Roli i qeverisë në ekonominë e shtetit

[edspace]

Toro,

Me sa di unë, banka qëndrore (Federal Reserve) është bankë private e krijuar nga bosat e bankave më të mëdha private të asaj kohe. Qeveria i ka dhënë kësaj banke të drejtën për të printuar para dhe qeveria i paguan interes për paranë që vë në lëvizje. Me pak fjalë, kjo bankë qëndrore është një monopol dhe qeveria Amerikane nuk ka kontroll mbi të. Dmth sipas teje, shkaku për depresionin e madh ka qënë "Federal Reserve", një bankë private që shikon gjithnjë fitimin e saj. Nuk mund të kishe dhënë shembull më të mirë për të treguar se ku mund të arrijë fuqia e institucioneve private, sidomos kur mund të kontrollojë edhe vetë qeverinë.

Sa për kuriozitet, Presidenti Kenedi miratoi një ligj që e zhvishte "Federal Reserve" nga fuqia dhe i rikthehu qeverisë të drejtën për të printuar paratë e saj, të garantuara me argjënd. Më duket se qeveria filloi të printonte paratë e saj, por pas vrasjes së Kenedit, i hoqën nga qarkullimi dhe ngeli që qarkullim vetëm paraja e bankës qëndrore.

Në lidhje me Ruzveltin, nuk kam lexuar ndonjëherë për ato që ke shkruar më lart. Unë di që ishte në zyrë për plot 12 vjet dhe konsiderohet si një nga presidentët më të mirë. Të majtët deshën të shfrytëzonin fuqinë e tij për të kthyer Amerikën në një vend socialist por ai arriti të gjente ekuilibrin midis kapitalizmit dhe socializmit, dhe nuk e lejoi ekonominë të shkonte drejt ekstremeve.

Sa për "drejtësinë", unë nuk mendoj se socializmi është zgjidhja më e mirë e ekonomisë. Arsyeja pse unë e hapa këtë temë është se shoh padrejtësi si tek socializmi, ashtu edhe tek kapitalizmi. Sistemi i tanishëm i Amerikës më duket se është në skajin ekstrem të kapitalizmit, ku gati gjithçka është e mundur vetëm e vetëm që të dali paraja. Gjithashtu edhe të marrësh fitimin e njeriut punëtor e t'ia japësh dembelit nuk është e drejtë. Prandaj, jam i mendimit se qeveria duhet të ndërhyjë për të gjetur ekuilibrim e të mos lejojë këto padrejtësi. Por, që të ndodhi kjo, qeveria duhet të jetë plotësisht e pavarur nga interesat financiare të privatit.

[ILovePejaa]

Te sqarojmë se pari disa gjera:
Federal Reserve është banka qendrore e Amerikës dhe është krijuar nga Kongresi. Presidenti bene emërimin e kandidateve udhëheqëse te kësaj banke ndërsa është detyra e Senatit te miratoj kandidatet e presidentit për cilindo posti qe ekziston. Kongresi e kontrollon Federal Reserve, por nuk e financon. Banka jep para hua tek bankat tjera private, kontrollin interesin dhe gjera te tjera.

Toro: Monopolet janë pjese e tregjeve te lira; kjo është fakt, dhe pyetja ime: A mendoni qe monopolet nëse “ekzistojnë” ne ekonomin e tregjeve te lira janë te dobishëm për shoqërinë apo individët dhe duhet te lejohen te veprojnë te lira? Pse ose Pse jo? Wallmart akoma nuk ka arritur te ketë monopol ne treg, por ne te njëjtën kohe kemi bashkime te korporatave: para disa muajve K-Mart dhe Sears janë bashkuar vetëm për një qellim qe te luftojnë WallMart-in, dhe unë mendoj pas një kohe WallMart do te bashkohet me KMart-Sears dhe te krijojnë një kompani gjigante. Kush do te konkurron kundër kësaj kompani një dite? Te konkurrosh kundër kësaj kompanive është shume e paarsyeshme. Kompanite e shërbimeve telefonike si Sprint dhe NextTel jane bashkuar dhe shume te tjera. Oracle and PeopleSoft. Pyetja ime është: Çka është duke ndodhur me mom and pop stores? Pronaret e këtyre dyqaneve te vogla mund te them janë te klasës se mesme dhe korporata e mëdha janë duke i shkartuar bizneset e tyre sepse këta pronare nuk kane mundësi dhe mjete te konkurrojnë kundër këtyre korporatave. Pasi këto biznese te vogla falimentojnë, pronaret duhen te konkurrojnë për vende pune po ne këto kompani, dhe jam i sigurte se ne shume vende te Amerikës këto gjera janë duke ndodhur. Sa e kënaqure është kjo shtrese e popullsisë? Familjet e klasës se mesme janë duke u përpjekur shume qe te mbijetojnë ne këto dite. Te dy prindërit punojnë dhe prapë janë ne debt; shiko sa është shkalla e kursimeve te një familje mesatare, apo ne përgjithësi familjeve amerikane? Unë mendoj qe sistemi është duke krijuar shume shtresa te “varfra” dhe një shtrese shume te pasur. Për momentin unë mendoj qe problemi është tek qeveria dhe politikat e saj.
Kapitalizmi i ka ciklet e ngritjes se zhvillimit dhe rënies se zhvillimit; John Keynes dhe Marx shkruan për këto cikle gjithashtu, dhe për ketë arsye qeveria duhet te ndërhy kur ekonomia është ne kulmin e zhvillimit, pra te risë interesat e huave, dhe kur ekonomia ngadalësohet te ule interesat e huave dhe taksat qe njerëzit te kenë para te shpenzojnë. Kohen e fundit Federal Reserve ka ngritur interesin e huave, dhe ka ngritur për .25 cent pothuajse çdo muaj, kështu ka ndodhur ne këto tre muajt e fundit.

Pas LIIB, Kongresi krijoj Full Employment Act dhe ky hap i Kongresit dhe rrjedhoja e LIIB e nxjerrën Amerikën nga depresioni.

Edspace: Tomas Xheferson gjithashtu thotë: “That government is best which governs the lesat,” dhe “The democracy will cease to exist when you take away from those who are willing to work and give to those who would not."
Unë jetoj ne right to work state, dhe te them te drejte sindikatat jo vetëm qe janë anti produktive, por gjithashtu e ngadalësojnë zhvillimin ekonomik; jane te lidhur me krimin e organizuar dhe korrupsioni është i lart. Vetëm kujtoje RFK dhe Jimmy Hoffa. Edi, unë, gjithashtu, mendoj qe me mire është qe ekonomia te kontrollon qeverinë sesa qeveria ekonomin sepse ne qofte se ekonomia është e kontrolluar plotësisht nga qeveria, atëherë shtetet do te shfrytëzon ekonomin qe te krijojnë fuqi dhe imperalismin dhe kolonizimi do te ishte i pranishëm kudo, sikurse qe ndodhi ne shekullin XVIII, XIX, dhe ne fillim te shekullit XX.

Kaq për sonte!

Unë mendoj qe diskutimi është duke përparuar mjaft mire.

Sinqerisht,
ILovePejaa

[PrInCiPiEl]

>>Monopoli ... është problem ... që do rregullim të caktuar!<<


¤ Veprime mashtruese në marketing
¤ Veprime kufizuese në tregti :
- refuzimi për furnizim
- sjellje ekskluzive
- shitje të kufizuara dhe frenim të tregut
- shpërdorim i pozitës dominuese
- refuzimi i blerësit apo i personit që do të bëhet blerës
- gjykimet dhe ligjet e jashtme(të huaja)
- furnizimi i jashtëm(i huaj)
- shkrirjet(bashkimet)
etj.

¤ E çmimi social i monopolit ?
¤ E efikasiteti dhe drejtësia e veprimeve të atilla monopoliste ?

...

Pra,është i nevojshëm dhe i domosdoshëm një rregullim i caktuar !

[Toro]

Toro,

Me sa di unë, banka qëndrore (Federal Reserve) është bankë private e krijuar nga bosat e bankave më të mëdha private të asaj kohe. Qeveria i ka dhënë kësaj banke të drejtën për të printuar para dhe qeveria i paguan interes për paranë që vë në lëvizje. Me pak fjalë, kjo bankë qëndrore është një monopol dhe qeveria Amerikane nuk ka kontroll mbi të. Dmth sipas teje, shkaku për depresionin e madh ka qënë "Federal Reserve", një bankë private që shikon gjithnjë fitimin e saj. Nuk mund të kishe dhënë shembull më të mirë për të treguar se ku mund të arrijë fuqia e institucioneve private, sidomos kur mund të kontrollojë edhe vetë qeverinë.

Sa për kuriozitet, Presidenti Kenedi miratoi një ligj që e zhvishte "Federal Reserve" nga fuqia dhe i rikthehu qeverisë të drejtën për të printuar paratë e saj, të garantuara me argjënd. Më duket se qeveria filloi të printonte paratë e saj, por pas vrasjes së Kenedit, i hoqën nga qarkullimi dhe ngeli që qarkullim vetëm paraja e bankës qëndrore.

Në lidhje me Ruzveltin, nuk kam lexuar ndonjëherë për ato që ke shkruar më lart. Unë di që ishte në zyrë për plot 12 vjet dhe konsiderohet si një nga presidentët më të mirë. Të majtët deshën të shfrytëzonin fuqinë e tij për të kthyer Amerikën në një vend socialist por ai arriti të gjente ekuilibrin midis kapitalizmit dhe socializmit, dhe nuk e lejoi ekonominë të shkonte drejt ekstremeve.

Sa për "drejtësinë", unë nuk mendoj se socializmi është zgjidhja më e mirë e ekonomisë. Arsyeja pse unë e hapa këtë temë është se shoh padrejtësi si tek socializmi, ashtu edhe tek kapitalizmi. Sistemi i tanishëm i Amerikës më duket se është në skajin ekstrem të kapitalizmit, ku gati gjithçka është e mundur vetëm e vetëm që të dali paraja. Gjithashtu edhe të marrësh fitimin e njeriut punëtor e t'ia japësh dembelit nuk është e drejtë. Prandaj, jam i mendimit se qeveria duhet të ndërhyjë për të gjetur ekuilibrim e të mos lejojë këto padrejtësi. Por, që të ndodhi kjo, qeveria duhet të jetë plotësisht e pavarur nga interesat financiare të privatit.

Federal Reserve eshte institucion i qeverise amerikane dhe jo privat sic thua ti. I Love Peja te ka dhene nje pergjigje te sakte persa i perket Federal Reserve.
Une thashe qe Federal Reserve shkaktoi renien e burses, jo depresion. Depresioni eshte nje proces shume me i nderlikuar dhe nderhyrja e Federal Reserve ishte nje nga faktoret e shumte, por jo i vetmi.

Per Ruzveltin, cfare kam shkruar me siper eshte e vertete. Megjithate eshte shume pak. Nuk permenda as futjen e SHBA ne LIIB, qe u be per shkak te Ruzveltit, nuk permenda as manipulimet qe donte ti bente ( dhe i beri) Gjykates Supreme, nuk permenda as lenien e Evropes Lindore ne dore te Stalinit, as naivitetin e tij ne lidhje me Stalinin etj. Mire eshte te lexosh dhe literature jashteshkollore. Natyrisht ne librat e shkollave te gjithe punonjesit zyrtare djersiten e rropaten per te miren e popullit ( me parate e te tjereve kuptohet). Realiteti eshte ndryshe vec. Ne ekonomi Ruzvelti vecse e vonoi periudhen e rimekembjes me nderhyrjet e veta. Duke rritur taksat dhe duke i perdorur per pune publike, thjesht hoqi nje sasi te mjaftueshme kapitali nga sektori privat dhe i investoi atje ku gjithmone investon nje politikan, ne gjera jo produktive , por qe japin vota. Ruzvelti rriti shtetin federal dhe zvogeloi te drejtat e shteteve dhe te individeve. E di ti qe ne kohen e Ruzveltit, Gjyqi Suprem i SHBA, ne ceshtjen Wickard v. Filburn (1942), gjykatesi i emeruar nga Ruzvelti, vendosi qe nje fermer qe rrit drithe per perdorim vetjak, ne token e tij, me parate e tij dhe djersen e tij, per ta perdorur per veten e tij, nderhyn ne "interstate commerce"!!!! dhe eshte subjekt i rregullave dhe sanksioneve federale! Sipas fjaleve te gjyqit "drithi qe rritet nga privatet per perdorim vetjak furnizon nevojat e njeriut qe e mbolli, i cili ne cdo rast tjeter do ta kishte blere ne treg te hapur. Pra ne konkurron me drithin ne treg, pra nderhyn ne "tregtine ndershteterore" dhe eshte subjekt i rregullave shteterore!" Kjo eshte demokracia dhe kapitalizmi i tregut te lire qe enderronte Ruzvelti?


Natyrisht i nderuar zoteri, kapitalizmi nuk eshte perfekt. Por duhet ta dish ama se SHBA nuk eshte ai qe konsideron ti kapitalizem ekstrem. Ka qene dikur. Sot jo. Sot eshte qeveria federale ajo qe vendos rregulla dhe sanksione, duke denuar nepermjet taksimeve te jashtezakonshme dhe gjobave biznesmenet. Kapitalizmin human vec, nuk e beri as qeveria me "minimum wage" 5.75$ ne ore, as me "welfare programs" ku dembelet dhe sarhoshet ( flas per boom-in e Welfare te viteve '70 -'80) duke taksuar te tjeret qe u binte bretku gjithe diten. Kapitalizmin human e bene vete kapitalistet, e beri Fordi qe futi 8 oreshin ne dite dhe 40 oreshin ne jave, e beri Karnegi qe ngriti nivelin e jeteses se amerikaneve duke iu ofruar mallra te lire, e beri Rokfeleri e te tjere qe nxorren fitime e bene pasuri jo duke marre hua e borxhe nga qeveria federale, por duke u ofruar njerezve nje standart me te larte jetese.

[Toro]

Toro: Monopolet janë pjese e tregjeve te lira; kjo është fakt, dhe pyetja ime: A mendoni qe monopolet nëse “ekzistojnë” ne ekonomin e tregjeve te lira janë te dobishëm për shoqërinë apo individët dhe duhet te lejohen te veprojnë te lira? Pse ose Pse jo? Wallmart akoma nuk ka arritur te ketë monopol ne treg, por ne te njëjtën kohe kemi bashkime te korporatave: para disa muajve K-Mart dhe Sears janë bashkuar vetëm për një qellim qe te luftojnë WallMart-in, dhe unë mendoj pas një kohe WallMart do te bashkohet me KMart-Sears dhe te krijojnë një kompani gjigante. Kush do te konkurron kundër kësaj kompani një dite? Te konkurrosh kundër kësaj kompanive është shume e paarsyeshme. Kompanite e shërbimeve telefonike si Sprint dhe NextTel jane bashkuar dhe shume te tjera. Oracle and PeopleSoft. Pyetja ime është: Çka është duke ndodhur me mom and pop stores? Pronaret e këtyre dyqaneve te vogla mund te them janë te klasës se mesme dhe korporata e mëdha janë duke i shkartuar bizneset e tyre sepse këta pronare nuk kane mundësi dhe mjete te konkurrojnë kundër këtyre korporatave. Pasi këto biznese te vogla falimentojnë, pronaret duhen te konkurrojnë për vende pune po ne këto kompani, dhe jam i sigurte se ne shume vende te Amerikës këto gjera janë duke ndodhur. Sa e kënaqure është kjo shtrese e popullsisë? Familjet e klasës se mesme janë duke u përpjekur shume qe te mbijetojnë ne këto dite. Te dy prindërit punojnë dhe prapë janë ne debt; shiko sa është shkalla e kursimeve te një familje mesatare, apo ne përgjithësi familjeve amerikane? Unë mendoj qe sistemi është duke krijuar shume shtresa te “varfra” dhe një shtrese shume te pasur. Për momentin unë mendoj qe problemi është tek qeveria dhe politikat e saj.
Kapitalizmi i ka ciklet e ngritjes se zhvillimit dhe rënies se zhvillimit; John Keynes dhe Marx shkruan për këto cikle gjithashtu, dhe për ketë arsye qeveria duhet te ndërhy kur ekonomia është ne kulmin e zhvillimit, pra te risë interesat e huave, dhe kur ekonomia ngadalësohet te ule interesat e huave dhe taksat qe njerëzit te kenë para te shpenzojnë. Kohen e fundit Federal Reserve ka ngritur interesin e huave, dhe ka ngritur për .25 cent pothuajse çdo muaj, kështu ka ndodhur ne këto tre muajt e fundit.



Sinqerisht,
ILovePejaa

ILP,

Monopolet jane pjese e kapitalizmit dhe te tregut te lire. Mund te them se ne nje ekonomi te shendetshme dhe me qeveri qe nuk nderhyn, monopolet jane fenomene te perkohshme. Dhe njekohesisht, deri me sot, ne 200 vjet te historise ekonomike ne SHBA nuk ekziston asnje kompani e cila ka qene monopol qofte dhe per shume pak kohe te jete sjelle ashtu sic imagjinojme ne kompanine klasike monopol. Pra kur te kete tregun te gjithin te vetin, te uli prodhimin dhe te rrisi artificialisht cmimet. Deri me sot, nuk ka asnje shembull aktual. Dhe keto fakte nuk jane te miat, por te ekonomisteve te majte antitrust, qe kane bere studime ne lidhje me temen dhe akoma nuk kane gjendur nje shembull te vetem!

Merr shembull kompanine ALCOA , e cila ra viktime e ligjit Sherman. Kjo kompani ka qene dikur me te gjithe kuptimin e fjales monopol, ishte e vetmja prodhuese e aluminit ne SHBA. Megjithate ajo kurre nuk u soll si monopol sa kohe ishte e vetmja ne treg. As prodhimin nuk e uli , por kenaqte kerkesat e te gjithe konsumatoreve, as cmimet i ngrit, por perkundrazi i uli. E megjithate Gjyqi Suprem i SHBA e gjeti ne kundershtim me Aktin Sherman! Absurditet!

Per mua personalisht monopoli nuk eshte dicka pozitive. Dihet qe konkurrenca e con ekonomine perpara. Por ama eshte e pamundur per nje burokrat, politikan, nje gjykates apo nje avokat te vendosin se sa kompani duhet te ekzistojne ne nje sektor te caktuar te ekonomise. Kete duhet ta vendosi tregu, jo qeveria. Aq me teper qe sot jemi ne epoken e globalizmit. Dhe ne globalizem, vertet korporatat e medha kane mundesi te shkojne ne shtete te tjera ku ka krahe me te lire pune, tatime me te ulta etj, por mos harro se e njejta gje ndodh dhe me korporata te tjera joamerikane. Ashtu si Fordi psh hapi uzina ne Kine e Indi, mund te te vije kinezi te hapi ne SHBA....Prit se ne 2007 te hyjne ne SHBA makinat kineze....Te shohesh atehere sa do bjeri cmimi i makinave amerikane!

Sa per Walmart, eshte nje kompani qe po rritet jashte mase. Natyrisht nje rritje e jashtezakonshme ka dhe shpenzime te jashtezakonshme. Vetem per transportim dhe furnizim te dyqaneve te tij Walmarti perdor nje flote kamionash me te madhe se ushtria amerikane ne Irak!!!!! Do perhapet sa do perhapet dhe pastaj do te shembet nen peshen e vet dhe nen konkurrencen. Problemi nuk eshte po apo jo, por se kur do te ndodhe kjo gje. Si thua ti, meqe Walmarti deri me sot nuk po shkel ligjin ( faktikisht zbaton ligjet aktuale), por po rritet e po behet monopol, do te duhet te nderhyje qeveria qe ta ndaloje? Pra me nje fjale qeveria duhet te marri anen e atyre qe nuk jane te zotet ti ofrojne konsumatorit ate qe i ofron Walmarti? Nese bizneset e mesme dhe te vogla nuk gjejne menyren te rrisin rendimentin dhe te ulin cmimet (pra te bejne ate qe beri Walmart) perse duhet qe qeveria te nderhyje ne favor te tyre? Cdo looser dhe joproduktiv duhet ta nxjerri qeveria nga bataku? Mos harro ILP se dhe Walmarti ka qene dikur nje mom and pop store, qe nepermjet sherbimit, rendimentit dhe punes arriti aty ku eshte sot, nje korporate gjigande.
Kam punuar vete per 7 vjet ne nje kompani te tipit Walmart( jo ne SHBA, ne Greqi). Kur e nisa punen atje kishte vetem 7 dyqane, kur ika qe andej dhe erdha ne SHBA e lashe me 50, sot ka mbi 120 dyqane. E nderkohe qe te tjere si kjo kompani punonin pa sistem, pa rendiment, aty ku punoja une na dilte bretku dhe i rrinim ne koke punes, nderkohe qe ne kompanite e tjera abuzonin me fitimet e nxjerra. Disa falimentuan, disa ngelen te vegjel. Ti thua per hir te "problemeve sociale" qe mund te krijoheshin, duhet te nderhynte qeveria qe te tilla kompani te ekzistonin akoma?

Sa per shtresat e "varfera" dhe te pasura qe thua, e di ti qe 60% e te varferve ne SHBA kane shtepine e tyre, 75% kane nje automobil, ndersa 90% e tyre kane TV dhe VCR? Cilin quan te varfer ti dhe me cfare kriteresh?
Shkalla e kursimeve ne nje familje mesatare? Kursejne ata qe jane te pasigurte per te ardhmen, kursejne ata qe NUK KANE! Ke pare ndonji te pasur ti te flase per kursime per sa i perket nivelit te jeteses? JO! Pra njerezit nuk kursejne , jo se nuk kane leke, por e ndiejne veten te sigurt per te ardhmen. Fakti qe sot ne SHBA ke rekord pronesi shtepish, gati 70% e popullsise, gje qe nuk ka ndodhur asnjehere me pare ne historine e SHBA, te duket se ka shume njerez te varfer ty? Cili eshte kriteri yt i varferise?
Me fal ILP, por po te kishin gjithe njerezit nga 1-2 milione $ neper banka, nuk do te punonte njeri!

Gjithe te mirat
Toro

[rudo]

Kur njerëzit janë te papune për një periudhe deri d.m.th sa tregjet te korrektojnë veten e tyre, atëherë te gjithë mund te “jemi te vdekur” siç thotë John Keynes.

"in the long-run we are all dead" tha Keynes ne pergjigje te kritikave ndaj teorive te tij ekonomike.

[edspace]

ILovePeja dhe Toro:
Nga vetë emri, "Federal Reserve" duket si një bankë shtetërore, por edhe vetë faqja zyrtare e Federal Reserve, e pranon që nuk është institucion shtetëror.
http://www.federalreserve.gov/genera...qfrbanks.htm#6

Are the Federal Reserve Banks private companies?
The Federal Reserve Banks, created by an act of Congress in 1913, are operated in the public interest rather than for profit or to benefit any private group.

Commercial banks that are members of the Federal Reserve System hold stock in the Reserve Bank in their region, but they do not exercise control over the Reserve Bank or the Federal Reserve System. Holding stock in a regional Reserve Bank does not carry with it the kind of control and financial interest that holding publicly traded stock affords, and the stock may not be sold or traded. Member banks do, however, receive a fixed 6 percent dividend annually on their stock and elect six of the nine members of the Reserve Bank's board of directors.

Although they are set up like private corporations and member banks hold their stock, the Federal Reserve Banks owe their existence to an act of Congress and have a mandate to serve the public. Therefore, they are not really "private" companies, but rather are "owned" by the citizens of the United States.

How do Federal Reserve Banks differ from commercial banks?
Federal Reserve Banks are the fiscal agents for the U.S. Treasury, which means that they are the federal government's bank. The Reserve Banks offer many services to financial institutions, which makes them bankers' banks.


Are Federal Reserve Bank employees considered government employees?
No. Employees of the Federal Reserve Banks are not government employees. They are paid as part of the expenses of their employing Reserve Bank.

Përsë vallë fjala "owned" është në thonjza? "Federal reserve" është ndërtuar si një korporatë, dhe dihet fare mirë se korporata zotërohet nga aksionistët, apo jo? Në këtë rast aksionistët janë banka të tjera, që edhe pse nuk mund të kontrollojnë vendimet e bordit drejtues, ato zotërojnë aksione të "Federal Reserve", aksione që sjellin 6% fitime çdo vit dhe për më tepër nuk taksohen nga qeveria.

Toro, hidhi një sy google për "Federal Reserve Conspiracy" dhe do gjesh plot materiale që nuk gjenden në librat e shkollës. http://en.wikipedia.org/wiki/Critici...ederal_Reserve

Mund të futemi më thellë në "Federal Reserve" por do dilnim nga tema. E rëndësishme është që "Federal Reserve" nuk është institucion shtetëror dhe qeveria pothuajse nuk ka kontroll fare mbi të, aq kontroll sa ka mbi gjykatën e lartë.

-------------------

ILovePeja,

“That government is best which governs the lesat,” dhe “The democracy will cease to exist when you take away from those who are willing to work and give to those who would not."

Siç e përmënda më lart, Xhefersoni ishte babai i të drejtave dhe në listën e tij ishte dhe e drejta për mbrojtjen nga korporatat e monopolet. Citimin që ke sjellë, unë e interpretoj që qeveria duhet të ketë kontroll minimal mbi individin. Korporatat, edhe pse zakonisht gëzojnë të drejtat e një individi, nuk janë njerëz me frymë por institucione private, prandaj nuk përfshihen në atë që ka thënë Xhefersoni. Edhe pjesa e dytë "those who are willing to work..." është mëse e vërtetë. "those who are willing to work" mund të jenë njerëzit e thjeshtë dhe "those who would not" mund të jenë bosat e korporatave, aksionistët, e milionierë të tjerë.


--------------

Në lidhje me Monopolet:

Një nga faktorët që ndihmon në formmimin e monopoleve është kostoja e lartë për t'u futur në industri. Në rastin e Walmart, një biznes i vogël familjar mund të ketë kosto të ulët për të hapur biznesin por nuk mund të konkurojë me Walmart sepse mallrat e shitur do jenë prodhuar në Amerikë dhe dihet fare mirë që mallrat e vendit kanë kosto të lartë prodhimi.

Pra, e vetmja mënyrë për të konkuruar me Walmart, është nqs mallrat importohen nga jashtë, sigurisht nga Kina, India, Pakistani, Indonezia, e vende të tjera që kanë fuqi punëtore të lirë. Ky kusht për të bëre fitim sigurisht që eliminon të gjitha bizneset e vogla, apo jo?

E vetmja mundësi për të konkuruar me Walmart është nqs kopjon modelin e tij, pra të importosh mallra të lira nga fabrikat kineze, e t'i shesësh në Amerikë. Sa korporata kanë kapital të mjaftueshëm për të investuar në një binjak të Walmart? Shumë pak, për të mos thënë asnjë. Për aq kohë sa hyrja e lirë e konkurentëve është kaq e vështirë, atëherë Walmart, me qëllim apo pa qëllim është kthyer në monopol.


Toro,

Për Ruzveltin e kishe mirë me kritikat ekonomike, por e prishe kur u fute tek lufta e dytë botërore, Stalini, etj që nuk kanë lidhje fare me ekonominë.

Do përgjigjem më vonë për kapitalizmin human dhe atë ekstrem. Na duhet të diskutojmë edhe për globalizmin.

[mateo]

ore po bjeni shkurt fed reserve eshte e pavarur se si i administron ceshtjet monetare, por eshte e detyruar ti raportoje kongresit ne lidhje me ekonomine, pra kur A, Greespan flet te gjithe mbajne vesh. juve jeni futur thelle ne ekonomine amerikane por pa theksuar asgje per ekonomine tone, se si dirigjohet, cfare roli luan banka jone qendrore, infalcioni, papunesia, eksport importi, faktoret qe ndikojne ne ritjen e ekonomise se shtetit tone, apo ngaqe gjithcka ne Shqiperi eshte absurde, ekonomia jone eshte Ekonomi e zese, sistemi bankar eshte pertoke fare, lind pyetja po cfare ekonomie eshte ajo e jona qe pjesen me te madhe te saj e perbejne emigranet. Duket si puna e asaj kasolles me kashte qe thjesht ja terheq njeren kembe te saj dhe gjithe kasollja shembet, perdhe. keto gjera duhet te prokupojne ju ekonomistave te ardhshem. lereni ekonomine amerikane se kane ekonomistin e shekullit (Greespan) qe merret me ate pune.

[Toro]

Edspace,
As ILP as une nuk thame qe Federal Reserve eshte shteterore. Eshte e themeluar nga qeveria ( nga Kongresi). Dhe si institucion Federal Reserve nuk zoteron asgje. Thjesht kontrollon rrjedhen e parave ne bankat themeluese te saj. Kontrollon inflacionin dhe sasine e duhur te monedhave qe duhen shtypur qe te mbahet inflacioni ne ballance ne baze te pasurise qe eshte krijuar.
Parimi i vjeter qe aq sa ke sasi ari te depozituar, aq para do te shtypesh nuk mund te ekzistoje me. Fare thjesht sepse niveli ekonomik i nje shteti rritet disa here me shpejt sesa sasia e arit qe mund te prodhohet per ta balancuar. Psh. rezerva e arit e Hollandes e cila eshte 777.5 tone ar, nuk do te thote se Hollanda ka ekonomi me te forte se Japonia , e cila ka nje rezerve ari 765 tone pothuajse. Ritmi i prodhimit te arit vjen e ulet nga viti ne vit. Ritmi i zhvillimit ekonomik boteror eshte ne rritje.Kjo nuk do te thote qe ekonomite e shteteve duhet te rrine ne vend numero, derisa te gjendet sasia e arit qe do te mund te balancoje financimin per rritjen e ekonomise. Pra sot shtetet nuk perdorin me arin si standart, por vete ekonomite e tyre. Kjo eshte dhe baza e dyshimit te simpatizanteve te teorive te konspiracionit. Qe ngritja e nivelit ekonomik nuk eshte e balancuar me ne sasine e arit qe ka nje shtet, por ne kreditin qe ka ekonomia e tij.

P.S.

Cfare ka thene Xhefersoni per pushtetin federal gjyqesor ne SHBA:
" Po punon si graviteti, naten dhe diten, duke fituar pak sot e pak neser dhe duke e avancuar hapin e tij te heshtur si hajdut , pertej fushes se juridiksionit te tij, derisa te ti uzurpoje te gjitha te drejtat nga Shtetet dhe qeveria te konsolidohet ne nje te vetme"
Midis te tjerash, Tomas Xheferson, mbeshteste te drejten e shkeputjes te Shteteve nga Unioni, mbeshteste nenin e dyte te Kushtetutes per arme mbajtjen etj. Keshtu pra me duket pak e cuditshme qe te mbeshteti nderhyrjen e qeverise ne ekonomi. Ai mund te kete qene kunder monopoleve ne parim, por kurresesi nuk e besaj te kete shprehur dicka te tille "qe qeveria duhet te nxjerre ligje per ti eliminuar".

[edspace]

Toro,

E mira e forumit është se lejon citimet:

Federal Reserve eshte institucion i qeverise amerikane dhe jo privat sic thua ti.

Dmth e pranon që nuk është shtetërore, por në të njëjtën kohë e mohon që është private. Nejse, nuk kam ç'të shtoj më shumë për bankën qëndrore se ç'kam thënë më parë.

-----------------------------

Për mendimet e Xheferson në lidhje me monopolet, mund të lexosh këto materiale: http://www.thomhartmann.com/jefferson.shtml
http://etext.virginia.edu/jefferson/...s/jeff0950.htm

Aty ke citime nga letrat e Xhefersonit që e bëjnë të qartë se ëndrra e tij ka qënë liri për individin dhe kontroll të plotë të institucioneve.

-----------------------------


Mqns e nisëm me Walmart,

Çfarë do ndodhte me ekonominë Amerikane nëse Kina apo India për çfarëdo arsye nuk do furnizonin magazinat e Walmart? A mund të imagjinosh dot sa e varur është ekonomia Amerikane mbi mallrat e lira që prodhohen në vende të huaja, vende që sot janë e nesër mund të mos jenë. Atëherë përse qeveria nuk ndërhyn kur këto korporata Amerikane mbyllin fabrika në Amerikë e i hapin në vende të huaja? Një fabrikë vendase ofron vende pune dhe siguri prodhimi për të ardhmen.

Ku është humanizmi kapitalist kur korporatat shfrytëzojnë qeveritë e korruptuara që s'kanë asnjë standard për pagat, për të drejtat e njeriut, për kushtet e punës, për mbrojtjen e ambjentit? Përse nuk shikon më etiketën "Made in the U.S.A" në dyqane? Dikur mallrat ishin me cilësi shumë herë më të lartë e korporatat përsëri bënin fitime. Tani cilësia e prodhimeve është nga më të ultat por fitimi është shumëfishuar disa herë. Këto janë efektet e globalizmit, globalizëm i lindur nga kapitalizmi, që sipas teje na qënka humanitar. Me sa duket, qeveritë nuk shikojnë të mirën e shtetasve të tyre, por janë në garë të shfrytëzojnë gjithë globin. Neoliberalët mendojnë se po nuk u futën kompanitë Amerikane të parat, do futen kompanitë Evropiane e Ruse.