Duhet vepruar që të mbajmë Kosovën në shina

[Albo]

Action is needed to keep Kosovo on track

By Christopher Patten

Published: February 23 2005 02:00 | Last updated: February 23 2005 02:00

It would be a missed opportunity during George W. Bush's European trip if the US president did not spend a little time with his interlocutors on where the US and European Union have worked well together, not only on where we have disagreed.

The Balkans is a region where we have seen eye to eye and worked shoulder to shoulder. It was not ever thus. But since the end of the Kosovo war, we have been, as the Chinese would say, like lips and teeth. Our strategy has worked: drawing the countries of the western Balkans along the path of reform towards an eventual coupling with the Euro-express. It has not all been smooth. There are still a lot of problems. But remembering where we came from - Franjo Tudjman, Slobodan Milosevic, ethnic cleansing - the turnround has been remarkable.

My worry is that much of that progress could be wrecked unless we get off the fence on the subject of the future of Kosovo. With so much concentration on Iraq, Iran, the Middle East and North Korea, there is a real danger of our forgetting that the task there is not completed. As the International Crisis Group pointed out in a recent report, this is the year for the international community to deal with the issue of Kosovo's final status.

Last year's deadly violence - the destructive results of which I saw for myself - showed that time is running out. What can prevent a tragic return to conflict and keep Kosovo from unravelling the progress the rest of the region has been making is an immediate effort by the international community to clutch a few painful nettles.

First and foremost, it must recognise that the stop-gap measure of United Nations administration, now in its sixth year, can no longer hold. The six-nation Contact Group (the US, the UK, France, Germany, Italy and Russia) should immediately issue a timetable for independence through development of a "Kosovo Accord". A successful UN review of the Kosovo government's commitment to democracy, good governance and human rights - already set for mid-2005 - should be the trigger for drafting the accord, which would need to pass muster through an international conference and would include a constitution to be ratified by referendum in Kosovo.

The accord would not be a free ride for Kosovo Albanians, however. Their contribution to independence must now be ironclad guarantees to protect Serbs and other minorities. Indeed, the very advancement of this Kosovo Accord process should hinge on Kosovo Albanians' commitment to minority rights. Kosovo must be willing to provide for international judges to sit on the Supreme and Constitutional courts, and certain international bodies should have the authority to bring minority rights cases (at least) before those courts.

Kosovo should also be required to host an international monitoring mission to report any failure of an independent Kosovo to fulfil its commitments. To allay regional fears of a "Greater Albania", the accord must also rule out any possible unification of Kosovo with Albania or any neighbouring state or territory.

This proposal has not won immediate friends in Belgrade. However, one hopes that, after the initial round of rejectionist rhetoric subsides, realists in Serbia will come to understand the potential advantages of finally addressing the Kosovo problem in terms of stability and economic development in the region, and in terms of its own chances of EU integration.

But Serbia has no veto on the question of Kosovo's final status. If it is necessary to find a workable solution without Belgrade's consent, that is what must happen.

At the moment, Serbia is held back from following Croatia (which has already begun to negotiate membership of the European Union) by its obsession with Kosovo and its failure to comply fully with The Hague War Crimes Tribunal. We want a democratic and prosperous Serbia within the EU. But if that is to happen, Serbia will have to start living in the present, not the past.

Now is the time for the international community, in particular the members of the Contact Group, to regain control of the agenda in Kosovo. If we allow things to slip, there could be grave consequences. To tackle this agenda requires political courage and energy. It will not be easy. But the alternative would be worse. I hope that Mr Bush will encourage his European partners to join him in acting decisively.

Financial Times

Lord Patten of Barnes is the former European commissioner for external relations and co-chairs the International Crisis Group, which has just published Kosovo: Toward Final Status (www.crisisgroup.org)

[Albo]

Duhet të veprojmë që të mbajmë Kosovën në shina

Nga Christopher Patten

Publikuar: 23 Shkurt 2005 02:00 | Financial Times | Londër

Do te ishte nje shans i humbur nese gjate vizites evropiane te Xhorxh Bushit, presidenti amerikan nuk do te shpenzonte pak kohe me ndermjetesit e tij ne ceshtje ne te cilat SHBA dhe Bashkimi Evropian kane punuar mire se bashku, jo vetem ne ceshtje ku kemi patur mosmareveshje.

Ballkani eshte nje rajon mbi te cilin ne jemi pare sy me sy dhe kemi punuar krah per krah. Nuk ka qene gjithmone keshtu ama. Por qe nga fundi i luftes ne Kosove, ne kemi qene, sic thone kinezet, si buzet me dhembet. Strategjia e jone ka punuar: duke i terhequr vendet e Ballkanit perendimor ne rrugen e reformave drejt nje gershetimi te pritshem edhe me trenin e Euro-ekspres. Gjerat nuk kane ecur te gjitha sic duhet. Ka akoma plot probleme. Por po te kujtojme se nga e filluam punen, - Franjo Tuxhman, Sllobodan Miloshevic, pastrim etnik - ndryshimi i ndodhur ka qene madheshtor.

Shqetesimi im eshte se i gjithe ky progres mund te shkaterrohet nese nuk levizim ne lidhje me ceshtjen e te ardhmes se Kosoves. Me gjithe kete perqendrim mbi Irakun, Iranin, Lindjen e Mesme dhe Korene e Veriut, ekziston nje rrezik real qe te harrojme se detyra jone nuk eshte perfunduar ende ne Kosove. Sic e shprehu edhe Grupi i Krizave Nderkombetare ne raportin me te fundit, ky eshte viti ne te cilin komuniteti nderkombetar duhet te marri ne shqyrtim ceshtjen e statusit final te Kosoves.

Dhuna vdekjeprurese e vitit te kalur - rezultatin shkaterrues te se ciles e pashe edhe vete - na tregoi se po na iken koha. Ajo qe mund te parandaloje kthimin e konfliktit dhe te ndaloje Kosoven qe te prishi gjithe progresin e arritur nga pjesa tjeter e rajonit, eshte nje perpjekje e menjehershme e komunitetit nderkombetar per te adresuar disa probleme te veshtira.

Pike se pari, duhet te njohim se masat e marra nga nga administrata e OKB, tani ne vitin e gjashte te saj, nuk punojne me sic duhet. Grupi i Kontaktit te gjashte vendeve (SHBA, Mbreteria e Bashkuar, Franca, Gjermania, Italia dhe Rusia) duhet te leshojne nje afat kohor per pavaresine nepermjet zhvillimit te nje "Mareveshja per Kosoven". Nje vleresim i suksesshem i OKB per perkushtimin e qeverise se Kosoves per demokracine, qeverisjen e mire dhe te drejtat e njeriut - i cili eshte lene si date ne mes te vitit 2005 - duhet te sherbeje si celes per krijimin e draftit te akordit, qe duhet te aprovohet ne grup ne nje konference nderkombetare dhe do te permbaje edhe nje kushtetute qe duhet te ratifikohet me referendum ne Kosove.

Mareveshja nuk do te jete nje besim i pakushtezuar per shqiptaret e Kosoves ama. Kontributi i tyre per pavaresi duhet te jete garancia e hekurt qe te mbrojne miniroitetin serb dhe te minoritetet e tjera ne Kosove. E theksoj, venia ne jete e kesaj Mareveshje do te varet nga perkushtimi i shqiptareve te Kosoves ndaj te drejtave te miniroteve. Kosova duhet te shprehi vullnetin qe te pranoje gjykates nderkombetare ne gjykaten e Larte dhe ate Kushtetuese, dhe disa institucione nderkombetare duhet te kene autoritetin qe te sjellin ceshtje ne lidhje me minoritetet perpara ketyre gjykatave.

Kosoves i duhet kerkuar qe te pranoje nje mision monitorimi nderkombetar ne menyre qe te raportoje ndonje deshtim nga ana e Kosoves se pavarur qe te permbushi detyrimet e saja. Qe te qetesohet edhe frika rajonale nga nje "Shqiperi e Madhe", Marevesheja duhet ti heqi vize cdo bashkimi te mundshem te Kosoves me Shqiperine apo me territorin e ndonje prej fqinjeve te saj.

Ky propozim nuk eshte pritur mire si fillim ne Beograd. Megjithate, le te shpresojme se pasi retorika mospranuese eshte ulur, realistet ne Serbi do te arrijne te kuptojne avantazhet e adresimit final te problemit te Kosoves ne lidhje me stabilitetin dhe zhvillimin ekonomik te rajonit, dhe ne lidhje me shanset e veta per nje integrim ne BE.

Serbia nuk ka pushtetin e vetos ne ceshtjen e statusit final te Kosoves. Nese eshte e nevojshme qe te gjendjet nje zgjidhje e mundshme pa pelqimin e Beogradit, ja se cfare duhet te ndodhi.

Ne kete moment, Serbia ka ngelur mbrapa Kroacise (e cila i ka filluar tashme negociatat per anetaresim ne Bashkimin Evropian) nga fiksimi i saj me Kosoven dhe deshtimi per te bashkepunuar plotesisht me Gjykaten e Krimeve te Luftes ne Hage. Ne duam te shohim nje Serbi demokratike ne prosperitet brenda BE. Por nese Serbia kerkon te njejten gje si ne, atehere duhet te filloje te jetoje ne te tashmen dhe jo ne te shkuaren.

Tani eshte koha per komunitetin nderkombetare, ne menyre te vecante per anetaret e Grupit te Kontaktit, qe te rimarin ne dore frenat e agjendes ne Kosove. Nese i lejojme qe gjerat te na shkasin nga duart, do te hasim ne konseguenca te renda. Qe te zgjidhim kete agjende na duhet kurajo politike dhe energji. Nuk do te jete e lehte, por alternativa do te jete me keq. Shpresoj se Z. Bush do te inkurajoje partneret Evropiane qe se bashku me te te veprojne me vendosmeri.

[StterollA]

E gjithe bota sot ka nevoj per nje vend shembull te tolerances dhe mirekuptimit mes etniteteve. Gjer me sot perpjekjet e fuqive perendimore jane be gjithandej ku ka pasur konflikte, por suksesi ka munguar. Kosova ka rastin me te mire tani qe te tregoj nje shembull te mire se si etnitete te ndryshme mund te bashkejetojne brenda kufinjve te nje shteti. Nje shembull i tille eshte ne te mire te gjithe kombit, vec mirenjohjes per tolerance fetare, shqiptaret do te njihen edhe per tolerance nderetnike. Shperblimi per kete do jete gjigand, plotesimi i enderres shumeshekullore, pavaresia. Ne kete nuk dyshoj. Jo sepse besoj qe fuqite perendimore kane nevoj per nje shtet te ri ballkanik, por sepse keto fuqi kane nevoj per nje fryt te punes se tyre, nje shembull te mire te vizionit qe ata propagandojne.

Jane per tu uruar perjekjet e Patten per ceshtjen e pavaresise se Kosoves.

[Harudi]

Përshëndetje!

Një fjalë e urtë në Kosovë thotë:
Tupani (lodra),po bjen për ata që kanë vesh!
Një shkrim i një diplomati pa "përmbajtje diplomatike",por e shkruar drejtpërdrejtë thjesht dhe kuptimplote,të mos them edhe apeluese apo kushtrim për klasën politike të Kosovës!

Institucionet e Kosovës,përkatësisht Qeveria e saj,len përshtypjen se është në vlugun më të madh për përmbushjen e standarteve të caktuara nga Bashkësia Ndërkombëtare,e do të veçoja edhe fillimin e Decentralizimit,ose reforma e pushtetit lokal të Kosovës.
Shpresa rritet,kur e dimë se përmbushja e këtyre standarteve mbështetet drejtpërdrejtë edhe nga BE e SHBA-të,të cilat përveq në aspektin këshilltativ këto reforma i mbështesin edhe financiarisht.
Pavarsia e Kosovës,përkatësisht Institucionet e saja nuk guxojnë të bëhen peng i pakicave që jetojnë në Kosovë,statusi i tyre duhet të rregullohet sipas standarteve që parasheh BE dhe SHBA-ja.Duke rregulluar apo përmbush këto standarde,Kosova i'a hapë derën e madhe Pavarsisë së saj.
Ndërkaq sa i përket bashkimit me Shqipërinë.
Institucionet (zyrtare) të Kosovës asnjëherë nuk kanë parashtruar një kusht apo kërkesë të tillë,gjë e cila nuk u parashtrua as nga Institucionet e Shqipërisë ndaj BE dhe SHBA-ve.
Kosova nuk do të jet peng as i pakicave që jetojnë në Kosovë dhe as i një projekti politik (Bashkimi),e që për momentin është i parealizueshëm!
Prioritet i Kosovës duhet të jetë Pavarsia!
Para lufte Prof.Bardhyl Qaushi thonte:
"Kosova ka aq shumë punë sa që nuk ka njerëz",po sot:
A ka Kosova aq njerëz që të kryej këto punë?
Kam bindjen se po!

[dodoni]

Shumë institucione ndërkombëtare, politikanë, analistë etj. janë duke kërkuar njohjen e menjëhershme të pavarësisë së Dardanisë dhe kjo duhet të bëhet sa më parë tani.

Kështu pastaj edhe i hapet rruga një zhvillimi ekonomik më të shpejtë të Dardanisë dhe na ngelet që të punojmë që ta bëjmë edhe ribashkimin me Shqipërinë sa më shpejt që të jetë e mundur dhe të integrohemi të bashkuar në institucionet euro-atllantike.

Tung