Statusi perfundimtar i Kosoves - lajme, analiza, komente

[ideus]

Edhe në takim me kryeadministratorin Petersen, Uashingtoni ka ripërsëritur qëndrimin se zgjidhja për statusin e Kosovës duhet të arrihet brenda vitit 2006. Përndryshe, Petersen po qëndron për një vizitë në Uashington, ku ka zhvilluar takime me zyrtarë të Departamentit të Shtetit të cilët i ka njoftuar me rrjedhat e zhvillimeve në Kosovë, në dritën e negociatave që po zhvillohen midis palës shqiptare dhe serbe në Vjenë.

Petersen është takuar me Daniel Freid, ndihmëssekretar amerikan i Shtetit për Çështje Evropiane, si dhe me z. Rosemary DiCarlo, zv/ndihmëssekretare e Shtetit në të njëjtin sektor. Takimi ishte informativ me ç’rast shefi i UNMIK-ut ka njoftuar zyrtarët amerikanë lidhur me punën e ekipit të udhëheqësit të negociatave Maarti Ahtisaari në procesin e deritashëm negociator si dhe për përpjekjet që po bëhen për arritjen e një zgjidhjeje të statusit të Kosovës”, tha për RTK-në njëri nga zëdhënësit në byronë evropiane në Departamentin e Shtetit, Tarry Davidson. Ai tha se Uashingtoni zyrtar ka ritheksuar qëndrimin për zgjidhje të statusit të Kosovës brenda vitit 2006. Njëkohësisht pala amerikane ka riafirmuar mbështetjen e mëtejme në Grupin negociator përmes të dërguarit të posaçëm të Sekretares Condeleesa Rice, diplomatit Frank Wisner. Petersen ka zhvilluar mbrëmë një takim me Këshillin Kombëtar Shqiptaro-Amerikan në Uashington, ndërsa sot do të ketë një takim në New York me negociatorin amerikan për Kosovën, Frank Wisner.

[ideus]

Anëtarët e Grupit të Kontaktit më në fund kanë vendosur se zgjidhja e vetme për statusin e Kosovës është pavarësia, kështu që të dërguarit të posaçëm të KB, Marti Ahtisari, në korrik do t’i jepet drita e gjelbër që deri në fund të vitit ta përgatisë propozimin përfundimtar, i cili po që se refuzohet, do t’i imponohet Serbisë, shkruan e përditshmja e Beogradit “Blic”, duke u mbështetur në burime të afërta me Grupin e Kontaktit. Pritet që gjatë korrikut Ahtisari do t’ia paraqesë raportin KS të OKB-së, në të cilin do të konstatojë se nuk është arritur afrim esencial mes qëndrimeve të Prishtinës e Beogradit, me ç’rast do të kërkojë mandat të ri i cili do të nënkuptonte hartimin e planit përfundimtar. Sipas këtij plani Kosova do të mund të bëhej e pavarur që në nëntor.

“Blic” citon burimin t’i ketë thënë se pengesën më të madhe në realizimin e këtij plani do ta paraqiste qëndrimi i Rusisë. Të përkujtojmë se Moska ka rekomanduar që zgjidhja e aplikuar në Kosovë duhet të jetë universale dhe, mes tjerash, duhet të vlejë edhe për rajonet separatiste pro ruse në Osetinë Jugore dhe në Abhazi, të cilat janë në përbërje të Gruzisë, sikundër edhe për rajonin Pridnjestrovlje, i cili është pjesë e Moldavisë.

Anëtaret tjera të Grupit të Kontaktit, thekson “Blic”, daljen nga ky problem e shohin në ofertën e cila do t’i bëhet Rusisë që të mos tërheqë paralele direkte mes Kosovës dhe rajoneve të përmendura, me porosi që pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, të bëjë me ato rajone “çka të dojë”. Këshilltari i kryeministrit serb dhe anëtar i Ekipit negociues serb për Kosovën, Aleksadnar Simiq, ka deklaruar për gazetën “Blic” se çdo zgjidhje e imponuar do të ishte “shumë e keqe dhe afatshkurtër” dhe se do të kishte “pasoja të paparashikueshme. Duke e komentuar qëndrimin e Rusisë se zgjidhja për Kosovën duhet të jetë universale, Simiq ka thënë se me këtë Moska ka treguar “qëndrim të qartë dhe parimor”, ndërsa duke u përgjigjur në pyetjen se mos Rusia do ta sakrifikojë pavarësinë e Kosovës në ndërrim me pavarësinë e Osetisë Jugore, Abhazisë dhe Pridnjestrovljes, Simiq ka thënë se “gjithkush kujdeset për interesat e veta të drejtpërdrejta”, shkruan mes tjerash në numrin e sotëm e përditshmja beogradase “Blic”

[ideus]

Ekipi Negociator i Kosovës diskutoi sot për dokumentin mbi trashëgiminë kulturore, i cili do të prezantohet ditën e martë, me 23 maj, në Vjenë. Zëdhënësi Skënder Hyseni tha se dokumenti përmban parimet bazë dhe garanton ruajtjen dhe kultivimin e trashëgimisë kulturore e fetare në Kosovë.

Ekipi Negociator diskutoi sot modalitetet e fundit rreth dokumentit për trashëgiminë kulturore, i cili përmban parimet themelore universale për ruajtjen e trashëgimisë kulturore e religjioze në Kosovë. Zëdhënësi i Ekipit Negociator, Skënder Hyseni, tha se pala kosovare me këtë dokument garanton mbrojtjen e të gjitha objekteve kulturore e fetare në Kosovë, pa dallim. “Pala kosovare garanton mbrojtje të plotë, sipas konventave e standardeve më pozitive ndërkombëtare, të gjithë korpusit e fondit të objekteve kulturore e religjioze, me të cilat Kosova është shumë e pasur dhe me të cilat Kosova duhet të krenohet. E në këtë kuadër hyn edhe trashëgimia kulturore e religjioze ortodokse serbe në Kosovë”, ka thënë Hyseni.
Duke folur për pozicionin e bashkësisë ndërkombëtare për procesin decentralizimit në Kosovë, z. Hyseni tha se nuk bëhet fjalë për kompromise, por për shqyrtimin e propozimeve dhe mundësive reale rreth këtij procesi. “Nuk do të ngurtësohemi, sepse nuk është sens shumë i mençur politik që të ngurtësohesh për çfarëdo qoftë, e sidomos në një proces negociator. Ajo që ka rëndësi është që do të kërkohen zgjidhjet më optimale në këtë rast për komunat e reja. Kjo nuk do të thotë që do të bëhen komuna më shumë, por nuk përjashtohet mundësia që të shqyrtohen modele tjera, ta zëmë rritjen apo zvogëlimin e komunave me zona kadastrale. Ende nuk ka asgjë definitive. Por, një gjë mund t’ju siguroj, se qëndrimet e Zyrës së Ahtisarit dhe qëndrimet të Ekipit Negociator rreth komunave të reja janë shumë, shumë afër”, tha Hyseni. Sa më shumë që afrohet zgjidhja e statusit të Kosovës, aq më shumë do të ketë përplasje në ballafaqimet e argumenteve të palëve në bisedime. Këtë fakt, z. Hyseni e quajti shumë normal dhe të natyrshëm.

Më 23 maj, ditën e martën në Vjenë, pala kosovare dhe ajo serbe do të ballafaqojnë argumentet rreth trashëgimisë kulturore në Kosovë. Delegacioni i Kosovës këtë herë kryesohet nga Ylber Hysa, dhe do të udhëtojë për në Vjenë ditën e hënë.

[ideus]

Ditën e katërt të qëndrimit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, në Uashington, kryeparlamentari Kolë Berisha është takuar me kongresistin Eliot Engel, Ambasadorin Morton Abramoviq, si dhe është pritur në Institutin Nacional Demokratik Amerikan(NDI). Vazhdimi i negociatave të Vjenës, garancia e Kosovës për mbrojtjen e të drejtave të pakicave dhe bindja e faktorit ndërkombëtar për jetësimin e këtyre garancive, janë faktorët që e përshpejtojnë definimin e statusit të Kosovës. Kështu u konstatua gjatë takimeve të kryeparlamentarit në SHBA.
Në takimin me kongresistin Eliot Engëll, kryeparlamentari Berisha e informoi atë për zhvillimet më të reja në Kosovë, në frymë të negociatave për statusin final të Kosovës dhe për punën e Kuvendit të Kosovës të këtyre dy muajve të fundit. Kryetari Kolë Berisha u informua nga zotëri Engëll për aktivitetet e tij më të fundit lidhur me zhvillimet rreth definimit të statusit të Kosovës. Kryeparlamentari Berisha e falënderoi zotëri Engëll për 18 vjetët e angazhimit të tij për pavarësinë e Kosovës dhe tha se shqiptarët e Kosovës e çmojnë zotëri Engëll si mik të madh të presidentit të ndjerë të Kosovës, dr. Ibrahim Rugova. Në takimin me ambasadorin Morton Abramoviq, u shkëmbyen vlerësime për zgjidhjen e statusit politik të Kosovës dhe për zhvillimet në rajon. Bashkëbiseduesit u dakorduan se vazhdimi i negociatave të Vjenës, garancia e Kosovës për mbrojtjen e të drejtave të pakicave dhe bindja e faktorit ndërkombëtar për jetësimin e këtyre garancive, janë faktorët që e përshpejtojnë definimin e statusit të Kosovës.

Edhe në Institutin Nacional Demokratik Amerikan u organizua një pritje për kryetarin e Kuvendit të Kosovës, Kolë Berisha, nga drejtori rajonal për Evropën Qendrore dhe Lindore, Robert Benxhamin, dhe nga Katerin Mesina-Pajiq, zëvendësdrejtore rajonale për Evropë Qendrore dhe Lindore. Në këtë takim u konfirmuan mundësitë e bashkëpunimit të mëtejmë ndërmjet Parlamentit të Kosovës dhe NDI-së. Ky bashkëpunim ka të bëjë me mbështetjen e NDI-së për Parlamentin e Kosovës në fushat e aftësimit të deputetëve për ngritjen e kapaciteteve, të efikasitetit dhe të cilësisë së punës së Kuvendit të Kosovës, si dhe në disa segmente të reformimit të procesit të nxjerrjes së ligjeve dhe të akteve të tjera. Pas këtyre takimeve në Uashington, kryetari i Kuvendit të Kosovës, Kolë Berisha, udhëtoi për në Detroit të Miçigenit, ku do të ketë takim me komunitetin e atjeshëm shqiptar, njofton Zyra për marrëdhënie me media dhe publikime e Kuvendit të Kosovës.

[ideus]

Spektri politik i Tiranës zyrtare pozita dhe opozita, është duke luajtur rol aktiv në arenën ndërkombëtare, që zgjidhja e statusit të Kosovës të bëhet sa më shpejt dhe në përputhje me vullnetin e qytetarëve për shtet të pavarur dhe sovran. Kështu tha sot kryeministri i Kosovës, Agim Çeku gjatë takimit në Prishtinë me Edi Ramën, kryetar i Partisë Socialiste të Shqipërisë.

Lideri socialist konfirmoi edhe një herë qëndrimin e subjektit që ai drejton për pavarësinë e plotë të Kosovës, si zgjidhje e vetme që do ta stabilizonte rajonin.

[ideus]

Gjermania e mbështetë atë zgjidhje të statusit politik, që do të sjellë pavarësi për Kosovë, por që do të jetë në pajtim edhe me shtetet tjera. Kështu tha sot në Prishtinë sekretari parlamentar i shtetit Fridbert Flyger, duke theksuar se kjo pajtueshmëri për pavarësi është e nevojshme. Pas takimit me presidentin Fatmir Sejdiu, deputeti gjerman Flyger tha se Bundestagu po i përcjell dhe i mbështet përpjekjet e bashkësisë ndërkombëtare për zgjidhjen e statusit të Kosovës, por theksoi se nuk do të ndërhyjë në këtë proces. Ndërkaq, presidenti Sejdiu kërkoi ndihmën e qeverisë gjermane për këtë vit vendimtar për Kosovën.

Një delegacion i Komisionit të mbrojtjes së Bundestagut gjerman, i kryesuar nga sekretari parlamentar i shtetit, Friedbert Pflüger, gjatë takimeve me presidentin Fatmir Sejdiu dhe me kryeministrin Agim Çeku, shprehu interesim për shkallën e përmbushjes së standardeve të caktuara nga bashkësia ndërkombëtare, si dhe për proceset politike e ekonomike në Kosovë.

Duke folur për statusin e Kosovës, deputeti Pflüger, tha se Gjermania do të mbështetë pavarësinë e Kosovës, por nëse kjo zgjidhje do të jetë në pajtim edhe me shtetet tjera. “Ne mbështesim përpjekjet e bashkësisë ndërkombëtare për të arritur atë zgjidhjen, e cila do të sjellë pavarësi për Kosovën në pajtim me shtetet tjera. Kjo pajtueshmëri është e nevojshme dhe ne do të ndihmojmë këtë proces ashtu si është më së miri, por nuk dëshirojmë të intervenojmë si shtet në bisedimet për statusin, të cilat drejtohen nga z. Ahtisari. Ne e mbështesim atë (Ahtisarin) dhe besojmë se ai do të ketë një zgjidhje fer në fund të këtij viti”, tha Friedbert Pflüger. Presidenti Fatmir Sejdiu falënderoi qeverinë gjermane për mbështetjen që i ka dhënë popullit të Kosovës dhe kërkoi ndihmën e saj për procesin e statusit politik të Kosovës. “Kërkova ndihmën e Gjermanisë për proceset e mëdha që po i kalon Kosova, për mbështetjen e një dinamike me të shpejt të zgjidhjes së statusit politik. Ne kemi përcaktimin tonë për pavarësimin e Kosovës dhe natyrisht të bashkëpunimit të niveleve të tjera, si atë parlamentar, të ndihmës ekonomike që mund t’i jepet Kosovës”. Por, përfaqësuesit e Bundestagut gjerman kërkuan më shumë angazhim në përmbushjen e standardeve, duke thënë se nuk është vetëm statusi politik problem i pazgjidhur për Kosovën. Gjermania ka investuar në forma të ndryshme në shumë sektorë, prandaj i përcjell me kujdes të veçantë zhvillimet në Kosovë. Aktualisht Gjermania ka rreth 2 mijë e 600 ushtarë që shërbejnë në kuadër të KFOR-it dhe një prani të konsiderueshme civile që i ndihmon proceset në Kosovë.

[ideus]

Në takimin e sotëm të grupit punues për Standardin e parë- Funksionimi i institucioneve Demokratike, u tha së deri më tani është bërë progres i shënuar në periudhën shqyrtuese njëmujore. Këto komente i bëri Ministrja e Shërbimeve publike Melihate Tërmkolli.

Ministrja Tërmkolli u shpreh se janë disa pika të standardeve të cilat kërkojnë më shumë punë në përmbushjen e tyre. Prandaj institucionet e Kosovës janë këmbëngulëse në përmbushjen e të gjitha këtyre pikave të standardeve. Tërmkolli gjithashtu shprehu bindjen se po punohet më shumë në forcimin dhe funksionimin e institucioneve demokratike.”Po punohet edhe më shumë në forcimin, funksionalitetin edhe më të madh të këtyre institucioneve dhe gjithsesi edhe në përmbushjen në kuptimin e përfshirjes më të madhe të minoriteteve nëpër institucione dhe kyçjen e tyre në jetën në përgjithësi në Kosovë”, u shpreh ajo. Grupi punues për standardin e parë gjatë ditëve të ardhshme do të shqyrtojë edhe një pako të pikave shtesë për institucionet e Kosovës.

[ideus]

"Shtetet e Bashkuara të Amerikës kërkojnë nga Prishtina zgjidhjen e të gjitha çështjeve që kanë të bëjnë me pakicat, në mënyrë që statusi të definohet Brenda këtij viti”. Ky ishte mesazhi që ia përcolli ekipit negociator sot në Prishtinë, i dërguari amerikan për statusin, Frenk Uizner.

Ai përsëriti mbështetjen e Uashingtonit për misionin e presidentit Ahtisari dhe pozicionin që çështja e statusit të zgjidhet deri në fund të këtij viti. Ndërkaq, presidenti Fatmir Sejdiu theksoi nevojën e përshpejtimit të procesit negociator dhe kërkoi angazhim të vazhdueshëm të Shteteve të Bashkuara në këtë proces.

[ideus]

Kosova së shpejti do ta ketë zyrën e saj në Bruksel, nën mandatin e UNMIK-ut dhe institucioneve vendore. “Me hapjen e zyrës është pajtuar edhe OKB-ja”, tha sot kryeadministratori Jesen-Petersen, pas takimit me kryeministrin Agim Çeku. Ai bëri të ditur gjithashtu se gjatë vizitës në Nju Jork, Zyra Ligjore e Kombeve të Bashkuara i ka premtuar se do ta rishikojë Ligjin për Veteranët e Luftës. Shefi i UNMIK-ut, Jesen-Petersen, tha se gjatë vizitës në Uashington e Nju Jork, ka marrë mbështetje të fuqishme për proceset aktuale në Kosovë. “Kombet e Bashkuara janë pajtuar me kërkesën për hapjen e zyrës në Bruksel, e cila do të jetë nën mandatin e përbashkët të UNMIK-ut dhe institucioneve vendore”, tha Jesen-Petersen, pas takimit me kryeministrin Çeku.


“Kjo është shumë e rëndësishme në kohën kur institucionet e Kosovës do të prezantojnë Planin e Veprimit për Partneritetin Evropian. Propozimi është përkrahur edhe nga Havier Solana, dhe pas bisedimeve në Nju Jork mund të them se edhe Kombet e Bashkuara pajtohen me këtë propozim dhe tani na mbetet që t’i shikojmë detajet”.Nga ana tjetër, kryeministri Çeku tha se hapja e zyrës në Bruksel do ta ndihmojë integrimin e Kosovës në Bashkimin Evropian dhe në NATO. Kjo, tha Çeku ” është një kërkesë e kohës, një domosdoshmëri dhe është çështje ditësh kur kjo do të ndodhë ”. Gjatë vizitës në Nju Jork, Petersen tha se e kishte ngritur edhe çështjen e Ligjit të Vlerave të Luftës, dhe nga Zyra Ligjore e Kombeve të Bashkuara ka marrë premtimin se do ta rishikojnë tekstin e ligjit. “U pajtuam dhe mu premtua se Zyra Ligjore do ta rishqyrtojë tekstin e ligjit. Ata do të shikojnë se si mund të balancohen kërkesat e Rezolutës 12 44, dhe shqetësimet e ngritura nga veteranët e luftës rreth këtij ligji”. I gëzuar nga këto lajme të mira, kryeministri Çeku e cilësoi si shumë të suksesshme vizitën e Petersenit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. I pyetur nëse do t’i përgjigjet kërkesës së opozitës për interpelancë lidhur me këtë çështje, Çeku tha se në çdo moment është i gatshëm t’i japë llogari Kuvendit për punën e tij dhe të qeverisë. “Në qoftë se Kryesia e Kuvendit vendos, me plotë dëshirë. Unë jam i ndërgjegjshëm, i përgjegjshëm. I jap llogari Parlamentit dhe qytetarëve, dhe këtë jam i gatshëm ta bëj në çdo moment”.Shefi i UNMIK-ut tha gjithashtu se në takimin e Këshillit të Sigurimit më 20 qershor, ku ai do të raportojë për Kosovën, është ftuar të marrë pjesë edhe kryeministri Agim Çeku.

[ideus]

Shtetet e Bashkuara të Amerikës ende nuk kanë dhënë një reagim zyrtar lidhur me deklarimin e qytetarëve të Malit të Zi për pavarësim, ndonëse një rrjedhë e tillë ishte pritur dhe deridiku favorizuar. Gazeta The New York Times në një shkrim të saj vlerëson se ndarja është një sinjal i shpërbërjes përfundimtare të ish republikave jugosllave dhe se ky rezultat do të inkurajojë Kosovën e dominuar nga shqiptarët që edhe formalisht të ndahet nga Srebia muajve të ardhshëm. Gazeta më e njohur amerikane me tej thekson se “diplomatët britanikë dhe amerikanë kanë dhënë shenja dhe besojnë që Kosova do të pavarësohet gjatë këtij viti”.


Nuk mund të vendosen paralelizma midis negociatave që po zhvillohen për statusin përfundimtar të Kosovës dhe referendumit në Mal të Zi, ka qenë deklarata e vetme nga zyrtari i Departmentit të Shtetit, Charles English, drejtor i zyrës për Evropën Qendrore dhe Jugore. Në analiza të ndryshme,krahasimet me Kosovën nuk janë të shpeshta ndonëse theksohet se shqiptarët e kanë mirëpritur votën propavarësisë, si qytetarët, ashtu edhe udhëheqja e saj. Një argument tjetër pro pavarësisë së Kosovës qëndron edhe në të vërtetën se nëse serbët dhe malazezët me një gjuhë dhe një fe nuk mundën të qëndrojnë bashkë, atëherë si mund të kërkohet kjo nga shqiptarët, që nuk i kanë këto afërsi. Shqiptarët nga Mali i Zi në Shtetet e Bashkuara që mund të jenë në një numër më të madh se vetë bashkëkombësit e tyre ne Mali të Zi, gjithashtu e kanë pritur me gëzim votimin për pavarësinë dhe një numër i tyre edhe kanë shkuar për të votuar, që sipas të dhënave të deritashme ishte edhe përcaktuese për statusin e ri politik të Podgoricës.