Përemrat pyetës

[Henri]

Përsëritja është mëma e dijes ose bija e ... cilës?


Manulaki, mëma e dijes - dija nuk është frymor - mëma e cilës?
bija e ... cilës? - unë duke shtuar përemrin pyetës -e cilës- (rasa gjinore) kam dhënë kështu një të dhënë si ndihmë - dmth që bëhet fjalë për një dukuri/send ose Zot psh, meqë për mua edhe ky/kjo e fundit është jofrymor/e, apo jo liqvid?

Hej, po uji në çfarë temperature bëhet akull?
Çfarë dhe cili/a kur përdoret njëra dhe kur tjetra? Duke vrarë mendjen arrij (pothuaj) në përfundimin se -çfarë- përdoret për veprime? Përemër pyetës është -çfarë? Më duket se jo... hë subzero?

[Manulaki]

Përsëritja është mëma e dijes ose bija e ... cilës?


Manulaki, mëma e dijes - dija nuk është frymor - mëma e cilës?
bija e ... cilës? - unë duke shtuar përemrin pyetës -e cilës- (rasa gjinore) kam dhënë kështu një të dhënë si ndihmë - dmth që bëhet fjalë për një dukuri/send ose Zot psh, meqë për mua edhe ky/kjo e fundit është jofrymor/e, apo jo liqvid?

Hej, po uji në çfarë temperature bëhet akull?
Çfarë dhe cili/a kur përdoret njëra dhe kur tjetra? Duke vrarë mendjen arrij (pothuaj) në përfundimin se -çfarë- përdoret për veprime? Përemër pyetës është -çfarë? Më duket se jo... hë subzero?

Fjalet: "meme, bije", nenkuptojne frymore, pavaresisht nga fakti qe dija apo padija nuk jane frymore. Sa per Zotin, eshte jo vetem frymor por qe i ka dhene fryme gjithckaje!

[Henri]

Manulaki, pa i hyrë sqarimeve se mbi cilën fjalë duhet të zbatohet rregulli (tek fjala mëma apo ajo që pason) desha të shtoja se cili/a përdoren edhe për frymorët, kështu që pyetja ime ende qëndron, dhe nuk është përdorur aspak gabim.

Për frymën e Zotit, kam dyshimet e mia, pasi aq i madh sa kam dëgjuar të jetë ai, po të merrte edhe frymë, ne (kam frikë se) s'do të kishim pikë oksigjeni në ajër. Megjithatë, me të dëgjuar e kam qenien e Zotit, kështu që mos ma merr për keq.

[Manulaki]

Manulaki, pa i hyrë sqarimeve se mbi cilën fjalë duhet të zbatohet rregulli (tek fjala mëma apo ajo që pason) desha të shtoja se cili/a përdoren edhe për frymorët, kështu që pyetja ime ende qëndron, dhe nuk është përdorur aspak gabim.

Për frymën e Zotit, kam dyshimet e mia, pasi aq i madh sa kam dëgjuar të jetë ai, po të merrte edhe frymë, ne (kam frikë se) s'do të kishim pikë oksigjeni në ajër. Megjithatë, me të dëgjuar e kam qenien e Zotit, kështu që mos ma merr për keq.

Jam dakord me c'ka shkruan ne paragrafin e pare. Cili, cila perdoret per frymore, por kush, kujt..etj nuk perdoret per jo-frymore (ne pergjithesi)
Ajo qe une bera me siper ..e kujt.. ka thjesht lidhje me faktin qe mund te perdoret ai peremer, jo se e kishe perdorur ti gabim.

Per paragrafin e dyte mund te them se Zoti jep fryme, nuk merr, keshtu qe mos ia ki merakun O2

[Subzero]

Fjalet: "meme, bije", nenkuptojne frymore, pavaresisht nga fakti qe dija apo padija nuk jane frymore.
...
Cili, cila perdoret per frymore, por kush, kujt..etj nuk perdoret per jo-frymore (ne pergjithesi)

Më lart shkruhet: përemri kush përdoret vetëm për njerëz!. Mos u ngatërro fare me frymorë a jofrymorë. Fjalën frymorë e përdora në rastin e përemrit cili që të mos përdorja ndarjet: njerëz, kafshë, bimë, etj. tek fjalia: Përemri cili përdoret bashkarisht për frymorë dhe për sende.

Zotat nuk përfshihen tek kategoria e përemrit kush sepse nuk janë njerëz, përveç nëse përdoren në fabula e përralla (dhe në mitologji ku marrin rol njeriu, p.sh. mitologjia ilire, mitologjia vikinge, mitologjia kelte, mitologjia kineze, mitologjia judaike, mitologjia arabe, mitologjia indiane, etj.)

pa i hyrë sqarimeve se mbi cilën fjalë duhet të zbatohet rregulli (tek fjala mëma apo ajo që pason) desha të shtoja se cili/a përdoren edhe për frymorët, kështu që pyetja ime ende qëndron, dhe nuk është përdorur aspak gabim.

Me hapjembyllje sqarimi: Rregulli zbatohet mbi përgjigjen. Nëse pyetësi e di se përgjigja është papërcaktimisht njeri, përdor përemrin kush. Nëse nuk e di fare se ç'është përgjigja përdor cili. Ti në rregull je :)

______________


Çfarë dhe ç

Përdoren për përcaktim frymori, sendi a të veçorive të këtyre.
- Këto përemra nuk kanë kategori gramatikore (p.sh. nuk lakohen)
- Kur nuk ndiqen nga emër përdoren për të pyetur në përgjithësi: Çfarë është kjo? Ç'ke bërë?
- Kur ndiqen nga emër përdoren për të pyetur për përcaktimin e veçorive të emrit gjendjes/frymorit/sendit për të cilën pyesin: Ç'mendim është ky? Çfarë përfundimi solle?
- Përdoren dhe me parafjalë: Për çfarë më do. Për ç'punë thua? Me çfarë e vrave?
- Përdoren dhe në fjali dëftore me emër nga pas të pashquar të rasës rrjedhore: Desha të dija ç'njeri është.

[Manulaki]

"Cili prej jush do te pergjigjet?" - "Kush prej jush do te pergjigjet?"

Cila fjali te duket me e sakte?

"Kush" perdoret ne shumes apo njejes? Mund te thuash: "Kush njeri ta beri kete gje?" Apo "Cili njeri ta beri kete gje?"

[Subzero]

Nëse i drejtohen njerëzve, të dyja duken dhe të dyja janë të sakta. Thjesht cili është më përcaktues ndërsa kush më përfshirës/përgjithësues.

Këto janë arsye e thjeshtë. Normalisht kur bëhet pyetja nuk dihet sasia, kështu dhe sikur të pyesësh në njëjës dhe përgjigja të dalë me përemër/emër në shumës:
- Cili e bëri?
- Këta të tre!
nuk je gabim. Sigurisht që n.q.s. e di se përgjigja mund të jetë me përemër/emër në shumës, mund të pyesësh cilët -at. Por dhe nëse përgjigja të vjen në përemër/emër njëjës, përsëri nuk je gabim sepse si pyetës normalisht nuk e di përgjigjen. Kush nuk ka shumës.

Në rastin e "Kush njeri..." nuk vendoset fjala njeri nga pas, se nënkuptohet që është njeri nga përemri kush. Përveç nëse je në fabul ku ka dhe njerëz dhe kafshë dhe duhet bërë dallim :)

tung

[iliria e para]

"Cili prej jush do te pergjigjet?" - "Kush prej jush do te pergjigjet?"

Cila fjali te duket me e sakte?

"Kush" perdoret ne shumes apo njejes? Mund te thuash: "Kush njeri ta beri kete gje?" Apo "Cili njeri ta beri kete gje?"

E pse te futet "njeri" ne "Kush njeri ta beri kete gje?"
A nuk mjafton me "Kush ta beri kete gje?"