Thyerja e heshtjes së Simone de Beauvoir

[dikeafajtore]

Si e shihte Simone veten

Kanë krijuar për mua dy imazhe. Jam një e çmendur, gjysëm e çmendur, një ekcentrike. Kam zakonet më të shthurura; një komunist tregonte se në vitin '45, që në Rouen, në rininë time, më kanë parë të kërceja lakuriq mbi ca fuçi; i kam praktikuar të gjitha këto sjellje me zell të madh, jeta ime ishte një karnavale.

Me këpucë të sheshta, me topuz, një grua që merrej me bamirësi, një mësuese (në kuptimin e keq që e drejta i jep kësaj fjale). E kaloj jetën nëpër libra dhe përpara tavolinës së punës, me trurin e pastër. Asgjë nuk ju pengon të këshilloni të dyja portretet. Kryesorja është që të paraqitem si një anormale.

Fakti që jam shkrimtare: një grua shkrimtare nuk është një grua që shkruan nga brenda, por një njeri tërë qënia e së cilës është e dënuar nga të shkruarët. Shkrimtarja ka arsyet e saj, rregullin e saj, qëllimet e saja për të cilat mund ta quash ekstravagante vetëm nëse nuk arrin ta kuptosh.

Përse zgjodha të shkruaj? Arsyeja e parë është admirimi që kam për shkrimtarët, librat e të cilëve gjithë bota i lexon: ata prekin imagjinatën, zemrën; ata meritojnë lavdinë më universale dhe më intimen. Si grua këto maja më dukeshin më të arritshme. Duke shkruar një vepër që frymëzohet nga historia ime, e krijoj veten time nga e para dhe do të justifikoja ekzistencën time. Në të njëjtën kohë i shërbeja njerëzimit: A ka dhuratë më të bukur se librat? Sinqeriteti letrar nuk është ai që ne imagjinojmë rëndom: nuk bëhet fjalë të transkriptosh emocionet, mendimet që ndodhin çast pas çasti, por të tregosh horizonte që ne nuk i prekim, që nuk vihen re menjëherë, por që në fakt janë aty; ja përse për të kuptuar sipas veprës personalitetin jetësor të një shkrimtari, duhet shumë mundim.

[dikeafajtore]

Simone de Beauvoir lindi në vitin 1908, në Paris ku dhe merr një edukim borgjez, konformist dhe fetar. Ajo rrjedh nga një familje e pasur, pasi i ati ishte avokat. E ëma, e cila qe një katolike e devotshme, ngulmonte që t'i rriste dy vajzat në një mënyrë strikte dhe tradicionale. Në moshën 14-vjeçare, Simone bëhet ateiste dhe vendos që t'i përkushtohet të shkruarit. Ajo studion për filozofi në Sorbon ku takohen me Jean-Paul Sartre. Në vitin 1943 fillon karrierën letrare. Mrojtëse e zjarrtë e ekzistencializmit, ajo ngre pyetje derisa t'i gjejë një kuptim jetës në absurditetin e një bote që nuk e kemi zgjedhur vetë që të lindim. Fiton çmimin Goncourt me "Mandarins". Udhëton në Azi, Afrikë, Europë, Kinë e Brazil. Filozofe, eseiste, romaniciere dramaturge, Simone de Beauvoir, e ka mbizotëruar letërsinë femërore të kohës së saj. Veprat e saja autobiografike bëjnë që breza të tërë të rijetojnë edhe një herë. E indinjuar nga fakti që femra trajtohej si një objekt erotik, ajo nuk ka reshtur së luftuari për lirinë e saj. "Seksi i dytë" është shndërruar në biblën e lëvizjes feministe botërore. Duke filluar nga viti 1980, pas vdekjes të së shoqit, shëndeti i saj fizik dhe mendor u përkeqësua për shkak të varësisë së saj ndaj alkoolit dhe amfitaminës. Vdiq në moshën 78-vjeçare dhe u varros në një të njëjtin varr me Jean-Paul Sartre.

Marie Jo-BONET

Botimi i Gazetës së Luftës të Simone deBeauvoir, dhe publikimi i letërkëmbimit të saj me Sartrin, në lib rin "Kujtimet e një vajze të rritur mirë", nga Bianca Lambin, na kanë lejuar të zbulojmë një heshtje kurioze të autores së "Seksit të dytë": raportin e saj intim me lesbizmin.

E dimë tashmë që Simone de Beauvoir ka pasur marrëdhënie intime me femra, "pasione organike", të përjetuara kryesisht me nxënëset e saj të hershme. E dimë gjithashtu se jeta e saj ishte ndërtuar rreth një trioje dhe jo rreth dyshes, një trio që nënkuptonte nga njëra anë "dashuri të nevojshme" me Sartrin dhe nga ana tjetër ato që ajo i quante "dashuri të rastit"? me femra. Por pyetja që shtrohet pas këtyre zbulimeve të vona është se përse filozofja e ekzistencializmit e ka fshehur biseksualitetin, kur ajo e vendoste të vërtetën në bazë të moralit të autenticitetit.

Këtu duhet të shohim një reagim ndaj homofobisë së shoqërisë franceze, të cilën e vuri re që kur ishte adoleshente nëpërmjet vdekjes së mikes së saj Zazasë, për të cilën ajo ndjente emocione të pakodifikuara. Po kështu gjatë luftës, Simone de Beauvoir është viktimë e ideologjisë së Vichy-së, të motos Punë-Familje-Atdhe. Nëse ajo flet për homofobinë në "Seksi i dytë" duke i paraqitur lesbiket si ato që zgjedhin rrugën e dënueshme, vëmë re se ajo nuk bën një analizë. Ajo kënaqet duke ndrequr sigurinë e psikanalizës mbi lesbiket burrërore dhe femërore, duke u fokusuar nga ëndja lesbike në një zvogëlim të saj duke e mbylluar kapitullin: Asgjë tjetër nuk jep ndjesinë më të keqe të mendjengushtësisë dhe të gjymtimit sesa klanet e femrave të dala nga skllavëria.
E shohim se si filozofja Simone de Beauvoir nuk ishte gati të shfaqej si lesbike. Gjithçka ngrihet rreth kësaj ideje, duke nisur që nga konceptimi i saj për emancipimin e femrës, që është për të para së gjithash një aventurë intelektuale e mbajtur në bashkëvllazërinë mashkullore dhe e konsoliduar nga pavarësia ekonomike. Erosi lesbik dhe mbretëria e mendjes kundërvihen aq shumë mes tyre brenda saj, saqë edhe gjatë viteve kur lesbiket e morën fjalën publikisht, Simone de Beauvoir nuk do të thojë asnjë fjalë në mbështetje të tyre, duke preferuar të merrej me luftën për abortin, se sa për lirinë homoseksuale. E kam takuar shpeshherë asokohe, në kuadrin e një grupi historianësh që përgatisnin emisione, pikërisht në emisionin Sartri në shekull e nuk folëm asnjëherë për këtë, dhe pse e kisha pyetur për Violette Leduc, në momentin kur nisa edhe tezën time për dashurinë mes femrave.

Kjo heshtje për homoseksualizmin ka një arsye që e shpjegoj me idetë e saj filozofike për një frikë nga bushtërîa franceze. Materializmi ekzistencial që formon analizën e saj të shtypjes së gruas, mbyll çdo ankorim të dashurisë lesbike në një dinamikë emancipuese. Nëse gruaja është Tjetra e burrit, nëse feminiteti është ndërtuar në mënyrë sociale, nëse dashuria është një tjetërsim i konceptuar lirshëm, si mundet që një grua të ndërtojë identitetin e saj nëpërmjet dashurisë për një grua tjetër? Eshtë e pamundur dhe e kuptojmë se përse një vizion i tillë i femrës relative nuk mund të çojë në një analizë të homofobisë. Duhet që esenca të mos ndjekë ekzistencën, të paktën të jenë me një origjinë të njëjtë, ashtuqë dëshirat homoseksuale të përfshihen si një dimension i identitetit njerëzor.

Tek "Seksi i dytë", fjalia hyrëse në kapitullin për lesbiket është domethënës. Këtë pozicion identiteti që nuk mund të mbrohet, Beauvoir e pati që nga paslufta deri në vdekje. gruaja është gjithnjë e frustruar duke qenë edhe individ aktiv, shkruante ajo. Për mashkullin femra nuk është organ zotërimi, por është gjahu i tij. Ja një fjali shumë domethënëse për marrëdhënien e saj me gruan që donte dhe me botën mashkullore. Gruaja është gjahu seksual, një objekt konsumimi, gëlltitjeje, madje edhe metafora që ushqehen në penën e saj kur sjell ndërmend netët e kaluara me një nga të dashurat e saj të reja, në vitin 1939, kohë kur ajo shkruante: "Natë patetike " e pasionuar, e neveritshme si mëlçi me dhjam

E marrim me mend se me ç'kontradikta i është dashur të ndeshet Simon de Beauvoir-it. Një pangopësi ekzistencialiste pa kufi që përfshin ëndjen fermërore, një pasion absolut për Satrin që i ofron atij të dashura, të cilat i ndan me të. Në fund një neveri për feminitetin e konceptuar si një prodhim i pastër i dominimit, nuk e kanë ndihmuar që të thyente heshtjen mbi praktikat lesbike. Por më shumë se këto është sistemi i saj filozofik që e ndalon, po aq sa është e vërtetë se mendja është qendrimi i vetëm i emocioneve tona të pakodifikuara.



(Materiali eshte marre nga "MILOSAO", perkthyer nga AIDA HARKA)