Drejtësia

[Veshtrusja]

Cfare eshte e drejta?

[oiseau en vol]

Termi "e drejta" ka disa kuptime :

A - ajo çka është në përputhje me një rregullë të përcaktuar, dhe të cilën për pasojë është legjitime për t'a kërkuar.
1° E kërkueshme sepse ligjet apo rregulloret e parashikojnë atë, ose sepse kjo rezulton nga kontrata të vendosura në përputhje me këto ligje.
2° E kërkueshme sepse kjo është në përputhje me opinionin në çështje morale.

B - ajo që është e lejuar.
1° E lejuar nga ligje të shkruara apo rregulla në lidhje me aktet e konsideruara, qoftë nga një deklarate të posaçme, qoftë nga principi që ajo që nuk është e ndaluar është e lejuar.
2° E lejuar moralisht, akti në fjalë duke qenë, ose i mirë, ose moralisht indiferent.

Shkurt, e drejta është tërësia e të Drejtave që rregullojnë raportet e njerëzve ndërmjet tyre.

Kur flitet për njerëzit, të jesh i drejtë do të thotë të gjykosh raportet e veta me tjetrin njëlloj siç do të gjykohej mbi raportin e dy personave të huaj ; dhe që, kur gjykohet ndër shumë të tjerë, të mos lihet për t'u udhëhequar nga asnjë favor as ndonjë urrejtje paraekzistuese. Të jesh i drejtë, në këtë kuptim, është pra një cilësi thelbësisht formale, që konsiston për të hequr dorë nga veprime egoiste dhe gjykime të anshme.
Gjithashtu, të jesh i drejtë, kjo është të jesh i aftë për të pranuar deri në ç'pikë është legjitime për të bërë respektuar tjetrin në idetë, ndjenjat, lirinë, pronën, të vlerësosh mirë masat e përgjithshme, psh ligjet, të cilat shtrihen për të lejuar apo ndaluar disa akte, për të kthyer pak a shumë të favorshme situatën e disa personave ; së fundi të caktosh mirë, avantazhet apo dënimet që zotërojmë.

Drejtësia është pushteti gjyqësor, i cili zbaton të drejtën e vendosur në ligje dhe rregulla.

(Vocabulaire technique et critique de la philosophie, André Lalande)

[Albo]

Misteri me i madh i drejtesise nuk jane format e saj, pasi ato te gjithe i njohim apo aplikojme, por burimi i saj. Po te lexosh me lart ate qe te ka shkruajtur Highlander, do gjesh nje perkufizim te drejtesise te varur nga fjale si "ligj", "rregulla", "norma", etj. Ku e kane burimin keto ligje, rregulla, norma etj? Kjo pyetje eshte njesoj si ai i eturi qe ndjek nje vije uji te pastert qe rrjedh, me deshiren per te gjetur burimin e ketij uji. Apo si dikush qe vihet ne levizje per te mesuar se nga ka ardhur uji qe ai sapo bleu ne nje dyqan ne shishe?

Drejtesia ka dy burime te ndryshme: qiellor, si ato pikat e shiut qe bien mbi kokat e gjithe njerezve, edhe pse ne nuk e dime se kur, ku dhe si bien; mendja njerezore, si uji qe ne blejme ne dyqane per te pire, i mbyllur ne shishe.

Uji i burimit te malit eshte lluksi i atyre qe jetojne te vecuar nga bota ne ate malin e larte. Kurse uji ne shishe qe e pijne gjithe njerezit. A eshte i njejti uje? Emrin e ka uje por shijen e ka shume ndryshe. Uji qe pi malesori ne mal eshte ai qe buron nga mali, kurse uji qe pijme ne ne shishe eshte distiluar, filtruar dhe kaluar ne nje proces, ne menyre qe te jete konform normave te higjenes te nxjerra po nga njerezit.

Kush jeton me gjate, ai qe pi uje mali, apo ai qe pi uje shumice?!
Kush eshte me i drejte, ai qe perqafon drejtesine universale apo ai qe e pjell drejtesine me mendjen e tij?!

Albo

[good devil]

Misteri me i madh i drejtesise nuk jane format e saj, pasi ato te gjithe i njohim apo aplikojme, por burimi i saj. Po te lexosh me lart ate qe te ka shkruajtur Highlander, do gjesh nje perkufizim te drejtesise te varur nga fjale si "ligj", "rregulla", "norma", etj. Ku e kane burimin keto ligje, rregulla, norma etj? Kjo pyetje eshte njesoj si ai i eturi qe ndjek nje vije uji te pastert qe rrjedh, me deshiren per te gjetur burimin e ketij uji. Apo si dikush qe vihet ne levizje per te mesuar se nga ka ardhur uji qe ai sapo bleu ne nje dyqan ne shishe?

Drejtesia ka dy burime te ndryshme: qiellor, si ato pikat e shiut qe bien mbi kokat e gjithe njerezve, edhe pse ne nuk e dime se kur, ku dhe si bien; mendja njerezore, si uji qe ne blejme ne dyqane per te pire, i mbyllur ne shishe.

Uji i burimit te malit eshte lluksi i atyre qe jetojne te vecuar nga bota ne ate malin e larte. Kurse uji ne shishe qe e pijne gjithe njerezit. A eshte i njejti uje? Emrin e ka uje por shijen e ka shume ndryshe. Uji qe pi malesori ne mal eshte ai qe buron nga mali, kurse uji qe pijme ne ne shishe eshte distiluar, filtruar dhe kaluar ne nje proces, ne menyre qe te jete konform normave te higjenes te nxjerra po nga njerezit.

Kush jeton me gjate, ai qe pi uje mali, apo ai qe pi uje shumice?!
Kush eshte me i drejte, ai qe perqafon drejtesine universale apo ai qe e pjell drejtesine me mendjen e tij?!

Albo

nje postim i filluar mire pa pastaj i perzjeve me metafora te pa nevojshme dhe kshu mjegullove ato qe doje te thoje.

"...ai qe e pjell drejtesine me mendjen e tij?!

ka shum mendje qe pjellin drejtesi. nje nga kto eshte drejtesia sic kuptohet nga politikanet. nje tjeter eshte drejtesia qe krijohet nga intellektualet, qe nuk kan asnje interes personal kur japin / zbatojne drejtesine

[bledarz]

E drejta eshte nje koncept relativ e kontradiktor.

[Rebele]

E dreja eshte e paanshmja qe fatkqesisht/fatmiresisht nuk egziston.

[hope31]

Te drejten te gjithe e kerkojne, te gjithe pretendojne se e respektojne dhe se asnjehere nuk e kane gjetur ate

Shpesh njerezit japin te drejte njerit per dicka por kjo eshte subjektive, pasi cfare eshte e drejte per x nuk eshte e drejte per y.

Me shume trumbetohet e padrejta se e drejta.
E drejta shpesh here pranohet ne heshtje e kjo vjen nga egoizmi i njerezve ose ngaqe nuk kane ku dhe kujt t'ia kerkojne kete te drejte.

[kolombi]

E dreja eshte e paanshmja qe fatkqesisht/fatmiresisht nuk egziston.

Ose me mire ekzistonte dikur,sot fjala drejtesi zbukuron vec faqet e fjaloreve.

Mu kujtua nje film me nje titull mese domethenes........
"Drejtesia ne bangon e te akuzuarve"

[*DJ-ALDO*]

Cfare eshte e drejta?

......gjëja më e rrallë dhe tepër e çmuar, që mund të gjesh në kohët e sotme, së bashku me sinqeritetin dhe ndershmërinë.

[Mina]

...sa e veshtire ne perkufizim!