Hutbet e Muhamedit s.a.v.s.

[fjollat]

Obligueshmëria e agjërimit


Selman el-Farisiu përcjell se i dërguari i All-llahut, Muhammedi s.a.v.s. në ditën e fundit të muajit shaban e mbajti hutben vijuese:

O njerëz, po ju vie një muaj i madh dhe i bekuar, muaji në të cilin gjendet një natë më e mirë se një mijë muaj të tjerë, muaji, agjërimin e të cilit All-llahu e ka bërë të obliguashëm (farz), kurse namazet e natës në të, vullnetare. Kush kryen një vepër të mirë në këtë muaj, është i njëjtë me atë që ka kryer një detyrë të obligueshme- farz jashtë këtij muaji, ndërsa, kush kryen një detyrë të obligueshme në këtë muaj, është i barabartë me atë që ka kryer shtatëdhjetë farze në ndonjë muaj tjetër.

Ramazani është muaj i durimit, kurse shpërblimi për durim është Xhenneti. Ramazani është muaji i bëmirësisë, muaj në të cilin shtohet furnizimi i besimtarit të sinqertë. Kush e fton tietrin në iftar do ti falen mëkatet, do të jetë i mbrojtur nga zjarri i Xhehennemit dhe do ta ketë shpërblimin e barabartë me shpërblimin e agjëruasit të cilin e ka ftuar në iftar pa kurrfarë pakësimi të shpërblimeve të veta.

O i dërguari i All-llahut, në mesin tonë ka edhe të atillë që nuk kanë mundësi për këtë, i thanë as-habët.

Kësaj, i dërguari i All-llahut i përgjigjet:

All-llahu do ta shpërblejë secilin prej jush me shpërblimin e përmendur kush i jep iftar agjëruesit, qoftë edhe me hurmë, me një gotë qumësht, apo ujë. Ky është një muaj fillimi i të cilit është mëshirë, mesi është falje, kurse fundi i tij është shpëtim prej zjarrit të Xhehennemit.

Kush i ndihmon robit për tu liruar në këtë muaj, All-llahu do ta falë dhe ai do të jetë i shpëtuar prej Xhehennemit. Në këtë muaj tentoni që t'ju vijnë plotësisht në shprehje këto katër veti: dy me të cilat do ta kënaqni All-llahun e Madhëruar dhe dy tjera të cilat u nevojiten juve.
Dy të parat janë:
-shehadeti, deklarata që vetëm All-llahu është Zot
-lutja drejtuar All-llahut për falje të mëkateve

Dy të tjerar të cilat u janë të domosdoshme janë:
-lutja drejtuar All-llahut t'ju shpërblejë me Xhennet dhe
-lutja t'ju rruajë nga Xhehennemi

Kush e ushqen agjëruesin këtë muaj, All-llahu do ti japë të pijë nga burimi im pas të cilit nuk do të ndjejë etje derisa të hyjë në Xhennet.

[fjollat]

Hutbeja me rastin e fillimit të ramazanit

Hutbeja e të dërguarit të All-llahut Muhammedit s.a.v.s. mbi rëndësinë dhe kuptimin e ramazanit:

O njerëz,
Ju ka ardhur ramazani me begati, mëshirë dhe falje, muaj që është më i dashur për All-llahun nga të gjithë të tjerët, ditët e të cilit janë më të rëndësishme nga të gjitha ditët tjera, netët e të cilit janë më të vlefshme nga të gjitha netët tjera, orët e të cilit janë më të mira nga të gjitha orët tjera.

Ky është muaji në të cilin jeni të ftuar te All-llahu në mikpritje, në të cilin konsideroheni njerëz të mirë e fisnikë të All-llahut.
Frymëmarrja juaj në këtë muaj është tesbih, kurse gjumi ibadet. Puna juaj që e bëni në këtë muaj do të jetë e pranuar te All-llahu, si dhe lutja juaj do të plotësohet. Kërkoni nga All-llahu, Sunduesi juaj, sinqerisht dhe me zemër të pastër, që t’u ndihmojë në agjërim të cilin ua ka urdhëruar dhe në lexim të Librit të cilin ua ka shpallur.

I pafat është vetëm ai që në këtë muaj është i privuar nga falja (magfiret) e All-llahut. Derisa jeni të uritur e të etur, përkujtoni urinë dhe etjen e Ditës së Gjykimit. Jepuni (lëmoshë) atyre që janë të varfër. Nderoni më të vjetrit dhe kini mëshirë ndaj të rinjëve. Mbani lidhjet farefisnore.

Ulini shiqimet nga ajo që besimtarit i ndalohet të shiqojë dhe dëgjimin nga ajo që besimtarit i ndalohet të dëgjojë. Kini mëshirë ndaj jetimëve të të tjerëve dhe All-llahu do të ketë mëshirë ndaj tuajve. Kërkoni nga Sunduesi juaj që t’ua falë mëkatet. Ngrini duart lartë te All-llahu me dua pas çdo namazi. Kjo është koha më e mirë për dua kur All-llahu i mbulon robët e vet me mëshirë dhe pranon duanë që i drejtohet.

O njerëz, shpirtërat tuaj janë të varur nga veprat tuaja. Çlironi ata duke kërkuar falje prej mëkateve. Shpinat tuaja janë të ngarkuara me barrë të rëndë. Zbuteni atë peshë me sexhde sa më të gjatë. Dijeni se All-llahu betohet në madhërinë e Tij se nuk do ti mundojë ata që falen dhe bëjnë sexhde dhe se nuk do ti frikësojë me zjarr të Xhehennemit kur të gjithë njerëzit do të vijnë para Sunduesit të botërave.

[ruela]

faleminderit per nje permbledhje te tille te hutbeve te rpofetit tone a.s me em rendesi dhe em peshe universale jane fjalet e progfetit a.s ne veper zbatoni ate qe flisni dhe duajeni njeri-tjetrin ne emer te Allahut ,le tejete ky mesazhi qe duhet zbatuar dhe t ejete si lajmotivi i te gjithe jetes sone.
faleminderit
rudina

[fjollat]

Hutbeja e lamtumirës


O njerëz, dëgjoni se ç‘do t’ju them, se nuk e di a do t’ju takoj më në këtë vend pas këtij viti!

O njerëz, frikësohuni Zotit dhe respektojeni atë, bëhuni të njerëzishëm dhe të drejtë ndaj vetes dhe ndaj të tjerëve. Kjo është dita e flijimeve në emër të All-llahut. Vërtet gjaku juaj, nderi juaj dhe pasuria juaj janë të shenjta për ju, derisa të takoheni me Krijuesin e juaj, ashtu siç është e shenjtë kjo ditë në këtë muaj dhe në këtë vend.

Ruani, respektoni dhe nderoni vlerën e personalitetit dhe të dinjitetit njerëzor.

Njeriu është vepër madhështore e All-llahut dhe mjerë për atë, që e përçmon nderin dhe dinjitetin e veprës së All-llahut.

O njerëz, ju pashmangshëm dhe pakthyer do t’i ktheheni All-llahut të Amshueshëm dhe Ai do t’ju thërret në përgjigjësi për veprat dhe punën e juaj.

O besimdrejtë, dijeni se ka përfunduar koha e mosdijes dhe e traditave të këqija, të cilat i kanë sjellë aq fatkeqësi gjinisë njerëzore. Unë jua kam treguar rrugën e shpëtimit, të cilës duhet hecur.

Sendet që u janë dhënë në amanet ruani si të juajat dhe kthejani ato besnikërisht dhe me kohë atij që i përkasin.

Gjakmarrja është e ndaluar. Të gjitha akuzat e këtilla, të cilat rrjedhin nga koha e injorancës, anulohen. Akuza e parë e cila anulohet është gjakmarrja e ungjit tim Ibn Abdul-mutalibit, të cilin të pafajshëm e vranë njerëzit nga fisi Hudhejl. Kjo gjakmarrje le të harrohet dhe të gjitha të tjerat në të ardhmen le të falen.

Fajdeja dhe kamata janë të ndaluara. Huadhënësi nga huamarrësi duhet të marrë vetëm atë që vërtet ia ka huazuar. Huatë e para që i nënshtrohen këtij vendimi janë huatë e ungjit tim Abbasit, i cili ka pasur mjaft borxhlinj.

O besimdrejtë, faljani kamatat borxhlinjve! Dëgjojeni këshillën time dhe pasuria juaj do të shtohet, sepse juve ju mbetet kryegjëja për tregëti dhe punë të ndershme. Nëse këtë nuk e bëni, dijeni se e keni zemëruar rëndë All-llahun dhe të Dërguarin e Tij. Nëse borxhliu juaj është në vështirësi, vazhdojani afatin e pagimit, ndërsa, nëse jeni në gjendje që t’ia falni borxhin, atëherë kjo është edhe më e mirë për ju.

O besimdrejtë! O njerëz! Frikësohuni Ditës, e cila vërtet do të vijë, kur të gjithë do të paraqiteni para All-llahut, Gjykatësit të Vetëm Suprem, (ditën) në të cilën ju pret drejtësia absolute!

Kur të obligoheni se do ta paguani borxhin, pagojeni me kohë, dhe kur ta bëni marrëveshjen bëjeni atë me shkrim, saktë dhe besnikërisht theksojeni afatin e pagesës...

O ju që do të vdisni! Duajeni dhe dëgjojeni Zotin, Krijuesin e materies dhe asaj që është shpirtërore, i Cili krijoi mashkullin dhe femrën, prej të cilëve u zhvillua e tërë gjinia njerëzore!

Frikësohuni All-llahut, nën ndihmën, prehjen dhe mëshirën e të Cilit të gjithë jemi udhëzuar! Ne jemi të vdekshëm dhe çdo moment jemi sa më afër vdekjes dhe takimit me Të, me All-llahun e Amshueshëm, Gjykatësin e Drejtë.

Respektojeni farefisninë. Besnikërisht përmbushni detyrat dhe obligimet, të cilat ekzistojnë ndërmjet burrit dhe gruas si dhe ndërmjet prindërve dhe fëmijëve!

Xhenneti është nën këmbët e nënës.

Ruajuni nga prostitucioni, tradhëtia bashkëshortore dhe xhelozia. Prostitucioni dhe tradhëtia bashkëshortore janë mëkat i rëndë, ndërsa xhelozia shpie kah përçarja në martesë.

Martohuni me ato, të cilat i doni, e kur Zoti me vullnetin e vet do t’ju bashkojë, atëherë respektohuni, duajuni dhe jetoni në dashuri dhe harmoni.

O bashkëshortë, silluni ndaj grave tuaja me shumë mirësi dhe dashuri!

O besimdrejtë, largohuni ngatërresave dhe përgojimit!

Le të jenë të mallkuar në të dy botërat ata që u bëjnë shpifje grave të ndershme! Ata që i akuzojnë gratë e ndershme për tradhëti në martesë ose për amoral, e për këtë nuk munden t’i sjellin katër dëshmitarë të besueshëm, dënoni me tetëdhjetë goditje (shkopinj) dhe më asnjëherë mos u besoni, sepse janë të poshtër dhe të këqij!

Nëse ndjeni se ndaj grave të juaja ju është dobësuar dashuria, mos nxitoni (në shkurorëzim), por mendoni mirë, sepse All-llahu nëpërmjet këtij sprovimi ju udhëzon në rrugët e fatit të ri dhe të madh, me të cilin dëshiron t’ju përgëzojë. Mos kërkoni shkurorëzim pa shkaqe të arsyeshme, sepse prej të gjitha gjërave që All-llahu i ka lejuar, më së tepërmi e urren shkurorëzimin. Gratë e juaja u janë dorëzuar në besë të Zotit, pra respektojeni o besimdrejtë, atë amanet të Zotit!

O njerëz, sot Djalli i mallkuar është i dëshpruar, sepse ka pësuar humbje dhe nuk mundet më të ndikojë në ju. Megjithatë, gjithnjë bëhuni të kujdesshëm që ai i mallkuar të mos ju lajthitë as në gjërat më të vogla!

O besimdrejtë, kur e caktoni dhe e ndani ndërmjet vetes trashëgiminë, bëhuni të drejtë dhe përmbahuni Librit të Zotit. Ruajeni pasurinë e të miturve, të paaftëve dhe të marrëve.

Zoti çdonjërit ia ka dhënë të drejtën e vet, andaj nuk ka nevojë t’u lihet trashëgimtarëve testament, ndërsa si testament nuk mund të lihet një e treta e pasurisë.

Fëmija i takon atij, në shtratin e të cilit është lindur.

Kush pohon se i takon tjetërkujt përveç prindit, atë do ta zë mallkimi i Zotit.

Nuk i lejohet gruas të jep diçka nga pasuria e burrit të vet pa lejen e tij.

Borxhin duhet paguar, ndërsa sendin e huazuar duhet kthyer. Dhurata duhet kthyer me dhuratë. Kush hyn dorëzan për dikë, obligohet me përgjegjësi për dorëzani.

Me robërit dhe shërbetorët silluni njerëzisht. Ushqeni ata sikur që ushqeheni vetë, dhe vishni ata sikur që visheni vetë. Nuk guxoni t’u bëni keq e as t’i keqpërdorni. Edhe ata janë njerëz, edhe ata janë shërbetorë të Zotit.

O besimdrejtë, dijeni dhe mos harroni se të gjithë muslimanët janë vëllezër. Ju jeni plotësisht të barabartë në të drejta dhe detyra. Arabi ndaj joarabit nuk ka kurrfarë përparësie, e kjo vlen edhe për të ziun ndaj të kuqit dhe për të kuqin ndaj të ziut, përveç në devotshmëri. Të gjithë ju jeni pasardhësit e Ademit, ndërsa Ademi e ka prejardhjen nga dheu.

O muslimanë, kujdesuni, duajuni dhe ndihmohuni mes veti! Nuk guxoni ta ofendoni njëri-tjetrin, e as t’i grabitni diçka njëri-tjetrit. Ky është mëkat i rëndë. Merreni vetëm atë që ju jepet me dëshirë! Respektojeni pacenu-eshmërinë e pasurive tuaja derisa janë në frymën e ligjeve të Zotit.

Islami dhe interesi i përgjithshëm le të jetë mbi ju dhe mbi interesin tuaj! Përkushtojani Islamit jetën tuaj dhe në punën për Islam jepni prej vetes gjithçka që mundeni.

Kurrë mos e shkelni të drejtën dhe nderin e dikujt! Mos i bëni dhunë vetes! Mos harroni se mëshira është një ndër bazat e Islamit.

O njerëz, dëgjoni se ç‘po ju them dhe mbajeni mend mirë! Po ju lë Librin e Zotit-Kur’anin, të cilit nëse i përmbaheni, gjithnjë do t’ju ruajë që të mos e humbni rrugën e drejtë, rrugën e drejtësisë dhe së Vërtetës. Kur’ani është libër i qartë dhe i shenjtë, vepër e vërtetë e All-llahut dhe fjalë e Tij, në vërtetësinë e së cilës nuk ka dyshim.

Para vehtes e keni tërë jetën time, fjalët dhe veprat e mia. Gjithçka që kam folur dhe punuar jam përpjekur të jetë në përputhshmëri të plotë me urdhërat e All-llahut.

Ju vërtet nuk do të lajthitni, përderisa i përmbaheni Kur’anit (Librit të Zotit) dhe Sunnetit (traditës sime).

O njerëz, pas meje nuk do të vijë më Lajmëtar tjetër nga Zoti dhe pas jush populli nuk do të ketë më Pejgamber! Pra, bëni ibadet (besoni dhe adhuroni) Zotin; falni pesë namazet në kohë; agjëroni muajin e Ramazanit; jepeni zekatin me plot zemër e të kënaqur dhe kryeni haxhxhin, si dhe zbatoni urdhërat e sundimta-rëve tuaj! Ashtu do të hyni në Xhennetin e Zotit tuaj![1]

O besimdrejtë, flitni gjithnjë të vërtetën e pastër. Urrejtja asnjëherë të mos ju largojë nga rruga e drejtë. Drejtësia është motra e devotshmërisë. Frikësohuni All-llahut, se Ai i sheh veprimet tuaja!

O njerëz, e dëgjuat porosinë time, pra futeni atë në zemrën tuaj dhe (praktikoheni) në jetën tuaj!

Të gjithë ata që i dëgjuan fjalët e mia le t’ua përcjellin atyre që nuk i kanë dëgjuar, se ndodh që ata (të tjerët) i kuptojnë më mirë.

O Zoti im, a e përmbusha detyrën dhe misionin e besuar?

Rreth njëqind e dyzet mijë haxhilerë brohoritën njëzëri:

O i Dërguar i Zotit, ti e përmbushe misionin tënd besnikërisht, dhe na e komuni-kove atë që të urdhëroi Zoti...

Atëherë Muhammedi u tha:

O Zot, dëshmo! O Zot, dëshmo! O Zot, dëshmo!

Atë ditë atij iu shpall ajeti nga Zoti i Lartëmadhëruar:

“Sot juve ua kam përsosur fenë tuaj, plotësova dhuntinë time ndaj jush, dhe jam i kënaqur që Islami të jetë fe e juaj.”
(Maide-3)

[fjollat]

Dy gjëra të mëdha


Nga Jezid b. Hajjani përcillat se i dërguari i All-llahut një ditë të pranishmëve ua mbajti fjalimin vijues:

O njerëz

Unë jam vetëm njeri. Së shpejti do të vijë i Deleguari i Krijuesit tim dhe unë do ti përgjigjem thirrjes së Tij. Por, ju lë dy gjëra të mëdha:

- e para është Libri i All-llahut në të cilin gjendet udhëzimi dhe drita. Kush i përmbahet do të jetë në rrugë të drejtë e kush e lë, do të jetë në lajthitje.

- e dyta është familja ime, për të të gjithë përkujtojeni All-llahun.

[fjollat]

Fjalët e fundit të të dërguarit të All-llahut


I dërguari i All-llahut edhe pse shumë i sëmurë, me ndihmën e Aliut r.a. dhe të Fadlit, shkoi në xhami dhe prej minberit, pas falënderimit të All-llahut, besimtarëve të tubuar ua mbajti fjalimin vijues:

O njerëz
Po dëgjoj se ju po frikoheni se mos po vdes i dërguari. A ka mbetur ndonjë pejgamber i përhershëm në popullin e vet, që të mbes dhe unë në mesin tuaj?! Dijeni se unë do të shkoj te Sunduesi im, ndërsa ju do të më bashkoheni. Po ju lë porosi të keni kujdes ndaj muhaxhirëve të parë, kurse muhaxhirët i porosis që të kujdesen në mes vete, sepse All-llahu i Madhërishëm thot:

"Pasha kohën, njeriu me siguri është në humbje, përveç atyre që besojnë dhe bëjnë vepra të mira dhe që porosisin për drejtësi dhe i rekomandojnë njëri tjetrit durim" (el-Asr).

Të gjitha gjërat rrjedhin sipas caktimit të All-llahut dhe nëse diçka ju vonohet, mos e shpejtoni, sepse All-llahu askujt nuk ia shpejton për arsye se ai do ta shpejtojë.

Kush dëshiron ta mposhtë All-llahun, All-llahu atë do ta mposhtë.

Kush do ta mashtrojë All-llahun, All-llahu atë do ta mashtrojë. A pritet nga ju, që kur të sundoni, të bëni fesad në tokë dhe ti ndërpritni lidhjet farefisnore.

Ju rekomandoj që ndaj ensarëve që e kanë zgjedhë Medinen për vendbanim dhe e kanë bërë shtëpi të fesë së vërtetë para jush, të jeni të kujdesshëm. A nuk e kanë ndarë përgjysmë me ju ate që kanë poseduar? A nuk ua kanë hapur dyert e shtëpive të veta? A nuk ju kanë dhënë epërsi edhe atëherë kur kanë qenë në varfëri?

Kush zgjidhet nga ju të gjykojë, le të pranojë prej atyre që punojnë mirë, kurse le t'ua falë atyre që gabojnë. Mos u bëni arbitrar ndaj tyre.

Unë ju pres, kurse ju do të më bashkoheni. Pikëtakimi ynë është Keutheri, burim në Xhennet. Kush dëshiron të arij te Keutheri, duart dhe gjuhën e tij le ti ruajë nga gjërat që s'duhet bërë.

[fjollat]

Hutbeja e mbajtur para vdekjes


O njerëz

I falem All-llahut, që nuk ka Zot përveç Tij. Po afrohet ndarja ime nga ju. Nëse ndonjërin prej jush e kam goditur në shpinë, ja shpina ime, le ta kthejë në të njëjtën masë.

Nëse ndonjërit prej jush ia kam marrë pasurinë, ja pasuria ime le ta marrë.

Nëse ndonjërin prej jush e kam ofenduar në moral, ja morali im, le ta kthejë ofendimin.

Mos keni drojë për persekutim nga ana ime, sepse ky nuk është zakoni im. Vërtet prej jush më i dashur më është ai që përmbush kërkesën e tij, ose heq dorë nga ajo kërkesë, ashtu që takimi im me All-llahun do të jetë i kënaqshëm. Po e shoh se kjo nuk më mjafton dhe do të duhet ti rikthehem.

Pas fjalimit, Pejgamberi zbriti nga minberi dhe fali namazin e drekës, pastaj prap hipi në minber dhe e përsëriti ofertën. Atëherë, një nga të pranishmit ia kërkoi tre dirhem. Duke ia dhënë dirhemët, Pejgamberi tha:

O njerëz nëse dikujt prej jush dikush i ka borxh, ai duhet ta kërkojë borxhin. Për këtë nuk duhet ta ndalojë skandali i kësaj bote, sepse skandali në këtë botë është më i lehtë sesa ai i botës tjetër.

Pastaj lexoi salavat dhe kërkoi falje për të vrarët në Uhud dhe shtoi:

All-llahu, robit të vet i ka dhënë të drejtë të zgjedhë mes asaj që është në këtë botë dhe asaj që është tek Ai dhe robi e ka zgjedhur atë që është tek All-llahu.
Atëherë Ebu Bekri qau dhe tha:

Vetveten dhe etërit tanë do ti flijonim me gëzim për ty.