Nacionalizmi shqiptar dhe ai i fqinjëve

[Iliriani]

Nga Zeri i Amerikes

Prof. Fischer: Nacionalizmi shqiptar është më i dobët se ai i fqinjëve të tjerë në rajon
Keida Kostreci
25-03-2005

Një historian amerikan thotë se nacionalizmi shqiptar është zhvilluar më vonë se nacionalizmat e kombeve të tjera në Ballkan. Profesor Bernd Fischer, shef i Departamentit të Historisë në Univeristetin e Indianës në Fort Wayne dhe autor i librit “Shqipëria në Luftë”, tha në një takim, se edhe sot nacionalizmi shqiptar është shumë më i dobët dhe përbën shumë më pak kërcënim për rajonin se ato të kombësive të tjera. Kolegia jonë Keida Kostreci ndoqi takimin në qendrën Woodrow Wilson në Uashington dhe bisedoi me historianin.

Profesori Fischer, thotë se nacionalizmi shqiptar është zhvilluar më vonë sesa ai i kombësive të tjera në Ballkan.

“Një nga ndryshimet kryesore mes nacionalizmit shqiptar dhe atij të grupeve të tjera në Ballkan, është se në vende të tjera nacionalizmi është shumë më i fortë. Mendoj se arsyeja kryesore është se në vende të tjera është zhvilluar më herët dhe ka patur një shekull më shumë kohë për të marrë formë. Si rezultat, është edhe sot shumë më i dobët dhe në të vërtetë përbën më pak kërcënim për Ballkanin, sesa ndoshta nacionalizmi i disa prej fqinjëve shqiptarë”.

Profesor Fischer thotë se në rastin e Shqipërisë, elitat kanë luajtur një rol shumë të madh. Profesori shpjegon se si pasojë e faktit që shqiptarët ishin aq të ndarë deri në fund të shekullit të 19-të, ishte e nevojshme një lloj nxitjeje nga ana e intelektualëve, gjë që nga fundi i shekullit arriti të t’i jepte shtysë zhvillimit në nacionalizimit.

“Pa dyshim është kombinim i një sërë faktorësh. Mendoj se ky nacionalizëm është i filluar nga elitat dhe i drejtuar prej tyre dhe mendoj se edhe sot elitat luajnë një rol kritik në nacionalizmin shqiptar”.

Gjatë prezantimit të tij, profesor Fischer, që është ndër të tjera edhe autor i librit “Mbreti Zot dhe Beteja për Qëndrueshmëri në Shqipëri”, gjen edhe një ngjashmëri të pazakontë, të paktën përsa i takon nacionalizmit, mes Mbretit Zog dhe Enver Hoxhës:

“Mendoj se janë të ngjashëm në kuptimin që u gjendën përballë të njëjtave probleme. Nga pikëpamja ideologjike, ata janë shumë të ndryshëm, por për shkak të faktit që të dyve iu desh të përballen me ndërtimin e shtetit dhe pak a shumë në të njëjtin nivel zhvillimi, në fund të fundit do të thoja që politikat e tyre ishin të ngjashme.”

Në ditët e sotme thotë profesori Fischer, historia sjell gjurmët e saj në zhvillimet aktuale dhe thotë se nuk është për t’u habitur që po hasen vështirësi në Shqipëri përsa i takon krijimin të një shteti dhe shoqërie të qëndrueshme.

“Shqiptarët kanë patur pak përvojë me ekonominë e tregut dhe sigurisht që nuk mjafton thjesht ta shpallësh veten demokrat, për të ndërtuar një demokraci. Shteteve të Bashkuara iu deshën qindra vjet dhe nuk mendoj se pret njeri që shqiptarët të kapërcejnë disa faza së bashku. Nuk jam i habitur që është dashur kaq kohë për të krijuar një qeveri të qëndrueshme. Shpresoj që me zgjedhjet e këtij viti, këtij procesi t’i jepet një shtysë, por kjo mbetet për t’u parë”.

Profesor Fischer thotë se nuk ka dyshim që historia ka një rëndësi të jashtëzakonshme në gjithë kombësitë ballkanike. Ai thotë se mes serbëve, bullgarëve dhe rumunëve për shembull ekziston prirja për të parë me nostalgji perandoritë mesjetare dhe se ata i shohin si model, programet e atëhershme nacionaliste.

“Shqiptarët janë të ndikuar në një mënyrë të ngjashme megjithëse ata pavarësisht se kishin Skënderbeun nuk e kanë patur atë shtet mesjetar me bazë kombësinë”, thotë ai.


PS:Kuptohet nacionalizmi yne me teper ka ndihmuar ne ate pozitiven qe ka ai te bashkoj njerezit e motivoj te ndertojne vendin.

Duke ditur se keto 150vjet ne ballkan kemi qene nen agresion te madh e grabitje te qyteteve, fshatrave,krahinave e tokave te banuara te pastra me shqiptare.
Ne kemi qene VIKTIMAT E KETIJ NACIONALIZMI E AJO NGA NACIONALIZMAT BALLKANIKE U USHQYEN [tokat shqiptare te gelltitura nga ata]

Do qe ndryshe sikur te ishim dhe ne si fqinjet tane ne kufite e Kater Vilajeteve Shqiptare e te kerkonin ti risnim me shume ne jug, lindje e veri e nacionalizmi do kalonte nga qenia pozitiv ne ate agresiv.

[Albo]

Problemi qe profesoret amerikane si ky me lart hasin kur mundohen te kuptojne "realitetin ballkanik" eshte se u duhet qe te gjykojne mbi nje realitet nga larg dhe jo nga afer. Dhe kur e shikon Ballkanin nga larg, ke avantazhin se e shikon plotesine dhe mikroskopitetin e tij, por nuk ke mundesi qe te shohesh brendine e tij. Per te njohur brendine te duhet te jetosh mes shqiptaresh dhe popujve te tjere ballkanike. Faqet e librave te historise nuk mjaftojne per te kuptuar sic duhet shqiptaret, pasi historia shqiptare eshte nje histori ne ndertim e siperm, e paplote dhe e pa dokumentuar sic duhet. Kjo eshte e vertete jo vetem per nje profesor amerikan, por edhe per vete ne shqiptaret qe ende nuk shuajme dot sa duhet etjen historike.

Profesori Fischer, thotë se nacionalizmi shqiptar është zhvilluar më vonë sesa ai i kombësive të tjera në Ballkan.

Ajo qe profesori emerton si "nacionalizem shqiptar" ne raport me fqinjet, eshte vetem nje keq-perkufizim i realitetit shqiptar ne Ballkan. Menyra e drejte e te shprehurit te obzervimit te profesorit eshte "Shqiptaret nuk jane ne nje faqe historike me fqinjet e tyre". Ose e shprehur akoma me thjeshte, shqiptaret dallojne nga te gjithe popujt e tjere ballkanike dhe ky dallim ka disa dimensione. Ketyre dimensioneve profesori u vesh gabimisht petkun e "nacionalizmit".

Nese nacionalizmi eshte ndjenja e sakrifices sublime per te mbrojtur me cdo cmim deri ne vetflijim, token dhe traditen e te pareve, shqiptaret e kane deshmuar kete me mire se cdo popull tjeter ballkanik ne historine e tyre, ne cdo epoke. Edhe ne fund-shekullin e XX, shqiptaret ishin te paret qe tronditen themelet e ish-Jugosllavise, dhe te vetmit qe pa mbeshtetjen e nje shteti am, ia dolen qe te mbrojne lirine dhe te drejtat e tyre si ne Kosove edhe ne Maqedoni e Mal te Zi. Prandaj profesori mundohet te shesi mungesen e eksperiences/kultures demokratike te shqiptareve ne Ballkan si nje mungese ndjenje kombetare, gje qe eshte e gabuar.

Gjatë prezantimit të tij, profesor Fischer, që është ndër të tjera edhe autor i librit “Mbreti Zot dhe Beteja për Qëndrueshmëri në Shqipëri”, gjen edhe një ngjashmëri të pazakontë, të paktën përsa i takon nacionalizmit, mes Mbretit Zog dhe Enver Hoxhës:

“Mendoj se janë të ngjashëm në kuptimin që u gjendën përballë të njëjtave probleme. Nga pikëpamja ideologjike, ata janë shumë të ndryshëm, por për shkak të faktit që të dyve iu desh të përballen me ndërtimin e shtetit dhe pak a shumë në të njëjtin nivel zhvillimi, në fund të fundit do të thoja që politikat e tyre ishin të ngjashme.”

Dikush duhet ti beje te qarte profesorit, se Enver Hoxha studionte ne France me bursen e shtetit te mbretit Zog. Nje detaj historik kuptimplote qe tregon vetedijen e mbretit Zog mbi nevojen jetike te Shqiperise analfabete per intelektuale te rinj. Kurse Enver Hoxha nga ana e tij, inteligjencen e vendit ose e burgosi ose e pushkatoi, ose e internoi, ose ia ndaloi rikthimin ne Shqiperi. Kuvendi Popullor ne kohen e mbretit Zog perbehej nga njerezit me te shkolluar te kohes, kurse kuvendi i Enver Hoxhes perbehej nga Adel Çarcanet dhe Lenak Çukot. Mbreti Zog mbante keshilltare britanike, franceze, italiane e austriake dhe ne vend gjeje ambasadat e gjithe fuqive te botes, kurse Enver Hoxha e izoloi Shqiperine ne ate pike, sa pjesa tjeter e botes nuk e kish idene se ekzistonte nje vend me emrin Shqiperi.

A mund te krahasohen keta te dy? Vetem ata qe nuk i njohin sa duhet e bejne nje gje te tille dhe profesorit i falet.

Profesor Fischer thotë se nuk ka dyshim që historia ka një rëndësi të jashtëzakonshme në gjithë kombësitë ballkanike. Ai thotë se mes serbëve, bullgarëve dhe rumunëve për shembull ekziston prirja për të parë me nostalgji perandoritë mesjetare dhe se ata i shohin si model, programet e atëhershme nacionaliste.

Perseri profesori i shikon gjerat perciptas. Per 1000 vjet popujt ballkanike si shqiptaret dhe greket, me vonee dhe sllavet e ardhur, u bene shtylla kryesore e qyteterimit me te lavdishem dhe me jetegjate ne historine e Evropes, qyteterimit bizantin. Nacionalizmi dhe dallimet ethnike midis popujve ballkanik linden me renien e ketij qyteterimi dhe pushtimin e rajonit nga perandoria otomane, qe nuk ndryshoi vetem harten e Ballkanit dhe popujve te tij, por arriti deri atje sa te preki edhe boten shpirterore te popujve Ballkanike, duke krijuar trauma te tilla ne keta popuj, qe nese 6 shekuj me pare bashkejtonin ne paqe, sot e shohin njeri-tjetrin si te huaj dhe ne armiqesi.

"Nacionalizmi" apo identiteti etnik eshte relativisht nje koncept i ri ne Ballkan, krahasuar me pjesen perendimore te Evropes. Per ballkanasit, jeta eshte e ndertuar mbi nje tradite shekullore te trasheguar nga brezi ne brez, nje tradite qe eshte e huaj dhe e pa kuptueshme sic duhet nga qyteterimi perendimor. Bile une do te shkoja pak me tej te aludoja se "nacionalizmi" ne Ballkan eshte nje ndjenje sa e diktuar nga situata (pushtimi shekullor turk), edhe e importuar (sillni nder mend se Jugosllavia nuk lindi si deshire e ethnive perberese te saj, por si nje deshire franko-britanike).

Ballkani u dogj ne vitet 90 si ne Bosnje Hercegovine edhe ne Kosove, jo per faj te popujve ballkanike, por per faj te atyre fuqive evropiane qe ne fillim te shekullit diktuan planet e tyre mbi popujt ballkanike. Te gjithe ballkanasit, si ata qe deri dje mendonin se ishin fitimtare nga jo ndarje, edhe ata qe e shisnin veten si viktima, heret a vone do ta kuptojne, nese ende nuk e kane kuptuar, se burimi i fatkeqesive ballkanike ishte nderhyrja e huaj nga jashte qe e shkaterroi bashkejetesen midis popujve ne nje shkalle te krahasueshme me shkaterrimin e pushtimit otoman.

Ne te njejten menyre qe ballkanasit urrejne pushtuesin turk, sot nje pjese e mire urrejne njeri-tjetrin. Djegia e hartes se Evropiano-Perendimoreve per Ballkanin, perben nje shans per popujt Ballkanike qe te ndertojne harten e tyre ballkanike, ate harte qe nuk e diktojne te huaj, por qe e diktojne vete balllkanasit qe jetojne ne Ballkan.

Dhe shqiptaret po e vendosin veten e tyre ne harten e re Ballkanike, ashtu sic e vendosen veten edhe kroatet, edhe sllovenet, edhe maqedonasit, ashtu sic do ta vendosin edhe malazezet neser.

[ademur]

Problemi qe profesoret amerikane si ky me lart hasin kur mundohen te kuptojne "realitetin ballkanik" eshte se u duhet qe te gjykojne mbi nje realitet nga larg dhe jo nga afer. Dhe kur e shikon Ballkanin nga larg, ke avantazhin se e shikon plotesine dhe mikroskopitetin e tij, por nuk ke mundesi qe te shohesh brendine e tij. Per te njohur brendine te duhet te jetosh mes shqiptaresh dhe popujve te tjere ballkanike. Faqet e librave te historise nuk mjaftojne per te kuptuar sic duhet shqiptaret, pasi historia shqiptare eshte nje histori ne ndertim e siperm, e paplote dhe e pa dokumentuar sic duhet. Kjo eshte e vertete jo vetem per nje profesor amerikan, por edhe per vete ne shqiptaret qe ende nuk shuajme dot sa duhet etjen historike.




Ajo qe profesori emerton si "nacionalizem shqiptar" ne raport me fqinjet, eshte vetem nje keq-perkufizim i realitetit shqiptar ne Ballkan. Menyra e drejte e te shprehurit te obzervimit te profesorit eshte "Shqiptaret nuk jane ne nje faqe historike me fqinjet e tyre". Ose e shprehur akoma me thjeshte, shqiptaret dallojne nga te gjithe popujt e tjere ballkanike dhe ky dallim ka disa dimensione. Ketyre dimensioneve profesori u vesh gabimisht petkun e "nacionalizmit".

Nese nacionalizmi eshte ndjenja e sakrifices sublime per te mbrojtur me cdo cmim deri ne vetflijim, token dhe traditen e te pareve, shqiptaret e kane deshmuar kete me mire se cdo popull tjeter ballkanik ne historine e tyre, ne cdo epoke. Edhe ne fund-shekullin e XX, shqiptaret ishin te paret qe tronditen themelet e ish-Jugosllavise, dhe te vetmit qe pa mbeshtetjen e nje shteti am, ia dolen qe te mbrojne lirine dhe te drejtat e tyre si ne Kosove edhe ne Maqedoni e Mal te Zi. Prandaj profesori mundohet te shesi mungesen e eksperiences/kultures demokratike te shqiptareve ne Ballkan si nje mungese ndjenje kombetare, gje qe eshte e gabuar.




Dikush duhet ti beje te qarte profesorit, se Enver Hoxha studionte ne France me bursen e shtetit te mbretit Zog. Nje detaj historik kuptimplote qe tregon vetedijen e mbretit Zog mbi nevojen jetike te Shqiperise analfabete per intelektuale te rinj. Kurse Enver Hoxha nga ana e tij, inteligjencen e vendit ose e burgosi ose e pushkatoi, ose e internoi, ose ia ndaloi rikthimin ne Shqiperi. Kuvendi Popullor ne kohen e mbretit Zog perbehej nga njerezit me te shkolluar te kohes, kurse kuvendi i Enver Hoxhes perbehej nga Adel Çarcanet dhe Lenak Çukot. Mbreti Zog mbante keshilltare britanike, franceze, italiane e austriake dhe ne vend gjeje ambasadat e gjithe fuqive te botes, kurse Enver Hoxha e izoloi Shqiperine ne ate pike, sa pjesa tjeter e botes nuk e kish idene se ekzistonte nje vend me emrin Shqiperi.

A mund te krahasohen keta te dy? Vetem ata qe nuk i njohin sa duhet e bejne nje gje te tille dhe profesorit i falet.




Perseri profesori i shikon gjerat perciptas. Per 1000 vjet popujt ballkanike si shqiptaret dhe greket, me vonee dhe sllavet e ardhur, u bene shtylla kryesore e qyteterimit me te lavdishem dhe me jetegjate ne historine e Evropes, qyteterimit bizantin. Nacionalizmi dhe dallimet ethnike midis popujve ballkanik linden me renien e ketij qyteterimi dhe pushtimin e rajonit nga perandoria otomane, qe nuk ndryshoi vetem harten e Ballkanit dhe popujve te tij, por arriti deri atje sa te preki edhe boten shpirterore te popujve Ballkanike, duke krijuar trauma te tilla ne keta popuj, qe nese 6 shekuj me pare bashkejtonin ne paqe, sot e shohin njeri-tjetrin si te huaj dhe ne armiqesi.

"Nacionalizmi" apo identiteti etnik eshte relativisht nje koncept i ri ne Ballkan, krahasuar me pjesen perendimore te Evropes. Per ballkanasit, jeta eshte e ndertuar mbi nje tradite shekullore te trasheguar nga brezi ne brez, nje tradite qe eshte e huaj dhe e pa kuptueshme sic duhet nga qyteterimi perendimor. Bile une do te shkoja pak me tej te aludoja se "nacionalizmi" ne Ballkan eshte nje ndjenje sa e diktuar nga situata (pushtimi shekullor turk), edhe e importuar (sillni nder mend se Jugosllavia nuk lindi si deshire e ethnive perberese te saj, por si nje deshire franko-britanike).

Ballkani u dogj ne vitet 90 si ne Bosnje Hercegovine edhe ne Kosove, jo per faj te popujve ballkanike, por per faj te atyre fuqive evropiane qe ne fillim te shekullit diktuan planet e tyre mbi popujt ballkanike. Te gjithe ballkanasit, si ata qe deri dje mendonin se ishin fitimtare nga jo ndarje, edhe ata qe e shisnin veten si viktima, heret a vone do ta kuptojne, nese ende nuk e kane kuptuar, se burimi i fatkeqesive ballkanike ishte nderhyrja e huaj nga jashte qe e shkaterroi bashkejetesen midis popujve ne nje shkalle te krahasueshme me shkaterrimin e pushtimit otoman.

Ne te njejten menyre qe ballkanasit urrejne pushtuesin turk, sot nje pjese e mire urrejne njeri-tjetrin. Djegia e hartes se Evropiano-Perendimoreve per Ballkanin, perben nje shans per popujt Ballkanike qe te ndertojne harten e tyre ballkanike, ate harte qe nuk e diktojne te huaj, por qe e diktojne vete balllkanasit qe jetojne ne Ballkan.

Dhe shqiptaret po e vendosin veten e tyre ne harten e re Ballkanike, ashtu sic e vendosen veten edhe kroatet, edhe sllovenet, edhe maqedonasit, ashtu sic do ta vendosin edhe malazezet neser.

Pajtohem!Por më duket se do të shtoj një fjali:Nacionalizëm Shqiptar nuk ka patur asnjëherë as s`ka sot...e për nesër nuk dihet!Tek shqiptarët ka patur,ka dhe do të ketë përpjekje për t`u vetmbrojtur nga ekspanzionizmi sllavo-ortodoks!
Kjo nuk është dëshirë për pushtim por imponim për vetmbrojtje.Nacionalizmi vetmbrojtës nuk është Nacionalizëm por vetëm ai sulmues!Edhe homogjenizimi i kombit për vetmbrojtje nuk mund të quhet nacionalizëm.Nacionalizmin në botë e predikojnë fetë!Shqiptarët nuk kanë fe të vetat.Ata kanë vetëm ca Filiale të huajat për t`u ushqyer vet nëse duan pa të drejtë të shesin e të përhapin në fqinjësi!Tëra fetë që njeh bota gjer më sot përfshirë edhe komunizmin,kanë qenë dhe janë antishqiptare në kuptimin hapsinor(teritorial)!

Mendimi im!

[asnjanesi]

Me sa e di veda, prefesori ne fjale e ka pare nacionalizmin Shqiptar nen optiken e vepres artistike te Ismail Kadarese.

[Baptist]

Si po e din mor, a ca po po din? A e kqyre bash mir, tash kur po e shikjonte librin ky prehesori, e kishte lupn te luget apor konkave? I bante edhe perkthimin prej frangishtes-a?

[ILovePejaa]

Profesori Fischer, thotë se nacionalizmi shqiptar është zhvilluar më vonë sesa ai i kombësive të tjera në Ballkan.

Ne duhemi te kuptojmë se nga vjen Prof. Fischer me ketë konkluzion. Shqiptaret gjate Lidhjes se Prizrenit nuk luftuan për pavarësi dhe te krijojnë mbretërinë apo shtetin e tyre ne krahasim me shtetet fqinje sikurse Greqia dhe Serbia, por luftuan për një autonomi ne kuadër te Perandorisë Otomane, dhe nga ky fakt historik mund te nxjerrim, unë mendoj, një konkluzion te ngjashëm me profesori amerikane se nacionalizmi shqiptar është zhvilluar me vone se sa ai i kombësive te tjera ne Ballkan.

Përshëndetje,
ILovePejaa

[manoklla]

Vetem gomeret nuk e luptojne qe Fischeri ka te drejte ne vleresimin qe i ben nacionalizmit shqiptar.

[Kryeplaku]

Varet cfare nenkupton z. Ficher: 1) nacionalizmin si ide e shfaqur ne territorin kombetar shqiptar, 2) nacionalizmin si ide e perqafuar nga te gjithe shqiptaret apo 3) nacioalizmin me kuptimin e zhvillimit te idese se te gjithe Shqiptaret nje dite u ndjen se kane qellime dhe interesa te perbashketa te cilat i kthyen ata ne nje komb.

Ne rastin e pare, nacionaliste Shqiptare kane ekzistuar qe ne fillimin e shekullit te 19 (dmth. qe ne hapat e para qe pati nacionalizmi ne Europe pas Revolucionit Fancez) me veprimtarine e tyre te perqendruar jashte territorit shqiptar- ku mbizoteronte gjithmone injoranca. Keta Shqiptare e zhvilluan veprimtarine e tyre kryesisht ne zonen e Kalabrise, Rumanise dhe Turqise (Stamboll).

Ne rastin e dyte, Shqiptaret u vonuan shume qe ta perfaqesojne idene e nacioalizmit (ndjenjes gjitheshqiptare) dhe mund te thuhet se e perfaqesuan kete ide vetem mbas renjes te sistemit komunist.

Ne rastin e trete, Shqiptaret u vonuan shume te kthehen ne komb. U bene komb vetem pas luftes se dyte boterore me ndihmen e dhunes komuniste. Pra nga ky aspekt ka te drejte ai zoteria, jemi komb i vonuar. Por vetem se mua personalisht nuk me shqeteson aspak ky fakt sepse nuk mund te paragjykosh asnje popull nga vonesa ose shpejtesia me te cilen perqafoi nacionalizmin (qe fundja fundit shume here nuk vjen nga deshira por nga nevoja, dhe mbase ne rastin shqiptar ishte nevoja qe e solli nacionalizmin me me vonese se ne vendet e tjera) sepse per cdo dukuri duhet te merren parasysh edhe rethanat historike dhe sociale. Pikerisht rethanat historike dhe sociale nuk e favorizonin zhvillimin e kombesise shqiptare perpara luftes se dyte boterore. Prandaj Shqiptaret te ndare ne krahina, fise, dialekte, fera, sekte,besime, influenca, ideologjira, interesa etj. vazhduan te jene te ndare akoma edhe mbas krijimit te shtetit shqiptar ne nje nivel te atille i cili nuk te lejon te flasesh per ekzistencen e nje kombi, si dicka te pandare. Vetem dhuna komuniste arriti qe t'i bej Shqiptaret brenda Shqiperise, te cdo krahine, te ndjehen si nje komb. Ishte ajo dhune qe e beri Gegun vella me Toskun, Himariotin e beri Shqiptar (kjo nuk do te thote se ishte Grek me perpara), qe beri Dibranin te ndjehet Shqiptar etj. Para diktatures enveriane imuniteti shqiptar ekzistonte vetem tek vjershat e Ndre Mjedes dhe Naim Frasherit! Por poetet Shqiptare ishin shume larg realitetit te perditshem! Biles renja e kesaj diktature solli perseri disa ndarje brenda ne territorin shqiptar, ku disa gruapcione qe me perpara i kishim si "patriote te flakte" papritmas po nxjerrin pretendime te reja.

Konkluzioni im eshte se shteti e ben kombin dhe jo kombi shtetin (shtetin vet e bejne idealistet ose interesaxhite/te privilegjuarit). Kjo gje ndodhi me Greqine, Serbine, Bullgarine etj. ku dhuna solli homogjenizimin. Nese pranon dikush kete konkluzion atehere duhet te biej ndakort se me te vertet kombi shqiptar u zhvillua me vone se te tjeret ne Ballkan sepse historikisht Shqiperia u krijua me vone se shtetet qe siperpermenda. Megjithate ekzistojne edhe kombesira te tjera qe u zhvilluan ose po zhvillohen akoma pas asaj shqiptare ne Ballkan, keta jane Kroatet, Boshnjaket dhe Maqedonsit.


shenim: dy jane burimet e ndjenjes kombetare 1) fuqi shtyetese qe vjen nga brendesia e komunes/shoqerise/shtetit ose 2) trysnia e jashtme. Nacionalizmi grek dhe serb -sic ndodhi me nacionalizmin ne shumicen e vendeve europiane- linden nga nje fuqi e brendeshme kurse ai turk dhe shqiptar linden nga nje trysni e jashtme, nevoja per tu pergjigjur dhe mbijetuar. Keshtu vetvetiu nacionalizmi serb dhe grek ishin sulumuese -dmth. kishin tendenca per shtrirje me te gjere, hapje e identitetit serb ose grek- ne fillim me qellime zaptuese kurse ai shqiptar dhe turk linden si nacionalizma me qellime mbrojtese. Nacionalizmi turk (me Xhonturqet) ne vazhdim u be sulmues kurse ai shqiptar mbeti per shume vjet mbrojtes. Akoma edhe sot nacionalizmi shqiptar ka karakteristika konservuese dmth. nuk kerkon te hapet mbi popullata te tjera megjithate deshira per perfitimin e te drejtave kombetare i ben nacionalistet shqiptare sulmuese/rrezik kundrejt shteteve qe na rethojne.

flm

[Baptist]

Varet cfare nenkupton z. Ficher: 1) nacionalizmin si ide e shfaqur ne territorin kombetar shqiptar, 2) nacionalizmin si ide e perqafuar nga te gjithe shqiptaret apo 3) nacioalizmin me kuptimin e zhvillimit te idese se te gjithe Shqiptaret nje dite u ndjen se kane qellime dhe interesa te perbashketa te cilat i kthyen ata ne nje komb.

perfitimin e te drejtave kombetare i ben nacionalistet shqiptare sulmuese/rrezik kundrejt shteteve qe na rethojne.

Tesh nuk po e thona dot ma mire. A ka lindi ideja (nacionaliste) para, apor ka lind njeriu. Bash Hegeli jua a ka ziline he burrat e dheut. Po i kaloni tan prefesorat e dynjase me gjith teorin e tyne ne maje te gishtanve.

Praj vetem prefensoret e grekit qe ju mesojn, dijn. I mire kollomoqi

[Baptist]

Nacinalisma te 1915
http://cgi.ebay.com/ws/eBayISAPI.dll...966805445&rd=1