Nietzsche

[Dito]

Nuk eshte mekat per shkollen gjermane te filosofise por eshte mekat per (disa) te rinj shqiptare qe vuajne ashtu si Nietzsche nga Komplekse te theksuara Inferioriteti.

(Minderwertigkeitskomplexe - ne gjuhen e Nietzsches)

Mendoni vertet se njihni kete apostull te filozofise boterore bohhhh... Mesa shoh jeni ju pikerisht qe keni probleme inferioriteti pasi nese sdo te kishit te tilla probleme do te kuptonit filozofine e ketij apostulli (Nietzsche). Thua pa piken e turpit qe nietzsche paska qene filozof kafenesh, moosss ketu me mbushe mendjen, mos valle i`a coje ti kafene se mbase ke punuar kamarier ne kafenene e preferuar te ketij filozofi (Nietzsche). Djale i mbare mos pergojoni ne menyra kaq vulgare njerez te ketij klasi te cilet filozofine e tyre e bazuan qe ne kohen e Perseve apo te miteve greke. Informohu me pare kush eshte nietzsche dhe pastaj merr persiper te thuash dicka me vlere pasi ajo puna e kafenese qe thate ju eshte teper vulgare ti afrohet nje filozofi.

Dito.

[Legjion]

Nice, Nice, Nice. Odeon_relax cfare fejet keni qene ju perpara se te dilnit pri udhes se Tij dhe te keni zevendesue apostujt e vertete me kete njeri monstruoz si Nicja. A jua permbush Nicja juve nevojat qe ju permbushnin apostujt e vertete te Zotit. Juve me duket se ju mungon thelle apostulli i Hyut ndaj dhe aviteni me e gjet ket mbeshtetje shpirtnore ne filozofi. Por mos harroni se filosofia asht si nji guace e zbrazet, ajo nuk do ta zevendesoj kurre ty ndjenjen e madhe te dashurise qe Ai te ka pas dhane. Ti ne thelb je ende nji besimtar Odeon_relax. Te kisha keshillue ta lesh Nicen menjane e te kthehesh ne duart e Atit. Ajo qka ti po ban asht perpos nji mashtrim kunder vetes tande. Ti je ende fetar djal i mbar. Nuk ban Nicja per ty. Paqe e lumturi.

[Dito]

Shenim Biografik

--------------------------------------------------------------------------------

1844. Lind ne Rocken, fshat i vogel i saksonise Prusiane, ne 15 tetor Fridrich Wielhelm Nietzsche nga Karl Ludwig, pastor protestant, dhe Franziska Oehler, edhe ajo e bija e nje pastori protestant. I ati i vdes me 1849.

1850. Franziska Nietzsche transferohet me femijet ne Hamburg. Fridrihu i vogel rritet ne nje atmosfere fetare protestante. Bashke me leximin e Bibles, ka rendesi muzika dhe kenga.

1858. Fridrihu hyn ne shkollen e Pforta-s, e themeluarqe ne shek. e 16-te, ku kishin studiuar dhe Klopstock, Fichte, Ranke. Aty merr nje arsim rigoroz klasik, leximet e tij te rinise jane Byron, Holderlin, Emerson, Sterne, Goethe, feuerbach.

1860. Bashke me miqte e tij Gustav Krug, e Wilhelm Pinder, themelon shoqaten moziko-letrare "Gjermania". Shoqata egzistoi per tre vjet dhe arriti te botoje disa ese qe shprehin lindjen e mendimeve antimetafizike te filozofit te ardhshem.

1864. Nietzsche eshte ne Keln. Aty i ndodh nje episod ne nje shtepi publike, i cili eshte trajtuar dhe ne vepren e "Doktor Faustus" te Tomas Manit. Gjate ketij viti lexon per here te pare Shopenhauerin.

1867. Merr pjese ne sherbimin ushtarak artilerie, i cili nderpritet per shkak te renies se tij nga kali.

1868. Ben nje studim interesant mbi Demokritin. Nje punim i nietzsche-s vleresohet me cmim dhe ai emerohet lektor ne universitet. Ne nentor takon per here te pare Rikard Vagner.

1869. Punon ne katedren e filologjiseklasike ne Universitetin e bazelit. Ne 23 mars Universiteti i Lajpcigut i akordon titullin doctor. Njeh nje mikun e tij te ardhshem Jacob Burckhardt.

1870. Mban disa konferenca mbi dramen muzikore greke, mbi lidhjen e punimeve te Sokratit me tragjedine greke dhe mbi vizionin dionisak te botes.

1871. Vazhdon punen mbi vepren "Lindja e Tragjedise"

1872. Boton "Lindja e Tragjedise", te cilen ja kushton Rikard Vagnerit. Mban shume konferenca.

1873-74. Perfundon disa ese mbi lidhjen e tragjedise greke me filozofine morale.

1875. Lexon Dyringun, ben nje program per studime shkencore.

1876. Shendeti i tij keqesohet.

1878. Boton vepren "Njerezor, teper njerezor", i cili i kushtohet kujtimit te Volterit.

1879. Jep doreheqjen ne Universitetin e Bazelit. Ben udhetimin e pare ne Alta Engadina.

1881. Boton vepren "Aurora". Shkon per here te pare ne vendin klimaterik zvicerian Sils-Maria.

1882. Perfundon vepren "Shkenca gazmore" e cila botohet po kete vit.

1883. Perfundon pjesen e pare te vepres "Keshtu foli Zarathustra". Ne gusht mbaron dhe pjesen e dyte. Keto pjese i boton vec e vec. Ne nise te Frances takon per here te pare Jozef Paneth, mikun e Frojdit.

1884. Ne janar perfundon pjesen e trete te Zarathustres, qe ishte planifikuar si perfundim i gjithe vepres. Kjo pjese botohet ne mars.

1885. Punon me pjesen e katert te Zarathustres, e cila botohet ne prill me 40 kopje.

1886. Boton "Pertej se mires dhe te keqes, prelud i nje filozofie te se ardhmes" Kjo ishte planifikuar ne fillim si vazhdim i vepres "Njerezor, teper njerezor" Punon per librin e peste te "Shkenca Gazmore" dhe e boton bashke me "Aurora" me 1987.

1888. Punon dhe mbaron vepren "Ecce Homo".

1889-1900. Semuret nga nje semundje e pasherueshme mendore. Vdes me 25 gusht 1900, kur vepra e tij kishte fituar fame europiane.

Ps. Lexoni meritat e ketij njeriu perpara se te leshoni nje lume fjalesh pa kuptim. Sepse askush nga ne nuk mund te gjykoje kohen e tij e cila ende vlen mrekullisht si pasoje e fineses mendore te ketij gjeniu.


Dito.

[kastriot]

Mendoni vertet se njihni kete apostull te filozofise boterore bohhhh[...]"

Dito.

Po pra jo vetem qe mendoj por me eshte duhur te mbaje edhe ndonje referat ketu ne Universitet. Shiko presentationin e bashkangjitur.Nietzsche, nje tregimtar gjerman
Filosofia eshte shkence dhe jo derdellitje te kota. Ne fakt eshte e vertete qe per ndonje te pire dmth. te dehur me raki(apo edhe jo i pire) populli thote, sigurisht me nenkuptim, se "ai po filosofon".
Ne kete kuptim Nietzsche ka qene me te vertete nje filosof. Ndersa po te trajtojme filosofine si shkence do te themi se ai nuk ka qene tjeter vecse nje sharlatan. Dhe mos kujto se po shprehem keshtu per "kritiken" qe ái i ben fese dhe moralit fetar, shume filosofe te tjere gjermane para atij dhe mbas atij kane bere nje kritike te tille, por ne ndryshim nga ai ne baza shkencore.


pershendetje
dhe kujdes nga Komplexet se kam degjuar se keto kohet e fundit ka shume si Nietzsche aty tek ju

[Legjion]

Pajtohem krejtsisht me ju Kastriot, ia keni ba fora ksaj here. Asht me u cudit perkrejt se si rinia jone rrehen kaq lehte e marrohen mas ksisoj jo gjenish e apostujsh po mashtrusish te dimensioneve botnore. Une nder mu jam i bindun se po ta kisha ndesh ne rruget ate fare njeriu do i kisha ba dy sahat muhabet te mira me te dhe do i kisha tregue do sa gabime qe i ban ne shkrimet e tija. Por duhet dhe me thane se po te reflektosh mbi gjendjen e tij nuk asht asfare me u cudit kush, se ai kishte pesue nji traume feminore dhe jeta e mbyllun familjare nuk i kishte dhane ate mundsi qe ta njifte te verteten per ate qe ajo kishte qene dhe fatkeqesisht per te dhe per tane boten ai ra ne veprat e ateisteve te meparshem duke shkue rruges te Ligut. Nji njeri me komplekse aq mir e ke thane.

Gjithsesi Kastriot, ju pershendes per punen e mire qe kryeni si ketu ne forum po ashtu dhe ne universitet duke e demaskue Niqen per ate qka ai asht ne realitet. Boll ka vuejt njerezimi prej ketyne "filozofash". Ju uroj suksese te metejshme e ndriqofshi sa ma shume te vobeket me gjejt paqen e tyre ne shpirt.

[fisnik]

161.

Rinia dhe kritika. - Për te rinjtë, te kritikosh një libër do te thotë vetëm: te mos bësh tëndin asnjë mendim produktiv te atij libri dhe te mbrosh me këmbë e me duar lëkurën tende. I riu jeton ne gjendje mbrojtjeje kundër çdo gjëje të re që ai nuk mund ta dashurojë atë si një te tërë, dhe si rrjedhim kryen çdo here, aq shpesh sa mundet, një krim te panevojshëm.

162.

Efekti i sasisë. - Paradoksi me i madh ne historinë e poezisë është ai kur thuhet se ne gjithë atë që formonte madhështinë e poetëve antikë, dikush mund te ishte barbar, pra i metë dhe i keqformuar nga koka te këmbët, duke qenë megjithatë me i madhi i poetëve. Kështu ndodh me Shekspirin i cili, i krahasuar me Sofokleun, i ngjan një miniere te mbushur me një pafundësi ari, plumbi e hekurishtesh, ndërkohë që Sofokleu nuk është vetëm ar por është ar ne formën me fisnike, e cila pothuajse te bën t-ia harrosh fare vlerën si metal. Por sasia, ne shkallët e saj me te larta, vepron si cilësi. Dhe këtu qëndron përparësia e Shekspirit.

163.

Çdo fillim është rrezik. - Poeti mund te zgjedhë: ose ta ngjitë ndjenjën nga një shkallë ne një tjetër dhe si përfundim ta ngrejë atë mjaft lart, ose ta ngrejë menjëherë, dhe si ta themi, që ne fillim ta tërheqë fort litarin e kambanës. Secila nga këto dy gjera ka rrezikun e vet: ne rastin e pare ndoshta dëgjuesi largohet nga mërzia, ne te dytin merr arratinë nga frika.

164.

Ne favor të kritikëve. - Insektet pickojnë jo se janë shpirtlig, por e edhe duan te jetojnë. Ata duan gjakun tonë, jo dhimbjen tonë.

165.

[b]sesi i sentencave./b]Njerëzit e papërvojë besojnë se, kur një sentence iu duket e qartë falë te vërtetës se saj te thjeshtë, ajo është e vjetër dhe e njohur, dhe si rrjedhim e shohin shtrembër autorin e saj , thuajse ai paska dashur të vjedhë të mirën e përbashkët të të gjithëve, ndërkohë që provojnë kënaqësi nga te vërtetat mesatare e pikante dhe i bëjnë të ditur autorit kënaqësinë e tyre. Ky i fundit di ta çmojë këtë shenjë dhe prej saj e merr me mend lehtë se ku ia ka dalë mbanë mire e ku ia ka dalë keq.

166.

Të duash të fitosh .- Një artist i cili në gjithë atë që merr përsipër i tejkalon forcat e tij, do të përfundojë duke tërhequr me vetë shumicën në spektaklin e luftës së dhunshme që ai po kryen, sepse suksesi nuk qëndron gjithnjë te fitorja, po ndonjë herë edhe te vullneti për fitoren.

167.

"Sibi scribere”. - Autori i arsyeshëm nuk shkruan për kohë të tjera të mëvonshme përveçse për ato të vetat, pra për pleqërinë e tij, me qëllim që edhe atëherë të mund të provojë gëzim për veten.

168.

Lavdërim për sentencën. - Një sentence e mire është shumë e forte për dhëmbin e kohës dhe nuk do te bluhet as nga gjithë mijë vjetarët, edhe pse shërben vazhdimisht si ushqim. Për këtë arsye ajo është paradoksi i madh në letërsi, e pandryshueshmja në mes të të ndryshueshmes, ushqimi gjithnjë i çmueshëm, si kripa dhe, ashtu si kripa, nuk bëhet kurrë e pashije.

169.

Nevoja artistike të dorës së dytë . - Edhe populli ka diçka nga ajo që mund të quhet nevojë për artin, por kjo nevojë është e vogël dhe e lehtë për tu kënaqur. Në thelb mjaftojnë për këtë mbeturinat e artit - këtë duhet ta themi me ndershmëri. Ki parasysh përshembull se në çfarë melodish e këngësh e gjejnë sot gëzimin e çiltër të zemrës shtresat me te forta, më pak te shthurura, me te padjallëzuara te popullsisë sonë, jeto njëherë mes barinjve, bujqve, fshatarëve, gjahtarëve, ushtarëve, marinarëve, dhe përgjigju. A nuk është qyteti i vogël dhe pikërisht shtëpitë ku banon virtyti i vogël trashëgimtar borgjez vendi ku dashurohet, madje adhurohet muzika më e keqe, që prodhohet ne përgjithësi sot? Kush flet për nevoja te thella, për frymëzim te papërmbushur kundrejt artit, duke u lidhur me popullin ku është, ose sheh ëndërra me sy hapur ose kërkon te mashtrojë. Jini te sinqertë! Vetëm te njerëzit që bëjnë përjashtim gjendet sot një nevojë për artin në një stil superior, sepse arti në përgjithësi është përsëri në regres dhe forcat e shpresat njerëzore për një farë kohe janë përqëndruar mbi të tjera gjëra.
Për më tepër, por gjithnjë jashtë popullit, ekziston sigurisht një nevojë me e gjerë, me e shtrirë për artin, por e dores se dytë, te shtresat me te larta e shumë te larta te shoqërisë: këtu është i mundur një Iloj komuniteti artistik që mendon me sinqeritet. Por le te marrim parasysh dhe elementët! Janë në përgjithësi te pakënaqurit me te mëdhenj, që në vetvete nuk ndiejnë asnjë gëzim te vërtetë, pra njeriu me kulturë, që nuk është bërë aq i lirë sa të bëjë pa ngushëllime te fesë, dhe gjithsesi i duket se balsamet e kësaj nuk kanë ndonjë ere te mire, gjysmë-fisniku, që është tepër i dobët për të mposhtur gabimin themelor te jetës se tij ose prirjen e dëmshme te karakterit te tij me një shndërrim ose një sakrificë heroike, njeriu me cilësi te bukura shpirtërore që mendon tepër mire për vete për te qenë i dobishëm me një veprimtari modeste dhe është tepër dembel për një punë serioze te painteres, vajza që nuk di te krijojë për vetë një rreth te mjaftueshëm detyrash, gruaja që u lidh me një martesë te lehtë apo te fajshme dhe nuk e di se është mjaft e lidhur, dijetari, mjeku, tregëtari, funksionari, që është specializuar tepër herët dhe nuk ka lejuar një kurs te plotë për gjithë temperamentin e tij dhe prandaj e kryen detyrën e vet te shkëlqyer me një krimb ne zemër, dhe se fundi te gjithë artistët e pakompletuar - këta sot janë ata që ende kanë nevoja te vërteta për artin! Por çfarë kërkojnë tamam nga arti? Ai duhet për disa orë ose minuta te shtypë humorin e keq, mërzinë, ndërgjegjen gjysmë te keqe dhe te interpretojë, nëse është e mundur, gabimin e jetës dhe te karakterit te tyre si një gabim te fatit botëror ne shkallë te gjere - krejt ndryshe nga grekët që ne artin e tyre ndjenin rrjedhjen dhe vërshimin e vetë mirëqenies se tyre, te shëndetit te tyre dhe dëshironin ta shikonin përsosmërinë e tyre edhe një here jashtë vetes. Ata u drejtuan te arti nga kënaqësia për veten, bashkëkohasit tanë drejtohen aty nga inati për veten.

170.

Gjermanët ne teatër. - Talenti i vërtetë teatror mes gjermanëve ishte Kocebue. Ai dhe gjermanët e tij, po aq ata te shoqërisë me te ngritur sa dhe ata te shoqërisë se mesme, ishin domosdoshmërisht te pandashëm, dhe bashkëkohasit do te mund te thoshin për te me seriozitet: "Ne jetojmë, veprojmë e jemi brenda tij". Te ai nuk kishte asgjë te detyruar imagjinare, që te shijonte përgjysmë ose me zor, ajo që ai dëshironte dhe mund te bënte kuptohej, dhe ende sot suksesi i vërtetë teatral ne skenat gjermane gjendet ne duart e trashëgimtarëve, me cipë apo cipëplasur, te mjeteve dhe efekteve te Kocebue, për sa kohë që komedia ende ne një farë mënyre lulëzon, dhe nga kjo rrjedh se shumë nga gjermanizmi i atëhershëm vazhdon të jetojë, sidomos jashtë qytete vetë mëdha. Shpirtmirë, i papërmbajtur ndaj qejfeve te vogla, qaraman për hiçgjë, që dëshironte te hiqte qafe, te paktën ne teatër, thjeshtësinë e ashpër të lindur dhe te ushtronte një zemërbutësi që buzëqeshte apo dhe që qeshte, duke ngatërruar mirësinë me mëshirën dhe duke i barazuar ato (siç është thelbësore te sentimentaliteti gjerman) shumë i lumtur për një veprim te bukur e bujar, për me tepër subjekt i autoritetit, ziliqar për te afërmin, dhe gjithnjë brenda tij i kënaqur me veten - i tille ishte gjermani i atëhershëm, i tille ishte Kocebue.
Talent i dytë teatror ishte Shileri. Ai zbuloi një klasë dëgjuesish që deri me atëherë nuk ishte marre ne konsideratë - e gjeti te mosha e papjekur, mes te rinjve e te rejave gjermane. Ai me poemat e tij shkoi te gjente emocionet e tyre me te larta, me fisnike, me te stuhishme, edhe pse te errëta për shijen e tyre te tingëllimit te fjalëve morale (shije që mes moshës tridhjetë dhe dyzet vjeçare zakonisht zhduket) dhe korri, falë pasionitdhe partizanllëkut të kësaj klase të re, një sukses që shkallë-shkallë ndikoi me përparësi edhe mbi moshat e tjera. Shileri ne përgjithësi i rinoi gjermanët.
Gëtja qëndronte me lart se gjermanët nga çdo anë dhe ende sot po ashtu -ai nuk do tu përkasë kurrë atyre. E si mund tëjetë ne lartësinë e shpirtit te Gëtes një popull përsa i përket te qenit i mire dhe te dashurit e se mires? Ashtu si Bethoveni krijoi muzikë përmbi gjermanët, po ashtu Gëtja hartoi "Tason" dhe "Efgjeninë" e vet përmbi gjermanët. Atë e ndoqi një shpurë shumë e vogël njerëzish te kulturës shumë te lartë, te edukuar nga antikiteti, nga jeta dhe nga udhëtimet, te rritur me ne lartësi se natyra gjermane. Ai vete deshi që te mos bëhej ndryshe. Kur me vonë romantikët krijuan kultin e tyre te interesuar mbi Gëten, kuraftësia e tyre e mahnitshme e nuhatjes kaloi te dishepujt e Hegelit, te edukatorët e vërtetë te gjermanëve te shekullit te nëntëmbëdhjetë, kurambicja kombëtaree rizgjuarfitoi epërsi edhe mbi lavdinë e poetëve gjermane dhe mbi vete gjykimin e popullit, mbi atë që nëse ai mund te gëzohet ndershmërisht për një gjë, iu nënshtrua pa mëshirë gjykimit te individëve dhe asaj ambicjeje kombëtare (ose, kur u fillua te ndihej si detyrim gëzimi), atëherë buroi ai mashtrim dhe falsitet i kulturës gjermane që u turpërua nga Kocebue, që vuri ne skenë Sofokleun, Kalderonin madje dhe pjesën e dytë te Faustit te Gëtes dhe që, për shkak te gjuhës se tij te ndyrë dhe stomakut te prishur, nuk diti me se çfarë i pëlqen dhe çfarë e mërzit. Te lumtur janëataqë kanë shije, qoftë kjo edhe një shije e keqe! Dhejovetëm i lumtur por dhe i urtë mund te bëhesh falë kësaj cilësie. Prandaj dhe grekët, që ne këto gjëra ishin mjaft te hollë, e tregonin te urtin me një fjalë që do te thotë: njeri me shije, dhe urtësinë, po aq artistike sa dhe filozofike, e quanin pikërisht "shije" (sofia).

[fisnik]

161.

Rinia dhe kritika. - Për te rinjtë, te kritikosh një libër do te thotë vetëm: te mos bësh tëndin asnjë mendim produktiv te atij libri dhe te mbrosh me këmbë e me duar lëkurën tende. I riu jeton ne gjendje mbrojtjeje kundër çdo gjëje të re që ai nuk mund ta dashurojë atë si një te tërë, dhe si rrjedhim kryen çdo here, aq shpesh sa mundet, një krim te panevojshëm.

162.

Efekti i sasisë. - Paradoksi me i madh ne historinë e poezisë është ai kur thuhet se ne gjithë atë që formonte madhështinë e poetëve antikë, dikush mund te ishte barbar, pra i metë dhe i keqformuar nga koka te këmbët, duke qenë megjithatë me i madhi i poetëve. Kështu ndodh me Shekspirin i cili, i krahasuar me Sofokleun, i ngjan një miniere te mbushur me një pafundësi ari, plumbi e hekurishtesh, ndërkohë që Sofokleu nuk është vetëm ar por është ar ne formën me fisnike, e cila pothuajse te bën t-ia harrosh fare vlerën si metal. Por sasia, ne shkallët e saj me te larta, vepron si cilësi. Dhe këtu qëndron përparësia e Shekspirit.

163.

Çdo fillim është rrezik. - Poeti mund te zgjedhë: ose ta ngjitë ndjenjën nga një shkallë ne një tjetër dhe si përfundim ta ngrejë atë mjaft lart, ose ta ngrejë menjëherë, dhe si ta themi, që ne fillim ta tërheqë fort litarin e kambanës. Secila nga këto dy gjera ka rrezikun e vet: ne rastin e pare ndoshta dëgjuesi largohet nga mërzia, ne te dytin merr arratinë nga frika.

164.

Ne favor të kritikëve. - Insektet pickojnë jo se janë shpirtlig, por e edhe duan te jetojnë. Ata duan gjakun tonë, jo dhimbjen tonë.

165.

[b]sesi i sentencave./b]Njerëzit e papërvojë besojnë se, kur një sentence iu duket e qartë falë te vërtetës se saj te thjeshtë, ajo është e vjetër dhe e njohur, dhe si rrjedhim e shohin shtrembër autorin e saj , thuajse ai paska dashur të vjedhë të mirën e përbashkët të të gjithëve, ndërkohë që provojnë kënaqësi nga te vërtetat mesatare e pikante dhe i bëjnë të ditur autorit kënaqësinë e tyre. Ky i fundit di ta çmojë këtë shenjë dhe prej saj e merr me mend lehtë se ku ia ka dalë mbanë mire e ku ia ka dalë keq.

166.

Të duash të fitosh .- Një artist i cili në gjithë atë që merr përsipër i tejkalon forcat e tij, do të përfundojë duke tërhequr me vetë shumicën në spektaklin e luftës së dhunshme që ai po kryen, sepse suksesi nuk qëndron gjithnjë te fitorja, po ndonjë herë edhe te vullneti për fitoren.

167.

"Sibi scribere”. - Autori i arsyeshëm nuk shkruan për kohë të tjera të mëvonshme përveçse për ato të vetat, pra për pleqërinë e tij, me qëllim që edhe atëherë të mund të provojë gëzim për veten.

168.

Lavdërim për sentencën. - Një sentence e mire është shumë e forte për dhëmbin e kohës dhe nuk do te bluhet as nga gjithë mijë vjetarët, edhe pse shërben vazhdimisht si ushqim. Për këtë arsye ajo është paradoksi i madh në letërsi, e pandryshueshmja në mes të të ndryshueshmes, ushqimi gjithnjë i çmueshëm, si kripa dhe, ashtu si kripa, nuk bëhet kurrë e pashije.

169.

Nevoja artistike të dorës së dytë . - Edhe populli ka diçka nga ajo që mund të quhet nevojë për artin, por kjo nevojë është e vogël dhe e lehtë për tu kënaqur. Në thelb mjaftojnë për këtë mbeturinat e artit - këtë duhet ta themi me ndershmëri. Ki parasysh përshembull se në çfarë melodish e këngësh e gjejnë sot gëzimin e çiltër të zemrës shtresat me te forta, më pak te shthurura, me te padjallëzuara te popullsisë sonë, jeto njëherë mes barinjve, bujqve, fshatarëve, gjahtarëve, ushtarëve, marinarëve, dhe përgjigju. A nuk është qyteti i vogël dhe pikërisht shtëpitë ku banon virtyti i vogël trashëgimtar borgjez vendi ku dashurohet, madje adhurohet muzika më e keqe, që prodhohet ne përgjithësi sot? Kush flet për nevoja te thella, për frymëzim te papërmbushur kundrejt artit, duke u lidhur me popullin ku është, ose sheh ëndërra me sy hapur ose kërkon te mashtrojë. Jini te sinqertë! Vetëm te njerëzit që bëjnë përjashtim gjendet sot një nevojë për artin në një stil superior, sepse arti në përgjithësi është përsëri në regres dhe forcat e shpresat njerëzore për një farë kohe janë përqëndruar mbi të tjera gjëra.
Për më tepër, por gjithnjë jashtë popullit, ekziston sigurisht një nevojë me e gjerë, me e shtrirë për artin, por e dores se dytë, te shtresat me te larta e shumë te larta te shoqërisë: këtu është i mundur një Iloj komuniteti artistik që mendon me sinqeritet. Por le te marrim parasysh dhe elementët! Janë në përgjithësi te pakënaqurit me te mëdhenj, që në vetvete nuk ndiejnë asnjë gëzim te vërtetë, pra njeriu me kulturë, që nuk është bërë aq i lirë sa të bëjë pa ngushëllime te fesë, dhe gjithsesi i duket se balsamet e kësaj nuk kanë ndonjë ere te mire, gjysmë-fisniku, që është tepër i dobët për të mposhtur gabimin themelor te jetës se tij ose prirjen e dëmshme te karakterit te tij me një shndërrim ose një sakrificë heroike, njeriu me cilësi te bukura shpirtërore që mendon tepër mire për vete për te qenë i dobishëm me një veprimtari modeste dhe është tepër dembel për një punë serioze te painteres, vajza që nuk di te krijojë për vetë një rreth te mjaftueshëm detyrash, gruaja që u lidh me një martesë te lehtë apo te fajshme dhe nuk e di se është mjaft e lidhur, dijetari, mjeku, tregëtari, funksionari, që është specializuar tepër herët dhe nuk ka lejuar një kurs te plotë për gjithë temperamentin e tij dhe prandaj e kryen detyrën e vet te shkëlqyer me një krimb ne zemër, dhe se fundi te gjithë artistët e pakompletuar - këta sot janë ata që ende kanë nevoja te vërteta për artin! Por çfarë kërkojnë tamam nga arti? Ai duhet për disa orë ose minuta te shtypë humorin e keq, mërzinë, ndërgjegjen gjysmë te keqe dhe te interpretojë, nëse është e mundur, gabimin e jetës dhe te karakterit te tyre si një gabim te fatit botëror ne shkallë te gjere - krejt ndryshe nga grekët që ne artin e tyre ndjenin rrjedhjen dhe vërshimin e vetë mirëqenies se tyre, te shëndetit te tyre dhe dëshironin ta shikonin përsosmërinë e tyre edhe një here jashtë vetes. Ata u drejtuan te arti nga kënaqësia për veten, bashkëkohasit tanë drejtohen aty nga inati për veten.

170.

Gjermanët ne teatër. - Talenti i vërtetë teatror mes gjermanëve ishte Kocebue. Ai dhe gjermanët e tij, po aq ata te shoqërisë me te ngritur sa dhe ata te shoqërisë se mesme, ishin domosdoshmërisht te pandashëm, dhe bashkëkohasit do te mund te thoshin për te me seriozitet: "Ne jetojmë, veprojmë e jemi brenda tij". Te ai nuk kishte asgjë te detyruar imagjinare, që te shijonte përgjysmë ose me zor, ajo që ai dëshironte dhe mund te bënte kuptohej, dhe ende sot suksesi i vërtetë teatral ne skenat gjermane gjendet ne duart e trashëgimtarëve, me cipë apo cipëplasur, te mjeteve dhe efekteve te Kocebue, për sa kohë që komedia ende ne një farë mënyre lulëzon, dhe nga kjo rrjedh se shumë nga gjermanizmi i atëhershëm vazhdon të jetojë, sidomos jashtë qytete vetë mëdha. Shpirtmirë, i papërmbajtur ndaj qejfeve te vogla, qaraman për hiçgjë, që dëshironte te hiqte qafe, te paktën ne teatër, thjeshtësinë e ashpër të lindur dhe te ushtronte një zemërbutësi që buzëqeshte apo dhe që qeshte, duke ngatërruar mirësinë me mëshirën dhe duke i barazuar ato (siç është thelbësore te sentimentaliteti gjerman) shumë i lumtur për një veprim te bukur e bujar, për me tepër subjekt i autoritetit, ziliqar për te afërmin, dhe gjithnjë brenda tij i kënaqur me veten - i tille ishte gjermani i atëhershëm, i tille ishte Kocebue.
Talent i dytë teatror ishte Shileri. Ai zbuloi një klasë dëgjuesish që deri me atëherë nuk ishte marre ne konsideratë - e gjeti te mosha e papjekur, mes te rinjve e te rejave gjermane. Ai me poemat e tij shkoi te gjente emocionet e tyre me te larta, me fisnike, me te stuhishme, edhe pse te errëta për shijen e tyre te tingëllimit te fjalëve morale (shije që mes moshës tridhjetë dhe dyzet vjeçare zakonisht zhduket) dhe korri, falë pasionitdhe partizanllëkut të kësaj klase të re, një sukses që shkallë-shkallë ndikoi me përparësi edhe mbi moshat e tjera. Shileri ne përgjithësi i rinoi gjermanët.
Gëtja qëndronte me lart se gjermanët nga çdo anë dhe ende sot po ashtu -ai nuk do tu përkasë kurrë atyre. E si mund tëjetë ne lartësinë e shpirtit te Gëtes një popull përsa i përket te qenit i mire dhe te dashurit e se mires? Ashtu si Bethoveni krijoi muzikë përmbi gjermanët, po ashtu Gëtja hartoi "Tason" dhe "Efgjeninë" e vet përmbi gjermanët. Atë e ndoqi një shpurë shumë e vogël njerëzish te kulturës shumë te lartë, te edukuar nga antikiteti, nga jeta dhe nga udhëtimet, te rritur me ne lartësi se natyra gjermane. Ai vete deshi që te mos bëhej ndryshe. Kur me vonë romantikët krijuan kultin e tyre te interesuar mbi Gëten, kuraftësia e tyre e mahnitshme e nuhatjes kaloi te dishepujt e Hegelit, te edukatorët e vërtetë te gjermanëve te shekullit te nëntëmbëdhjetë, kurambicja kombëtaree rizgjuarfitoi epërsi edhe mbi lavdinë e poetëve gjermane dhe mbi vete gjykimin e popullit, mbi atë që nëse ai mund te gëzohet ndershmërisht për një gjë, iu nënshtrua pa mëshirë gjykimit te individëve dhe asaj ambicjeje kombëtare (ose, kur u fillua te ndihej si detyrim gëzimi), atëherë buroi ai mashtrim dhe falsitet i kulturës gjermane që u turpërua nga Kocebue, që vuri ne skenë Sofokleun, Kalderonin madje dhe pjesën e dytë te Faustit te Gëtes dhe që, për shkak te gjuhës se tij te ndyrë dhe stomakut te prishur, nuk diti me se çfarë i pëlqen dhe çfarë e mërzit. Te lumtur janëataqë kanë shije, qoftë kjo edhe një shije e keqe! Dhe jo vetëm i lumtur por dhe i urtë mund te bëhesh falë kësaj cilësie. Prandaj dhe grekët, që ne këto gjëra ishin mjaft te hollë, e tregonin te urtin me një fjalë që do te thotë: njeri me shije, dhe urtësinë, po aq artistike sa dhe filozofike, e quanin pikërisht "shije" (sofia).

[Dito]

Nice, Nice, Nice. Odeon_relax cfare fejet keni qene ju perpara se te dilnit pri udhes se Tij dhe te keni zevendesue apostujt e vertete me kete njeri monstruoz si Nicja. A jua permbush Nicja juve nevojat qe ju permbushnin apostujt e vertete te Zotit. Juve me duket se ju mungon thelle apostulli i Hyut ndaj dhe aviteni me e gjet ket mbeshtetje shpirtnore ne filozofi. Por mos harroni se filosofia asht si nji guace e zbrazet, ajo nuk do ta zevendesoj kurre ty ndjenjen e madhe te dashurise qe Ai te ka pas dhane. Ti ne thelb je ende nji besimtar Odeon_relax. Te kisha keshillue ta lesh Nicen menjane e te kthehesh ne duart e Atit. Ajo qka ti po ban asht perpos nji mashtrim kunder vetes tande. Ti je ende fetar djal i mbar. Nuk ban Nicja per ty. Paqe e lumturi.

Ateizmi im nuk ndryshon sipas deshirave te gjithkujt qe shfaqet ketu ne forum apo ne jeten time te perditshme, Po te citoj dicka ty besimtar nga i madhi Nietzsche... Mallkuar qofte ai qe ha buke me nje prift te cilet vec derdellitjeve nuk sjellin asgje tjeter ne jete.
Mundohu te kuptosh filozofine e tij dhe mos e denigro ne kufijte ekstreme te vulgaritetit. Sa per krijuesin tim po te deklaroj qe ai eshte im ate dhe nena ime dhe askush tjeter nuk ka force tu heqe atyre te drejten e pamohueshme mbi mua, qofte ky dhe ai zoti yt qe sduket gjekundi. Ne disa analiza Nietszche-ane profetizimi i zotit nenkuptohet me rregullat e universit qe rraca humane shpesh perpiqet ti ndryshoje, pikerisht nga kjo vjen fjala apokalips qe zoti yt nuk eshte i afte ta frenoje.
Eshte e turpshme te thuash nje fjale te tille (Monstruoz) mbi kete filozof te magjishem. A nuk e kuptoni qe eshte njesoj sikur zoti yt ti thosh heretik atij njeriu, apo mos juve keni bere gati turren e druve per te kenaqur zotin tuaj.
Respektoj kishen dhe xhamine mbi ato ckane me vlere. Kurre nje njeri i kishes sic ju mundoheni te paraqisni veten sduhet te mbjelle urretje qofte kjo edhe mbi njeriun me te lig. E pra si perfundim une ju lexova mendjen me ato tre fyerje vulgare qe ju bete mbi njeriun. Pra ju sjeni me i mire se i ligu qe kerkon te vrase.

Dito.

[RuSsEl_NeSs]

Odeon_Relax si e shpjegon ti teorine e nices mbi super njeriun..ai thote qe te gjitha rracat nuk jan te barabarta pra qe ka rrace superiore tek e cila u bazua dhe hitleri por qe ne te vertet nuk doli e sakte...nicja jot ka shum difekte si njeri e filozof dhe koha ka treguar qe jo gjithcka qe ai ka thene eshte e drejte

[Dito]

Odeon_Relax si e shpjegon ti teorine e nices mbi super njeriun..ai thote qe te gjitha rracat nuk jan te barabarta pra qe ka rrace superiore tek e cila u bazua dhe hitleri por qe ne te vertet nuk doli e sakte...nicja jot ka shum difekte si njeri e filozof dhe koha ka treguar qe jo gjithcka qe ai ka thene eshte e drejte

Perpara se te shkruash ate cka ti i referohesh nietzsches une te sugjeroj te me sjellesh saktesisht ketu emrin e librit ku nietzsche thote fjaline qe kombet qenkan te perzgjedhur!?. Mohoj kategorikisht te kete thene nietzsche ate fjali pasi s`kam lene asnje liber te tij pa lexuar dhe nuk e kam hasur ate fjali.
Asnjehere s`kam thene qe Nietzsche cka ka thene eshte totalisht e drejte pasi kjo do ishte verberi. Por nietzsche ne ato cka ka thene si thelb qendrojne ende sot pas nje shekulli dhe kjo nuk eshte pak.

Dito.

Ps. Me jepni titullin e librit ku keni lexuar fjaline dhe numurin e faqes se librit te me bindni.