
Postuar mė parė nga
Albo
Kjo pyetje eshte nje pyetje budallacke e pare nen kendveshtrimin e nje historiani apo studiuesi te historise. Historianet nuk shtrojne asnjehere nje pyetje te tille, por shtrojne ate pyetjen tjeter: A jane shqiptaret pasardhesit e fiseve ilire qe kane jetuar ne Ballkan shume heret? Dhe per ti dhene pergjigje kesaj pyetje, nuk mjafton "deshira" per te qene ilire por duhen faktet historike, te cilat historianet i kane gjetur ne shqiptaret e sotem.
Une mendoj, me ate njohuri te kufizuar te historise shqiptare, se identiteti "pellazg" apo "ilir" i shqiptareve mund te shpjegohet jo nga historianet por nga albanologet qe jane marre me studimin e gjuhes shqipe. Pse e them kete? Pasi gjuha shqipe, duke qene dega e pare e gjuheve indo-europiane te Evropes, eshte njekohesisht edhe nje nder 12 gjuhet origjinale te botes. Si e tille, duke qene se shqiptaret kane mundur ta mbajne te gjalle kete gjuhe ne shekuj dhe e perdorin edhe sot e kesaj dite, sherben si nje ure lidhese midis popullit shqiptar te sotem me fiset ilire te historise. Ky eshte vetem nje drejtim qe ben lidhjen e pemes gjenealogjike midis pellazgeve-ilireve-arberesheve-shqiptareve te sotem.
Drejtimi i dyte qe te shpie ne te njejtin perfundim eshte etnologjia, qe merret me studimin e grupeve etnike. Etnia shqiptare qe gjejme sot ne Ballkan eshe sa e perzier nga kulturat e tjera, edhe unike ne vetvete. Mbi te gjitha, ajo eshte shume shume e pasur si ne epos, folklor, veshje, tradite, besim fetar. Nje studim i detajuar i asaj qe ne permbledhim si "trashegimi kulturore" shqiptare, provon jo vetem lashtesine e popullit shqiptar, por edhe unikalitetin e tij ne raport me fqinjet e tjere Ballkanike.
Keto dy drejtime faktojne lidhjen gjenealogjike ne kohe midis ilireve te dikurshem me shqiptaret e sotem. Kjo lidhje ka nje rendesi te jashtezakonshem historike, por nuk luan ndonje rol te madh ne identitetin e sotem shqiptar. Kjo per arsyen e thjeshte se ende shqiptaret nuk kane gjetur identitetin e humbur shqiptar. Prandaj edhe pyetja "sa ilire jemi?" nuk deshmon as me pak e as me shume deshiren e shqiptareve te sotem per te gjetur rrenjet e tyre dhe per te ngritur identitetin e vertete shqiptar.
Qe ti japesh pergjigje kesaj pyetjeje, duhet te trajtosh ceshtjen ne dy aspekte: aspektin simbolik qe eshte emertimi i thjeshte "ilir", "arberesh", "shqiptar"; aspektin historik te zhvillimit te identitetit kombetar. Nuk dua te ndalem shume mbi aspektin simbolik pasi ai eshte i parendesishem krahasimisht me aspektin e dyte historik te zhvillimit te identitetit kombetar. Perpara se ta bej kete dua te them dy fjale per realitetin e sotem te asaj qe quajme "identitet shqiptar".
Shqiperia eshte nje vend qe ka intriguar te gjithe studiuesit e huaj te saj me morine e paradoksve me te cilat eshte e mbartur historia shqiptare dhe si keto paradokse jane sot pjese e realitetit te sotem shqiptar, packa se shumica e shqiptareve edhe pse jetojne mes tyre, nuk arrijne qe ti shohin. Arsyeja perse nuk i shohin eshte se u mungon perpektiva e duhur historike qe u jep pergjigje shume prej ketyre paradokseve. Kjo eshte arsyeja qe historia shqiptare ka qene gjithmone viktima e pare e te gjithe pushtuesve qe kane shkelur token shqiptare, pasi vetem helmimi apo erresimi i historise do te bente te mundur shkaterrimin ose deformimin e identitetit te vertete shqiptar, te pare ne nje trajektore historike qe leziv ne shekuj qe nga pellazget e deri tek shqiptaret e sotem.
Cilat jane disa prej ketyre paradokseve qe studiuesit e huaj i shohin dhe vete shqiptaret nuk i shohin? Le te fillojme me flamurin shqiptar qe eshte nje flamur bizantin orthodhoks, qe sot valvitet nga nje popull shqiptar ne Shqiperi e Kosove qe nuk i perket besimit te krishtere por atij musliman. Le ti kthejme syte nga Sheshi Skenderbej, ku ne krah te bustit te Skenderbeut mbi kale, gjendet edhe xhamia e Ethem Beut. Kalojme tek sheshi tjeter i Tiranes dhe gjejem Nene Terezen, nje murgeshe katolike qe sot nderohet nga gjithe shqiptaret edhe pse komuniteti katolik eshte me i vogli ne numer ne vend. Vazhdojme me tej, hasim ateizmin dhe sekularizmin e shqiptareve te dale nga rregjimi komunist, te cilen e shesin per "tolerance fetare", bile fene e shohin si nje "te keqe te madhe", edhe pse mbare historia shqiptare dhe vete flamuri kombetar eshte nje flamur fetar. Pa harruar qe ne himnin tone kombetar, citohet Zoti. Paradokset behen me te mprehta ne raport me gjysmen e hershme te kombit qe nuk jeton me ne viset shqiptare, por qe ende ruan identitetin e vete me fanatizem. E kam fjalen per arvanitasit ne Greqi dhe arbereshet ne Itali e Amerike, qe edhe sipas llogarive historike i bie qe te jene vellezer me shqiptaret e sotem, por vellazeria eshte vetem ne kuadrin e fjaleve, pasi identiteti arberesh dhe identiteti arvanitas, nuk ka shume gjera te perbashketa me identitetin shqiptar te sotem.
Kur lindi kombi shqiptar?
Kombi shqiptar lindi me Beselidhjen e Lezhes ne 2 mars 1444, ku Gjergj Kastrioti mblodhi te gjithe prijesat shqiptare dhe i dhane besen njeri-tjetrit per tu bashkuar ne nje lufte kunder pushtuesit turk. Qe nga ky moment, per here te pare ne histori, fiset shqiptare u bashkuan kunder nje pushtuesi dhe qe nga ky moment u vendos guri i qoshes ne themelet e kombit shqiptar. Kjo eshte shume e rendesishme pasi perben pikenisjen e ndertimit te kombit shqiptar. Mesimi me i madh qe Gjergj Kastrioti u la shqiptareve ishte "Bashkimi b en fuqine", qe do te thote se bashkimi nuk te fal vetem lirine, por te lejon qe te ndertosh jeten tende sipas tradites se te pareve dhe jo sipas diktateve te pushtuesit.
Skenderbeu eshte me shume se nje simbol, eshte me shume se sa nje burim krenarie, eshte me shume se sa nje strateg dhe ushtarak, eshte me shume se sa nje burre shteti, eshte babai i kombit shqiptar, eshte njeriu qe me jeten, luften dhe perkushtimin e tij u mesoi shqiptareve te kohes se tij dhe shqiptareve te cdo epoke me pas se cfare do te thote te jesh shqiptar. Shqiptaret nuk duhet ta shohin Gjergj Kastriotin si nje relike te cmuar te historise qe na ben te ndihemi krenare ne bote, duhet ta shohin si burimin e vertete te identitetit kombetar shqiptar. Aq i fuqishem eshte ky burim identiteti, aqsa Gjergj Kastrioti shuajti etjen per liri dhe identitet kombetar edhe te mbare popujve ballkanike, te cilet e nderojne ate me po aq venerim sa edhe shqiptaret.
Gjergj Kastrioti, burimi i identitetit kombetar shqiptar
Kjo eshte arsyeja perse shqiptaret sot valevitin ate flamurin shqiptar qe e njohin si "flamurin e Skenderbeut". Kjo eshte arsyeja perse "Zoti vete e tha me goje, qe kombet shuhen permbi dhe, por Shqiperia do te rroje, per te, per te luftojme ne.", qe e gjejme ne himnin tone kombetar. Kjo eshte arsyeja qe arbereshet dhe arvanitasit, emigrantet e pare shqiptare qe braktisen trojet e te pareve per te ndertuar jeten ne Greqi e Itali, mbajten te gjalle ate flamur qe Ismail Qemali valeviti ne Vlore ne 28 nentor 1912, ne diten tone te pavaresise kombetare. Kjo eshte arsyeja qe mbreti Zog vuri mbi kryet e veta kuroren e mbretit te Epirit dhe Maqedonise, Gjergj Kastriotit, kjo eshte arsyeja qe pavaresisht nga ndasite e shumta ne mes te shqiptareve sot, te gjithe ata festojne cdo 28 nentor Diten e Flamurit te Gjergj Kastriot Skenderbeut, 600 vjetorin e lindjes te se cilit po kremtojme kete vit.
do ta vazhdoj mendimin kur te gjej kohe....
Krijoni Kontakt