Adhurimi - Kapitulli V. Mesha Hyjnore

[Albo]

Dashuri dhe Besë

Përpara se Mesha Hyjnore të vazhdojë më tej, dy kushte duhet të plotësohen nga besnikët. Ato janë shprehjet solemne të dashurisë dhe besës, të cilat janë themelore për jetën e krishterë dhe pa të cilat, nuk mund të ketë vetëblatim dhe Kungim me Perëndinë. Prandaj, në këtë kohë bëhet thirrja nga altari: Le të duam njëri tjetrin, që të rrëfejmë me një mendje... Dhe populli besimtar vazhdon frazën... Atin e Birin edhe Shpirtin e Shenjtë, Trininë e njëqenshme e të pandarë.

Dashuria është themeli i jetës. Kjo është e vërteta themelore e krishtërimit. Pa dashuri nuk mund të ketë jetë, nuk mund të ketë të vërtetë dhe as Kungim me Perëndinë, sepse Perëndia është Dashuri (I Joani 4:8,16). Kështu na mëson Jisu Krishti, që tërë Ligji i Dhiatës së Vjetër dhe Profetët varen në dy urdhrimet e mëdha të dashurisë për Perëndinë dhe për njerëzit dhe ai na ka dhënë edhe "udhëzimin e tij të ri", që nxënësit duhet ta duan njëri-tjetrin "sikundër unë ju kam dashur ju" (Joani 13:34).

Në Meshën Hyjnore, të krishterët thirren vazhdimisht në dashuri. Shprehja e jashtme e kësaj dashurie, në liturgji është puthja e paqes e bërë nga klerikët, e cila në kohët e shkuara bëhej dhe nga besnikët. Pa këtë dashuri Mesha nuk mund të vazhdojë.

Mbas thirrjes së dashurisë, thuhet Simboli i Besimit. Sinjali tradicional për recitimin e Simbolit të Besimit është thirrja: Dyert! Dyert! me urtësi, le të vemë re. Dyert, për të cilat flitet këtu, janë dyert e ndërtesës së Kishës dhe jo dyert e ikonostasit, meqenëse kjo është një thirrje për t'u siguruar se të gjithë katekumenët dhe jo-kungimtarët, janë larguar nga Kisha dhe tani askush nuk mund të hyjë apo të largohet nga Mesha. Arsyeja historike e kësaj thirrje gjatë Meshës Hyjnore nuk është vetëm që të mbahet rregulli në Kishë, por që Simboli i Besimit të thuhej vetëm nga ata, të cilët tashmë e kishin thënë në pagëzim dhe vazhdojnë ta rrëfejnë atë brenda jetës së Kishës.

Recitimi i Simbolit të Besimit në Meshën Hyjnore është njohja zyrtare dhe pranimi e pohimi i Pagëzimit, Mirosjes dhe të qenurit anëtar i Trupit të Krishtit, nga çdo anëtar i Kishës. Recitimi i Simbolit të Besimit është e vetmja pjesë në Meshë, me përjashtim të pohimit të ngjashëm të besimit para Kungimit, ku përdoret veta e parë njëjës Unë. Gjatë gjithë Meshës bashkësia lutet në shumës, Ne. Vetëm këtu çdo person rrëfen për vetveten besimin e tij personal: Unë besoj.

Asnjë person nuk mund të besojë për një tjetër. Secili duhet të besojë për veten e tij. Një person që beson në Perëndinë, Krishtin, në Shpirtin e Shenjtë, në Kishën, Pagëzimin dhe në jetën e përjetshme, shkurt, një person që pohon dhe pranon anëtarësinë në Kishë nëpërmjet Pagëzimit, ai mund të marrë pjesë në Meshën Hyjnore. Një person që nuk mund ta bëjë këtë, nuk mund të marrë pjesë në Meshë. Ai nuk mund të marrë pjesë në të, sepse ky besim është një kërkesë e domosdoshme për anëtarët e Kishës Orthodhokse, që të marrin pjesë në Meshën Hyjnore. Pa këtë besim Mesha nuk mund të vazhdojë më tej. Me të dhe me njohjen zyrtare të tij në thënien e Simbolit të Besimit, veprimi liturgjik vazhdon më tej.

Eshtë zakon, që gjatë thënies së Simbolit të Besimit, kleri tund Ajrin përmbi Dhuratat e Shenjta, duke thënë dhe ai Simbolin e Besimit. Kjo përkundje ishte një akt nderimi ndaj perandorëve tokësorë në periudhën Bizantine. Më vonë, u përdor në Meshë si akt nderimi ndaj "dhuratave" të Mbretit Qiellor në mes të popullit të Tij, të cilat janë Ungjilli dhe dhuratat eukaristike.

[Albo]

Anafora

Tani fillon pjesa e Meshës Hyjnore e cila quhet Anafora, që do të thotë ngritje lart, lartësim. Në këtë kohë, dhuratat e bukës dhe të verës që janë blatuar në altar, ngrihen lart nga altari drejt Perëndisë Atit dhe marrin shenjtërimin hyjnor nga Shpirti i Shenjtë, i cili vjen t'i ndryshojë ato në Trupin dhe Gjakun e Krishtit.

Forma e përgjithshme e Anaforës është rituali paskal i Dhiatës së Vjetër, por tani i përmbushur dhe i përsosur në Dhiatën e Re dhe të përjetshme të Perëndisë me njerëzit, në personin dhe veprën e Jisu Krishtit, Mesias, "Qengjit tonë të Pashkës që është flijuar" (I Korinthianët 4:7; shih gjithashtu Hebrejtë 5:10). Kështu, Anafora fillon:

Le të qëndrojmë mirë, le të qëndrojmë me frikë, le të kemi kujdes, që të blatojmë me paqe theroren e shenjtë.

Populli përgjigjet: Mëshirë paqeje, therore lavdërimi.

Therorja e Shenjtë është Krishti, Biri i Perëndisë, i cili u bë Biri i Njeriut, që të blatojë vetveten tek Ati i tij, për jetën e botës. Në personin e tij, Jisui është blatimi paqësor i përsosur, i cili është i vetmi që sjell mëshirën pajtuese të Perëndisë. Ky është padyshim kuptimi i shprehjes mëshirë paqeje, i cili ka qenë për vite një burim ngatërrese për njerëzit e të gjitha gjuhëve liturgjike.

Për më tepër, për të qenë blatimi paqësor i përsosur, Jisui është, gjithashtu, e vetmja therore lavdërimi e përshtatshme dhe e mjaftueshme që njerëzit mund t'i blatojnë Perëndisë. Nuk ka ndonjë gjë tjetër tek njerezit, që mund të krahasohet me hijshmërinë e Perëndisë. Nuk ka asgjë tjetër me të cilën njerëzit denjësisht mund të lavdërojnë e falenderojnë Krijuesin. Kështu do të ishte edhe sikur njerëzit të mos ishin mëkatarë. Prandaj, vetë Perëndia i pajisi njerëzit me theroren e lavdërimit më të përkryer. Biri i Perëndisë u bë vërtetësisht njerëzor, që personat njerëzorë të mund të kenë një prej natyrës së tyre plotësisht të përshtatshëm për hyjshmërinë dhe hirshmërinë e Perëndisë. Dhe ky është Krishti, therorja e lavdërimit.

Kështu, tek Krishti çdo gjë është e mbaruar dhe e përmbushur. Në të është përmbushur tërë sistemi flijimor i Dhiatës së Vjetër, i cili është në vetvete imazhi i përpjekjes universale të njerëzimit për t'u denjësuar tek Perëndia. Tërë blatimet e mundshme janë trupëzuar dhe përkryer në blatimin e Krishtit në kryq. Ai është blatimi për paqen, pajtimin dhe faljen. Ai është therorja për lutjen, falenderimin dhe lavdërimin. Në të janë falur tërë mëkatet e fajet e njerëzimit. Në të janë përmbushur tërë aspiratat pozitive të njerëzimit. Në të dhe vetëm në të janë prurë në një Kungim të Shenjtë të tëra rrugët e njerëzimit për tek Perëndia dhe të Perëndisë tek njerëzimi. Vetëm nëpërmjet tij, njerëzit kanë hyrje tek Ati nëpër një Frymë të vetme (Efesianët 2:18; Gjithashtu Joani 14, II Korinthianët 5, Kolosianët 1).

Tani kremtuesi i adresohet popullit me bekimin Trinisor të Apostull Pavlit (II Korinthianët 13:14). Kjo është një përshëndetje e krishterë më e përpunuar se sa thjesht Paqe (Shalom) e Dhiatës së Vjetër:

Hiri i Zotit tonë Jisu Krisht dhe dashuria e Perëndisë Atit dhe Kungimi i Shpirtit të Shenjtë, qoftë me ju të gjithë.

Dhe populli përgjigjet: Dhe në shpirtin tënd.

Hiri i Krishtit vjen në fillim. Në këtë hir përmbahet plotësia e dashurisë së Perëndisë dhe Kungimi (bashkëpërjetimi, pjesëmarrja), i Shpirtit të Shenjtë. Kremtuesi ia afron tërë këtë derdhje të bollshme të jetës së brendshme të Shën Trinisë Popullit të Perëndisë. Dhe ata i përgjigjen me lutjen që kjo "plotësi e Perëndisë" të jetë gjithashtu dhe me shpirtin e tij.

Dialogu eukaristik vazhdon:

Le t'i ngremë lart zemrat!
I kemi te Zoti!

Le ta falenderojmë Zotin!
I ka hie dhe është e drejtë.

Kur njerëzit në Krishtin, i ngrenë lart dhuratat eukaristike, ata ngrenë lart gjithashtu zemrat e tyre. Në Shkrimin e Shenjtë zemra e njeriut qëndron për tërë qenien dhe jetën e tij. Kështu, në Anafora, siç edhe Apostull Pavli thotë, tërë njeriu është ngritur lart në atë mbretëri, ku Krishti tashmë rri në të djathtën e Perëndisë.

Nëse ju jeni ngjallur me Krishtin, kërkoni ato që janë lart, ku Krishti rri në të djathtë të Perëndisë. Kini ndër mend gjërat që janë lart, jo ato që janë mbi tokë, sepse ju keni vdekur dhe jeta juaj është fshehur bashkë me Krishtin në Perëndinë (Kolosianët 3:1-3).

Mënyra për të ngritur lart veten tek Perëndia është nëpërmjet falenderimit. Fjala eukaristi në
greqisht do të thotë falenderim. Mesha Hyjnore eukaristike është kryesisht veprimi i ngritjes lart të zemrave dhe falenderimit të Perëndisë, për gjithçka që ka bërë për njeriun dhe botën, në Krishtin dhe në Shpirtin e Shenjtë: krijimin, shpëtimin dhe lavdërimin e përjetshëm.

Mëkati fillestar i njeriut, burimi i të gjitha halleve të tij, prishjes dhe vdekjes, është dështimi i tij për të falenderuar Perëndinë. Restaurimi i Kungimit me Perëndinë dhe me tërë krijimin në Të, bëhet nëpërmjet falenderimit në Krishtin. Jisui është i vetmi njeri, me të vërtetë mirënjohës, i përunjur dhe i bindur tek Perëndia. Në të, si në të vetmin Bir të Dashur të Perëndisë dhe në vetmin Adam të përsosur, të gjithë njerëzit mund të ngrenë lart zemrat dhe të falenderojnë Zotin:

"Sepse... një i vetëm është ndërmjetësi ndërmjet Perëndisë dhe njerëzve, Njeriu Krisht Jisu, që dha veten si pagim për të gjithë... (I Timotheu 2:5-6).

Mbas ngritjes lart të zemrave dhe falenderimit ndaj Perëndisë, prifti thotë lutjen e Anaforës së shenjtë:

Të ka hije dhe është e drejtë të të himnojmë, të të bekojmë, të të falenderojmë, të të falemi në çdo vend të zotërimit tënd. Se ti je Perëndi, që s'mund të të shprehim, që s'mund të të kuptojmë; qe je i padukshëm, që s'të arrin mendja jonë, që je gjithnjë, që je i njëjti. Ti dhe Biri yt i vetëmlindur dhe Shpirti yt i Shenjtë. Ti nga e mosqena në të qenët na solle; dhe kur ramë na ngrite përsëri; dhe nuk pushove së bëri çdo gjë, gjersa na shpure lart në qiell dhe na fale mbretërinë tënde të ardhshme. Për të gjitha këto të falenderojmë Ty dhe Birin tënd të vetëmlindur dhe Shpirtin tënd të Shenjtë, për të gjitha ato që dimë dhe ato që s'dimë, për mirëbërësitë e dukshme dhe të padukshme që na janë bërë. Të falenderojmë dhe për këtë meshë, që denjove t'a pranosh nga duart tona, ndonëse qëndrojnë pranë teje mijëra kryeengjëj dhe dhjetëra mijëra engjëj, keruvimet dhe serafimet me gjashtë krahë, me shumë sy, që qëndrojnë në erë, që fluturojnë, duke kënduar himnin triumfal, duke britur, duke thirrur dhe duke thënë:

Shenjt, Shenjt, Shenjt, Zoti Sabaoth, qielli e dheu janë plot me lavdinë tënde: Hosana Ti më të lartat. I bekuar është ai që vjen në emrin e Zotit. Hosana Ti në më të lartat!

Në këtë pikë të Meshës Hyjnore, falenderimi i njeriut ndaj Perëndisë Atit, për gjithçka që ai ka bërë në Krishtin dhe Frymën, arrin kulmin e tij. Njeriu në Perëndinë i kujton të gjitha gjërat dhe është mirënjohës ndaj Perëndisë. Përkujtimi dhe falenderimi i tij e çon atë në praninë e Mbretërisë, tek Froni i Atit, duke kënduar Himnin Trishenjtor së bashku me koret e engjëjve (Isaia 6:1-5).

Nëpërmjet Krishtit dhe Shpirtit të Shenjtë, njeriu i besës transportohet në frymë, për të qenë me Zotin e tij. Kufizimet e kësaj jete janë lënë mbrapa nëpërmjet përkujtimit mirënjohës të Krishtit dhe të shpëtimit të kryer nga ai. Kështu, lutja eukaristike vazhdon duke e përqëndruar tërë vëmendjen në atë Njeri dhe në atë natë, në të cilën Biri Hyjnor dha vetveten si ushqim për besnikët, duke e blatuar vetveten si therore për jetën e botës.

Edhe ne, o Zot njeridashës, bashkë me këto fuqi të lumura, thërresim e themi: I shenjtë dhe i terëshenjtë je, Ti dhe Biri yt i vetëmlindur dhe Shpirti yt i Shenjtë. I shenjtë dhe i tërëshenjtë je dhe madhështore është lavdia jote; Ti që e deshe botën tënde, aq sa edhe Birin tënd të vetëmlindur e dhe, që çdo njeri që beson tek ai të mos humbasë po të këtë jetë të amëshuar; i cili erdhi dhe plotësoi gjithë misionin hyjnor për ne, natën që dorëzohej ose më mirë dorëzonte veten e Tij për jetën e botës, si mori bukën në duart e Tij të shenjta, të pacënuara dhe të papërlyera, si falenderoi dhe e bekoi, e shenjtëroi, e theu dhe ua dha nxënësve dhe Apostujve të Tij të shenjtë, duke thënë:

Merrni, hani, ky është trupi im, që thyhet për juve për ndjesën e mëkateve. Amin.

Gjithashtu dhe potirin pas darkës, duke thënë:

Pini prej këtij të gjithë, ky është Gjaku im i Dhiatës së Re, që derdhet për juve dhe për shumë, për ndjesen e mëkateve. Amin.

Duke kujtuar, pra, këtë porosi shpëtimtare dhe gjithë sa janë bërë për ne, kryqin, varrin, ngjalljen e triditshme, të ngjiturit në qiejt, të ndenjurit në të djathtë, ardhjen e dytë të lavdëruar.

Të tuat nga të tuat, Ty të blatojmë nga të gjitha dhe për të gjitha!

Ndërsa kremtuesi intonon fjalët e fundit, të cilat shpallin se gjithçka që është blatuar tek Ati është e tija - sepse çdo krijesë dhe tërë krijimi janë të Tij, së bashku me Birin e Tij të Dashur dhe me Shpirtin e Shenjtë, të cilët janë të pakrijuar dhe hyjnorë - dhuratat eukaristike janë ngritur dhe lartësuar drejt qiejve. Kjo është shenjë që besnikët janë lartësuar së bashku me Zotin e tyre në Mbretërinë e Perëndisë.

Sepse, Krishti nuk hyri në shenjtërore të bëra me dorë... por në vetë qiellin, për të dalë tani përpara Perendise për ne... ne jemi shenjtëruar nëpërmjet blatimit të trupit të Jisu Krishtit, që u bë një herë e për të gjithë... sepse kur Krishti dha për gjithnjë një flijim të vetëm për mëkatet, ndenji në të djathtë të Perëndisë... sepse me një blatim të vetëm, ai i bëri të përsosur përgjithnjë, ata që shenjtërohen (Hebrejtë 9:24; 10: 10-14).

Tani, qiejtë e dheu janë përzier në një dhe janë mbushur me lavdinë e Perëndisë. Kohët e kaluara dhe ato të ardhshme janë bashkuar në një. Nata, darka, kryqi, varri, ngjallja, ngjitja, mbretëria e ardhshme... të gjitha janë të shkrira së bashku në momentin eukaristik të Meshës Hyjnore. Njeriu është me Perëndinë në një Kungim Hyjnor që nuk është "i kësaj bote". Tërë kufijtë e kohës dhe të hapësirës janë thyer. Muret e ndarjes janë shembur krejtësisht. Mëkatet e njeriut janë falur në Krishtin, janë larë papastërtitë e tij dhe është shëruar prishja e tij. Natyra e tij e vdekshme është restauruar në përjetësinë me Perëndinë dhe njerishmëria e tij e krijuar, është mbushur me Hyjnishmërinë e Pakrijuar të Trinisë së Tërëshenjtë. Tani ka mbetur vetëm të vuloset ky veprim me thirrjen e Shpirtit të Perëndisë.

[Albo]

Epiklisis (Thirrja e Shpirtit të Shenjtë)

Mbas ngritjes lart të dhuratave eukaristike tek Ati, kremtuesi i Meshës Hyjnore lutet që Shpirti i Shenjtë të zbresë mbi ato dhe mbi gjithë popullin dhe të ndryshojë (ose siç thuhet në Meshën e Shën Vasilit të tregojë) bukën dhe verën e blatuar në kujtim të Krishtit, në Trupin dhe Gjakun e Zotit.

Lutja për zbritjen e Shpirtit të Shenjtë është konsideruar nga Kisha Orthodhokse si një pjesë themelore e Meshës Hyjnore. Ajo është quajtur thirrja (greqisht epiklisis, që do të thotë të thërrasësh mbi_diçka).

Kisha Orthodhokse beson, siç edhe lutet, që Shpirti i Shenjtë është gjithmonë "kudo dhe i mbush të gjitha". Thirrja e Shpirtit Shenjtë në Meshën Hyjnore është pohimi solemn që gjithçka në jetë, e cila është pozitive dhe e mirë, është kryer nga Shpirti i Perëndisë. Krijimi, shpëtimi, lavdërimi i përjetshëm; tërë vepra e Perëndisë në bërjen dhe shpëtimin e botës, është kryer me anë të fuqisë së Shpirtit të Shenjtë. Ai zbriti e banoi në Jisuin duke e bërë atë Krisht. Me anë të tij, Krishti u mishërua nga Virgjëresha Mari. Ai e udhëhoqi Krishtin në kryq si një Therore e pafajshme dhe e ngjalli së vdekurish si një Fitimtar triumfues.

Ai garanton banimin e Perëndisë tek njerëzit në Kungimin e Shenjtë të Kishës dhe në jetën e Mbretërisë së ardhshme.

Të blatojmë këtë therore shpirtërore e të pagjakshme dhe lypim prej Teje, të lutemi e të përulemi; dërgo Shpirtin tënd të Shenjtë mbi ne dhe mbi këto Dhurata që ndodhen përpara.
Dhe bëjë këtë Bukë, Trup të çmuar të Krishtit tënd.
Dhe atë që është në këtë Potir, bëje Gjak të çmuar të Krishtit tënd.
Duke i ndryshuar me anën e Shpirtit tënd të Shenjtë.
Që të bëhen për ata që kungohen, gatishmëri shpirti, ndjesë mëkatesh, Kungim i Shpirtit tënd të Shenjtë, përmbushje të mbretërisë së qiejve, paraqitje pa ndrojtje përpara Teje, jo për gjykim a për dënim.

[Albo]

Përkujtimet

Kungata e Hyjnuar blatohet në kujtim të Krishtit. "Bëjeni këtë për kujtimin tim." Duke përkujtuar Krishtin dhe duke i blatuar të gjitha gjërat tek Perëndia, në dhe nëpërmjet tij, Kisha është e mbushur me praninë e Shpirtit të Shenjtë. Në Meshën Hyjnore Shpirti i Shenjtë zbret "mbi ne dhe mbi dhuratat e blatuara". Gjithçka mbushet me Mbretërinë e Perëndisë. Në Mbretërinë e Perëndisë asgjë nuk harrohet. Gjithçka kujtohet dhe bëhet e gjallë. Kështu, në këtë moment të Meshës Hyjnore besnikët duke kujtuar Krishtin, përkujtojnë të gjithë njerëzit dhe të gjitha gjërat në të, veçanërisht nënën e Krishtit, Hyjlindësen e Shenjtë, si dhe të gjithë shenjtorët.

Eshtë e rëndësishme të theksohet këtu, që, meqenëse Mesha Hyjnore është prania dhe fuqia reale e ngjarjes shpëtimtare unike të Krishtit për popullin e tij, në tërë aspektet dhe elementet e shumta të saj, ajo blatohet gjithmonë për të gjithë ata të cilët kanë nevojë për të shpëtuar. Kështu, therorja liturgjike blatohet për Marinë dhe tërë shenjtorët, si dhe për tërë Kishën dhe tërë universin e krijimit të Perëndisë.

Gjithashtu, po të blatojmë këtë therore shpirtërore edhe për ata që janë prehur me besë, stërgjyshërit, etërit, patrikët, profetët, apostujt, predikuesit, ungjillëzuesit, martirët, konfesorët, asketët dhe për çdo shpirt të drejtë që ka ndruar jetë me besë.

Veçan për të Tërëshenjtën, të pacënuarën, të përmbibekuarën, të lavdëruarën, Zonjën tonë Hyjlindëse dhe gjithmonë Virgjërën Mari.

Ndërsa kori këndon një himn për Hyjlindësen, i cili ndryshon gjatë vitit kishtar, sipas kremtimeve të ndryshme, kremtuesi temjanis dhuratat e shenjtëruara dhe vazhdon t'i kërkojë Perëndisë të kujtojë Shën Joan Pagëzorin, shenjtin e ditës, besnikët e parafjetur, tërë Kishën dhe tërë botën. Pastaj kujtohet peshkopi i Kishës dhe populli i përfundon përkujtimet me fjalët: Dhe të gjithë e të gjitha.

Pastaj vazhdohet me lutje për qytetin, vendin, udhëtonjësit, vuajtësit, robërit, bamirësit e Kishës, për ata "që kujtojnë të varfërit" dhe për tërë popullin. Gjithashtu, në këtë pikë të Meshës mund të kujtohen me emër personat që kanë nevojë për mëshirë të veçantë nga Perëndia.

Në Meshën e Shën Vasilit, e cila në përgjithësi është më e gjatë dhe më e detajuar se kjo e Shën Joan Gojartit, përkujtimet janë shumë specifike dhe të shumta.

Eshtë e nevojshme të kujtojmë përsëri, që përkujtimi në Kishën Orthodhokse dhe në veçanti kujtimi i Perëndisë dhe prej Perëndisë, ka një kuptim të veçantë. Sipas besimit orthodhoks, shprehur dhe zbuluar në Shkrimin e Shenjtë dhe në Meshë, kujtimi hyjnor, do të thotë lavdi dhe jetë, ndërsa harresa hyjnore do të thotë prishje e vdekje. Në Krishtin, Perëndia kujton njeriun dhe botën e tij.

Duke kujtuar Krishtin, njeriu kujton Perëndinë dhe Mbretërinë e Tij. Kështu, përkujtimet në Meshën Hyjnore janë në vetvete një formë e Kungimit të gjallë ndërmjet qiellit dhe tokës.

[Albo]

Ati Ynë

Mbas përkujtimeve, populli i lutet Perëndisë që t'i lejojë ata ta adhurojnë atë "me një gojë dhe me një zemër". Pastaj, prifti bekon popullin që të jenë me të "mëshirat e Perëndisë së Madhe dhe Shpëtimtarit Jisu Krisht"; dhe "mbasi kujtuam gjithë shenjtorët" thuhet një litani, në të cilën i kërkohet Perëndisë që t'i marrë dhuratat eukaristike "në altarin e tij qiellor" dhe "të na dërgojë si shpërblim hirin e tij hyjnor dhe dhuratën e Shpirtit të Shenjtë."

Duke e mbaruar litaninë me lutjen për "bashkimin e besës dhe Kungimin e Shpirtit të Shenjtë", besnikët ia parashtrojnë jetët e tyre Krishtit, duke i kërkuar që "pa ndrojtje dhe pa dënim të guxojmë të theresim Atë, Ty Perëndinë qiellor e të themi: "Ati ynë që je në qiejt..."

Në Dhiatën e Vjetër, Populli i Perëndisë nuk guxonte t'i drejtohej Perëndisë në lutje me emrin intim Atë. Vetëm në Krishtin dhe për shkak të Krishtit njeriu mund ta ketë këtë guxim. Vetëm të krishterët mund ta përdorin me vend Lutjen Zotërore, e cila iu mësua atyre nga Biri i Perëndisë. Vetëm ata që kanë vdekur dhe janë ngjallur me Krishtin në Pagëzim dhe kanë marrë fuqinë të bëhen bij të Perëndisë, me anë të Shpirtit të Shenjtë në Mirosje, janë të aftë t'i afrohen Perëndisë së Gjithpushtetshëm si Atit të tyre (Joani 1:12; Mattheu 6:9; Romanët 8:14; Galatianët 4:4).

Në Kishën e vjetër, Lutja Zotërore u mësohej njerëzve vetëm mbasi ata ishin bërë anëtarë të Kishës nëpërmjet pagëzimit dhe mirosjes. Pikërisht, para marrjes së Kungatës së Shenjtë "për faljen e mëkateve, Kungimin e Shpirtit të Shenjtë dhe për trashëgimin e Mbretërisë së qiejve", besnikët, të cilët janë bërë bijtë e Perëndisë në Krishtin dhe në Shpirtin, ushtrojnë dhuratën e tyre të birërisë në Shpëtimtarin. Ata guxojnë t'i luten Perëndisë si Atit të tyre.

[Albo]

Kungimi

Mbas lutjes Ati ynë, bijtë e Perëndisë marrin Kungatën e Shenjtë. Kremtuesi i jep paqen e Krishtit popullit dhe me kryet e ulura luten së bashku, që të jenë të denjë të marrin pjesë në Kungatën e Shenjtë. Kremtuesi lutet që Vetë Krishti të denjojë të na japë Trupin dhe Gjakun e Tij.

Vër re, o Zot Jisu Krisht, Perëndia ynë, nga banesa jote e shenjtë dhe nga froni i lavdisë së mbretërisë sate dhe eja të na shenjtërosh, Ti që rri lart bashkë me Atin dhe që je këtu padukurisht bashkë me ne. Dhe me dorën tënde të fuqishme denjo të na japësh Trupin tënd të pacënuar dhe Gjakun tënd të çmuar dhe me anën tonë gjithë popullit.

Pastaj, Qengji i Shenjtëruar ngrihet me thirjen: Të shenjtat, të shenjtëve. Populli përgjigjet: Një është Shenjt, një është Zot, Jisu Krishti, për lavdi të Perëndisë Atit. Amin. Prifti e copëton Qengjin në katër pjesë, sipas mënyrës që ishte prerë në Proskomidhi. Një pjesë e bukës së shenjtëruar (IS) vendoset në Potir së bashku me një kupë uji të nxehtë që simbolizon karakterin e gjallë të Krishtit të Ngjallur, trupi dhe shpirti i të cilit janë bashkuar dhe mbushur me Shpirtin e Shenjtë, në jetën e lavdëruar të Mbretërisë së Perëndisë.

Pastaj kleri merr Kungatën nga buka (XC) dhe pi verë prej Potirit të shenjtë. Ndërsa kleri po merr Kungimin, populli këndon disa vargje Kungimore të veçanta, të cilat ndryshojnë sipas kremtimit. Ata mund të këndojnë edhe himne dhe tropare të tjerë, sipas kremtimeve dhe sidomos kur Kungimi i klerikëve zgjat shumë.

Besnikët e marrin Kungatën e Shenjtë në një lugë të posaçme. Atyre iu jepet buka e shenjtëruar (NIKA) dhe vera e shenjtëruar. Kungimi i besnikëve bëhet gjithmonë nga dhuratat e blatuara dhe të shenjtëruara të asaj Meshe të Shenjtë. Kungata e Shenjtë nuk merret kurrë nga ndonjë "rezervë." Siç e kemi përmendur, të gjithë ata që janë anëtarë të Kishës nëpërmjet mistereve të Pagëzimit dhe të Mirosjes, duke përfshirë dhe foshnjet, mund të marrin pjesë në Kungatën e Shenjtë.

Gjatë marrjes së Kungimit populli këndon: Në darkën tënde mistike, o Bir i Perëndisë merrmë sot pjesëtar... Kurse gjatë periudhës së Pashkës këndojnë: Kungoni Trupin e Krishtit, shijoni prej burimit të pavdekshëm. Aliluia. Në përgjithësi, më përpara se të merret Kungimi, thuhet lutja e mëposhtme nga të gjithë. Ky është akti personal i besës së secilit ndaj Krishtit dhe ndaj Mistereve të Shenjta të Kishës së tij.

Besoj, o Zot dhe pohoj se Ti je me të vërtetë Krishti, i Biri i Perëndisë së gjallë, që erdhe në botë të shpëtosh mëkatarët, nga të cilët i pari jam unë (Shih I Timotheu 1:15).

Gjithashtu, besoj se ky është vetë Trupi yt i pacënuar dhe ky është vetë Gjaku yt i çmuar. Të lutem pra, mëshiromë dhe falmi fajet...

Dhe bëmë të denjë që të marr pjesë pa dënim në Misteret e tua të pacënuara, për ndjesën e mëkateve dhe për jetën e amëshuar.

Në darkën tënde mistike, o Bir i Perëndisë, merrmë sot pjesëtar; se nuk do t'ua them armiqve të tu misterin; nuk do të jap të puthur si Juda; por duke të pohuar si kusari thërres: kujtomë, o Zot, në mbretërinë tënde.

O Zot, njeridashës, Zoti Jisu Krisht, Perëndia im, të mos jenë për dënimin tim këto të shenjtat mbasi jam i padenjë, por për pastrim dhe shenjtërim të shpirtit dhe trupit dhe për sigurim të jetës dhe mbretërisë së ardhshme.

[Albo]

Falenderimi

Mbas Kungimit të popullit, prifti i bekon ata me fjalët: O Zot, shpëto popullin tënd e beko trashëgimin tënd. Populli përgjigjet duke kënduar.

Pamë dritën e vërtetë, morëm frymën qiellore, gjetëm besën e vërtetë, duke iu falur Trinisë së pandarë, se ajo na shpëtoi.

Pastaj, prifti i bekon ata me Potirin, në të cilin ndodhen akoma dhuratat e pamarra, të cilat i çon në Proskomidhi, ku dhiaku ose prifti më i ri mbaron gjithçka që ka mbetur në potir.

Pastaj thuhet një litani falenderimi ndaj Zotit, i cili e ka bekuar popullin e tij të marrë pjesë në "misteret e pavdekshme dhe qiellore." Lutjet, gjithashtu, i kërkojnë Perëndisë, që t'ia ruajë tërë ditën "të përsosur, të shenjtë, me paqe dhe të pamëkatshme", që nëpërmjet marrjes së Kungatës së Shenjtë Perëndia të "na tregojë rrugën e drejtë, të na forcojë ne të gjithëve me frikën e tij, të na ruajë jetën, të na sigurojë hapat..."

Lutjet dhe këngët që pasojnë Kungatën e Shenjtë në Meshën Hyjnore, si çdo pjesë tjetër e shërbesës së shenjtë, presupozojnë që të gjithë anëtarët e Kishës janë pjesëmarrës në misterin eukaristik dhe po marrin dhuratat e Trupit dhe Gjakut të Krishtit. Blatimi, Anafora, Epiklisis, Përkujtimet, Ati ynë dhe vetë Kungimi, pohojnë pjesëmarrjen aktive të të gjithë besnikëve.

Kështu pra, prej teksteve të Meshës Hyjnore, është e qartë se marrja e Kungatës Hyjnore nga ana e popullit, është një pjesë normale dhe e rregullt e liturgjisë dhe e jetës së krishterë. Kungimi nuk është rezervuar vetëm për ditë apo periudha të veçanta, por duhet të bëhet plot lutje e kujdes në çdo kohë kur kremtohet Mesha Hyjnore.

Mund të ndodhë gjithashtu, që jo të gjithë anëtarët janë përgatitur të marrin Kungatën Hyjnore. Madje është e arsyeshme që kjo do të ndodhë shpesh, duke pasur parasysh kushtet e tanishme të jetës dhe numrin e madh të njerëzve që janë të krishterë vetëm nga emri. Megjithatë, duhet thënë me forcë dhe pa asnjë dyshim e rezervim, se lutjet, himnet dhe veprimet e Meshës Hyjnore të Kishës Orthodhokse, presupozojnë pjesëmarrjen e rregullt të të gjithë të krishterëve orthodhoksë në Kungimin e Shenjtë; dhe mosmarrja pjesë e besnikëve në Misteret e Shenjta të Krishtit, do të thotë ta zhveshësh Meshën Hyjnore nga qëllimi dhe kuptimi i saj themelor.

[Albo]

Bekimi dhe Përlëshimi

Mbas falenderimit të Perëndisë për dhuratën e Kungatës së Shenjtë, kremtuesi i thotë popullit: Me paqe le të shkojmë. Ata i përgjigjen me fja-lët: Në emrin e Zotit.

Prifti del tek Dera e Bukur dhe para ikonës së Krishtit thotë lutjen e fundit, që quhet lutja e amvonës, në të cilën prifti i kërkon Perëndisë bekimin dhe paqen për të gjithë popullin e tij, Kishën dhe botën. Në këtë lutje besimtarët pohojnë gjithashtu, së bashku me Apostullin Jakov "Se çdo dhënie e mirë dhe çdo dhuratë e përsosur, zbret që lartazi prej teje, Atit të dritave" (Jakov 1:17). Mbas kësaj lutjeje, e cila i jep Perëndisë "lavdi, falenderim dhe adhurim", populli këndon tre herë: Emri i Zotit qoftë i bekuar, që tani e gjer më jetët.

Në këtë pikë, prifti normalisht bën lajmërimet e ndryshme, përshëndet popullin dhe i jep bekimin e tij personal. Bekimi përfundimtar i Meshës Hyjnore thuhet mbas thirrjes së lavdisë së Krishtit si "Perëndia jonë dhe shpresa jonë".

Bekimi përfundimtar liturgjik, është bekimi i Krishtit. Në Ditën e Zotit (e Diela) bekimi fillon gjithmonë me referimin për ngjalljen e tij së vdekurish. Në ditë të tjera, referimi mund të jetë në disa aspekte shpëtimtare të veprës dhe personit të Zotit. Në këtë bekim përfundimtar, thirret mbi popullin mëshira dhe shpëtimi i Krishtit, Zotit Njeridashës, me ndërmjetimet e Hyjlindëses dhe gjithmonë Virgjëreshës Mari dhe me lutjet e gjithë shenjtorëve të ditës, të shenjtit, Meshën e së cilit kremtojmë, shenjtin e Kishës dhe sidomos shenjtët e nderuar nga Kisha lokale.

Mbas bekimit përfundimtar popullit i ndahen pjesët e bukës, nga të cilat u morrën dhuratat eukaristike në fillim të Meshës. Kjo bukë quhet naforë ose Antidhoron, që do të thotë "në vend të dhuratës," meqenëse fillimisht jepej tek ata që nuk kishin marrë Kungatën. Sot i jepet të gjithëve.

Përlëshimi në Meshën Hyjnore është një akt liturgjik dhe misteror, siç është dhe akti fillestar i mbledhjes së popullit në Kishë. Ky është hapi përfundimtar i tërë lëvizjes së liturgjisë. Në përlëshimin prej mbledhjes liturgjike, Populli i Perëndisë urdhërohet të shkojë me paqe në botë, për të dhënë dëshmi për Mbretërinë e Perëndisë, në të cilën ata ishin pjesëmarrës në liturgjinë e Kishës. Ata janë urdhëruar që të marrin gjithçka që ata kanë parë, dëgjuar dhe përjetuar brenda Kishës dhe ta bëjnë atë të gjallë në personat e tyre brenda jetës së botës. Vetëm në këtë mënyrë, prania e fuqia e Mbretërisë së Perëndisë, e cila nuk është e "kësaj bote", mund të shtrihet jashtë Kishës dhe në jetët e njerëzve.

Ata që kanë parë Dritën e Vërtetë, që kanë marrë Frymën Qiellore, që kanë gjetur Besën e Vërtetë në liturgjinë e Kishës; ata që kanë marrë misteret e shenjta, hyjnore, të pavdekshme dhe jetëbërëse të Krishtit, bëhen të aftë të bëjnë lëçitjen dhe të japin dëshminë, që u bë dhe u dha nga apostujt dhe nga të gjithë të krishterët e vërtetë, të çdo kohe dhe çdo brezi. Kjo është arsyeja që ekziston Kisha e Perëndisë dhe Mesha Hyjnore.