EPIDEMIA E VETËVRASJEVE
Agim Shehu
Përditë e më shumë mediat njoftojnë vetëvrasje shqiptarësh, pothuaj çdo ditë një njeri. Mundet Evropa Shqipërinë ta emërtojë dhe si «shtet i vetëvrasësve»! Një dramë sa tronditëse, aq dhe hutuese – shqiptari ka nisur të vrasë veten! Në tablonë e krimit vetëvrasja është mozaiku më i pikëllueshëm. Duke vrarë veten, viktima vret në të njëjtën kohë dhe ndëshkuesin e shkaktarit të krimit: Ikën vetë e fajtorin e vërtetë e lë pas pa e ndëshkuar, për të shtuar dhe viktima të tjera. Të lihet përshtypja se shqiptari sot u trembet dhe heronjve të tij: Ata i pranon pasi bëhen martirë! Kurse ai, në varfërinë e tejskajme e pa shpresë për të, i nënshtrohet gjykimit të Dideroit te vepra «Nipi i Ramoit»: «Është e rëndë të jesh i varfër, kur rrotull vetes sheh aq budallenj të krimbur në parà»! Ndërsa politikanët e çdo krahu vazhdojnë qetësisht të tyren në stilin e kaut. Ngjiten në pushtet për kohën e kullotës; mbushen mirë, pastaj ia japin shokut karrigen, e vetë tërhiqen në hije për kohën e ripërtypjes. Të tillë, ata shqetësohen më shumë për numërimin e kutive të tyre të votimit se për numërimin e arkivolëve të popullit. Kriminel nuk është thjesht ai që vret drejtpërdrejt me kobure në dorë, nga ai që urdhëron për të vrarë apo të shpie gjer në vetëvrasje. «Vrasja kolektive është më kriminale se vrasja individuale», thotë Noli, duke plotësuar gjykimin e shtetarit të njohur Tyllerand: «Politikani vret më rëndë me një gabim të tij në udhëheqje, sesa kur vret drejtpërdrejt një njeri». Këtu duhen gjykuar dhe duart e „pastra“ të çdo politikani. Kurse përditë e më shumë nga një shtëpi te tjetra, nga një qytet te tjetri, si në një garë ogurzezë krahina me krahinë zgjaten vetëvrasjet. Duroi 50 vjet diktaturë skëterre, u rop, u shtrydh e u drodh në çdo formë, por veten në diktaturë nuk e vrau në këtë shkallë si në «demokraci»; tkurrur brenda «getos» me tela duroi si një akull i ngrirë, me shpresë gjithsesi se një ditë do të vinte edhe për të demokracia e akulli do të shkrihej! Shpresa vdes e fundit. Por «demokracia», administruar nga komunistë të fshehur, i erdhi e shfytyruar: «Akullin» e ngrirë brenda getos e kthyen në avull të ndotur që mori arratinë e iu urrye botës. Skenari i hollë i diktatorit të fundit që u vu dado demokracie, ia arriti mes besnikëve të tij që Shqipërinë t’ia dorëzojë demokracisë tërësisht të shkatërruar (pas vizitës në Shqipërinë e Jugut, Jevtushenko në një takim të ngushtë shkrimtarësh, tha: «Gjithsesi, ata që e paskan shkatërruar kështu Shqipërinë paskan qenë shumë të talentuar»!) Kundër shpresës së çiltër prej fëmije, shqiptarit jetën ia vunë përballë pikëpyetjeve. Edhe ca fitim që bëri në vitet e para të demokracisë, më në fund ia rrëmbyen me piramidat (njëra palë i ngriti e i mbrojti si shtet, tjetra i administroi me miratim shteti e ia ktheu humnerë Shqipërisë). Së fundi, shqiptarëve, e vetmja «minierë» e tyre u mbeti miniera e mundimeve; e vetmja industri për ta – «industria» e mashtrimeve. Shtetarë e deputetë, të ndërgjegjshëm që lëkura u vlen më pak se këmisha, nuhatin si popullit ndoshta i rrjepin dhe lëkurën e shtatë! Njerëzit e dinë se çfarë lë pas uria e frikshme e pasanikëve të rinj! Dhe po u dole përpara tek ecin të dehur në Benzat e tyre, ata të shtypin! Aherë ... nuk ndryshon gjë t’ia kthesh vetes, kur as “demokracia” nuk doli siç ëndërrohej! Shpresa rri pas diktaturës. Pas demokracisë, po nuk ndenji gëzimi, rri hutimi. Për mikun e dashur, i cili i nguli thikën pas, Çezari i prerë, në tragjedinë e Shekspirit, thirri: “Edhe ti, Brut, aherë vdis Çezar!“ (edhe ti, demokraci? Aherë shtriu, Shqipëri”, dhe më i paduruari e nis nga vetja!... Ka 15 vjet “demokraci” që i provoi politikët e çdo ballkoni e të çdo mikrofoni, kurse shqiptari veten e ndien ende brenda tunelit pa dritë në fund. Në atë terr jeta dhe vdekja kufijtë i kanë konvencionalë, pasi janë njëlloj të errëta. Si të rrojë edhe të vdesë, është njëlloj. Për më tepër, i vdekur do të shpëtojë nga mundimet e të gjallit. Z. Nano për zgjedhjet lëshoi parrullën “mbroni të ardhmen tuaj”, e përkthyer saktë nga analistët – “mbroni të ardhurat e mia”, kurse prej tij popullit nuk i ka mbetur fuqi të mbrojë veten e tij prej plumbit të tij! E ka më të lehtë t’i drejtojë plumbin vetes se t’i drejtojë pështymën fajtorit! Një dijetar shkruan se krimi është barometri ku lexohet gjendja qytetare e një shoqërie. Në këtë gjendje, për Shqipërinë shërimi është largimi i klasës politike, e cila mbetet fajtore e pashfajsueshme e gjendjes. Te vetëvrasja sot e shqiptarit ka megjithatë, qoftë dhe e lyer me gjakun e tij, një lloj fisnikërie tragjike, e kjo kundër përfoljes së gjatë mbi të nga fqinjët shovenë, se shqiptari është i egër në gen, hakmarrës... Viktima, sado i hutuar në mjerimin e mbyllur të tij e sado pa shkollë qoftë, ai sigurisht e di nga i vjen në të vërtetë e keqja, kush janë shkaktarët, të paktën këto 15 vjet “demokraci”. Di shkaktarët e prekshëm afër tij dhe burimorët sipër tij. Para se t’ia kërcasë koburen vetes, ai e di se kryeministri socialist kërcet takat i dehur nën buzuqet e kazinove greke; Për vetëmbytje vajza kërkon diku një helm bimësh të saktë për vdekje, kur “zonja e parë” përdor parfume sheikësh nga Arabia përmes shëtitjesh të “1 001 Netëve”!... Çdo gjë rrotulluar përmbys. 15 vjet “demokraci” shqiptari po bindet se në Shqipëri e keqja, mbjellur nga komunizmi edhe duke “vdekur”, riprodhon vetveten. Nuk janë më ujqër siguruar me bunkerë, po mafiozë kthyer në aksionerë. Dje thuhej – “Paraja e ngre ujin përpjetë”, d.m.th. sot dhe sojsëzin mund ta ngrejë përpjetë, sa të dojë ai, të kalojë dhe oqeanin e ta duan dhe diku në Amerikë! Në fushatën e zgjedhjeve e në premtimin kolltukëngrënës epidemia e “vetëvrasjes”, natyrshëm dhe çështja kombëtare sidomos fati i Kosovës, nuk u zunë në gojë. Me sa duket, vënia e gishtit te vetëvrasjet zgjatet zinxhir e të çon te ata vetë që drejtojnë (në shtëpinë e të varurit nuk zihet në gojë litari). Arsyet kryesore të vetëvrasjeve, siç thamë, janë ekonomike. Ka sigurisht dhe “erotike”, përcjellë në tërësi me gjykimin fyes për të larë duart shteti, - “Për motive të dobëta”! Por edhe këto (përjashtuar ndonjë “Zhuljetë-Romeo” të vonuar), lidhen diku me fije varfërie. Ato qëndrojnë mbi një shkatërrim të përgjithshëm e të gjithanshëm shpirtëror të të rinjve. I vetmi fill intim gëzimi ku u mbahet zemra, posa këputet, s’kanë më ku mbahen gjetkë dhe e quajnë shpëtim të ndahen nga jeta. Është tronditëse për shoqërinë shqiptare, që në një ditë bëhen 4 ndarje bashkëshortësh. Kush e mohon se këto ushqehen më së shumti nga ngushtimi ekonomik, e njerëzit ndahen, thua do të lehtësohen nga barra me dy thasë e varfërisë! S’e thotë kot populli: “Varfëria pjell grindje”! Aq më keq, populli shqiptar, sa i vjetër në histori, aq dhe i ri në vitalitet, të fillojë të plaket nga rrallimi i lindjeve si kurrë ndonjëherë. Me sa duket, të vetëvrarët u thonë të palindurve se me varfërinë që heqin ata lart, të mos shpejtohen të vijnë në jetë! Kjo gjendje nuk lindi vetë, nga shpirti i njeriut, sado fatkeq qoftë. Ajo u përpunua si një skenar tanimë i njohur: Varfërimi ekonomik shpie në varfërim shpirtëror e varfërimi shpirtëror shpie në ftohje të ndjenjës kombëtare. Pas këtyre gërmadhave të shpirtit e të karakterit koburja rri në gatishmëri me tytë nga vetja. Nuk kishte si të ndodhte ndryshe, kur duke ardhur demokracia, politika shtetërore asaj i pagoi një “borxh”, të cilën demokracia nuk ia kërkoi as Shqipërisë. Por këtë e kërkonte shfytyrimi i demokracisë dhe shkatërrimi si komb i Shqipërisë: shpërbërja e qelizës njerëzore të shoqërisë – familja, si institucioni kryesor e i parë i edukimit të fëmijve, veçanërisht në traditën e shqiptarit. Vrasja në gen i virtyteve të trashëguara, të cilat aq shumë i kanë adhuruar dhe të huajt; kazino të shthurura pa kontroll shteti; shitja e femrave dhe fëmijve lënë të harruar nëpër botë, shoqëruar me propagandë të shthurur pornografie e krimi në ekran e shtyp; leksione seksi gjer në shkolla në vend të edukimit kombëtar e të virtytit; droga në industri e qarkullim shtetarësh; kushtëzimi i punës me “dorëzim” të moralit; heqja e dënimit me vdekje, veçanërisht për krimet e rënda, aq e domosdoshme për natyrën dhe traditën e shqiptarit në shkelje të stuhishme ligji... Këto e të tjera ushqejnë këtë epidemi të vetëvrasjeve, e cila, duke u mbyllur sytë njerëzve, nuk hap gojën të thotë të paktën se gjer ku do vejë! Gebelsi thoshte: “Kur kujtoj intelektualët, dora më vete te koburja”. A mos në Shqipëri po piqet mendimi tjetër: “Kur kujtoj koburen, mendja më vete te vetëvrasja”! Këtë shqetësim çdo qeverie i takon ta ketë mbi tavolinë.
08/08/2005
nga shekulli
Krijoni Kontakt