Besimi Orthodhoks

[Albo]

HYRJE

Çfarë është Kisha Orthodhokse?

Kisha Orthodhokse është Kisha e themeluar nga Jisu Krishti, përshkruar në gjithë Dhiatën e Re. Të gjitha kishat dhe sektet e tjerë të krishterë mund ta gjejnë zanafillën e tyre historike tek Ajo.

"Othodhoksi" fjalë për fjalë do të thotë "doktrinë e drejtë" ose "adhurim i drejtë" dhe vjen nga fjalët greke orthos - "i drejtë" dhe dhoksa -"doktrinë" ose "adhurim". Shtimi i doktrinave të gabuara dhe i ndarjeve ne kohën e hershme kristiane, ishte kërcënues për errësimin e identitetit dhe të pastërtisë së Kishës, si pasojë termit "orthodhoks" filloi të përdorej në mënyrë të llogjikshme brenda kishës. Kisha Orthodhokse ruan me kujdes të vërtetën nga të gjitha gabimet dhe skizmat për të mbrojtur grigjën e saj dhe për ti dhënë lavdi Zotit Krisht, trupi i të Cilit është Kisha vetë.

Një numër shumë i madh grupimesh fetare, sot shpallin se janë pasardhësit e Kishës së hershme. Duhet një etalon matës i së vërtetës me të cilin mund të krahasohen ato çfarë besonte Kisha e origjinës, me ato çka këto grupe shpallin se besojnë. Sigurisht ne të gjithëve na është dhënë e drejta nga Perëndia të besojmë çfarë të duam dhe të marrim pjesë në grupimin fetar që duam, por gjithashtu është mirë të njihemi me të gjitha alternativat përpara se të bëjmë zgjedhjen tonë përfundintare.

Shpresojmë qe ky material hyrës ta informojë sadopak lexuesin për Krishtërimin e apostujve të Jisu Krishtit. Ky është etaloni matës i së vërtetës me të cilin duhet të maten zgjedhjet tona përsa i përket Krishtërimit.

[Albo]

ÇFARE BESOJNE TË KRISHTERËT ORTHODHOKSË

Perëndia At është koka e Trinisë së Shënjtë. Shkrimet e zbulojnë Perendine, që është një në tre persona - Ati, Biri dhe Shpirti i Shenjtë — që ndajnë me njëri-tjetrin natyrën e vetme hyjnore. Biri ka lindur prej Atit përpara gjithë shekujve dhe përpara gjithe kohërave (Psalmi 2:7; II Korintasve 11 :31) Edhe Shpirti i Shenjte buron përjetësisht nga Ati (Joani 15:26). Nëpërmjet Jisu Krishtit dhe në Shpirtin e Shenjtë ne arrijmë në njohjen e Atit (Mateu 11:27). Perëndia At i krijoi të gjitha nëpëmjet Birit në Shpirtin e Shenjtë (Gjeneza 1-2; Joani 1:3; Jobi 33: 4), dhe ne jemi thirrur ta adhurojmë Atë (Joani 4:23). Ati na deshi dhe dërgoi Birin e Tij për të na dhënë jetën e përjetëshme (Joani 3:16).

Jisu Krishti është personi i dytë i Trinisë, përjetësisht i lindur prej Atit. Ai u be njeri, kështu që Ai është Perëndi i plotë dhe njeri i plotë. Ardhja e Tij në botë u paratha nga profetët e Dhiatës së Vjetër. Meqënëse Jisu Krishti është zemra e Krishtërimit, Kisha Orthodhokse i ka dhënë më shumë rëndësi njohjes së Tij sesa njohjes të ndonjë njeriu apo gjëje tjetër.

Ne Simbolin e Besës, të krishterët orthodhoksë rregullisht pohojnë besimin historik në lidhje me Jisuin kur ata thonë. Besoj... në një Zot, Jisu Krishtin, Birin e Perëndisë, të vetëmlindurin, që lindi prej Atit para gjithë shekujve. Dritë prej drite, Perëndi të vërtetë prej Perëndie të vërtetë, të lindur, jo të bërë, që ka të qenët një me Atin, me anën e të cilit u bënë të gjitha. Që për ne njerëzit dhe për shpëtimin tonë zbriti prej qiejve dhe u trupëzua prej Shpirtit të Shenjtë dhe Virgjëreshës Mari dhe u bë njeri. Dhe u kryqëzua për ne në kohën e Pontit Pilat dhe pësoi e u varros. Dhe u ngjall të tretën ditë sipas Shkrimeve. Dhe u ngjit në të djathtë të Atit. Dhe do të vijë përsëri me lavdi të gjykojë të gjallët e të vdekurit, mbretëria e të cilit nuk do të ketë mbarim".

Shpirti i Shenjtë është një nga Personat e Trinisë dhe është, i një esence me Atin. Të krishterët orthodhoksë vazhdimisht pohojnë: Besoj... në Shpirtin e Shenjtë, Zot, Jetëbërës, që buron prej Atit, që adhurohet e lavdërohet bashkë me Atin e me Birin, që foli me anën e profetëve. Ai është quajtur "premtimi i Atit" (Veprat 1:4), dhënë si dhuratë nga Krishti për Kishën, për ta forcuar Atë në shërbimin ndaj Perëndisë (Veprat 1:8), për të vendosur dashurinë e Perëndisë në zemrat tona (Romakëve 5:5), dhe për të na dhënë dhurata shpirtërore (I Korintasve 12:7-13), virtute për jetën (Galatasve 5:22,23) dhe dëshminë e krishterë. Të krishterët orthodhoksë besojnë premtimin biblik se Shpirti i Shenjtë jepet gjatë Krezmimit (Mirosjes) në Pagëzim,(Veprat 2:38). Ne duhet të rritemi shpirtërisht në jetimin me Shpirtin e Shenjtë gjatë gjithë jetës sonë.

[Albo]

Trupëzimi i referohet ardhjes së Krishtit me trup. Biri i perjetshëm i Perëndisë At mori mbi vete një natyrë të plotë njerëzore nga Virgjëresha Mari. Ai ishte (dhe është) një Person hyjnor, duke pasur plotësisht prej Perëndisë Atë tërësinë e natyrës hyjnore, dhe një person njerëzor në ardhjen e Tij me trup duke pasur plotësisht një natyrë njerëzore nga Maria. Me trupëzimin e Tij, Biri zotëron përherë dy natyra në një Person. Biri i Perëndisë, i pakufizueshëm në natyrën e Tij hyjnore, u tregua i gatshëm të pranojë vullnetarisht kufizimin ne njerëzimin e Tij gjatë të cilit përjetoi urinë, etjen, lodhjen dhe së fundi vdekjen. Trupëzimi është i pandarë nga Krishtërimi - nuk ka Krishtërim pa të. Shkrimet thonë, "...çdo frymë që nuk rrëfen se Jisu Krishti ka ardhur në mish, nuk është nga Perëndia" (I Joanit 4:3). Me trupëzimin e Tij, Biri i Perëndisë shpërbleu natyrën njerëzore, një shpengim të cilit mund ti afrohen të gjithë ata që janë të bashkuar me të në njerëzimin e tij të lavdishëm.

[Albo]

Mëkati fjalë për fjalë do të thotë "nuk qëlloj në shenjë". Shën Pavli shkruan: "Të gjithë mëkatuan dhe u privuan nga lavdia e Perëndisë". (Romakëve 3:23). Ne mëkatojmë kur keqpërdorojmë ate çka Perëndia na ka dhënë si të mira, duke u privuar prej qëllimeve të Tij. Mëkatet na ndajnë nga Perëndia (Isaia 59:1, 2), duke na lënë të vdekur shpirtërisht (Efesianëve 2:1). Për të na shpëtuar, Biri i Perëndisë mori trup njerëzor si ne dhe duke qenë pamëkat "Ai e dënoi mëkatin në mish" (Romakëve 8:3). Me mëshirën e Tij, Perëndia i fal mëkatet tona kur ne i rrëfejmë ato dhe largohemi prej tyre, duke na dhënë fuqi për të mposhtur mëkatin në jetën tonë. "Po ti rrëfejmë mëkatet tona, Ai është besnik dhe i drejtë që të na falë mëkatet dhe të na pastrojë nga çdo paudhësi" (I Joanit 1:9).

[Albo]

Shpëtimi është dhurata hyjnore nëpërmjet së cilës njeriu është i çliruar nga mëkati dhe vdekja, i bashkuar me Krishtin dhe i sjellë në mbretërinë e Tij të përjetëshme. Ata që dëgjuan predikimin e Shën Pjetrit ditën e Pentikostës pyetën se çfarë duhej të bënin që të shpëtonin: Ai u përgjegj: "Pendohuni dhe secili nga ju le të pagëzohet në emër të Jisu Krishtit për faljen e mëkatave dhe ju do të merrni dhuratën e Shpirtit të Shenjtë" (Veprat 2:38). Shpëtimi fillon me këto tre "hapa": 1) pendimin, 2) pagëzimin dhe 3) marrjen e dhuratës së Shpirtit të Shenjtë. Të pendohesh do të thotë të ndryshojmë nga ajo çka kemi qenë, të kthehemi nga mëkatet tona dhe t'ia besojmë vetveten Krishtit. Të pagëzohesh do të thotë të lindësh përsëri duke u bashkuar me Krishtin. Dhe të marrësh dhuratën e Shpirtit të Shenjtë do të thotë të marrësh Shpirtin, i Cili të fuqizon që të hysh në një jetë të re në Krishtin, të edukohesh në Kishë dhe të formohesh sipas imazhit të Perëndisë.

Shpëtimi kërkon besim te Jisu Krishti. Njerëzit nuk mund të shpëtojnë vetveten me anë të veprave të tyre të mira. Shpëtimi është "besimi që punon nëpërmjet dashurisë". Ai është një proçes që vazhdon gjithë jetën. Shpëtimi është kohë e shkuar, nga vdekja dhe ngjallja e Krishtit - ne jemi shpëtuar. Ai është kohë e tashme, sepse ne duhet gjithashtu të shpëtohemi nga pjesëmarrja jonë aktive nëpërmjet besimit në bashkimin me Krishtin nga fuqia e Shpirtit të Shenjtë. Shpëtimi është gjithashtu kohë e ardhme, sepse ne duhet të shpëtohemi në Ardhjen e Tij të dytë të lavdishme.

[Albo]

Pagëzimi eshtë mënyra me të cilën një njeri bashkohet me Krishtin. Përjetimi i shpëtimit fillon në ujërat e Pagëzimit. Apostull Pavli mëson në Letrën për Romakët (6:1-16) se në pagëzim ne përjetojmë vdekjen dhe ngjalljen e Krishtit. Në të, mëkatet tona falen me të vërtetë dhe ne fuqizohemi nga bashkimi me Krishtin për të jetuar një jetë të shenjtë.

Në kohët moderne, disa e konsiderojnë pagëzimin vetëm si një "shenjë të jashtme" të besimit tek Krishti. Ky inovacion nuk ka precedent historik apo biblik; Disa të tjerë e shndërrojnë në një bindje të thjeshtë e të sipërfaqshme ndaj urdhërimeve të Krishtit (shih Mateu 28:19, 20). Të tjerë akoma, duke injoraar plotësisht Biblën, nuk e pranojnë pagëzimin si një faktor jetësor në shpëtim. Orthodhoksia pohon se këto inovacione të kohëve të fundit, i largojnë njerëzit e sinqertë nga siguria kryesore që pagëzimi jep, bashkimi me Krishtin dhe qenia pjesë e Kishës së Tij.

[Albo]

Rilindja është marrja e një jete të re dhe me të fiton, si të thuash, hyrjen për në mbretërinë e Perëndisë dhe në Kishën e Tij. Jisui tha: Kush nuk ka lindur nga uji dhe nga Shpirti, nuk mund të hyjë në mbretërinë e Perëndisë(Joani 3:5). Që nga fillimet e saj Kisha ka mësuar se "uji" është uji i pagëzimit dhe "Shpirti" është Shpirti i Shenjtë. Rilindja sjell në pagëzim, ku ne vdesirn me Krishtin, varrosemi me Krishtin dhe ngrihemi me Krishtin në ngjalljen e Tij, duke u bashkuar me Atë në njerëzimin e Tij të lavdishëm (Veprat 2:38; Romakëve 6:3, 4). Ideja, historikisht e vonshme, sipas së cilës rilindja është një përjetim fetar që s'ka lidhje me pagëzimin, nuk ka bazë biblike.

[Albo]

Shpengim ose shperblim është një fjalë që përdoret në Shkrimet e Shenjta dhe do të thotë se ne jemi të falur në Krishtin. Shpengimi nuk është një "një herë e përgjithmonë", nuk është një shpallje e menjëherëshme që të garanton shpëtimin e përjetshëm, pamvarësisht se sa pandershmërisht mund të jetojë ai njeri më pas. Nuk është as një deklaratë zyrtare sipas së cilës një njeri i padrejtë është i drejtë. Më saktë shpengimi është një realitet i gjallë, dinamik, i përditshërn për një pasues të Krishtit. I krishteri në mënyrë aktive bën një jetë të drejtë në hirin dhe në fuqinë e Perëndisë që u jepet të gjithë atyre që besojnë në Të.

[Albo]

Shenjtërim do të thotë të vihesh mënjanë për Perëndinë. Ai (shenjtërimi) na fut në proçesin e pastrimit dhe të shenjtërimit me anë të Krishtit në Shpirtin e Shenjtë. Ne jemi thirrur të bëhemi shenjtorë dhe të shkojmë drejt përngjasimit të Perëndisë. Pas marrjes së dhuratës së Shpirtit të Shenjtë, ne aktivisht marrim pjesë në shenjtërim. Ne bashkëpunojmë me Perëndinë, ne punojmë së bashku me Të, që të mund ta njohim Atë, duke u bërë nga hiri çfarë Ai është nga natyra.

[Albo]

Bibla është Fjala e Perëndisë frymëzuar prej Tij "II Timoteut 3:16) dhe një pjesë kryesore e vetzbulesës që bëri Perëndia tek njerëzit. Dhiata e Vjetër tregon historinë e asaj zbulese që bëri Perëndia nga krijimi i botës deri në kohën e profetëve. Dhiata e Re ka të rregjistruara lindjen dhe jetën e Jisuit si dhe shkrimet e Apostujve të Tij. Ajo gjithashtu përfshin disa nga ngjarjet e Kishës së hershme dhe veçanërisht paraqet doktrinën apostolike të Kishës. Megjithëse këto shkrime lexoheshin nëpër Kisha që kur ato u dukën për herë të parë, rradhitja më e hershme e librave të Dhiatës së Re ekzaktësisht siç është sot, u themelua me Kanonin 33 të Sinodit (këshillit) lokal të Kartagjenës më 318 dhe në një fragment të Letrës së Shën Athanasit të Aleksandrisë në Pashkën e vitit 367. Që të dy burimet i rradhisin që të gjithë librat e Dhiatës së Re pa përjashtime. Një sinod lokal i mbajtur në Romë nën drejtimin e Shën Damasit në vitin 382, vendosi një rradhitje të plotë të librave kanonikë të Dhiatës së Vjetër dhe të Dhiatës së Re. Shkrimet janë zemra e lutjes dhe e adhurimit orthodhoks.