Nga dr. Rauf DIMRAJ
Futbolli ėshtė njė sport qė emocionon mbarė botėn. Fusha e lojės ėshtė arena ku pėrzihen emocionet, shpresat, gėzimi, imagjinata dhe dialogu rreth topit, besimi, pėrplasjet, krenaria, dhimbjet; ėshtė vendi i shakave, por edhe i biznesit.
Fushat e lojės i kemi tė mėdha dhe tė vogla, tė reja dhe tė vjetra, por ka edhe fusha tė zhdukura. Tė gjithė e ndiejmė nevojėn pėr tė pasur suksese ndėrkombėtare nė lojėn futbollistike. Pėr tė arritur atje, shkaqet nuk janė vetėm tė natyrės kryesisht ekonomike.
S'ka pse tė ndodhė tek ne qė tekniku i futbollit tė luajė edhe rolin e preparatorit fizik, tė mjekut, tė menaxherit, tė kuzhinierit, tė furnitorit. Ky qėndrim i kushton shtrenjtė lojtarit dhe sponsorit. Tė qėndruarit nė pozicionet e veta reale dhe nėpėrmjet bashkėpunimit, tė pėrdorėsh eksperiencat, studimet dhe verifikimet shkencore, do tė thotė tė bėhen tė mundshme arritje tė parrezikshme ndaj rezultatit dhe sė ardhmes sė individit.
Ku dhe si stėrvitet Milani
Shpresojmė qė tabloja nė vazhdim tė ndihmojė sadopak pėr njė reformim mė real tė imagjinatės dhe ideve tė organizimit, shkencėrimit, funksionimit tė ekipit me kapacitete botėrore, AC Milan.
Mirėqenia psikofizike e ēdo lojtari dhe natyrisht e analizuar nė tėrėsinė e ekipit, pėrbėn pasurinė mė tė shtrenjtė tė Shoqėrisė sė Futbollit "Milan". Ngo kjo varet rendimenti nė fushė i skuadrės e pėr rrjedhojė, suksesi sportiv dhe ekonomik i A.C.Milan.
Ekipi i zhvillon stėrvitjet nė Qendrėn e tij Sportive, Milanelo, e cila ėshtė e ndėrtuar nė pyll dhe ndodhet pranė provincės Varese (Itali).
Kompleksi sportiv pėrmbledh nė vetvete 6 fusha futbolli cilėsore, njera nga tė cilat ėshtė e shtruar me material sintetik dhe ėshtė e mbuluar. Ajo mund tė hapet nė mėnyrė automatike. Nė kompleks janė ngritur edhe 3 salla tė ndara. Njėra nga sallat pėrdoret si palestėr. Ajo ėshtė e kompletuar me pajisje moderne nė mbėshtetje tė fuqizimit muskular. Salla e dytė ėshtė e plotėsuar me pajisje tė teknologjisė sė sofistikuar amerikane dhe pėrdoret pėr rehabilitimin e lojtarėve tė dėmtuar. Salla e fundit ka pėr qėllim tė ndihmojė riaftėsimin e sportistėve nga ngarkesat e stėrvitjes apo tė ndeshjes. Nė bashkėsi me sallat, ndodhen dhomat e zhveshjes pėr ekipin e parė dhe pėr tė rinjtė, dhoma e masazhit, dhoma e fizioterapisė, dushet etj. Atje gjithashtu ekzistojnė dhomat e fjetjes pėr ekipin e parė dhe pėr tė rinjtė, restoranti, bari, salla mbledhje, ambiente relaksi etj, etj.
Nė kėtė periudhė kampionati, Milani, pėr arsye se zhvillon dy ndeshje nė javė, kryen vetėm njė stėrvitje ditore, e cila zgjat rreth 2 orė e 10 minuta. Ja njė stėrvitje e plotė e datės 31 mars 2005: nxehje individuale + kuadrat me njė takim tė topit nė kombinimin 10:2 brenda hapėsirės, 8m.x8m (20 minuta), ushtrime dinamike fleksibiliteti nė vend (7,5 minuta), ushtrime fleksioni pėr fuqizimin e muskujve tė barkut, tė krahėve dhe tė shpinės a) pėr barkun 18 seri x 30 pėrsėritje = 540 fleksione b) ulje ngritje mbi krahė 2 seri x 15 pėrsėritje (tė kryera ndėrmjet ēdo 4 serish muskuj barku) totali baraz 120 pėrkulje c) ushtrime pėr zhvillimin e muskujve tė shpinės 7 seri x 30 pėrsėritje = 210 fleksione, ushtrime nė ecje 3 serix (nėnkalime tė 9 pengesave me lartėsi 80 cm.+ mbikalime tė 8 pengesave ), totali 25 minuta. Ushtrime shpejtėsie, koordinimi dhe kėrcime tė shkurtra e tė shpejta (10 minuta), lojė me top nė hapėsirėn e 3/4 tė fushės. Pas lojės me top, futbollisti Rino Gatuzo hyri nė palestėr dhe zhvilloi 37 minuta ngarkesė, nė pragun anaerobik: 14 minuta vrapim nė tapetin rrotullues + 9 minuta nė ergometrin me duar + 14 minuta nė ergometrin biēikletė. Gatuzo ėshtė futbollisti qė ka njė pėrgatitje fizike?atletike tė shkėlqyer dhe nė ndeshje realizon mbi 300 sprinte.
Territori i Milanelos ėshtė i rrethuar me kangjella tė larta dhe jashtė tyre ēdo ditė prisnin shumė fansa, femra dhe meshkuj, tė cilėt shpresonin tė pėrvetėsonin autografė nga lojtarėt e zemrės, kur ata pas stėrvitjes largoheshin nga kompleksi.
Njė ditė para ndeshjes, ekipi qėndron i grumbulluar nė Milanelo. Stėrvitja e kėsaj dite shtjellohet nė kohė zgjatje rreth 1 orė e 40 minuta dhe konkretisht, para ndeshjes me Breshian, skuadra zhvilloi kėtė program: nxehje sipas programit individual, pėrfshi fraksione tė zhvillimit tė forcės nė palestėr + kuadrat me njė takim tė topit nė kombinimin e lojtarėve 10:2 nė hapėsirėn e fushės 8m.x8m. (25 minuta). Ushtrime shpejtėsie dhe koordinimi (8 minuta), nė hapėsirėn e gjysmėfushės, organizimi i sulmit me 7 lojtarė (mesfushorė dhe sulmues), pa kundėrshtarė, duke qenė nė portė vetėm portieri (35 minuta). Goditje standarde tė topit, pėrballė barrikadės sė imituar nga 5 lojtarė nga distanca 18 deri 24 metra (rreth 25 minuta ). Goditje e topit nga pika e 11-metėrshit.
Shkenca nė dobi tė skuadrės
Nė kėtė kompleks futbolli, tepėr modern, ėshtė ngritur Qendra Kėrkimore Shkencore me pėrmbajtje tė lartė teknologjike, e emėrtuar "Milanlab". Objektivi i saj: Arritja dhe mbajtja e formės sportive tė futbollistėve nė nivel tė shkėlqyer. Daniele Tonjiaēini ėshtė pėrgjegjėsi i Qendrės Shkencore "MilanLab". Ai ėshtė 40 vjeē, i diplomuar nė ISEF dhe i specializuar nė Amerikė. Qendra numuron 6 (gjashtė) trajnerė tė pėrgatitjes fiziko?atletike dhe Tonjiaēini bėn pjesė aty nė rolin e drejtuesit. Qendra shkencore bazohet nė idenė se niveli i formės sportive tė futbollistit ka tė bėjė me tri aspekte tė tij: strukturore, biokimike, mentale.
Ajo funksionon jo mbi vrojtime empirike, por bazohet mbi procedura planifikimi, drejtimi dhe kontrolli, qė udhėhiqen nga dijet e disiplinave tė ndryshme, si neuroshkencat, biokimia, biomekanika, psikologjia, shkencat konjitive dhe shkencat lėvizore.
"MilanLab" llogarit profilin e formės optimale tė futbollistit, tė korreluar me karakteristikat fiziologjike tė rolit tė tij nė fushė.
Platforma shkencore e qendrės kėrkon tė arrihen suksese sportive nė nivelin botėror. Aty janė tė ndaluara diagnozat dhe prognozat nė nivelin e eksperiencave joshkencore.
Qendra shkencore kryen matje dhe analiza, pėr tė konverguar kushtet gjenetike optimale tė ēdo lojtari me kushtet optimale tė stėrvitjes. Kėto tė dhėna shėrbejnė pėr tė personalizuar programin stėrvitor tė ēdo subjekti.
Kontrolli, variacioni nervor dhe hormonal, pėrcaktojnė cilėsinė e koordinimit dhe cilėsinė e proceseve fiziologjike qė zhvillohen nė organizmin e secilit sportist, duke inflencuar nė shkallėn e rezultatit sportiv. Aty, nėpėrmjet matjeve ritmike tė parametrave tė sistemit nervor dhe hormonal, pėrcaktojnė nivelin e koordinimit neuro?muskular dhe shkallėn funksionale fiziologjike tė ēdo individi.
Ritmet stėrvitore nė futboll kalkulohen duke u nisur nga vlera e pragut anaerobik, i cili identifikohet me nivelin e acidit lakrik nė gjak, aty ku edhe matet, baraz me 4 milimol. Analitikisht, pragu anaerobik pėrkon me njė vlerė tė frekuencės kardiake dhe respektivisht me njė vlerė tė shpejtėsisė apo tė konsumit tė oksigjenit (i shprehur nė % tė VO2max) pėr subjektin qė aktivizohet fizikisht.
Pra, me anėn e kardiofrekuencmetrit bėhet i mundur monitorimi i stėrvitjes, pa qenė nevoja tė ndėrhyjmė nė procedura gjaku, aspak tė kėndshme pėr futbollistėt.
Futbollisti, gjatė stėrvitjes mban tė lidhur nė trup kardio? frekuencmetrin personal, aksesor i telemetrisė, i cili i shėrben tė njohė nė ēdo moment frekuencėn e punės sė tij kardiake. "MilanLab" memorizon te kardiofrekuencmetri i ēdo personi frekuencat ekstreme tė diapazonit tė intensiteteve tė stėrvitjes, nė pėrputhje me nevojat e llogaritura pėr zhvillimin bio?fiziologjik tė secilit. Aparati e orienton sportistin edhe me anėn e sinjaleve akustike dhe e bėn atė tė vėmendshėm, qė tė respektojė frekuencat ekstreme tė diapazonit efikas tė stėrvitjes.
Dinamika e frekuencės kardiake e ēdo lojtari vrojtohet nga trajneri tek telemetria, gjatė gjithė procesit stėrvitor. Telemetria bėn tė mundur vrojtimin dhe regjistrimin e njėkohshėm tė stėrvitjes, deri nė maksimum pėr 32 veta.
Midis tė tjerave disponojmė grafikisht njė stėrvitje domethėnėse ?vrapim i pandėrprerė, fartlek me kohėzgjatje 1h 46min. e 35 sekonda, e zhvilluar nga njė mesfushor i Milanit, mė datė 21 mars.
Po paraqesim vetėm distancat e vrapit intensiv (sipas pragut anaerobik):
(1x1,5min )+( 1x4min )+( 4x6min )+( 3x1,5min )+( 2x2,5min )+( 1x4min )+( 4x6min )+( 3x1,5min )+( 2x2,5min )+( 1x4min )+ ( 2x2min )+( 1x6min )+( 1x2min )+( 1x6min )dhe nė 4 minutat e fundit lojtari vrapoi lirshėm me pulsacione nė zbritje nė 140 rr/min.
Frekuenca kardiake mesatare e punės gjatė fartlekut u shtri nė diapazonin 131deri 179 rr/min.
Ka shumė interes tė prezantojmė se volumi stėrvitor i realizuar, vetėm nė ushtrimin e vrapimit, nga futbollisti Gatuzo, pėr njė periudhė 9-ditore, ėshtė i barabartė me 82,3 km.
Ndėr tė tjera, "MilanLab" bazohet nė faktin se nė qendėr tė tė gjitha rezultateve fizike ndodhen muskujt skeletorė, tė cilėt prodhojnė forcėn. Me anėn e dinamometrit tė kompjuterizuar, ai kryen matjen e forcės nė grup-muskujt shtrirės dhe matjen e forcės nė grup-muskujt mbledhės tė gjurit, nė secilėn nga gjymtyrėt e poshtme. Aty vlerėsohet me shumė kujdes edhe raporti i kėtyre dy forcave. Ky raport duhet tė jetė i madhėsisė = 2,2. Vlera tė kėtij raporti, tė ndryshme nga 2,2, pėrbėjnė faktor rreziku pėr strapo muskulare te lojtari nė ekzaminim.
Stėrvitja e portierėve u zhvillua e veēuar dhe drejtohej nga specialisti i mirėnjohur Veēhi. Programi i tyre konsistonte nė praktikimin e ushtrimeve reaktive dhe nė zhvillimin e forcės nė zhdėrvjelltėsi, para porte, me top dhe pa top, nė zhvillimin e forcės eksplozive.
Nė kėtė mėnyrė, portierėt praktikoheshin nė realizimin e ushtrimeve komplekse, duke synuar pėrmirėsimin e aftėsive tė koordinimit tė lėvizjeve nė hapėsirė dhe nė kohė.
Krijoni Kontakt