Analiza mbi fushatën parazgjedhore në Shqipëri

[Veshtrusja]

Komisioni Amerikan i Helsinkit kërkon që zgjedhjet të përmbushin standartet ndërkombëtare

SHBA: Listat, mbeten problem për zgjedhjet

Hand: "Ritmi i zhvillimit demokratik në Shqipëri dhe respektimi i shtetit ligjor është ngadalësuar, nga vala e krimit të organizuar dhe korrupsioni, herë-herë e kombinuar kjo me amulli politike"

Komisioni i Helsinkit të Kongresit Amerikan shprehu shqetësim mbi përgatitjet e procesit zgjedhor, ndërsa paralajmëroi mundësinë e problemeve me të cilat mund të ndeshet procesi zgjedhor nga manipulimi i listave të zgjedhësve.

Takimi është zhvilluar në ndërtesën e njohur Capitol Hill në Uashington. Sean Woo, përfaqësues i Komisionit të Helsinkit të Shteteve të Bashkuara në fillim të seancës theksoi faktin se: "Qeveria amerikane dhe Komisioni i Helsinkit do të mbajë këtë seancë dëgjimore, për të treguar kujdesin amerikan për përgatitjet që po bëhen, që këtë verë në Shqipëri, të mbahen zgjedhje të lira, të ndershme dhe demokratike".

"Ne, tha Woo, po mbajmë këtë seancë dëgjimore të udhëhequr nga motivi ynë kryesor "Shqipëria, Zgjedhjet Parlamentare 2005: Si të jenë ato të lira të drejta e të ndershme?".

Një nga problemet e vjetra të zgjedhjeve në Shqipëri, por që ka dalë përsëri në pah këto ditë, janë listat e votuesve. Problemi i listave ishte edhe një nga problemet kryesore që doli edhe takimin e djeshëm të Komisionit Amerikan të Helsinkit. Ekspertë ndërkombëtarë të zgjedhjeve theksuan se përparimi në Shqipëri nuk duhet matur me zgjedhjet e kaluara, por me plotësimin e standarteve ndërkombëtare.

"Një problem që vazhdon të ekzistojë dhe që besoj se mund të bien dakord edhe kolegët, mbetet saktësia e listave të votuesve. Nikolai Vulchanov, zëvendësshef i Departamentit të Zgjedhjeve për ODIHR-in, ka ndjekur prej vitesh zgjedhjet në Shqipëri. Zoti Vulchanov tha se megjithëse ka patur disa përmirësime si për shembull lënia në dorë të zyrtarëve lokalë të hartimit të listave, ekziston rreziku për problemet me këto lista dhe mundësia për dublikimin e tyre. Ai shtoi se nuk pati marrëveshje politike për të kontrolluar saktësinë e të dhënave nga një komunë apo bashki në tjetrën.

Zoti Baliey, drejtor i projektit për Shqipërinë i fondacionit ndërkombëtar Sistemet e Zgjedhjeve, paraqiti gjithashtu si shqetësim listat e zgjedhjeve. "Ekziston mundësia që listat e votuesve të shkaktojnë polemika si nga ana teknike, ashtu edhe politike". Me të vërtetë disa nga komentet e udhëheqësve politikë lënë të kuptohet se polemika të tilla kanë filluar.

Zoti Vulchanov tërhoqi vemendjen se rekomandimet e organizatës së tij u plotësuan vetëm pjesërisht, si dhe shprehu shqetësimin për mënyrën e numërimit të votave, duke i zbrazur kutitë e votimit një nga një, si dhe për caktimin e personave që do të numërojnë votat, vetëm dy orë para fillimit të numërimit.

Pjesëmarrësit thanë se klima e acaruar politike mund të jetë nga pengesat kryesore për një proces normal zgjedhor. Megjithëse zoti Vulchanov përmendi balancimin e forcave politike në komisionin e zgjedhjeve dhe në hartën zgjedhore, ai theksoi se mosbesimi vazhdon të jetë një faktor mbizotërues.

Bob Hand, këshilltar në Komisionin Amerikan të Helsinkit, tha se zgjedhjet e lira dhe të ndershme kanë rëndësi jo vetëm për qytetarët dhe votuesit e Shqipërisë, por edhe për rajonin në përgjithësi. Toni kritik i deklaratave ndërkombëtare pasqyron shqetësim padyshim, por gjithashtu pasqyron edhe shpresa pozitive që Shqipëria mund t'i përmbushë standartet e zgjedhjeve të lira dhe të drejta, nëse udhëheqësit e vendit bëjnë përpjekje në këtë drejtim. Po ashtu, fryma e këtyre deklaratave pasqyron mbështetje për popullin e Shqipërisë, që meriton plotësisht këtë.

Zoti Hand tha se sfida tani për Shqipërinë nuk është të vendosë se në çfarë drejtimi do të shkojë, por për të gjetur rrugën se si do të arrijë atje, duke iu referuar integrimit euroatlantik të vendit. "Ritmi i zhvillimit demokratik në Shqipëri dhe respektimi i shtetit ligjor është ngadalësuar, nga valë e krimit të organizuar korrupsioni, herë-herë e kombinuar kjo me amulli politike", tha zoti Hand. Ai shtoi se cilësia e zgjedhjeve të ardhshme do t'ia ndryshojë drejtimin zhvillimeve dhe do të ndihmojë Shqipëinë që t'i hyjë një rruge të sigurt.

Xhenifer Buzd, drejtor i Institutit Kombëtar Demokratik për Shqipërinë tha se nëse klima politike nuk ndryshon, ëndrrat për integrim euroatlantik do të jenë të largëta. Përfaqësuesi i Institutit republikan Amerikan në Shqipëri e vuri theksin tek rëndësia që do të ketë plotësimi i standarteve të zgjedhjeve për integrim, jo në krahasim me të kaluarën dhe me problemet që ka patur Shqipëria, por në krahasim me ato që duhet të arrijë për të qenë e denjë për integrim".


RD

[Veshtrusja]

Zhvillohet seanca degjimore: Sa te lira dhe te ndershme do jene zgjedhjet ne Shqiperi

Kongresi amerikan, alarm per listat e zgjedhesve

Skandali i ministrit Ben Blushi me listat e vitit 2003, teme kryesore ne diskutimet e seances degjimore ne Kongresin amerikan

Komisioni i Helsinkit i Shteteve te Bashkuara te Amerikes zhvilloi diten e djeshme seancen me titull "Sa te lira dhe te ndershme do te jene zgjedhjet ne Shqiperi". Referuesit kane folur mbi perpjekjet qe po behen ne Shqiperi per te krijuar infrastrukturen per zhivllimin e zgjedhjeve te lira dhe te ndershme.

Seanca degjimore vazhdoi pastaj me pyetje te kongresmeneve dhe te te ftuarve ne seance. Pedagogu shqiptar ne SHBA, Eduard Aliko, pyeti zotin Vulcanov rreth nje skandali te raportuar nga media shqiptare, sipas te cilit ministri ka kopjuar "database'-in e listave te vitit 2003 per t'i perdorur ato ne listen e re te votuesve. Sic dihet, tha Aliko, ajo liste ka pasur 30% parregullsi te pranuara nga institucionet nderkombetare, nderkohe qe tani u mor persiper te behet verifikimi shtepi me shtepi.

Vulcanov tha se kishte degjuar per probleme te tilla, dhe se do te ushtronte autoritetin e ODIHR-it tek qeveria shqiptare qe listat te jene te rregullta. Zoti Aliko iu drejtua me pas Dikson Bejlit, pergjegjes i zyres se IFES-it ne Shqiperi, i cili eshte marre per vite te tera me ceshtjen ende te pazgjidhur te listave. Ai e pyeti zotin Bejli se si eshte e mundur qe krahas verifikimit shtepi me shtepi, te perdoren lista te cilat duhen pastruar me kujdes, duke perdorur elemente te tjere teknike si ditelindja, atesia etj..Ai tha se eshte gjithcka e mundur te rregullohet, por duhet vullnet nga qeveria shqiptare.

Vulcanvov po ashtu iu pergjigj dhe pyetjes se nje veprimtarri te Gjenerates se Re Shqiptare, i cili parashtroi problemin e mbetjes pa votuar te mijera shqitpareve. Vulcanov tha se nuk besoj se kjo situate do te perseritet dhe se ata po perpiqen te bejne me te miren per listat e zgjedhesve.

Ne seance kane referuar dhe Jennifer Butz, drejtoreshe per Shqiperine e NDI, Instituti Demokratik Kombetar per Ceshtjet Nderkombetare si dhe Nesti Gjeluci, perfaqesuesi i Institutit Republikan Nderkombetar (IRI).

Komisioni i Helsinkit i Shteteve te Bashkuara eshte nje agjenci e pavarur federale, e cila inkurajon zbatimin e vendimeve te Kartes se Helsinkit, dhe qe perbehet nga nente senatore, nente kongresmene, dhe nga nje zyrtar per secilin nga departamentet e qeverise amerikane, ai i Shtetit, i Mbrojtjes dhe ai i Tregtise. Komisioni, i krijuar ne vitin 1976, bashkepunon ngushte me Organizaten per Sigurimin dhe Bashkepunimin ne Europe. Aktualisht ai bashke-drejtohet nga kongresmeni i njohur, Kris Smith dhe senatori Sam Brownback.

TemA Ditore
23.03.2005

[Veshtrusja]

Ne seancen e kongresit u theksua se zgjedhjet do krahasohen me standardet nderkombetare, jo me zgjedhjet e kaluara

Kongresi amerikan: S'do njihen zgjedhje jashte standardeve

Problemi i listave ishte shqetesimi kryesor qe doli diten e hene nga seanca degjimore e KOmisionit te Helsinkit, prane Kongresit Amerikan. Ekspertet nderkombetare dhe drejtuesit e ketij komisioni kane vleresuar si te domosdoshme nevojen per temos u krahasuar keto zgjedhje me vitet e kaluara, por me standardet nderkombetare. Ne seancen me titull, "Zgjedhjet ne Shqiperi, sa te lira dhe te ndershme do te jene ato", kane dhene pergjigje per ceshtjet e zgjedhjeve, Nikolai Vulchanov, i Zyres se OSBE/ODIHR, Dickson Bailey, Drejtor i Projektit IFES, Jennifer Butz, Instituti Republikan Nderkombetar. Kongresmeni Bob Hand para te pranishmeve tha se ekziston mundesia per te permbushur standardet zgjedhore. Ai tha se tashme Shqiperia e di se ku e ka drejtimin e saj, vetem se duhet te kerkoje rruget per te shkuar atje. "Toni kritik i deklaratave nderkombetare pasqyron shqetesim pa dyshim, por gjithashtu pasqyron edhe shpresa pozitive qe Shqiperia mund te permbushe standardet e zgjedhjeve te lira dhe te drejta, nese udheheqesit e vendit bejne perpjekjet ne kete drejtim. Po ashtu fryma e ketyre deklaratave pasqyron mbeshtetje per popullin e Shqiperise qe meriton pikerisht kete.

Sfida tani per Shqiperine nuk eshte te vendose se ne c'drejtim te shkoje, por per te gjetur rruget sesi te arrije atje," tha Hand. Ai tha se zhvillimet demokratike ne Shqiperi jane ngadalesuar, per shkak te krimit te organizuar dhe korrupsionit, ndaj, sipas tij, cilesia e zgjedhjeve do te ndihmoje Shqiperine qe te hyje ne nje rruge te sigurt. "Ritmi i zhvillimit demokratik ne Shqiperi dhe i respektimit te shtetit ligjor eshte ngadalesuar nga vala e krimit te organizuar dhe korrupsionit, here-here e kombinuar kjo me amulli politike.

Cilesia e zgjedhjeve te ardshme mund t'ua ndryshoje drejtimin zhvillimeve dhe te ndihmoje Shqiperine qe t'i hyje nje rruge te sigurt," tha Hand. Referuesit thane se vazhdojn te kene shume probleme paraprake, qe mund te pengojne zhvillimin e zgjedhjeve sipas standardeve, ne rast se nuk nxitohet. Perfaqesuesja e Institutit Demokratike Kombetar, Butz ka theksuar se blerja e votave eshte nje problem madhor. Komisionet zonale, sipas folesve, janenje tjeter problem shqetesues.

Qendrimet e referuesve:

Vulcanov: Saktesia e listave, problemi kryesor

Nje problem qe vazhdon te ekzistoje dhe mendoj se mund te biem dakord me koleget qe ishte nje shans i humbur eshte saktesia e listave te votuesve.

Megjithese ka patur disa permiresime, si per shembull lenia ne dore te zyrtareve lokale e hartimit te listave, ekziston rreziku per probleme me listat dhe mundesia per duplikimin e tyre. Nuk pati marreveshje politike per te kontrolluar saktesine e te dhenave nga nje komune apo bashki ne tjetren. Persa i takon Komisionit Qendror te Zgjedhjeve, megjithese tani forcat politike ne kushtet nuk perbejne me aty nje shumice kushtezuese, problemi i komunikimit mes dy grupeve ne kete komision, eshte shume i dukshem dhe mjaft i mprehte edhe aktualisht dhe pasqyron mungesen e besimit ne shoqeri mes dy kampeve kryesore politike, prandaj mendoj se duhet te punojme ende ne kete drejtim.

Bailey: Duhet krijuar klima e besimit tek zgjedhjet

Ekziston mundesia qe listat e votuesve te shkaktojne polemika si nga ana teknike, ashtu edhe politike. Ne te vertete disa nga komentet e fundit te udheheqesve politike lene te kuptohet se polemika te tilla kane filluar. Kerkesa per te votuar 5 me 2, duke patur parasysh klimen politike ne vend, mund ta pengoje KQZ-ne te marre nje vendim te qarte dhe te paanshem, kur te vije koha per te shpallur rezultatet perfundimtare. Megjithese eshte e pamundur te shmangesh interesat politike nga procesi administrativ i zgjedhjeve, kjo vazhdon te mbetet nje sfide reale dhe e veshtire ne Shqiperi dhe kjo sfide mund te perballohet vetem permes ligjeve, marreveshjeve zyrtare dhe krijimit te klimes se besimit dhe respektit mes partive politike dhe organizmave administrative te zgjedhjeve dhe kjo nevoje per besim vazhdon te mbetet problemi kryesor me te cilin perballet procesi zgjedhor ne Shqiperi".

Butz: Ekziston frika per blerjen e votave

Blerja e votave dhe manipulimet e tjera nisin perpara dites se zgjedhjeve. Njerezit e dine shume me perpara se per ke do votohet dhe se kush i shet votat e tyre. Shume here, votat shiten per vlera te siperfaqshme dhe jo demokratike. Burri qe voton per te gjithe familjen eshte nje problem tjeter. Sipas ODIHR, ne 10% te qendrave te votimit, eshte zhvilluar kjo praktike.

Gjeluci: Duhet te permiresohen standardet zgjedhore

Qendrimi jone konsiston ne permiresimin e standardeve te zgjedhjeve, dhe jo t'i krahasojme ato me 2001 apo 2003, nivelet duhet t'i mbajme te larta qe integrimi te jete i shpejte.

Pyetjet e bera ne seance:

- Hasan Metuku, perfaqesues i Gjenerates se Re Shqiptare me qender ne New York, pyeti ne lidhje me perjashtimin e zgjedhesve nga listat e votimit te zgjedhjeve lokale te vitit 2003. Pergjigja e z. Vulchanov ishte si ai vete nuk ka qene me ndonje funksion zyrtar gjate zhvillimit te zgjedhjeve te vitit 2003 ne Shqiperi.

- Eduart Zaloshnja, i prezantuar si kolumnist i gazetes 'Panorama' pyeti ne lidhje me anketimet e zgjedhesve para dhe pas votimit dhe nese kjo mund te aplikohej dhe financohej nga ana e shoqatave nderkombetare. Paneli theksoi se nuk ka ne programin e vet organizimin dhe kryerjen e anketimeve.

- Nje perfaqesuese e Gjenerates se Re Shqiptare, pyeti nese do te vleresohen zgjedhjet e vitit 2005 duke u krahasuar me zgjedhjet e meparshme, apo duke u analizuar realisht nese jane demokratike apo jo. Pergjigja e z. Vulchanov ishte se do te raportojme cfare do te vezhgojme.

- Eduart Aliko, perfaqesues i Liges se Profesionisteve Shqiptaro-Amerikan pyeti mbi perpjekjet e fundit te Blushit dhe Celibashit per shkembimin e listave elektronike te vitit 2003. Vulchanov tha se keto lista edhe pse mund te kene qene me 30% pasaktesira kane patur 70% te dhena te rregullta, dhe nuk mund te hidhen ne koshin e plehrave.

- Aliko gjithashtu pyeti zotin Bailey ne lidhje me opinionin e tij per definicionin teknik persa u perket dublikimeve. Bailey iu pergjigj pyetjes duke thene se dublikimet duhet ne fillim te identifikohen dhe kjo mund te behet ne nivel kombetar dhe pastaj te eliminohen.

Tarifa u jep leksion per demokracine kongresmeneve

Ne seancen e Komisionit te Helsinkit e mori fjalen dhe ambasoadori shqiptar ne Washington z. Tarifa i cili ne baze te procedures se paraqitur nga drejtuesi i seances duhej te drejtonte pyetje ne drejtim te panelit. Ne fakt ambasadori jo vetem qe iu dha te pranishmeve ne panel dhe audiences nje leksion ne lidhje me demokracine por ne fjalen e tij mbizoteroi idea se nuk mund te pretendojme qe ne Shqiperi te kete demokraci te standardeve te vendeve te tejra perendimore, pasi kjo kerkon shume pune dhe nje kohe te gjate per t'u realizuar. Ambasadori Tarifa vazhdoi jashte procedures duke e lodhur audiencen dhe panelin deri ne nje pike sa pyetja e tij u reduktua vetem ne menyren sesi do te menaxhohet nga nderkombetaret situata paszgjedhore dhe numerimi i votave. Pergjigja e te ciles nga ana e panelit ishte shume e thjeshte se do te respektohen procedurat e miratuara dhe se perfaqesiste e tyre do te raportojne vetem ne lidhje me realitetin shqiptar te vezhguar.

TemA Ditore
23.03.2005

[Veshtrusja]

Vulchanov: Lista e zgjedhësve, problematike

Realisht në Shqipëri ka disa probleme komplekse lidhur me zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Një pjesë e tyre janë dukuri të shfaqura edhe në zgjedhjet e kaluara dhe vazhdojnë të manifestohen. Një ndër problemet më të diskutueshme dhe i hapur për t'u debatuar është lista e zgjedhësve. Pasi mendohet se ndoshta edhe në këto zgjedhje në Shqipëri, nuk do të ketë një listë zgjedhësish që të përfshijë të gjithë votuesit shqiptarë.

Jennifer Butz (NDI): Liria e mediave është e kufizuar

Një aspekt tepër i rëndësishëm dhe që me të vërtetë është shqetësues në Shqipëri, mbetet liria e kufizuar e gazetarëve. Gazetarët në Shqipëri janë të vetëdishëm dhe të aftë për të thënë gjithçka në mënyrë korrekte e profesionale në median që ata punojnë. Por, ata e kanë të pamundur për të bërë një gjë të tillë, pasi kanë frikë nga hakmarrja dhe nga gjithpushteti i atyre që komandojnë mediat. Blerja e votave dhe manipulimet e tjera nisin përpara ditës se zgjedhjeve. Njerëzit e dinë shumë më përpara se për kë do votohet dhe se kush i shet votat e tyre. Shumë herë, votat shiten për vlera të sipërfaqshme dhe jo demokratike.

Nesti Gjeluci: Zgjedhjet të përmbushin standartet

Kësaj radhe duhet të hiqet dorë nga praktikat demode të vlerësimit të zgjedhjeve në Shqipëri, ku komuniteti ndërkombëtar është mjaftuar me një vlerësim abstrakt që këto: "zgjedhje, kanë qenë më të mira se të kaluarat ndaj duhet t'i pranojmë". Atje gjithmonë janë marrë si shembull zgjedhjet e 1997-ës dhe mbas tyre të tjerat kanë qenë më të mira. Kjo praktikë në se vazhdon të ndiqet, është më se e gabuar. Ato nuk rrisin standartet dhe nuk japin premisa për zgjedhje të lira e të drejta në Shqipëri.

Gjenerata e Re: Shqipëria, larg zgjedhjeve të lira

Gjenerata e Re Shqiptare, ishte një ndër të pranishmet në këtë seancë dëgjimore. Ajo ishte ndoshta edhe e vetmja organizatë shqiptare që zyrtarisht përfaqëson shoqërinë civile në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kjo organizatë ka kërkuar që problemi i zgjedhjeve parlamentare në Shqipëri, të zgjidhet sipas standarteve lista e zgjedhësve atje. Ata kanë kërkuar që të respektohet vullneti politik për të zhvilluar zgjedhje të lira e të ndershme. Gjenerata e Re Shqiptare, thotë se zgjedhjet janë ende më problematiket në rajon. Shqipëria, me zgjedhjet që ka mbajtur deri tani është shumë - shumë larg një vendi që mund të mbajë zgjedhje të lira e të ndershme.


RD

[Veshtrusja]

Shqipëri: OSBE, ODIHR kërkojnë shpejtimin e procesit të përgatitjes së listave të zgjedhësve

Armand Mero
17-03-2005
VOA

Në Shqipëri prania e OSBE-së dhe ODIHR-it bënë sot thirrje për të përshpejtuar procesin e përgatitjes së listave të zgjedhësve. OSBE-ja kërkoi që ministria e pushtetit vendor të ngrejë menjëherë një mekanizëm kontrolli për të eleminuar të gjithë dublimet në listat që po hartohen nga njësitë e qeverisjes vendore. Si OSBE-ja ashtu dhe ODIHR-i bënë thirrje që ky proces të mos mbipolitizohet

Polemikat e shumta të nisura së fundi rreth listave të zgjedhësve detyruan Osbe-në që të ndërhyjë sërish për të shmangur acarimin rreth kësaj çështjeje kaq delikate, fillesat e së cilës janë pikërisht në një harresë të ekspertëve ndërkombëtarë të sjellë prej saj për hartimin e kodit zgjedhor. Harresa kishte të bënte më faktin se në ligj nuk ishte parashikuar asnjë organ që do të bënte verifikimin dhe korrigjimet në nivel qëndror të listave që po përgatiten nga bashkitë dhe komunat.

Sot me anë të një deklarate për shtyp OSBE-ja dhe ODIHR-i i bënë thirrje ministrisë së pushtetit vendor që të ngrejë një mekanizëm në drejtorinë e përgjithshme të gjendjes civile për të eleminuar të gjithë dublimet në listat e zgjedhësve. OSBE-ja është treguar e gatshme të japë ndihmën e vet për ngritjen dhe funksionimin e kësaj strukture. Ky mekanizëm shprehet një nga drejtuesit e pranisë së OSBE-së do të duhej të siguronte transparencë maksimale dhe të ishte i hapur për të gjithë aktorët kryesorë në këtë proces duke përfshirë veçanërisht përfaqësuesit e opozitës.

OSBE-ja dhe ODIHR-i bënë thirrje që institucionet shqiptare të shpejtojnë punën për përgatitjen e listave të zgjedhësve duke u kujtuar njësive të qeverisjes vendore përgjegjësinë direkte që ato kanë lidhur me përmbajtjen dhe cilësinë e listave në bashkitë dhe komunat e tyre.

Thirje u është bërë dhe aktorëve politikë dhe institucioneve që të mos e mbipolitizojnë procesin e hartimit të listave, një proces i cili ditët e fundit u vu në qendër të kritikave pasi Komisioni qëndror i zgjedhjve i dorëzoi ministrisë së pushtetit vendor bazën e të dhënave të vitit 2003 për t’u përdorur për listat e zgjedhjeve të verës.

Nga opozita shqiptare ky veprim u quajt i papranueshëm dhe u cilësua si një përpjekje e kryetarit të Komisionit qëndror të zgjedhjeve për të manipuluar listat. Furtuna e ngritur rreth këtij problemi bëri që Ministria e pushtetit vendor të vendoste të kthente pas bazën e të dhënave.

Ndërkaq të gjithë hapat dhe procedurat e ndjekura për përgatitjen e zgjedhjeve do të ndiqen tashmë nga afër edhe nga një komision i posacëm parlamenatr, ngritja e të cilit u miratua vetëm pak ditë më parë.

[Veshtrusja]

Mosbesimi mes forcave politike dhe listat e votuesve, shqetësimet kryesore për zgjedhjet në Shqipëri

Keida Kostreci
Uashington
22-03-2005- VOA



Ekspertë ndërkombëtarë të zgjedhjeve dhe përfaqësues të organizatave amerikane thonë se problemet kryesore në Shqipëri vetëm disa muaj para zgjedhjeve janë mosbesimi mes forcave politike dhe përfaqësuesve të tyre në komisionet zgjedhore. Ata i shprehën mendimet në një takim të organizuar dje nga Komisioni amerikan i Helsinkit, që përbëhet nga anëtarë të Kongresit dhe përfaqësues të qeverise.

Problemi i listave ishte një ndër shqetësimet kryesore që doli në takimin e djeshëm. Ekspertë ndërkombëtare te zgjedhjeve theksuan se përparimi në Shqipëri nuk duhet matur me zgjedhjet e kaluara, por me plotësimin e standardeve ndërkombëtare. Por, siç theksuan ekspertët, në thelb të gjithë problemeve janë mosmarrëveshjet politike, mungesa e besimit reciprok të forcave politike.

“Një problem që vazhdon të ekzsitojë dhe mendoj se mund të biem dakord me kolegët që ishte një shans i humbur është saktësia e listave të votuesve”.

Nikolai Vulchanov, zëvendës shef i Departamentit të zgjedhjeve për ODIHR-in, zyra e OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut, ka ndjekur prej vitesh zgjedhjet në Shqipëri.

Zoti Vulchanov tha se megjithëse ka patur disa përmirësime, si për shembull lënia në dorë të zyrtarëve lokalë e hartimit të listave, ai mendon se ekziston rreziku për probleme me listat dhe mundësia për duplikimin e tyre. Ai shtoi se nuk pati marrëveshje politike për të kontrolluar saktësinë e të dhënave nga një komunë apo bashki në tjetrën.

Dickson Bailey, drejtor i projektit për Shqipërinë i Fondacionit Ndërkombëtar për sistemet e zgjedhjeve, IFES paraqiti gjithashtu si shqetësim listat e zgjedhjeve:

“Ekziston mundësia që listat e votuesve të shkaktojnë polemika si nga ana teknike, ashtu edhe politike. Në të vërtetë disa nga komentet e fundit të udhëheqësve politikë lënë të kuptohet se polemika të tilla kanë filluar”.

Zoti Vulchanov tërhoqi vëmendjen se rekomandimet e organizatës së tij u plotësuan vetëm pjesërisht, si edhe shprehu shqetësimin për mënyrën e numërimit të votave duke i zbrazur kutitë e votimit një nga një dhe për caktimin e personave që do të numërojnë votat vetëm dy orë para fillimit të numërimit.

Pjesëmarrësit thanë se klimë e acaruar politike mund të jetë një nga pengesat kryesore për një proces normal zgjedhor. Megjithëse zoti Vulchanov përmendi si përmirësim balancimin e forcave politike në komisionin e zgjedhjeve dhe në hartën zgjedhore, ai theksoi se mosbesimi vazhdon të mbetet një faktor mbizotërues.

“Përsa i takon Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, megjithëse tani forcat politike në nushtet nuk përbëjnë më aty një shumicë kushtëzuese, problemi i komunikimit mes dy grupeve në këtë komision, është shumë i dukshëm dhe mjaft i mprehtë edhe aktualisht dhe pasqyron mungesën e besimit në shoqëri mes dy kampeve kryesore politike, prandaj mendoj se duhet të punojmë ende në këtë drejtim”.

Zoti Bailey madje tha se mosbesimi mes forcave politike mund të shkaktojë pengesa edhe në arritjen e shumicës së nevojshme në Komisionin Zgjedhor për shpalljen e rezultateve të zgjedhjeve.

“Në këtë atmosferë kërkesa për të votuar 5 me 2, duke patur parasysh klimën politike në vend, mund ta pengojë KQZ-në të marrë një vendim të qartë dhe të paanshëm kur të vijë koha për të shpallur rezultatet përfundimtare”.

Ai foli gjithashtu për sfidat që paraqet kjo mungesë besimi politik.

“Megjithëse është e pamundur të shmangësh interesat politike nga procesi administrativ i zgjedhjeve, kjo vazhdon të mbetet një sfidë reale dhe e vështirë në Shqipëri dhe kjo sfidë mund të përballohet vetëm përmes ligjeve, marrëveshjeve zyrtare dhe krijimit të klimës së besimit dhe respektit mes partive politike dhe organizmave administrative të zgjedhjeve dhe kjo nevojë për besim vazhdon të mbetet problemi kryesor me të cilin përballet procesi zgjedhor në Shqipëri”.

Bob Hand, Këshilltar në Komisionin amerikan të Helsinkit tha se zgjedhjet e lira dhe të drejta kanë rëndësi jo vetëm për qytetarët dhe votuesit e Shqipërisë, por edhe për rajonin në përgjithësi.

“Toni kritik i deklaratave ndërkombëtare pasqyron shqetësim pa dyshim, por gjithashtu pasqyron edhe shpresa pozitive që Shqipëria mund të përmbushë standardet e zgjedhjeve të lira dhe të drejta, nëse udhëheqësit e vendit bëjnë përpjekjet në këtë drejtim. Po ashtu fryma e këtyre deklaratave paqyron mbështetje për popullin e Shqipërisë që meriton pikërisht këtë”.

Zoti Hand tha se sfida tani për Shqipërinë nuk është të vendosë se në ç’drejtim të shkojë, por për të gjetur rrugët sesi të arrijë atje.

“Ritmi i zhvillimit demokratik në Shqipëri dhe i respektimit të shtetit ligjor është ngadalësuar nga vala e krimit të organizuar dhe korrupsionit, herë-herë e kombinuar kjo me amulli politike”.

Ai tha se cilësia e zgjedhjeve të ardhshme mund t’ia ndryshojë drejtimin zhvillimeve dhe të ndihmojë Shqipërinë që t’i hyjë një rruge të sigurt.

Jennifer Butz, Drejtore për Shqipërinë e Institutit Demokratik tha se nëse klima politike në Shqipëri nuk ndryshon, ëndrrat për integrim euroatlantik do të jenë të largëta.

Ndërsa Nesti Gjeluci, përfaqësues i Institutit Republikan në Shqipëri e vuri theksin tek rëndësia që duhet të ketë plotësimi i standardeve të zgjedhjeve dhe për integrim jo në krahasim me të kaluarën dhe problemet, por me ato që duhet të arrijë për të qenë e denjë për këtë itegrim.

Megjithëse përfaqësuesit ndërkombëtarë përmendën ndryshimet pozitive, mesa duket ajo që nuk ka ndryshuar është klima politike dhe efekti që ajo ka tek publiku. Zoti Vulchanov e përmblodhi një gjë të tillë me një fjali të shkurtër kur tha se një nga ngjashmëritë më të mëdha me zgjedhjet e kaluara është mungesa e besimit mes aktorëve kryesorë të politikës.

[Iliriani]

Pas Gjeorgjise e Ukraines nje ishkomunist tjeter bie qe donte te mbante pushtetitn si ne kohen e Babo Stalinit.

50 vjet stalinizem nuk zhukeshin ne nje dite, kjo si dhe tek ne.

Dhe vendi jone ka zgjedhje pas dy muajsh.

Nuk e dime ne ALBANISTAN ca do te behet po ishkomunistet do te duan te vjedhin prape zgjedhjet e mbajne pushtetin si shoket e tyre te permbysur ne lindje?
Por tani gjerat jane me te qarta.

BBC-Shqip
Përkrahës të opozitës marrin kontrollin e kryeqytetit

Presidenti Akajev nuk dihet se ku është
Përkrahës të opozitës në Kirgistan kanë marrë selinë e qeverisë në Bishkek, kryeqytet i republikës aziatike, gjatë një proteste ku morën pjesë mijëra vetë që kërkojnë dorëheqjen e presidentit, Askar Akajev.
Paralmenti i vendit ka zgjedhur kryetarin e parlamentit si president të përkohshëm.

Më herët, gjatë ditës, protestuesit hynë në pallatin presidencial pa ndeshur ndonjë rezistencë.

Policia qëndroi pranë pa ndërmarrë asnjë veprim dhe disa zyrtarë dolën nga dyert e pasme.

Jashtë, në shesh ka disa mijëra protestues. Disa tundin flamuj, disa janë në kuaj.

Presidenti Akajev nuk dihet se ku është. Ai nuk është shfaqur më që pas fjalimit të tij në televizion të martën, kur ai ftoi opozitën për të zgjedhur një udhëheqës për negociata.

Përfaqësues të OSBE-së thanë se zoti Akajev pritej të vinte në një takim me ta, por ai ishte paraqitur.

Ka njoftime të pakonfirmuara se ai mund të jetë larguar nga vendi.

Në të njëjtën kohë, protestuesit në jug të Kirgistanit po festojnë. Ishin ata që filluan këtë kryengritje vetëm disa ditë më parë.

Tani, vetëm veriu i vendit duket se është ende me presidentin Akayev.

[Veshtrusja]

50 vjet stalinizem nuk zhukeshin ne nje dite, kjo si dhe tek ne.

Dhe vendi jone ka zgjedhje pas dy muajsh.

e drejte... ska nevoje per me teper koment

[Veshtrusja]

OSBE, asistencë materiale dhe me ekspertë, për të mënjanuar dublikimet

Monitorim ndërkombëtar për listat

Prezenca e OSBE-së në Tiranë ka vendosur të jetë e pranishme dhe të vëzhgojë nga afër të gjithë procesin e përgatitjes së listave zgjedhore, për të evituar regjistrimet e dyfishta. "Gabimi njerëzor" i Ben Blushit duket se është marrë seriozisht nga përfaqësuesit e organizatës ndërkombëtare. OSBE tha se ka nënshkruar një marrëvëshje me Ministrinë e Pushtetit Lokal, që ekspertë të huaj të mbikqyrin nga afër gjithçka në lidhje me listat elektorale, manipulimi i të cilave nga socialistët ka cënuar rregullisht zhvillimin e zgjedhjeve të lira në vend. Asistenca materiale dhe me ekspertët e OSBE-së në një vlerë prej 40 mijë euro, i shtohet fondeve prej 900 mijë dollarësh të dhëna nga Bashkimi Europian dhe Shteteve të Bashkuara, që janë tepër të vëmendshëm tashmë ndaj listave elektorale.

Asistenca e OSBE-së do të konsistojë në krijimin dhe administrimin e një shërbimi të kompjuterizuar për verifikimin e regjistrimeve të dyfishta të zgjedhësve në lista, i cili do të funksionojë pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Gjendjes Civile. "Ngritja e këtij shërbimi që është rekomanduar nga zyra e OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODHIR) dhe Prezenca, do të ndihmojë kryetarët e komunave dhe bashkive që të rrisin saktësinë e listave përfundimtare të zgjedhësve që do të përgatiten prej tyre, tha kryetari i Prezencës së OSBE-së, ambasadori Pavel Vacek. Pa të do të ishte e vështirë të sigurohen që listat e zgjedhësve për zgjedhjet e vitit 2005 të jenë në mënyrë të konsiderueshme më mirë se në të shkuarën.

OSBE i kërkoi qeverisë socialiste që i gjithë procesi i korrigjimit të listave elektorale të jetë i hapur për vëzhguesit e huaj dhe vendas, të akredituar pranë Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. Njëherësh, ky proces do të jetë transparent dhe në çdo kohë në dispozicion të anëtarëve të Komisionit të posaçëm parlamentar "Për zbatimin e Legjislacionit Zgjedhor", si edhe të ekspertëve të emëruar nga ky komision. Ndërkohë, eksperti i OSBE-së nuk do të lejojë në asnjë rast që Drejtoria e Përgjithshme e Gjendjes Civile të ndryshojë përmbajtjen e listave të zgjedhësve, që përgatiten nga kryetarët e njësive të qeverisjes vendore.

RD

_____________________

http://www.osce.org/news/show_news.php?id=4809

[Veshtrusja]

Llogari te gabuara me krizen e paszgjedhjeve

Nga Mero Baze
TemA Ditore

Njoftime te besueshme nga Partia Socialiste bejne te ditur se komisioneret e saj po pergatiten te bllokojne rezultatin e zgjedhjeve, dhe te shmangin shpalljen e fitores se mundshme te opozites. Udhezimi me i fundit i Kryesise se kesaj partie, pason nje deklarate te ministrit Blushi rreth pamundesise per te hequr gjithe dublikatat nga lista e zgjedhesve, si dhe kopjimin disa dite me pare prej tij, te listes defektoze te vitit 2003. Ne nje perpjekje te qarte per te krijuar nje zone destabilizmi ne Tirane dhe Durres, po luftohet per te balancuar diferencen qe ka PS-ja me PD-ne permes policise, listave dhe kandidimit te disa figurave te korruptuara te administrates se larte. Keshtu ne Tirane kandidojne embelmat e korrupsionit shteteror, si dhe Ministri i Rendit Igli Toska, i cili ne vend te Shtabit elektoral ka ngritur nje komisariat policie me 200 vete ne Kombinat. Ne Durres po ashtu te gjitha kandidaturat e PS-se kalojne permes familjes Duka-Koka, duke injoruar realisht strukturat e partise. Ne keto kushte shihet qarte se Partia Socialiste eshte e prirur te bllokoje rezultatin e zgjedhjeve dhe te fuse vendin ne krize te nesermen e dites se zgjedhjeve. Shume zyrtare nderkombetare qe po hetojne situaten paraelektroale ne Shqiperi, e kane hetuar kete tendence dhe po pergatisin nga Brukseli ne Uashington, skemen e zgjidhjes se krizes pas dites se votimit. Opozita, e cila eshte informuar per keto pergatitje, po ben paralajmerime per nje rezistence ne rruge permes it tashme te modes, qe po zhvillohet ne shume republika ish sovjetike. Ne te vertete ajo per te cilen Fatos Nano eshte me i interesuar se gjithcka tjeter, eshte qe te provokoje nje krize te tille dhe te faktorizohet permes asaj krize, si pale e vetme me te cilen mund te bisedohet. Por perteritja e forte e opozites me elemente te rinj, qe i jane ofruar asaj si eksperte si dhe hapja e partise ndaj gjithe emrave qe kane startuar politiken prej saj, e ka bere me te besueshme kauzen e saj per zgjedhje te lira dhe te ndershme. Ne keto kushte kriza qe po pergatitet nga vete socialistet per te fshehur rezultatin real te zgjedhjeve dhe per te mos pasur rezultat, eshte nje llogari e bere gabim, pasi nuk jane me te gjithe kunder opozites, por jane te gjitha opozita kunder Fatos Nanos. Eshte hera e pare qe PS-ja ne kete beteje eshte jo vetem e vetme, por dhe brenda saj, jane vetem njerezit besnike te Fatos Nanos qe mbrojne teorine e krizes. Te tjeret qysh dje e dorezuan informacionin ne zyrat e opozites dhe 0SBE-se. Kunder tyre jane te gjitha opozitat e Fatos Nanos, perfshi dhe ato te majta.