Festivali i Kanës 2005

[nimf]

Ti e thua shume lezetshëm por shume saktë : ne USA, keto filma shfaqen sa hap e mbyll syte. Si ka mundesi ?

Filmat indipendente ne shumicen e rasteve nuk tregojne histori per publikun e mases. Pervec pelqimit te fillit te historise publiku do nje eksperience filmike jo-realiste, te komplikuar pra efekte speciale, kamera/materiale te shtrenjta, aktore te bukur/famshem, etc. Rrjedhimisht edhe publiku ne Amerike nuk u kushton vemendje ketyre filmave...dhe kinemate nuk kane pse ta shfaqin me shume se 2-3 dite. Tani, publiku evropian jo vetem qe ka shije te tjera po kam pershtypjen vleresojne me shume shijet e huaja (kjo per vete faktin qe ndersa 'forty shades of blue' shfaqet ne kinemate aty, ne kinemate ketu nuk eshte shfaqur asnje nga keta filmat e festivalit te Kanes.)

Nuk di shume mbi ket dhe jam kurioze: filmat cilesor evropian nga vijne? A nuk vijne nga burime te ngjashme?

Pershendetje,

[autori]

Filmat indipendente ne shumicen e rasteve nuk tregojne histori per publikun e mases. Pervec pelqimit te fillit te historise, publiku do nje eksperience filmike jo-realiste, te komplikuar, pra do efekte speciale, kamera/materiale te shtrenjta, aktore te bukur/famshem, etc. Rrjedhimisht edhe publiku ne Amerike nuk u kushton vemendje ketyre filmave...dhe kinematë nuk kane pse ta shfaqin me shume se 2-3 dite.

Plotesisht dakort. Por siç te thashe ne mesazhin pararendës, kjo eshte vetem njera anë e medaljes, per te cilen, e perseris, jemi plotesisht dakort : Filmat indipendentë NUK i adresohen publikut te gjërë, ndaj dhe nuk kane "sukses" financiar.

Tani : publiku evropian jo vetem qe ka shije te tjera po kam pershtypjen se vlereson me shume shijet e huaja (kjo per vete faktin qe ndersa 'forty shades of blue' shfaqet ne kinemate aty, ne kinemate ketu nuk eshte shfaqur asnje nga keta filmat e festivalit te Kanes).

Edhe kjo eshte e vertete. Ka fort mundesi qe publiku europian te jete më i hapur (open) ndaj kinematografive te tjera (amerikanët jane popull izolacionist, por kjo nuk eshte nje kritikë, ky eshte thjesht nje konstatim). Por NUK jam plotesisht dakort me konstatimin tend se, ne USA, nuk shfaqen fare filmat e Festivalit te Kanës. I kam pare me syte e mi kinemate artistike (NY, Boston ...) qe shfaqnin VETEM nga kjo "kategori" filmash ! Por dhe ne Europe, ne France psh, mos prit qe keto filma te shfaqen ne kinemane e stermadhe ne qender te qytetit, mbushur me kikirikë, kokoshka dhe adoleshentë ! Jo ! Keshtu qe gërmo mire ne Memphis: me siguri, duhet te kete nje kinema, qe eshte e predispozuar te shfaqe filma te tillë

Nuk di shume mbi ket dhe jam kurioze: filmat cilesor evropian nga vijne? A nuk vijne nga burime te ngjashme?

Po dhe jo. Sepse sistemi financues i filmave ne vendet europiane, NUK ka te beje pothuaj fare me ate amerikan, pra, NUK eshte i ngritur mbi bazen e kompanive te koncentruara ne nje "kodër" te vetme (baj aluzion per Hollywood-in, por kurrsesi ne kuptimin e keq: shume nga filmat hollywoodjane te viteve '40-'60 jane nderi dhe krenaria e gjithe fondit te kinemase boterore !! ).
Por edhe ne Europe, SIGURISHT qe ka disa kompani me te fuqishme se te tjerat, por pa kaluar ne ate shkallë "industializmi" te finacimit. Keshtu qe, nuk mund te them ne menyre shume te saktë nga vijne filmat cilesore europiane ! Por varet nga vendi : nga Italia, psh, jo vetem qe NUK vijnë më filma cilësore, por nuk vijne POTHUAJ MË FARE filma ! Kishte vite qe kinematogtafia italiane ishte nje gërmadhe (qe nga fillimi i viteve '80), por Berluskoni i dha kazmën e findit dhe tani s'ka mbetur më asnje shenje. Rrafsh fare e ka bërë !

Franca perpiqet sa mundet (ne kete atmosferë globalizimi qe jetojmë !! ), me aq sa mundet qe te ruaj ate qe ajo e quan, e citoj, "l'exception culturelle", pra veçantine kulturore qe ajo ka. Perpiqet me sa mundet që ta ruajë (psh, nepermjet fuqizimit te nje aksi kulturor franco-gjerman, rreth rrjetit televiziv ARTE, rrjet televiziv qe financon jo pak filma qe po i quajmë cilësorë).

Shkurt, jam dakort me ty: historite e USA dhe te Europes jane te ndryshme, dhe ne kete rast ato jane te ndryshme edhe ne kinematografi, pra edhe ne historikun e zhvillimit te saj.

Por ki parasysh edhe diçka: jo pak regjizore te talentuar amerikane e kane provu Hollywoodin ("Elephant man" i David Lynch-it, eshte film i komanduar, pra film i nje kompanie te madhe hollywoodjane; me kete dua te them qe edhe Lynch-i (për kokën e te cilit bëj bé, flas nga te gjallët, se nuk zihet bé per te vdekurit (lol), e ka tentuar djallin ( "tentation of devil" lol), por i eshte veleritur (shpifur) shpejt, dhe i eshte kthyer rruges se Zotit (te artit, desha te thosha :-).

Pra, ne nje fare menyre, parkursi (rrugëtimi, trajektorja) e nje regjizori te ri te talentuar ne USA, pak a shume, mua më duket keshtu : ne fillim e fillon me film indipendente. Pastaj varet: po te jete i talentuar, por edhe me integritet moral e artistik dhe qe quhet Jim Jarmusch, NUK dorezohet kurrë, dhe i reziston edhe ofertave më marramendese ( e di ti, psh, qe Jim Jarmusch-it, kompania NIKE i ka afruar deri ne 7 miljon $ qe ai te beje nje reklamë per ta, dhe ai ka refuzuar ? Po ! Por ai e ka emrin Jarmusch dhe jo te gjithe e kane kete emër !

Ndersa te tjere, pra qe nuk quhen "Jarmusch" ... zgjedhin rrugen tjeter, qe, siç te thash ne nje mesazh te mëparshëm, mund te ndodhë qe te japi dhe rezultate ("Million dollar baby", "The Hours" (Stephen Daldry) - film i prodhuar nga Paramount Pictures, ), "Aviator" etj etj.

Dua te them, qe varet, gjithsesi, ne nje shkallë te madhe nga talenti, edhe pse ky nuk eshte i gjithi qe determinon (per fat te keq...)

[autori]

Nimfo,
per te qene komplet, duhet me pranu qe ka edhe nje "burim" te trete prej nga vijne filmat cilesore amerikane: ato vijne nga disa regjizore qe vete-financojne filmat e tyre. Ju atje ne USA keni nje "plakush" 70 vjeçar i cili, qe prej 30 vitesh, cdo vjeshte, xhiron nga nje film te ri te mbeshtetur ne mjetet financiare qe siguron nga filmi para-ardhes i tij. Ky eshte Woody Allen i cili ka arritur te gjeje publikun e tij besnik, as te madh, por as te vogel ne numër (psh, ne France, të 34 filmat e tij, secili, asnjehere nuk eshte pare nga më shume, por as nga më pak, se nga 300-400 vete). Pra, si te thuash, Woody Allen ka gjetur rrugen e tretë, "formulën" e tij te financimit, por rreziku qe merr persiper autori eshte i madh, pasi asnjehere nuk i dihet nese filmi do te jete rentabël. Por ai kete e ka ngritur mbi bazen e faktit qe filmat e tij nuk jane te shtrenjte dhe kane nje publik besnik, as te madh, por as te vogel ne numër, por amà konstant ! Talent eshte dhe ky, apo jo ?

[autori]

korrigjim: ne mesazhin e mesiperm, desha te them : 300-400 mijë vetë (kur flisja per numrin e spektatoreve franceze ne sallat e kinemase, te secilt prej filmave te Woody Allen-it).

[autori]

"VENTO DI TERRA" - film italian nga Vincenzo Marra.

Vincenzo Marra, regjizor i ri italian 34 vjeçar prezantoi filmin e tij te dyte "Vento di terra" ("Erë e tokës") ne Festivalin e fundit ne Kanë, ne kategorine "Java e Kritikës" (La semaine de la Critique) ku dhe fitoi çmimin "Fipresci" (çmimin e Kritikës profesioniste). Filmi ne fjalë shfaqet prej disa ditesh ne kinemate franceze.

Ka vite te tera qe neo-realizmi i famshem italian i viteve '50-60 nuk arrin te gjeje trashëgimtarë te denjë. Nëse regjizori i ri italian vazhdon me te njejtin talent, padyshim qe ai do te jete ne mos i vetmi, te pakten njeri nga regjizorët italianë më shpresedhënës te ketij fillim shekulli.

"Vento di terra" rrefen historine e nje djaloshi 18 vjeçar, Vincenzo Pacillit (aktori ruan ne rol emrin e tij te vertete ) qe jeton me nënën dhe motren e tij te vetme ne nje nga periferite më te varfra te Napolit, ne Secondigliano, nje lagje periferike e zoteruar plotesisht nga mafia.

Jemi ne vitin 1999; motra e Vincenzos (Enzos) eshte e papune, i ati vdes papritur nga nje atak zemre, e ëma punon ne shtepi si rrobaqepëse nderkohe qe RAIUNO shfaq imazhe te Millosheviçit duke pergatitur spastrimin etnik ne Kosovë. Heroi i filmit, 18 vjeçari Enzo vendos te futet ne Ushtrinë Italiane per te patur nje vend pune te sigurt. Prej nga dhe misioni i tij ne Kosovë me trupat e KFOR-it (nje pjese e filmit eshte e xhiruar atje) nga ku Enzo kthehet pas 6 muajsh per te vendosur si kujtim ne dhomën e tij te thjeshtë nje flamur te kuq me nje shqiponje te zezë ne mes.

Filmi, i cili mund te quhej fare mire "Guxim mbijetese" te habit per nga vertetesia, e cila vjen kryesisht nga "loja" e aktorëve: te gjithe jane jo-profesionistë, pra amatorë. Asnje prej tyre nuk luan, nuk aktron, nuk "luan rolin" : te gjithe personazhet shquhen per neutralitetin e tyre, qe te kujton neutralitetin e lojës se aktoreve ne filmat e Robert Bresson-it (http://www.forumishqiptar.com/showpo...&postcount=50). Aktorët luajnë nje rol ne film, por NUK "luajnë rolin" !

Eshte e guximshme nga ana e regjizorit nje gje e tille, pasi ne si spektatorë, gjate shikimit te nje filmi, jemi mesuar te gjejmë emocionin tek loja e aktorëve, pra ne nje fare menyre, jemi te gatshëm te manipulohemi nga ana emocionale. "Vento di terra" guxon si rallë filma, krejt te kundertën: emocioni i filmit lind nga ideja qe ai shperndan, ne menyre shume diskrete, te thjeshtë dhe humane, pa patur nevoje qe personazhet e tij "të luajnë rolin".

Padyshim nje nga filmat me te bukur qe kam pare kete vit ! Në mos... më i bukuri !

web-site i filmit : http://www.filmsduparadoxe.com/ventocat.html

ne italisht : http://www.reflections.it/film/V/ven...recensione.htm

[autori]

3 foto te tjera nga "VENTO DI TERRA"

[autori]

e merkure, 21 dhjetor 2005

Shkova pashe nje nga filmat qe ishte ne Kanë, ne seleksionimin kokurues per palmen e arte : "Where the truth lies", film i Atom Egoyan (CANADA).

Une jam fan i filmave te Atom Egoyan i cili, bashke me Cronenberg-un jane dy nga regjizorët më interesante aktualë kanadezë.

Egoyan ka qejf ne filmat e tij te germojë sekretet e fshehta tek personazhet e tij : p.sh tek "Exotica" apo "The Sweet hereafter" ne te cilët ai zhytet ne inkoshiencën e personazheve te tij, shpesh te gerryer nga nevroza.

Edhe ne filmin e fundit, pra "Where the truth lies" ("La vérité nue") ndihet e njejta perçapje, por ne nje regjister te ri: behet fjalë nje polar (suspens) ku nje gazetare e re (Alison Lohman) germon ne historine e dy aktoreve komikë te njohur amerikane te viteve '60 interpretuar nga Kevin Bacon & Colin Firth.
Duket sikur regjizori heziton midis filmit komercial (aktore te njohur + forma e suspensit ne film) dhe atij artistik (sofistikimi estetik i rrêfimit) dhe eshte kjo ndofta arsyeja qe filmi u prit pa shume entuziazëm ne Festivalin e fundit ne Kanë.

Gjithsesi, nje thriller suspens shume here më interesant se sa filmi i tij i fundit "Felicia's Journey".

[autori]

Wong KarWai - president i Jurisë se Festivalit te ardhshëm te Kanës në 2006

Wong KarWai (portreti i tij eshte ketu : http://www.forumishqiptar.com/showpo...&postcount=141), regjizor i talentuar nga Hong-Kong-u, eshte perzgjedhur dje si President i Jurise se Festivalit te ardhshëm te Kanës, qe do te mbahet nga 17 deri 28 Maj te 2006-es.

Eshte hera e pare qe nje kineast kinez (Hong-Kong-u i përket tashmë Kinës) zgjidhet president i Festivalit më prestigjioz kinematografik, qe shpesh thirret edhe "kampionati boteror i filmit".

Filmi i fundit i Wong KarWai-t ka qene "2046", film qe ai e prezantoi ne Festivalin e Kanës ne 2004-shin. Më i shquari i regjizorëve aktuale Hong-Kongezë ka realizuar gjithesej veçse 8 filma në rreth 20 vite karrierë. Regjizori shquhet per "manjakërinë" e tij ne kerkim te persosmërisë vizuale dhe vokale te filmave te tij ku me te njohurit jane : "Chungking express" (1994), "Fallen angel" (1995), "Happy together" (1997), "In the mood for love" (2000) dhe filmi i tij i fundit "2046", realizuar ne 2004.

Karakteristika kryesore e filmave te Wong KarWai-t eshte melankolia dhe sensi i jashtezakonshem poetik kinematografik.


Press Release - January 4, 2006

Wong KarWai has accepted the presidency of the jury of the 59th Cannes Film Festival which shall take place between May 17-28, 2006. He will be the first Chinese president in the Festival's history.

Revealed at Cannes in 1989 with As Tears Go By, he presented in 1997 Happy Together in the Official Selection and was awarded the prize for Best Director. In 2000, In the Mood for Love, selected by Cannes in competition, was crowned with public success and lauded by international critics. Wong KarWai returned in 2004 in the Official Selection with 2046, hailed by reviewers as a "sublime exploration of inner time".


He declares: "I am honoured that Gilles Jacob, Thierry Frémaux and their team have invited me to serve as jury president for the 2006 Cannes Film Festival.

Each city has its own language. In Cannes, it is the language of dreams. Yet it is difficult to judge one's dream much less compare it to another.

There is an old Chinese saying: One can never expect the wind, but should always keep one's window open.

Along with my fellow jurors, I look forward to sharing the dreams created by some of the most gifted talents in contemporary cinema. And our goal will be to keep our windows open as wide as possible."

In the words of the President of the Festival, Gilles Jacob: "We are particularly delighted to have Wong KarWai as jury president. His films immediately strike us by their plastic splendour and nostalgic amorous emotion in the great romantic tradition."

Ne foto: Wang KarWai dhe filmi i tij i fundit "2046"

[nimf]

Ej, e di qe une qava ne fund 'brokeback mountain'

[autori]

Ej, e di qe une qava ne fund 'brokeback mountain'

Nuk besoj qe duhet te kesh qene e vetmja. "Brokeback mountain" eshte film klasik, i thjeshte, sensibël. Nje film qe çdo minut eshte ne kerkim te perpikmërisë persa i perket pershkrimit te sentimenteve (ndjenjave) duke evituar granckën e filmave qe rrefejne histori dashurie : patetizmin, pra qaramaninë.

Pastaj eshte dhe ajo tjetra: Historite me te bukura te dashurise perjetesisht kane qene ato qe kane hasur në pengesa.

Jetoje nje herë, dhe ... vdis !
Vive l'amour !