SHQIPTARET, PERBALLE BARRIERES SE ADMINISTRATES
Nga Agim Jazaj
Shiko nepunesit, percakto shtetin! Levizja e lire me kosto te shtrenjte. Fshati qeveris qytetin! Thuhet: sa shkolle ka filani, por harrohet te thuhet: Sa mend ka filani?! Eshte i mire, po a eshte i zoti?! Aksioma fondamentale sot, per neser: Shenjterimin e ligjit, ngritjen e kultit te qytetarit, emancipimin e politikes "Investime dhe arrestime"!
* * *
Riprodhojme nje ngjarje te thjeshte, gati e perditshme. Zyrat e kycura, njerezit presin ne radhe. Brenda portes rrjete teli, polici privat ligjeron.
-Nga te kemi zotrote? - iu drejtua emigranti.
-Nga Shqiperia zoteri, - iu pergjigj serbes polici.
-E mora vesh! - shtoi pyetesi.
Me pastaj si ne reviste parakaluan zyrtaret.
-Ore kush e njeh ate juristen nga eshte? Edhe ajo nga Shqiperia- shtoi nje tjeter. Humor i radhes, ne radhe. Tradita e radheve per nje shishe qumeshti, ose per nje bilete autobusi eshte pasuar, madje pasuruar me radhet perpara zyrave te gjendjeve civile per nje certifikate. Pastaj perpara Bashkive, Prefekturave dhe Ministrise, po per kete certifikate. Nga Konispoli vjen dhe duhet te prese ne radhe perpara sporteleve te prefektures se Vlores, konispoliti per te vulosur certifikaten e djalit emigrant! Radhet e gjata po na ndjekin gjate, duke u zgjatur pafundesisht, perpara sporteleve te sherbimeve konsullore perdite, sidomos ne Athine, per te njejten certifikate! Radhet e njerezve perpara zyrave te shtetit nuk jane vetem keto te certifikatave... Refreni yne, shoqerues: "Nga radhet vijme, ne radhet shkojme"! Shteti ka "hapur mbi 15 mije vende" pune, sportele ku kacavirren perdite qytetaret. Brenda tyre, zyrtaret hijerende mbyllin here pas here qepenet, per t'ju bere sfide taboreve ne radhe, ne jezullin e vapes, ose ne acarin e ftohte! Ligjvenesit ne bilancin e punes se tyre numerojne mijera ligje, ne sherbim te qytetareve. Qytetaret neper radha! Shihni c'te ben shteti?! Te perplas sportelin fytyres, te sfilit radheve. Kjo eshte gjetja me e rralle, "fronte" pune, per "te zbutur" papunesine! Perdite zeme radhe. Ne na rezervohet e drejta e perfitimit pa konkurim, Kampion Bote; "Per qendrimin neper radhe". Polici privat u ngacmua. Emigranti beri kembe per te ikur. Ka qene nepunes i administrates se shtetit, ne seksionin e arsimit, drejtor shkolle, etj, dikush e prezantoi...E kush nuk i njeh, njerez te tille?!...
"Reforma", refren i politikes
Fundshekulli dhe fillimshekulli e ka gjetur administraten publike nen rrufete e politikes. "Reforma" ne administrate po ngelet refren i politikes, i pushtetareve sa hypin ne pushtet. Te zgjedhurit dhe te emeruarit, do te perzgjedhin dhe nepunesit e administrates; nga pastruesja e deri tek rojet, duke "justifikuar edhe premtimet" elektorale, "hapjen" e 10 mije vendeve te reja te punes! "Do drejtojme me njerezit tane"! Deri me tani ende jemi ne kerkim te nje "modeli" administrate me fizionomi te re dhe rezistente. Emigranti, M.Brahimi, ne Athine, kujtonte se kishte harruar) ate qe tha kryeministrit italian, Silvio Berluskoni, gjate vizites ne Shqiperi: "Vendi i tij ka bere gjithe ato qeveri, "kaluar 65) ndersa administraten se ka ngacmuar". Rrufete e politikes tek ne, nuk kane "qelluar" rangjet e larta, por kane shkarkuar edhe ne nivelet e fundit te administrates. Administrata nuk ka mundur te marre kembet. Ajo eshte ne panikun e neserm, e pushtuar nga ankthi, psikologjia e perkohesise. Nepunesit, dhe ata te vegjel jane "dhembezat" qe vene ne levizje gjithe "pajisjen shtet" dhe harmonizojne veprimet ciklike. Ata jane ne komunikim te drejtperdrejte me qytetarin. Prezantojne veten dhe perfaqesojne shtetin. Ata do t'i krahasonte nje emigrant; jane "guret e themelit" te shtetit, "muret" qe lartesojne, dhe "catia" qe mbulojne shtetin. Sa me te gdhendur te jene keta "gur", aq i gdhendur do te jete shteti, dhe sa me ta pagdhendur te jene keta, aq i pagdhendur do te jete po shteti. Nepunesit e administrates jane "kutite e votimit", qe bejne "hyrje" ose "dalje" flete-votimi. Radhe te gjata e te perditshme ne sportelet e ambasaden shqiptare, ne Athine... Pasaporta, dokumenti baze i identifikimit, me elemente te larte sigurie, prap i pasigurt, duhet perforcuar me certifikatat, brenda 6 muajve, sikur njeriu te rilinde ne cdo 6 muaj, me shume vula e nenshkrime. Pasaporta zhvleftesohet. Jane shkruar plot shkrime e kronika televizive, por kerkohet tjeter mekanizem per te ndryshuar keto proceduara: Te shpetojme nga sfilitja neper radhet! Ne vend te depolitizimit te administrates, politika e ka politizuar ate, duke vendosur militante fanatike, nga sofra e toksikuar, e radheve te saj. Ne nje aktivitet politik zhvilluar ne teatrin "Petro Marko", do te shohesh nepunes te thjeshte te administrates; "me kuc e me mac", duke duartrokitur! Verberia politike mban peng te verberit ne administrate, me 15 mije leke rroge, te "propagandoje" dhe militoje per partine e "tij", kur kete page qesharake nuk duhet ta pranoje as qytetari ne asistence. Politika "siguron" voten e nje personi, duke rrjedhur qindra vota qytetaresh, qe shohin ne personin e nepunesit; shperdorimin e votes se tyre. Keshtu eshte vene kazma mbi administraten, mbi vetveten. Titullaret pa tituj, pergjate stertranzicionit po zbatojne parimin: "Pas meje befte qameti"!
Levizja e lire, me kosto te shtrenjte
Ne radhet e administrates kane vershuar njerez te "levizjes se lire", kryesisht rural, te ardhur pertej kufijve te rretheve. Kjo levizje e lire ka kushtuar shtrenjte edhe vete te levizurve, dhe shoqerise! Ata mund te jen njerez te mire, por a kane nivel intelektual, aftesi organizative dhe force drejtuese? Vertet thuhet se sa shkolle ka filani, por harrohet te thuhet; Sa mend ka filani? Sa aftesi posedon, dhe sa mundesi ka per te organizuar? Sa novator eshte, dhe e ben punen te lehte, ju sherben njerezve, etj? Nese dje ne socializem ishte privacion hyrja ne qytet, sot ky privacion ka ndryshuar kahje, per qytetaret autokton. "Mao Ce Dun ideja": "Fshati rrethon qytetin", realizohet: "Fshati qeveris qytetin"! Ne administraten lokale do te gjesh njerez te afert me shtepite e politikes, kush ka lidhje me titullaret e larte, apo te partise me pushtet. Ajo eshte gruaja e filan partiaku, e motra e ketij pushtetari, "kunati i shokut Xhemal", te shtyp me "Foristrade"!. Nipi atij ministri, kusheriri i zotit deputet! Mentaiteti rural ka fituar status qytetarie, duke uzurpuar pushtet, e pronesi, i institucionalizuar! Duhet te jene ende mitingash e zhurmaxhinj, kritere keto per t'u ofruar ne administraten "publike". Keto vende te "politizuara", nuk pranojne njerez pa keto lloje "garancish" e "testi". Politika ka prishur busullen e orientimit te administrates, ndonese te sajen e ka humbur me kohe. Njerezit neper radha, rruges, ne kerkim te administrates se aspiruar!
Shteti fut ne konflikt qytetaret
Shteti me instrumentet, ligjet dhe administraten, nuk mund te lehtesoje qytetaret, por ka realizuar konfliktin mes qytetareve. Nje prone ia ka dhene disa personave. Pronen e trashegimtarit ia ka dhene militantit. Pronen e babait ia ka dhene nipit e jo djalit. Ata qe pushtuan qendrat shendetesore, trojet, prona, ngriten banesa ne flagrance duke cenuar lirite e qytetareve, duke prishur projektin e pallatit te ngritur nga shteti, shkaterruan faunen dhe dualen pronare te detit, askush nuk u thot plac. Hapni gjyq, keshillon nepunesi i shtetit. Po ai qe ka kryer kete shkelje, ka pushtuar qendren shendetesore, ka ngritur banesen ne themel te pallatit, e ka fituar me gjyq?! Keshtu, shteti hapur nxit vetegjyqesine. Nuk do te kete qytetare, qofte dhe ne Vlore te mos kete hapur proces gjyqesor, pergjate ketyre 15 vjeteve, apo duhet te hape, te mbetet viteve neper dyertee "drejtesise". Nje vendim i gjykates duhet ligjerisht te zbardhet brenda 13 diteve, por do t'i nxihet buza qytetarit, apo emigrantit, edhe nga sorollatja e sekretares hijerende, pa e zbardhur ate edhe pas 2 muajve. Ketyre vrasesve pa plumba, e krisma, qe vrasin perdite individ dhe cojne ne varreza shoqeri, askush nuk iu thote ndal! Konfliktet e hapura nga shteti mes qytetareve, nuk vijne duke u mbyllur, por duke u thelluar. Jo pa shkak. Per te xhvendosur konfliktin mes shtet-qytetarit ne; konfliktin mes qytetare-qytetarit. Shume prej tyre tundin; Vendimet e Formes se Prere te Gjykatave, te lodhur viteve, por t'ju pijne lengun! Mbi ligjin ngrihet Maliqi! Perzgjedhja e njerezve te administrates, nga shtepite e politikes dhe rrethi i politikanuceve, bejne te mos ngreme administraten publike, por ate "politike) te farefisnise, te sfilitemi radheve, duke kerkuar drejtesi tek padrejtesia! Aksioma fondamentale sot, troket per neser, per shenjterimin e ligjit, ngritjen e kultit te qytetarit, emancipimin e politikes: "Investime dhe arrestime"! Konsolidimi i administrates, i konvertuar ne voten e sovranit, eshte njeheresh konsolidim i Shtetit te Qytetareve. Levizjet e shumta ne emer te rritjes se pergjegjesise, "te famshmes meritrokracise, kupto shkerdhatokracise) flasin; Per ngritje te pergjegjsise, apo humbje te pergjegjesise?!
Krijoni Kontakt