Drejtësia

[inscrite]

Termi e drejte, (droit, diritto), vjen nga fjala latine directum. Directum ka te
beje me simbolin romak te perendeshes Iustitia me nje peshore ne dore, simbol i
marre nga mitologjia greke. Directum do te thote pikerisht qe peshorja eshte ne
vije te drejte, dmth. treguesi i saj qendron ne mes.

Juristet romake e konsideronin te drejten artin e se mires dhe se drejtes.

Sot fjala e drejte ka dy kuptime: kuptimin e se drejtes objektive, qe do te thote
nje teresi normash juridike qe rregullojne marredheniet shoqerore, dhe qe vihen
ne zbatim nepermjet sanksioneve. Dhe kuptimin subjektiv te saj, qe do te thote e
drejta (tagra) qe gezon cdo subjekt i se drejtes per te vepruar ne nje menyre te
caktuar dhe per te kerkuar nga te tjeret te bejne te njejten gje.

Ne kohet e hershme, e drejta ishte hyjnore dhe civile/penale. Urdherimet,
porosite apo ligjet rregullonin marredheniet e njeriut me Zotin dhe marredheniet
e individeve me njeri tjetrin. Ne Bibel gjejme urdherimet qe kane te bejne me
Perendine, dhe urdherimet qe kane te bejne me njeriun, si dhe nje numer te madh
ligjesh. Ligji hyjnor ne lidhje me marredhenien e njeriut me Perendine u permbush
me ardhjen, vdekjen dhe ringjalljen e Krishtit. Njeriu nuk eshte me nen ligj per
te shkuar te Perendia, duhet vetem te besoje ne Krishtin Zot.

Ligjet penale/civile vazhdojne te ekzistojne, dhe jane mjeti per te rregulluar
marredheniet e nje shoqerie te rene qe s'mund te beje dot pa to. Ne kohet qe
jetojme ze nje vend te vecante teoria e shtetit juridik (ligjor), apo e shtetit ku
mbizoteron e drejta.

[Mina]

Une do te thoja: Kush e ka gjetur te drejten?!

[hope31]

Kam lexuar diku qe nje here u grinden dy burra.

I pari thote:dua shperblim se kali yt ka ngrene barin e bahces time
I dyti thotene dhe kali im nuk te kemi faj qe nuk e ke rrethuar bahcen.

si mendoni ju kush ka te drejte.?

Mendoj se kur gjykojme per nje te trete mund te jemi me te drejte ne gjykim

[inscrite]

Kam lexuar diku qe nje here u grinden dy burra.

I pari thote:dua shperblim se kali yt ka ngrene barin e bahces time
I dyti thotene dhe kali im nuk te kemi faj qe nuk e ke rrethuar bahcen.

si mendoni ju kush ka te drejte.?

Ajo qe ti shkruan, eshte nje nder problemet qe iu desh te zgjidhnin ligjvenesit e shtetit te ri amerikan disa shekuj me pare. Ishte rene dakort qe per shume fusha te jetes te zbatohej ligji anglez Common Law. Por jo gjithcka mund te mbulohej me ligjet angleze. Kjo prej kushteve gjeografike, sociale, te kontinentit te ri. Psh. ne Angli, ku e toka ishte e kufizuar krahasuar me kontinentin amerikan, barra e fajit bie mbi pronarin e bagetise ne rast demi te shkaktuar ndaj tokes se fqinjit. Por jo keshtu ne Ameriken e asaj kohe, ku siperfaqet e lira te tokes kishin shtrirje vertet te medha. Duke iu pershtatur kushteve, gjyqtaret amerikane vendosin qe nuk ishte pronari i bagetive qe duhej te kufizonte kafshet e tij, por zoteruesi i tokes duhej te mbronte pronen e tij duke mos lejuar futjen e kafsheve.

E drejta eshte vertet koncept relativ. Ajo i pershtatet shoqerise per te cilen eshte krijuar, ekonomise, sistemeve politike, moralit te nje shoqerie. Me gjithe perpjekjet e shteteve per unifikimin e te drejtes (kodifikimet, e drejta nderkombetare), ajo mbetet shume e ndryshme nga nje shtet ne tjetrin. Ajo ndryshon edhe brenda te njejtit shtet (shtetet federale). Nuk ka ne bote dy shtete qe te kene te njejtin sistem te te drejtes.

Nga ana morale, cfare eshte ne te vertete e drejte? Akoma me e papercaktuar. Shoqeria vertet ka norma morali qe jane gjeresisht te pranuara, por sa shume ndryshojne ato nga nje shoqeri ne tjetren. Ajo qe eshte simbol i te drejtes ne nje shoqeri, konsiderohet simbol i dhunes dhe i padrejtesise diku tjeter.

Dikush tha qe e drejta ka pas ekzistuar, por ajo nuk eshte me. Te gjithe e kerkojme drejtesine, kemi nevoje per te sic kemi nevoje per vertetesine, ndershmerine, te qendrueshmen. Varet se ku e kerkon, atje ku gjerat lekunden dhe ndryshojne me dite apo ne shkemb. Kjo bote lekundet, mezi mbahet ne veten e saj, gjithcka ne te vjen e shkon. Eshte diku tjeter qe syte e mi veshtrojne, eshte tek Shkembi qe zemra ime kerkon te drejten dhe vertetesine. Mund te them vetem kaq, lum kush e njohu Zotin e jetes se vet dhe i besoi, i lumtur eshte, sepse ne Te i ka te gjitha, dhe nuk i duhet me te endet rrugeve per te gjetur ate qe shpirti i kerkon prej kohesh...

[ice_storm]

E drejta, hehehe

nje fjale qe kuptimin e kane ba njerezit, sepse e drejtesia eshte ne dore te njerezve

dhe si e tille eshte ne baze te interesave te tyre, mund te jete per te mire ose per te keqe

por prap eshte interesi aty.


Drejtesia njerezore nuk ekziston se eshte thjesht shumica qe vendos

ajo hynore?

kur te vdes ju nis nje e-mail