"Letra te krishtera frymerore" nga Fenelon

[inscrite]

LETRA TË KRISHTERA FRYMËRORE

NGA

Francois De FENELON

"Dhe unë i kam bërë të njohin emrin tënd dhe do të bëj ta njohin akoma, që dashuria, me të cilën ti më ke dashur mua, të jetë në ta dhe unë në ta."
– Gjoni 17:26

LETRA I.

Dobia e përulësisë

I lutem shpesh Zotit të të mbajë në pëllëmbën e dorës së Tij. Gjëja më e rëndësishme është përulësia. Sjell dobi në gjithçka, sepse krijon një shpirt që e merr mësimin, gjë që e bën çdo gjë të thjeshtë. Do të ishe më fajtor se shumë të tjerë nëse do t’i bëje ndonjë rezistencë Zotit në këtë pikë. Nga njëra anë ke marrë plot dritë dhe hir për të ditur se kemi nevojë të bëhemi si fëmijë i vogël; dhe nga ana tjetër, asnjë s’ka kaluar një përvojë më të përshtatshme për të përulur zemrën dhe shkatërruar vetëbesimin. Dobia e madhe e një përvoje të dobësisë për ne është të na bëjë të përulur dhe të bindur. Zoti të ruajtë!

[inscrite]

LETRA II.

Si të durojmë vuajtjen dhe ndërkohë të ruajmë paqen tonë

Për sa i përket mikut tonë, i lutem Perëndisë t’i dhurojë një thjeshtësi që do i sjellë paqe. Kur tregohemi besnikë të lëmë menjëherë të gjitha mendimet e stërholluara e të panevojshme, të cilat lindin prej një dashurie për veten aq e ndryshme prej shpirtbutësisë sa ç’mundet të jetë vetëm ajo, do të vendosemi në një vend të gjerë edhe në mes të shtegut të ashpër dhe të ngushtë. Do të gjendemi në lirinë e dlirë dhe paqen e pafajshme të bijve të Perëndisë, pa qenë mangut as ndaj Zotit dhe as ndaj njerëzve.
Zbatoj për veten time të njëjtën këshillë që u jap të tjerëve dhe jam më se i bindur se duhet ta kërkoj paqen time në të njëjtin drejtim. Zemra ime vuan tani; por është jeta e vetvetes që na shkakton vuajtje; ajo që është e vdekur nuk vuan. Nëse do ishim të vdekur dhe nëse jeta jonë do ishte e fshehur bashkë me Krishtin në Perëndinë, (Kol. 3:3), nuk do vazhdonim t’i përjetonim këto dhimbje në shpirt që na mundojnë tani. Duhet të durojmë me qetësi jo vetëm vuajtjet trupore, por edhe ato shpirtërore, që do të thotë shqetësimet që vijnë në shpirt pa veprimin e menjëhershëm të tij. Por, turbullimet e një aktiviteti të pandalur, gjatë të cilit shpirti e rëndon kryqin e dërguar nga dora e Perëndisë, barra e një qëndrese të shqetësuar dhe e një mosdëshire për të vuajtur përjetohen vetëm për shkak të asaj që ka mbetur nga jeta e vetes, e unit tonë.
Një kryq që vjen tërësisht nga dora e Perëndisë dhe mirëpritet me përzemërsi pa ndonjë veprim të vetëmenduar, është në të njëjtën kohë i dhimbshëm dhe i paqshëm; por, ai që pritet pa dëshirë dhe kundërshtohet nga natyra e vetvetes, është dyfish i ashpër; qëndresa përbrenda është më e rëndë për t’u mbajtur se kryqi vetë. Nëse e kuptojmë që është dora e Zotit dhe nuk kundërshtojmë, kemi ngushëllim në vuajtjen tonë. Janë me të vërtetë të lumtur ata që mbajnë barrën e vuajtjes së tyre, ndërsa shijojnë këtë paqe të përkorë dhe pranojnë me bindje të përsosur vullnetin e Perëndisë! Asgjë nuk i pakëson dhe lehtëson më shumë dhimbjet tona se sa shpirti i moskundërshtimit. Por, ne zakonisht duam të bëjmë marrëveshje me Perëndinë; duam të paktën të caktojmë kufijtë dhe të shikojmë se ku do jetë fundi i vuajtjeve tona. Ajo ruajtje e fshehtë dhe kokëfortë e jetës që e bën kryqin të nevojshëm, bën që ne ta kundërshtojmë kryqin pjesërisht dhe me një qëndresë të fshehtë, që i cënon atij vlerën vepruese. Kështu që na duhet t’i rikthehemi vazhdimisht të njëjtës gjendje; vuajmë shumë, por pa ndonjë dobi. Zoti na shpëtoftë nga të rënit në atë gjendje të shpirtit ku kryqet nuk sjellin dobi për ne! Perëndia do një dhurues të gëzuar, siç thotë Pali. (2 Kor. 9:7); Oh, ç’dashuri që duhet të ketë Ai për ata të cilët, me një dorëzim të gëzuar dhe të përkryer, e lënë veten krejtësisht në duart e vullnetit të Tij kryqëzues!

[inscrite]

LETRA III.

Bukuria e kryqit

Nuk mundem veçse të mrekullohem prej mirësisë së vuajtjes; ne pa kryqin nuk vlejmë asgjë. Drithërohem dhe jam në agoni ndërsa zgjat, dhe çdo bindje e imja se ai sjell dobi venitet prej torturës, por, kur i vjen fundi, me admirim kthej vështrimin pas drejt tij dhe mbulohem me turp që e mbajta kaq padenjësisht kryqin tim. Kjo përvojë e dobësisë sime bëhet një mësim i fortë diturie për mua.
Cilado qoftë gjendja e mikes tënde të sëmurë, cilido shkaku i sëmundjes së saj, ajo është e bekuar teksa qëndron kaq e qetë nën dorën e Perëndisë. Nëse vdes, ajo vdes në Zotin; nëse jeton, ajo jeton në Të. Qoftë kryqi apo vdekja, thotë shën Tereza.
Është për mbretërinë e Perëndisë që duhet kryqi; kur e mbajmë atë në dashuri, pikërisht aty fillon mbretëria e Tij; të jemi të kënaqur me të për aq sa është kënaqësia e Tij. Ti ke nevojë për kryqin sa edhe unë. Dhuruesi besnik i çdo të mire i rezervon secilit prej nesh pjesën e vet, qoftë bekuar emri i Tij! Oh, është kaq mirë të transformohemi për të mirën tonë!

[inscrite]

LETRA IV.

Vdekja e vetes, e unit tonë

Nuk mundem ta shpreh, motra ime e dashur, se sa e thellë ështe keqardhja që ndiej për vuajtjet e tua; por hidhërimi im nuk mbetet pa ngushëllim. Perëndia të do, shoh se Ai nuk të kurseka, por vendos mbi ty kryqin e Jezus Krishtit. Cilado qoftë drita, çfarëdo ndjenje të mund të provojmë, janë të gjitha një iluzion nëse nuk na çojnë drejt përjetimit të vërtetë dhe të vazhdueshëm të vdekjes së vetes, të unit tonë. Ne nuk mund të vdesim pa vuajtje, dhe as nuk mund të thuhet se kemi vdekur kur diçka e jona vazhdon të jetë e gjallë. Vdekja me të cilën Perëndia e bekon shpirtin tejshpon deri në ndarjen e frymës nga shpirti, të nyjeve nga palca. Ai i cili sheh në ne çfarë ne s’mund të shohim, e di shumë mirë se ku duhet të bjerë goditja; dhe rrëmben atë që ne ngurrojmë më tepër për ta dorëzuar. Dhimbja ndjehet vetëm atje ku ka jetë, dhe ku ka jetë është pikërisht aty ku vdekja duhet të veprojë. Ati ynë nuk shpenzon kohë duke thyer çfarë tashmë është e vdekur; nëse do kërkonte që jeta të vazhdonte, Ai do ta bënte këtë, por Ai kërkon të shkatërrojë, dhe këtë mund ta arrijë vetëm duke shkatërruar atë që është e gjallë dhe vepruese. Mos prit që Ai të sulmojë dëshirat dukshëm të këqija prej të cilave ke hequr dorë përgjithmonë kur iu dorëzove Atij, por Ai ndoshta do të të provojë duke shkatërruar lirinë e shpirtit tënd dhe duke të lënë pa ngushëllimet e tua më frymërore.
Do ta kundërshtoje? Oh, jo! Duroji të gjitha! Kjo vdekje duhet të jetë e vullnetshme dhe mundet të përmbushet vetëm në atë masë në të cilën ti dëshiron të veprojë. T’i bësh qëndresë vdekjes dhe të kundërshtosh përparimin e saj do të thotë të mos duash të vdesësh. Dorëzo atëherë me vullnet te Perëndia gjithçka tek e cila mbahesh, edhe gjërat më frymërore, kurdoherë që Ai të priret t’i marrë prej teje. Ç’të tremb ty, o besimpak? A mos vallë ke frikë se Ai nuk do mundet të të japë prej Vetes së Tij atë ndihmë që e largon prej dorës së njeriut? Dhe përse ta largojë përveçse ta rijapë atë, por prej dorës së Tij tashmë dhe të të pastrojë ty nëpërmjet mësimit të dhimbshëm? E shoh që çdo rrugë është e mbyllur dhe se Perëndia synon të përmbushë veprën e Tij në ty duke prerë çdo burim njerëzor. Është një Perëndi xheloz; dhe nuk do që t’i detyrohesh dikujt tjetër përveç Tij për atë që është duke kryer në ty.
Dorëzoja veten planeve të Tij – shko atje ku Ai do me anë të providencës së Tij. Ruaju të mos kërkosh ndihmë nga njeriu kur Perëndia e ndalon këtë – ata munden të të japin vetëm atë që Ai u jep atyre për ty. Dhe përse të shqetësohesh se nuk pi më prej mjetit që sjell ujin kur ti je çuar të pish prej vetë burimit të përjetshëm prej nga uji vjen?

[Matrix]

Dhimbja ndjehet vetëm atje ku ka jetë, dhe ku ka jetë është pikërisht aty ku vdekja duhet të veprojë. Ati ynë nuk shpenzon kohë duke thyer çfarë tashmë është e vdekur; nëse do kërkonte që jeta të vazhdonte, Ai do ta bënte këtë, por Ai kërkon të shkatërrojë, dhe këtë mund ta arrijë vetëm duke shkatërruar atë që është e gjallë dhe vepruese.

Faleminderit moter per keto fjale mahnitese qe sjell ketu!

[inscrite]

"Dhe Perendia i cdo hiri, qe ju thirri ne lavdine e Tij te perjetshme ne Krishtin Jezus, mbasi te keni vuajtur per pak kohe, do t'ju beje te persosur Ai vete, do t'ju beje te patundur, do t'ju forcoje dhe do t'ju vere themel.
Atij i qofte lavdia dhe pushteti per shekuj te shekujve. Amen!"
1 Pjetrit 5

[inscrite]

LETRA V.

Paqja gjendet në thjeshtësi dhe bindje

Kultivo paqen; mos ia vër veshin imagjinatës tënde tepër pjellore; aktiviteti i saj i shumtë dëmton jo vetëm shëndetin tënd, por të sjell edhe thatësirë në shpirt. Ti e konsumon veten pa dobi; paqja dhe ëmbëlsia e brendshme shkatërrohen prej shqetësimit të vazhdueshëm. A mendon vallë se Perëndia mund të flasë me atë pëshpërimën e butë dhe të ëmbël që shkrin shpirtin, në mes të këtij trazimi që ti nxit nëpërmjet rendjes së pandalur të mendimit? Ji i qetë dhe do ia dëgjosh zërin shumë shpejt. Të kesh veç një brengë në shpirt, si t’i jesh i bindur me gjithë zemër.
Ti kërkon ngushëllim; por nuk e kupton se je çuar në grykën e burimit dhe ke refuzuar të pish. Paqja dhe ngushëllimi gjenden vetëm në bindjen e thjeshtë. Ji besnik të bindesh, pa u kushtuar vëmendje merakosjeve të tua, dhe shpejt do shohësh se lumenjtë e ujit të gjallë do të derdhen sikurse është premtuar. Do marrësh sipas masës së besimit tënd; shumë nëse beson shumë; asgjë nëse nuk beson dhe vazhdon t’i vësh veshin imagjinatës tënde të zbrazët.
Ti e çnderon dashurinë e vërtetë duke menduar se ajo është në ankth për vogëlsira si ato që vazhdimisht marrin vëmendjen tënde; ajo shkon drejt e tek Ai në thjeshtësi të përkryer. Satani transformohet në një ëngjëll drite; merr formën e bukur të një dashurie të kujdesshme dhe një ndërgjegjeje të brishtë; duhet ta dish prej përvoje se në çfarë telashi dhe rreziku të çon nëpërmjet skrupujve të tillë të furishëm. Çdo gjë varet nga besnikëria jote në kundërshtimin e përpjekjeve të tij të fillimit.
Nëse tregohesh i zgjuar dhe je i thjeshtë në dëshirat e tua, mendoj se do jesh më i pëlqyeshëm në sytë e Tij se sa po të kishe hequr qindra stërmundime. Bëj që i tërë shqetësimi yt të jetë të mos vonosh t’i ofrosh një sakrificë kaq të drejtë për Të. A mundet dashuria e vërtetë të jetë në mëdyshje kur i kërkohet të kënaqë shumë të dashurin e saj?

[inscrite]

LETRA VI.

Burimi i vërtetë i paqes gjendet në dorëzimin e vullnetit

Qëndro në paqe; zjarri i përkushtimit nuk varet prej teje; gjithë çka është në dorën tënde është të drejtosh vullnetin që ke. Dorëzoja atë Perëndisë pa kushte. Nuk është çështja se sa e shijon jetën e krishterë, por nëse ti do atë që Perëndia do. Rrëfeji mëkatet e tua me përulësi; ndahu nga bota dhe dorëzoju Perëndisë; duaje Atë më shumë se veten tënde, dhe lavdinë e Tij më shumë se jetën tënde; më e pakta që mund të bësh është ta dëshirosh dhe ta kërkosh një dashuri të tillë. Dhe kështu Perëndia do të të dojë dhe do vendosë paqen e Tij në zemrën tënde.


LETRA VII.

Mirësia e vërtetë arrihet vetëm nëpërmjet dorëzimit

Fatkeqësia na bëhet fitim kur ajo pranohet me durim nëpërmjet dashurisë për Perëndinë; ndërkohë që mirësia shndërrohet në mëkat kur bëhemi të lidhur pas saj nëpërmjet dashurisë për veten. Mirësia e vërtetë gjendet vetëm në shkëputjen nga bota dhe dorëzimin Perëndisë. Ti tani je nën sprovë; lëshoje veten në duart e Tij me besim dhe pa kushte. Ç’nuk do të jepja veç të të shihja edhe një herë mirë me shëndet, por të neveritur në zemër ndaj dashurisë për botën! Të qenit i dhënë pas vetes është një mijë herë më ngjitës se një helm infektues, sepse aty ndodhet helmi i vetes. Lutem me gjithë zemër për ty.

[inscrite]

LETRA VIII.

Njohuria krekos; dashuria ndërton

Gëzohem tek dëgjoj për gjendjen tënde shpirtërore dhe vë re me sa thjeshtësi flet për çdo gjë që po ndodh brenda teje. Mos druaj të më shkruash për çdo gjë që mendon se Zoti kërkon.
Nuk është aspak e habitshme që ke një farë ambicjeje xheloze për të përparuar në jetën frymërore dhe për të pasur miqësi me njerëz të shquar e të devotshëm. Këto gjëra janë prej natyre shumë lajkatuese për dashurinë që kemi për veten, dhe ajo i kërkon këto gjëra me zell. Por nuk duhet të kërkojmë t’ia plotësojmë këto kërkesa duke ecur shumë përpara në jetën e krishterë dhe duke forcuar njohjet me njerëz me pozitë; synimi ynë duhet të jetë të vdesim ndaj kënaqësive lajkatuese të dashurisë për veten, të bëhemi të përulur dhe të duam të qëndrojmë në hije dhe pa vlerësim, për ta pasur vështrimin vetëm drejt Perëndisë.
Ti mund të dëgjosh pa pushim për përsosmërinë dhe ta njohësh shkëlqyeshëm fjalorin që përdoret, e megjithatë të jesh larg saj më shumë se kurrë. Ajo që me të vërtetë duhet të synojmë është të mos ia vëmë veshin vetes, të dëgjojmë me vëmendje Perëndinë në heshtje, të heqim dorë nga çdo kotësi dhe t’ia përkushtojmë veten vlerave të qëndrueshme. Le të kemi pak fjalë dhe shumë punë, pa pasur as më të voglin mendim nëse po biem në sy apo jo.
Perëndia do të të mësojë më shumë se të krishterët me më shumë përvojë dhe më mirë se tërë librat që ka parë kjo botë. Dhe përse rend me kaq zell pas njohurisë? A nuk e di se gjithë çka kemi nevojë është të jemi skamës në frymë dhe të mos njohim gjë tjetër veç Krishtit, edhe Atë të kryqëzuar? Njohuria krekos; vetëm dashuria mund të ndërtojë. (1 Kor. 8:1). Kërko atëherë vetëm dashurinë. Çfarë! A të jetë vallë që dashuria për Perëndinë dhe dorëzimi i vetes për hir të Tij të mund të arrihen nëpërmjet marrjes së kaq shumë njohurie? Ti tashmë ke më shumë se ç’përdor dhe ndriçimi i mëtejshëm i mendjes të duhet shumë më pak se vënia në praktikë e asaj që ti tashmë di. Oh, sa të mashtruar jemi të mendojmë se po bëjmë përpara thjesht sepse kemi kënaqur kuriozitetin nëpërmjet ndriçimit të mendjes! Ji i përulur dhe mos i prit dhuratat e Perëndisë prej njeriut.

[inscrite]

LETRA IX.

Nuk jemi ne ata që duhet të zgjedhim se si do na dhurohen bekimet

Ti e di çfarë kërkon Perëndia nga ty; do të kundërshtosh vallë? Ti e ke kuptuar se qëndresa jote ndaj tërheqjes së hirit të Tij vjen vetëm prej dashurisë për veten; do t’i nënshtrohesh vallë mjeshtërisë së krenarisë dhe shpikjeve më të rafinuara të vetes, duke hedhur kështu poshtë mëshirën e Perëndisë? Ty që të vret ndërgjegja edhe për mendimin që lind në mendje, mendimin e pavullnetshëm dhe për rrjedhojë të pafajshëm, ti që rrëfen kaq shumë gjëra, që në fakt më e mira do ishte t’i përzije nga vetja menjëherë, a nuk ke vallë skrupuj për kundërshtimin që po i bën prej kaq kohe Frymës së Shenjtë, sepse Ai nuk e ka parë të udhës të t’i sjellë të mirat që dëshiron nëpërmjet një rruge lajkatuese ndaj dashurisë tënde për veten?
E ç’rëndësi ka nëse i merr dhuratat e hirit siç merr lypësi bukën? Dhuratat në vetvete nuk do të ishin as më pak të dlira dhe as më pak të çmuara. Zemra jote do të ishte akoma më me vlerë në sytë e Perëndisë, nëse nëpërmjet përulësisë dhe nënshtrimit të saj, ajo sjell në veprim ndihmën që Ai kishte bërë gati të sillte. A është kjo mënyra se si ti shpëton prej vetes? A e sheh kështu besimi i pastër instrumentin e Perëndisë? Kështu vdes ti në jetën e vetes tënde përbrenda? Ç’vlerë kanë leximet e tua mbi dashurinë e pastër dhe lutjet e tua të shpeshta? Si mundesh të lexosh çfarë dënojnë thellësitë e shpirtit tënd? Kur ti refuzon dhuratat e Perëndisë, je i ndikuar jo vetëm prej interesit vetjak, por edhe prej mbushamendjeve të krenarisë, sepse ato nuk vijnë në formën që do i përshtatej pëlqimit tënd. Si mund të lutesh? Cila është gjuha e Perëndisë në thellësitë e shpirtit tënd? Ai nuk kërkon veçse vdekjen, dhe ti nuk dëshiron veçse jetën. Si mund t’i drejtosh lutje për hirin e Tij, me kusht që të mund ta dërgojë atë vetëm nëpërmjet rrugës që nuk kërkon sakrificë nga ana jote, por t’i shërbejë përmbushjes së krenarisë mishërore?