Fjalori anglisht-shqip i termave kishtare

[Albo]

Nje prej veshtiresive me te medha qe has kur perkthej nga anglishtja ne shqip materiale kishtare eshte shqiperimi i duhur ne shqip i termave kishtare: emrave te shenjtoreve, i toponimeve te vendeve ku zhvillohen ngjarjet, emrat e orendive dhe hierarkise se kishes, terma te liturgjise hyjnore, etj. Mbase kjo vjen edhe per faktin se une nuk e njoh aq mire sa duhet traditen orthodhokse shqiptare, prandaj kushdo qe ka nje njohje me te mire ne shqip te fjalorit kishtar, eshte i lutur qe te shkruaje ne kete teme dhe te ndaje me ne njohurite i tija. Qellimi eshte qe ne perkthimet kishtare te ruhet konseguenca ne perkthime me traditen tone te lashte kishtare shqiptare.

Me poshte une do hedh fjalet qe une kam mesuar te shqiperoj sic duhet, por mund te kem edhe gabime ne perkthim, keshtu qe ata qe kane njohuri ne kete drejtim, mund te me korigjojne.

Albo

[Albo]

God - Zot
Godhead - Perëndi
Jezus - Jisu
Christ - Krishti
Holy Spirit - Shpirti i Shenjtë
Holy Ghost - Fryma e Shenjtë
Trinity - Trinia
Holy Trinity - Trinia e Shenjtë
Bible - Bibla
Old Testament - Dhiata e Vjetër
New Testament - Dhiata e Re
Gospel - Ungjilli
Scripture - Shkrimi (i Shenjte)
Scriptures - Shkrimet
Holy Scripture - Shkrimi i Shenjtë
Holy Tradition - Tradita e Shenjte
Church - Kisha
Orthodox Church - Kisha Orthodhokse
Saints - Shenjtorët
Fathers - Etërit
Elders - Pleqtë/Etërit
Patristic Writings - Shkrimet e Eterve
Divine Liturgy - Liturgjia Hyjnore

Saint John the Baptist - Shën Joan Pagëzori (pagëzoi Krishtin ne Jordan diten e Theofanisë )
Saint John the Evangelist - Shën Joan Ungjillori (apostulli i Krishtit qe shkruajti njerin prej ungjijve dhe Apokalipsin )
Saint John Chrystostom - Shën Joan Gojarti ( Ka shkruajtur Liturgjine Hyjnore )
Saint Basil the Great - Shën Vasili i Madh ( Ka shkruajtur Liturgjine Hyjnore )
Saint Mathew the Evangelist - Shën Mateu Ungjillori ( Ka shkruajtur ungjillin sipas Mateut )
Saint Luke - Shën Lluka ( Ka shkruajtur ungjillin sipas Lukes, apostull i Krishtit )
Prophet Elijah - Profeti Ilia

....

[marcus1]

Më fal Albo që po thyej rregullin duke shkruar në këtë forumin Orthodhoks, por do doja të bëj një korrigjim të vogël.

God - Perëndi
Lord - Zot

[Albo]

Më fal Albo që po thyej rregullin duke shkruar në këtë forumin Orthodhoks, por do doja të bëj një korrigjim të vogël.

God - Perëndi
Lord - Zot

Nuk e ve doren ne zjarr per kete, mund te kesh edhe te drejte, por fjalen "God" eshte referimi i pergjithshem i Zotit, kishtar apo shkencor, kurse "Lord" gjen perdorim ekskluzivisht ne terma kishtare, pra ka perdorim vetem kishtar. Flas per zhargonin e perditshem ne Amerike, pra anglishten qe flitet ne Amerike.

Te dyja fjalet perfaqesojne te njejten gje, behet fjale vetem se kush eshte fjala e duhur korresponduese ne shqip.

Albo

[marcus1]

Vështirësia qëndron me mentalitetin Shqiptar. Ne shqiptarët përdorim shumë shprehjet: "A beson ne Zot", "Dashtë Zoti", "Zoti është i madh", "Zoti të ruajtë" etj, duke pasur parasysh në Anlgisht fjalën "God" apo në Greqisht fjalën "Theos", por në fakt ne e kemi gabim. Është vetëm atëhere kur feja u lejua në Shqipëri që filloi të përmëndet termi "Perëndi" që është edhe përkthimi i saktë i fjalës "God" apo "Theos". Ndërsa përkthimi i fjalës "Lord" që në Greqisht është "Kyrios" apo "Kirios", është "Zot".

Ke të drejtë kur thua se "Lord" gjen përdorim ekskluzivisht në terma kishtare pasi fjala "Lord" ka një kuptim më intim për njerëzit sesa fjala "God". Fjalën "God" zakonisht e përdorin ata qe duan të bëjnë një referim të përgjithshëm, ndërsa fjalën "Lord" e përdorin ata që kanë një mardhënje të ngushtë me Zotin. Ja, tani psh. unë përdora fjalën Zot duke pasur në mëndjen time fjalën Perëndi. Kaq thellë është i rrënjosur tek ne shqiptarët ky mentalitet saqe është e vështirë të ndërrohet. Gjithsesi, nëse duhet të jemi të saktë kur bëjmë përkthime, sa herë që shohim fjalën "God" duhet ta përkthejmë "Perëndi" dhe sa herë që shohim fjalën "Lord" duhet përkthyer "Zot".

Edhe diçka tjetër në lidhje me fjalën "shpirt" dhe "frymë". Në Anglisht përdoren fjalët "soul" dhe "spirit". "Soul" do të thotë shpirt dhe i referohet shpirtit të njeriut dhe "spirit" do të thotë frymë që mund t'i referohet frymës së njeriut apo Frymës së Shenjtë. Unë mendoj se përkthimi "Shpirti i Shenjtë" është i gabuar. Këtë e them duke u bazuar edhe në Greqishten, pasi në Greqisht kemi fjalët "Pneuma" apo "Pnevma" që i referohet "Frymës" dhe "Psyxi" "Psihi" që do të thotë "shpirt". Në Dhjatën e Re, e cila është shkruar në Greqishten e lashtë, nuk gjëndet as edhe një herë të përdoret fjala "Psihi" "Shpirt" duke ju referuar Frymës së Shenjtë. Fryma e Shenjtë apo Shpirti i shenjtë që përdorim disa herë ne shqiptarët përdoret gjithmonë ne Greqisht me fjalën "Agio Pnevma". Megjithatë nuk konsiderohet ndonjë gabim fatal të thuash "Shpirti i Shenjtë" pasi ne e kuptojme se i referohet "Frymës se Shenjtë", por nëse duhet të bëjmë një përkthim sa më të saktë, është mirë të përdoret termi "Fryma e Shenjtë." Nuk duhet të shqetësohemi se në shqip "fryma" është ne gjininë femërore, pasi në greqisht është në gjininë asnjanëse, por kjo nuk do të thotë se Fryma e shenjtë nuk është një person, personi i tretë i Trinisë. Ne themi: Ai, Fryma e Shenjtë....., ashtu sic themi Perëndia është i mire, jo Perëndia është e mirë.

[Seminarist]

Albo


nqs ti ke veshtiresi, si te gjithe ne, me mire sill ato terma ku ke veshtiresi, se sa ato qe di, qe te mund ti diskutojme.

God=Theos=Perendi

Lord=kyrios=Zot, zoteri (megjithese duhet mbajtur ne mend se ne DHR ne vendet ku kuotohet DHV, termi Theos (Jehova) jepet edhe me Kyrios, duke i dhene Kyrios-it kuptimin e Zoterise si Perendi. Ky ka qene edhe protesta e Deshmitareve te Jehovait..

Godhead=Perendi

[Albo]

Nese ti meson fjalen e duhur ne shqip te nje fjale anglisht, eshte mire qe ta hedhesh ne kete teme pasi ata qe e lexojne dhe kane interes ne fushen e perkthimeve fetare, mund ta mesojne ate. Ne te njejten kohe, nese shikoni apo lexoni nje perkthim te gabuar, mund ta korrigjoni ose jepni mendim ndryshe. Po vazhdoj me disa fjale te tjera:

Eucharist - Eukaristi
Holy Communion - Kungata e Shenjte (apo Kungimi i Shenjte?)
Communion - kungim
Communicant - kungues (ai/ajo qe kungon)

St. Paraskevi of Rome - Shën e Premtja (ky është emri shqiptar për Shën Parashqevinë)
St. Anne - Shën Ana
Transfiguration - Shpërfytyrimi (apo Transfigurimi??)
Archangel Michael - Kryeëngjëlli Mihal
Archangel Gabriel - Kryeëngjëlli Gavril
St. Demetrius - Shën Dimitri
St. Spyridon - Shën Spiridhoni
St. George - Shën Gjergji
St. Philip the Apostole - Shën Filipi Apostulli
St Mary of Egypt - Shën Mëria e Egjiptit
St Nicholas - Shën Kolli (Shën Nikolla)
The Most Holy Theotokos - Hyjëlindësja e Tërëshenjtë
The Announciation - Shpallja ?????
St Paul the Apostle - Shën Pavli Apostulli


Transcendence - Kjo eshte fjale pak e veshtire per shqipen. Une e perkthej si Persosmëri por nuk besoj se eshte perkthimi i duhur. God's transcendence - Persosmeria e Zotit???

Providence - Kjo eshte nje tjeter fjale e veshtire per shqipen. God's Providence = Mbrojtjen e Zotit???

pious - besimtar i devotshem ????

Holy See - Selia e Shenjtë ???

[Seminarist]

Announciation = Ungjillezimi (i Shen Maries, ne 25 Mars), keshtu quhet ne shqip, packa se termi ne anglisht ka nje kuptim me te gjere.

Providence, vjen nga latinishtja pro-videre, dmth parashikoj, e ka kuptimin qe Zoti parasheh gjithshka e bazuar ne kete ai kujdeset per boten. Mgjth ne perkthime preferohet shqiperimi i ketij termi pa e ndryshuar fjalen, dmth providence.


E njejta gje ndodh edhe ne termin latin, transcedence, qe perbehet nga trans-scedence, dmth tej-kalim. Zoti e tejkalon kuptimin edhe perceptimin e kesaj bote.
Nuk ka te beje asesi me perfektshmerine si term.


Pious = i devotshem, shpresetar


holy see = selia e shenjte

[ndreu]

Mbase termat e meposhtme jane te njohura per ju, por meqenese si pune me duket e dobishme, po i shkruaj njehere se ndonjehere te vetekuptueshmet nevojiten jo pak.

Resurrection=Ngjallja

Incarnation=Misherimi

Divine Liturgy=Mesha Hyjnore

I Njeqenshem=Consubstantial

[ndreu]

Providence, vjen nga latinishtja pro-videre, dmth parashikoj, e ka kuptimin qe Zoti parasheh gjithshka e bazuar ne kete ai kujdeset per boten. Mgjth ne perkthime preferohet shqiperimi i ketij termi pa e ndryshuar fjalen, dmth providence.

Ne kete moment ne perkthimet e KOASH-it ka mbetur si Perkujdesje me shume sesa si Providence. Besoj se ne kete rast shqiperimi eshte shume i sakte.

Providence=Perkujdesje.

Eucharist - Eukaristi

Mos eshte Eucharisty dhe jo Eucharist? Po pyes meqe jam i sigurt se je shume here me i mire se mua ne anglisht, por thjesht s'me tingellon mire keshtu.

Perdoret edhe falenderim, nga greqishtja Euxaristia.

Communicant - kungues (ai/ajo qe kungon)

Kete term nuk e di, por meqenese fut edhe faktorin femer ne ata qe kungojne (kleriket), mora mundimin te jap nje mendim timin.

Ne qofte se Communicant eshte kungues (prifti, kleriku), atehere perkthimi duhet te jete: Ai qe kungon dhe te hiqet ajo, meqenese nje ajo nuk mund te kungoje.

Por ne qofte se Communicant shpreh cdo besimtar qe merr trupin dhe gjakun e Krishtit gjate misterit, atehere duhet te perkthehet ai, ajo qe kungohet dhe jo ai, ajo qe kungon.