore disa autorë që janë të zakonshëm edhe në Shqipëri! Një megalomani e tillë të kujton mendësinë e shqiptarëve të paditur, të cilët pandehnin se një pushkë e shtënë në një humbëtirë nga një bashkëfshatar i tyre, kishte bërë jehonë deri në Paris, siç e dëshmon kënga e mëposhtme:

"Pushka jote, o Mete, krisi,/ U dëgjua te Parisi!…"

Megjithëse kam rreth një gjysmë shekulli që lexoj letërsi, nuk mund të them se shkrimtarët shqiptarë e kanë pasuruar letërsinë europiane me ndonjë problematikë, me ndonjë temë, me ndonjë ide, me ndonjë personazh, me ndonjë strukturë apo teknikë të shkruari të panjohur prej saj. Edhe në arritjet e tyre më të mira, shkrimtarët shqiptarë kanë ndjekur (shpeshherë me vonesë të madhe) zhvillimet letrare europiane, kanë imituar modelet letrare europiane.

Sot, në një kohë kur flitet shumë për integrimin rajonal në rrafshin politik e ekonomik, mendoj se do të ishte e udhës të flitej edhe për integrimin rajonal në rrafshin kulturor, përkatësisht letrar. Duke u integruar në rrjedhat letrare ballkanike, do ta kishim më të lehtë të integroheshim në rrjedhat letrare europiane. Vetëm pasi të kemi krijuar vlera letrare që do të imponohen në kuadër të letërsisë ballkanike, mund të mëtojmë të krijojmë vlera të tilla të larta edhe në kuadër të letërsisë europiane.

Problemin që trajton akademik Rexhep Qosja në ligjëratën e tij "Zhvillimi i shpejtuar i letërsisë shqipe", e ka shpalosur në shtyp disa kohë më parë edhe shkrimtari Moikom Zeqo, i cili ka theksuar se letërsia shqipe është estetikisht e prapambetur, është një letërsi provinciale. Pa u shkëputur nga provincializmi, as që mund të bëhet fjalë që letërsia shqipe të ketë vlera europiane…

Ndaj përfundimeve që nxjerr R. Qosja në studimin e tij, kohët e fundit, në shtypin e përditshëm janë botuar reagimet e disa autorëve shqiptarë. Në këto reagime, të bie në sy sidomos gatishmëria për t'iu kundërvënë pa medituar, pa pritur të kristalizohen mendimet. Nxitimi për të mbrojtur e për të vënë në vend nderin e marrun të "letratyrës shqype", të kujton malësorët e kanunit që rrëmbenin armët për të ndëshkuar atë që i kishte prekur në "namuz"!

Studiuesit europianë na mësojnë se hagjiografia është shërbimi më i keq që mund t'i bëhet një autori. Witgenstein- i ka vënë në dukje domosdoshmërinë e zotërimit të një kulture të gjerë gjatë procesit të vlerësimit estetik të një vepre apo të një letërsie të caktuar.

Vetëm ata shkrimtarë dhe studiues shqiptarë që kanë aftësinë ta shohin të vërtetën në sy, që janë të prirë t'i vlerësojnë objektivisht vlerat tona të njëmendta, janë në gjendje ta sheshojnë rrugën për të arritur atje ku dëshirojmë, në mënyrë që edhe letërsia jonë të ketë vepra origjinale, të cilat do ta pasurojnë letërsinë europiane dhe do të qëndrojnë përkrah vlerave më të mira të saj.

Po të kemi parasysh se, sipas historianit të letërsisë shqipe Dhimitër S. Shuteriqit, letërsia është pararoja e kulturës shqiptare, problemi që ka trajtuar R. Qosja ka rëndësi shumë më të madhe sesa ajo që mund të duket në shikim të parë. Meqenëse "eksporti ynë kulturor" përbëhet kryesisht nga veprat letrare, do të ishte e natyrshme, por edhe e domosdoshme që shteti shqiptar me organizmat dhe mekanizmat e tij ashtu siç bëjnë të gjitha shtetet europiane, t'i jepte përparësi mbështetjes ndaj letersisë cilësore, sidomos përmes projekteve që do të bënin të mundur përkthimin e veprave të autorëve shqiptarë, të cilat estetikisht qëndrojnë më lart.

[KILI MERTURI]

Një analizë shumë e drejt e temës nga Anton Papleka!

Flm per postimin Preng Sherri!

Shpresoj se këtë tekst e kan lexuar dhe kanë mësuar ata që nuk dinë.

Kili

SHQIPËRIA ETNIKE ËSHTË GJAKU IM QË NUK FALET!

[Brari]

keshtu pra..

qosja dhe letersia..

prenga boll mjeshter eshte ne mbrotje te enverizmit..pra dhe te krye-enveristit te kosoves.. regep gazep- qoses..
do ti linte me goj hapur prenga yne katundaret ne levan te myzeqese apo ne boboshtice a ne prekaz.. e llapushnik me ligjeratat e tije.. pro qose e pro enver.. mirpo harron i ngrati se ne tiran e prishtin po dhe ne forum ka qe lexojne.. pra qe jan ne korent te ngjarjeve..

qosja sot del e thote se ska nivel letersia jone..

a thua se qosja njihet si agranom apo gjeolog apo murator.. e qe ju shkrep rastesisht te flas dhe per letersi..
qosja njihet pikerisht si analist i letersise.. e pikerisht i letersise se shqiperise me se shumti.. e njihet pikerisht si krye lavderonjesi i kesaj letersie.. ne keto ktu e 30 vjet.. me pare.

keshtu e njeh populli qosen e jo si inxhinier rrugesh..

pra ku ish gjer dje ky ekspert letersie..
pse nuk i tha keto tash 30 vjet..pra qe skemi letersi..

po a nuk ishte qosja qe e ngriti ne qiell romanin e rudines se xhungajve parapak vjetesh?
apo per xhungen mata harre qosja ka tjera parametra...lol..

qosja ishte ky me mjekerr qe e njohim te gjithe sepse..lol.. ate pa mjekerr e ka njohur vetem oficeret serb e makedon qe ja mundesuan kalimin ne han te elezit.. e shoferet e selise roze qe erdhen ta marrin ilegalisht ( ilegalisht per syt e popullit shqiptar jo te sigurimit serb e gligorovian..) si dhe kamarieret qe vuri ne dispozicion mejdanklosi ne vil 31 qe do ushqenin akademikun mjekerr rruar.. ne fshehtesi .. deri ne rritje te mjekrres..

pra qosen e njohim per gjith kto kohe si lavderues i letersise shqipe..
bile bile nasi lera.. dikur thoshte.. eshte nder e kenaqsi e lumturi e vecante per cilindo shkrimtar qe vepra e tij te analizohet nga qosja..
sigurisht Nasi ynë nuk kishte parasysh nje qose .. si kritik mohues te vlerave.. por perkundrazi nje lavderues special.. qe thoshte edhe me shume lavderime edhe se vet kritika zyrtare enveriste e Letersise..

pra cfar ndodhi tani qe qosja del si i pa kernaqur nga letersia jone..

levizi letersia apo cfare..
mos ra gje rafti i librave me letersi shqiptare ne lloc a balte e u ndye?
joooo


po ajo letersi eshte qe ka qene me pare.. e pa levizur.. e pa trazuar..
pra ka levizur qosja or prenga i sherreve qosiste..
pse levizi qosja..
nuk e di ..
gjejeni juve.. pyeteni se cte gjeti o xhep djali..

apo ta gjej une..
hmm..

qosja e ka inatin me Votat e shqiptareve..

sikuse athere kur u terbua me skenderbeun.. qe erdh ne prishtine.. pse e solli marku e jo ndoj zabit caush enverist..
edhe tani nota e ulet qe po i jep letersise shqiptare akademyk qosja.. ska te beje me vet letersine.. por me ate.. se keta "pisa" pra shqiptaret e shqiperise nuk votuan sic donte qosja.. me shumice.. padronin e ri te qoses..edvin edver ramiz ramen.. por armikun e tij nr2 berishen..
pra mundet qe qosja te ket nuhatur se kadareja si mik i nanos mund te jet afruar me berishen.. e me fantazin e tij te semure mund te kete menduar se keta.. kadare nano berisha etj.. komplotojne kunder bosit tim.. edvin ram enver nexhm,ijes..

pra kjo duhet te jete dhe shkaku i vertete i daljes se qoses me kte "studim " te fundit mbi letersine i shapallur ne at fare plenum-simpoziumi..

vazhdojme neser.. qosja dhe Fishta dhe hipokrizia e qoses..

dridhe like..

..





kush na e sjell pak origjinalin e skicofrenise qosiste se si foli kunder skenderbe -sjellsave e skenderbe- pritsave ne prishtine..



..

[Agim Doçi]

Pushka jote Mete krisi
E degjoi komplet Parisi
Futja P...e gri sallatë
sa te kaloje edhe kjo natë

Aferim u koftë........