Nietzsche

[[xeni]]

falemnderit per postimet fisnik...Shpresojme te mos e lesh me kaq...

Nietzsche me te vertete qe eshte filozof i madh...

[fisnik]

71.

Përse skeptikët nuk i pëlqejnë moralit. - Kush e llogarit moralin e vet si te lartë dhe të shtrenjtë, indinjohet me skeptikët në fushën e moralit, sepse aty ku ai fut në punë të gjithë forcën e vet, njerëzit duhet të admirojnë por jo të hulumtojnë dhe dyshojnë. Për më tepër ka dhe natyra në të cilat mbetja e fundit e moralitetit është pikërisht besimi të morali. Ato sillen në të njëjtën mënyrë kundrejt skeptikëve, dhe po të kenë mundësi, ushtrojnë edhe më shumë dhunë.


72.

Druajtje. - Moralistët janë të ndrojtur sepse e dinë që mund të ngatërrohen me spiunët dhe tradhëtarët sapo vihen re prirjet e tyre. Për më tepër, në përgjithësi janë të vetëdijshëm se janë të pafuqishëm në veprim, sepse në mes të veprimit, arsyet e veprës se tyre thuajse ua heqin vëmendjen nga vetë vepra.

73.

Një rrezik për moralitetin e përgjithshëm. – Njerëzit që janë njëkohësisht fisnikë dhe te ndershëm, arrijnë të hyjnizojnë çdo djallëzi qëndershmëria e tyre lind dhe ta ndalojnë për një farë kohe peshoren e gjykimit moral.

74.

Gabimi më i hidhur. - Është një gjë që të fyen në mënyrë të papajtueshme: të zbulosh se aty ku besojë se të donin, të konsiderojnë vetëm si mobilje shtëpie apo stoli për dhomën, me të cilën i zoti i shtëpisë shpaloste krenarinë e vet para mysafirëve.

75.

Dashuri dhe dualizëm. - Ç'gjë tjetër është dashuria përveçse të kuptosh dhe të kënaqesh me faktin që një tjetër jeton në mënyrë të ndryshme dhe të kundërt me tënden, që vepron e ndien në atë mënyrë? Me qëllim që dashuria t'i kapërcejë ndryshimet me gëzim, nuk duhet të zhdukë apo mohojë këto ndryshime. Madje dhe dashuria për veten ka si premisë dualizmin e papërzier (ose larminë) brenda një personi të vetëm.

76.

Te interpretosh me anë te gjumit. - Atë gjë që ndonjëherë nuk e dimë dhe nuk e ndjejmë kur jemi zgjuar (pra faktin nëse kemi një ndërgjegje të mire apo të keqe kundrejt një personi), na i mëson gjumi, në një mënyrë krejtësisht të qartë.

77.

Shthurja. - Nëna e shthurjes nuk është qejfi por mungesa e qejfit.

78.

Të ndëshkosh e të shpërblesh. - Asnjë njeri nuk akuzon pa mendimin e fshehtë të ndëshkimit dhe të hakmarrjes, edhe kur akuzon fatin e vet, madje edhe veten e vet. Çdo ankesë është një akuzë, çdo gëzim është një lavdërim. Mund të bëjmë si njërën gjë dhe tjetrën, po gjithnjë bëjmë për gjegjës dikë për to.

79.

Dy herë i padrejtë. - Ndonjëherë e kërkojmë të vërtetën nëpërmjet një padrejtësie të dyfishtë, pra kur shikojmë njërin pas tjetrit dy aspekte të një gjëje të cilët nuk jemi në gjendje t'i shikojmë se bashku, dhe i paraqesim ata njërin pas tjetrit, çdo herë duke mos njohur ose duke mohuar aspektin tjetër dhe duke gënjyer kështu veten se ajo që shikojmë është e vërteta e plotë.

80.

Mosbesimi. - Mosbesimi ndaj vetes nuk shfaqet gjithnjë si qëndrim i pasigurt dhe i egër, ndonjëherë shfaqet thuajse i tërbuar dhe i çmendur. Ne këtë rast ai është dehur që të mos dridhet.

[fisnik]

81.

Filozofia e "të ngriturve". - Nëse do njëherë e mirë që të jesh njeri, duhet të nderosh edhe hijën tënde.

82.

Të dish të lahesh mirë. - Duhet të mësosh të dalësh më i pastër nga situatat e papastra, dhe nëse është e nevojshme, të lahesh edhe me ujë të ndotur.

83.

Ta lëshosh vetën. - Sa më shumë ta lëshosh vetën, aq më pak të lënë të tjerët ta lëshosh.

84.

Horri i pafajshëm. - Rruga drejt veseve dhe poshtërsive është e ngadaltë dhe graduale. Në fund të kësaj rruge zhurmat e insekteve të ndërgjegjes së keqe e kanë braktisur krejtësisht atë që e përshkon dhe ai, edhe pse është bërë një njeri i poshtër i përkryer, vazhdon rrugën me pafajësi të plotë.

85.

Te bësh projekte. - Të bësh projekte dhe të marrësh vendime është një gjë që të sjell ndijime të bukura. Kush do të kishte forcën për të mos qenë tjetër gjatë gjithë jetës së tij veç e një farkëta projektesh, do të ishte një njeri tepër i lumtur. Por ai duhet të çlodhet ndonjëherë gjatë kësaj veprimtarie duke ndjekur ndonjë projekt dhe atëherë do të vijnë inati dhe zhgënjimi.

86.

Me çfarë mjeti e shikojmë idealin. - Çdo njeri me vlera pengohet nga aftësia e vet dhe nuk mund t'i shikojë gjërat lirisht. Për më tepër, nëse ai nuk do te kishte një pjesë te mire papërsosmërie, nuk do të mund të, për shkak të virtytit të tij, të arrinte atë liri shpirtërore dhe morale. Difektet tona janë sytë më të cilët shikojmë idealin.

87.

Lëvdata e pandershme. - Një lavdërim i pamerituar lë pas vetës shumë më tepër brerje ndërgjegjeje se një qortim i pamerituar, ndoshta vetëm për këtë, se nëpërmjet lavdërimit tepër të lartë na zhvishet lakuriq kapaciteti ynë i te gjykuarit shumë më tepër sesa nëpërmjet një qortimi tepër të forte e ndoshta edhe të padrejtë.

88.

Nuk ka rëndësi mënyra sesi vdesim. - E gjithë mënyra me të cilën një njeri, në lulen e jetës dhe në kulmine forcës së tij, mendon nër vdekjen sigurisht është shumë domethënëse dhe jep një dëshmi të mirë për atë që quhet karakter i tij. Ndërsa vetë ora e vdekjes, a ëndrrimi i njeriut në shtratin e vdekjes, pothuaj nuk ka fare rëndësi për interpretimin e karakterit. Shterrja e jetës që po ikën, sidomos në rastin e vdekjes së personave të moshuar, ushqimi i parregullt dhe i pamjaftueshëm i trurit gjatë kësaj kohe të fundit, trysnia e mundshme e dhimbjes, fakti që po shkon në një gjendje të paprovuar kurrë më parë, që përjeton një gjendje të re, dhe shumë shpesh sulmi dhe kthimi i përshtypjeve dhe frikave supersticioze si kur vdekja të ishte një gjë shumë e rëndësishme ku u dashkan kaluar ura të tmerrshme - gjithë kjo nuk të lejon që çasti i vdekjes të shërbejë si një dëshmi mbi të gjallin. Nuk është e vërtetë as kjo, se në përgjithësi ai që po vdes është më i sinqertë se i gjalli. Do të ishte me mirë të thuhej se gati të gjithë, për shkak të sjelljes solemne të atyre që rrinë perreth, për shkak të lotëve dhe të ndjenjave të shprehura ose të përmbajtura, futen në një komedi kotësie, pjesërisht të vetëdijshme e pjesërisht të pavetëdijshme. Serioziteti me të cilin trajtohet çdo njeri që po vdes dhe që sigurisht është dhe me i madh se i një djalli të varfër e te shpërfillur, është shijimi me delikat i gjithë jetës së tij dhe një lloj zhdëmtimi e paradhënjeje për privimet e shumta.

89.

Zakonet dhe viktimat e tyre. - Origjina e zakoneve njihet prej këtyre dy ideve: "Komuniteti ka me shumë vlera se individi" dhe "Një fitim i qëndrueshëm është më i preferuar se jo i qëndrueshmi". Nga kjo rrjedh përfundimi se përfitimi i qëndrueshëm i komunitetit duhet të jetë në mënyrë të pakushtëzuar me i preferuar se avantazhi i individit, mbi të gjitha se mirëqenia e tij e çastit, por edhe se përfitimi i tij i vazhdueshëm, madje edhe se vazhdimësia e ekzistencës se tij. Edhe nëse individi vuan për shkak të një institucioni që i vlen shoqërisë, ose liget apo vdes prej tij, zakoni duhet ruajtur dhe sakrifica duhet bërë. Por një mentalitet i tille lind vetëm te ata që nuk janë viktima- sepse në rastin e tyre viktimat vlerësojnë se individi mund të ketë vlerë më të madhe se shumica, dhe gjithashtu se kënaqësia e tanishme, çasti që kalohet në Parajsë, ndoshta mund të vierësohet më shumë se një kohëzgjatje e shpëlarë në një gjendje pa dhimbje ose të këndshme. Por filozofia e viktimës gjithnjë kuptohet të përvonë, e kështu na bën t'i përmbahemi zakoneve dhe moralit, i cili është pikërisht vetëm perceptimi i gjithë bashkësisë se zakoneve mes te cilave jetojmë dhe jemi edukuar, dhe të themi të vërtetën jemi edukuar jo si individë por si pjesë të një të tërë, si shifra të një mazhorance. Kështu vazhdimisht ndodh që individi e ngre vetvetën nëpërmjet moralit të vet.

90.

E mira dhe ndërgjegja e mire. - Ju besoni se të gjitha gjërat e mira kanë patur gjatë gjithë kohërave një ndërgjegje të mire? Shkenca, që sigurisht është një gjë shumë e mire, hyri në botë pa ndërgjegje të mirë dhe pa asnjëlloj "patosi", madje hyri fshehurazi, nëpërmjet rrugësh të fshehta, duke kaluar me kokë të fshehur apo të mbuluar me vello, si një kriminele, dhe gjithnjë me ndjesinë e një kontrabandisteje. Ndërgjegja e mire ka si shkallë të parë ndërgjegjen e keqe, jo si të kundërt, dhe kjo sepse e gjithë e mira ka qenë fillimisht e re, pra e pazakontë, e kundërt me zakonet, imorale, dhe e brente si një krimb zemrën e shpikësit fatlum.

[Sokoli]

Habitem pse je lodhur te postosh , apo edhe perkthesh, gjithe keto shkrime kur per shkak te tyre Nice nuk konsiderohet si filozof i mirfillte.

Nice nuk ka qene nihilist njehere, ai eshte perpjekur te gjeje nje "ilac" kunder nihilizmit.

Shikoni nje kuotim te Nices: " Mbase njeriu duhet ti cmoje gjerat per ato qe jane e jo ti denoje per ato qe nuk mund te jene"

Tregoni fytyren e tij reale nese doni te na prezantoni me te te pakten e jo te na postoni poezi qe i ka shkruar kur ka qene 20 vjec.

[[xeni]]

Habitem pse je lodhur te postosh , apo edhe perkthesh, gjithe keto shkrime kur per shkak te tyre Nice nuk konsiderohet si filozof i mirfillte.

Nice nuk ka qene nihilist njehere, ai eshte perpjekur te gjeje nje "ilac" kunder nihilizmit.

Shikoni nje kuotim te Nices: " Mbase njeriu duhet ti cmoje gjerat per ato qe jane e jo ti denoje per ato qe nuk mund te jene"

Tregoni fytyren e tij reale nese doni te na prezantoni me te te pakten e jo te na postoni poezi qe i ka shkruar kur ka qene 20 vjec.

Sokol,
ka prej atyre qe Niçen nuk e konsiderojne nje filozof te mirefillte. Arsyeja per kete eshte se ai nuk ka nje rryme filozofie te qarte. Me teper ai eshte nje Profesor i Filologjise Klasike se sa nje filozof.

A ishte nihilist?

Nihilizmi, nje fjale te cilen per here te pare pretendohet se e ka perdorur Turgenjevi tek romani "Eter dhe Bij", eshte nje rebelim. Eshte nje proteste karshi anarshise qe vjen si rezultat i skepticizmit dhe mosebesimit. Une keshtu e kuptoj nihilizmin, mbase e kam gabim. Nese eshte keshtu siç mendoj une, Niçe ishte nihilist. Kete rebelim Sokoli, mbase e quan "nje perpjekje per te gjetur nje ilaç karshi kesaj semundjeje", por mendoj se Niçe nuk kishte asnje shprese per te gjetur nje ilaç te tille. Kjo semundje ka vetem nje ilaç: Besimin ne nje Krijues. I rritur ne nje familje te krishtere (babai ishte prift i nderuar), Niçe e njohu mire fene por u rebelua karshi menyres se si njerezit e perdornin ate dhe ky rebelim ia shkuli njehere e pergjithmone rrenjet e besimit qe kishte ne zemer.

P.S. une s'pretendoj te jem njohes i mire i filozofise, kshu qe edhe mendimet mund ti kem te gabuara, keshtu qe do te kisha shume deshire te diskutojme...

[Dito]

Friedrih Nietzche ky kollos i mendimit, kjo legjende filozofike. Pershendes fort hapesin e kesaj teme. Per mua Odeonin eshte pikerisht ky emer "Nietzsche" qe me ben te ndjehem i moralshem, real, i plotfuqishem, i hidhur me padrejtesine. Nietzsche eshte nga ata mendimtare qe pak kush e deshi per idete e tij te mohimit te antivleres. Pikerisht sepse theu mitin e kishes ai u denigrua, pikerisht sepse spranoi idene e supremacise femerore ai u bastardua, Pikerisht se ishte kundra mesuesve te tij ai u mohua. Per mua ai eshte vertet legjenda e mendimit qe vete natyra i fali botes per te pare realitetin e hidhur paster dhe jo me ndrojen njerezore. Gjithsesi une Odeoni mund te them vetem kaq si nje Nicean, akoma sot librat e tij studiohen dhe mos harroni ka kaluar tashme me shume se nje shekull.

[[xeni]]

...pikerisht sepse spranoi idene e supremacise femerore ai u bastardua...

Kete nga e ke nxjerre odeono? Nje ide e tille s'ka qene ndonjehere dhe Niçe s'mund te dale kunder diçkaje qe nuk eshte.

Mund te themi se ai u çmend sepse femrat qe deshi s'ia varen.

[Sokoli]

duhet t'i behet nje fare portretizimi - nje fare perfaqesimi me i denje i figures se Nices. Por mendoj se ravijezimi i linjave qe konstruktojne portretin e tij duhet te shtrihen mbi majat e ideve te tij dhe jo koutime si keto qe jane gjendur me shumice deri tani ne kete teme.

Mendoj se per t'u marre seriozisht me Nicen pjesen me te madhe te vemendjes se diskutanteve duhet ta terheqe qendrimi i tij kritik ndaj filozofise.

Gjithashtu biseda mbi Nicen mund te behej me e kompletuar nese ne te marrin pjese diskutante qe kane me shume kuriozitet se sa adhurim peri idete e Nices.

Desha gjithashtu te shtoj se edhe ne Shqipetaret mund te kemi nje perfaqesues te Nihilizmit, Haki Stermillin. Romani i tij "Sikur te isha djale" mund te sherbeje si perfaqsues i nihilisteve ne vendin tone.

Por, une nuk do te desha te merrem seriozisht me kete teme pa mbaruar njehere me ate temen e Darvinizmit qe aktualisht ndodhet nja nje gisht me poshte temes se Nices.

[i_pakapshem]

eshte shume e rende te dekodosh Nietzschen
gjeja me e afert qe mund te behet eshte ti ndash shkrimet e tija ne 3 pjese: ekzuberanca rinore, maturiteti, dhe pleqeria. Ka shume njerez qe thone qe shkrimet e mesit te jetes se Nietzche jane Nietzschja i vertete, por edhe kjo mund te debatohet shume. I bashkohem mendimit te hasanaj qe Nietzsche ka qene filolog dhe kjo ndikon shume ne filozofine e tij.

[Dito]

Kete nga e ke nxjerre odeono? Nje ide e tille s'ka qene ndonjehere dhe Niçe s'mund te dale kunder diçkaje qe nuk eshte.

Mund te themi se ai u çmend sepse femrat qe deshi s'ia varen.

Nese vertet ke lexuar te gjitha botimet e Nietzsche-s atehere referoju pak librave te tille si Shembja e idhujve, Agu i mengjesit, Antikrishti, Gruaja, etj.. dhe ne cdo veper te tij do shohesh sulmin Nice-an mbi budallallekun femeror dhe inteligjencen e saj te paket. Mos koncepto nje liber nga titulli qe permban kopertina por permbajtja e tij. Dihet boterisht qe ky dishepull i filozofise boterore ka qene nje nder sulmuesit e seksit tjeter dhe jo per urrejtje, hakmarrje, apo fiksasione sic mundohesh ti perceptosh ti, por mbi argument te pa-thyeshem Nicean.

Ja edhe fraza ku ti bie pre e demagogjise se Kantit, Vagnerit, Shopenhaurit, kur thua qe u cmend nga femrat. kjo te ben te qeshesh dhe fort biles sepse dihet qe Friedrich vuante nga melingjiti dhe jo nga femrat. Te gjithe ata emra qe une permenda pak me lart jane Nihiliste sepse kane rene ne grackat e te magjishmit Friedrich Nietzsche. Normalisht sdua te humb vlerat e filozofise si ata me lart pasi do ishte hipokrizi por jo te denigrojme nje figure te magjishme qe ishte revolucioni i filozofise qe akoma sot i reziston fuqishem edhe modernitetit filozofik.