Aleksandri i Madh, shqiptar?

[ibiza]

Vertete faktet jane te pamohueshme,dhe te vjen vertete keq kur shikon nje asimilim te tille te gjuhes sone ne Greqi,eshte vertete e pabesueshme si nuk munden ato ta ruajne gjuhen e kulturen ashtu siq bene arbereshet te cilet ne menyre te admirueshme ruajte me aq fanatizem doket shqipetare,apo te mos shkojme me larg por tek shqiptaret e kosoves,a mund te themi se genociti dhe masakrat kunder shqiptareve ne KOsove ishte jo me pak i vogel sesa ai i ushtruar nga grekerit,a ishte thjesht dhune,shpernguljet ,masakrat greke faktori i vetem i ketij asimilimi,apo duhet ti kthehemi fakteve qe illirianet qe jetonin ne veri mbaheshin si warriors te pathyeshem e barbare,te cilet e pinin veren ne kafkat e armiqve te tyre ???
Me vjen keq te permend nje tjeter fakt kur ne disa qytete te shqiperis se jugut,qytete te cilat jane shquar per trimerit e shpirtit e lire,mjaft qytetare thone me krenari une jam grek,apo gjusheritemi jame jane greke,kur ato jane den baaden shqipertare, cfare emri duhet ti veme ketij fenomeni,propagand greke? simpati ndaj grekeve,apo thjesht mosditje(injoranc) ndaj historis sone?

[land]

Shikoni, historia greke e shekullit XIX-XX eshte akoma shume e turbullt dhe e nderlikuar per t'u kuptuar qarte. Ajo del krejtesisht e pakuptueshme nese prej gjirit te popullsise qe banonte Greqine gjate kesaj periudhe, kur kane ndodhur edhe ngjarjet me te rendesishme te gjithe historise greke, te hiqet faktori shqiptar!
Nuk mund t'i hidhet faji vetem grekeve per çfare i ka ndodhur shqipes dhe shqiptareve ne Greqi. Greket pas Traktatit te Shen Stefanit sapo u bene shtet.

E gjithe popullsia qe banonte Greqine ne kete periudhe, ishte nen presion shume te madh. Turqit nga njera ane qe kerkonin te rivendosnin hegjemonine e tyre mbi Greqi(vlen te kujtohet se edhe turqit ishin nje thele e majme e popullsise se Greqise se asaj kohe; akoma ka shume turq ne Greqi, saqe Greqia mund te ndahet pa ndonje perpjekje te madhe nga Selaniku e ne lindje); ndersa ne anen tjeter ishin Fuqite e Medha te cilat kembengulnin per formimin e ketij shteti te ri.
Ishin Fuqite e Medha flamurtaret me te flakte te gjuhes greke ne ate Greqi. Dhe ishin ato qe ushtronin presionin kryesor mbi forcat ne loje.

Fundi i fundit, pa mbeshtetjen e fuqive te medha, Greqia kurre nuk do te ishte bere shtet. Greqise iu vune mbreter e princer, njeri mbas tjetrit, prej fuqive te medha. Nuk i ndodhi vetem Shqiperise me rastin e princ Wied(Vidi). Nje nga qeveritaret qe greket e kujtojne me kaq mall edhe sot e kesaj dite ishte nje grek qe deri ne ate kohe kishte qene minister i puneve te jashtme te Rusise Cariste.

Detyrimisht qe Fuqite e Medha, qe nuk njihnin egzistencen e faktorit shqiptar ne ballkan, nuk mund te pranonin qe ne Greqi te flitej nje gjuhe tjeter perveç greqishtes! Perndryshe, ata nuk po krijonin nje Greqi, por nje Shqiperi, te ciles me kaq zell ja mohuan vete egzistencen per gati nje shekull.

Greqia ne periudhen e saj me te brishte eshte sunduar nga te huajt, pavaresisht se shqiptaret luftuan kunder turkut aty, bashke me gati te gjitha etnite e tjera qe perbenin Greqine; nuk duhet kuptuar sikur shqiptaret po luftonin per lirine e nje shteti fqinj, apo mik; ata po luftonin per vendin e tyre. Kjo ishte nje gje normale, por, faktori shqiptar duhej shtypur me force pas krijimit te kesaj Greqie, dhe detyrimisht edhe sundimtaret qe do te viheshin ne krye douhej te ishin te huaj; perndryshe mund te qellonte ndonje shqiptar, dhe greqishtes i jepej lamtumira!

Jo se shqipja do te ishte problem kaq i rende per popujt e Greqise, te cilet vuanin njesoj si shqiptaret nen thundren turke; shqipja ishte nje gjuhe krejt e natyrshme atje, nuk konsiderohej si gjuhe pushtuesi apo me keq, gjuhe e huaj.
Por, nje pozicion i tille evropian nuk mund ta pranonte kete si opcion.

Te kuptohemi drejt. Jo se klanet grekomadhe nuk kane gisht ne gjithe kete çeshtje; por nje Greqi e tille siç e njohim ne sot, nuk mund as te imagjinohej ne ate kohe!
Fundi i fundit, edhe shume shqiptare mund te ishin dakord qe ne ate Greqi te flitej greqishtja; boll qe te ishin te lire prej turkut; boll qe perpjekjet dhe gjaku i tyre i dershur per liri te shperblehej. Perndryshe, kush ishte ne gjendje ta bente shtet Greqine?

Une shpresoj qe nje dite qytetaret qe mbajne pasaporte greke te ndergjegjesohen per kete realitet; nuk po them qe te fillojne e te perbuzin greqishten, ose te urrejne identitetin grek; por, ta pranojne qe nje kohe jo shume te larget edhe paraardhesit e tyre mund te kene qene shqiptare. Kjo do t'i sherbente vetem marredhenieve te mira midis dy kombeve.

Sot Greqia studion nje histori kombetare krejtesisht fiktive; jo me shume persa i perket fakteve, por interpretimit te tyre.
Psh, greket sot mesohen se shqiptaret jane kaq te urryer saqe kane luftuar kunder grekeve, kane luftuar krahperkrah me turqit, dhe kane masakruar popullsine greke, kane bere gjenocid, dhe kane perdhunuar grate dhe vajzat greke! Keto jane perralla qe hidhen ne treg nga klanet shoviniste greke, por qe kane arritur te infektojne çdo istance shteterore dhe klerike. E si mund te kryenin shqiptaret te tilla akte, kur vetem ne kohen e Aliut te Madh Vilajeti i Janines shtrihej ne gjysmen e Greqise qe njihet? - Dmth, qe te tilla akte kryeshin ne truall te tyre!

Ibiza: nuk ka te beje fare gjaku ilir apo epirot, gjithsesi ata jane i njejti gjak, dhe jane aq te afert ne gjuhe dhe zakone saqe nuk mund t'i dallosh nga ana racore.
Po behet fjale per nje kohe kur populli shqiptar eshte i konsoliduar si faktor, jo vetem ne Ballkan, por edhe ne vendet qe e sundojne.
Arbereshet e Italise jane te shkuar ne Itali, ndersa Arvanitasit nuk jane te shkuar ne Greqi; ata kane jetuar gjithnje aty. Ata jane fryt i evolucionit natyror te popullsive me te lashta te Ballkanit, te njejte me gjak, gjuhe, tradite dhe zakon me shqiptaret qe njihen sot. Me nje fjale, I NJEJTI BRUM!
Sa per shqiptaret ne Serbi, mos harro qe ata dikur banonin ne Kragujevac, Leskovac, Vranje, Nish, -Sanxhaku ka qene krejt shqiptar, dhe nje pjese shume e majme e Bosnjes(Jutbina e Mujit dhe Halilit eshte ne zemer te Bosnjes se sotme). Prandaj, edhe aty ka pasur se tepermi asimilim.
Por, shqiptar i vertete eshte ai qe e quan veten shqiptar, dhe jo vetem kaq, ai duhet ta quaje veten shqiptar edhe ne vartesi te faktorit shqiptar.

Nen kete drite, pak rendesi ka Aleksandri i madh, nje figure thjesht historike, e nje historie te larget; sidomos kur mendon per gjakun shqiptar si SUPA PRIMORDIALE E KRIJIMIT TE KOMBEVE EVROPIANE.

Albo, te mohosh kulturen e Greqise se lashte, dhe ndikimin aq te madh qe ka lene ajo ne boten antike, eshte te flasesh me tifozllek, dhe ky eshte pa vend ketu, qofte sikur te bjere fjala per iliret apo epirotet. E kam fjalen, qe askush nuk e mohon ate kulture, eshte e pamundur.(dmth qe jam dakord me ate qe thè, vetem se une e shoh nga ky prizem)

Ndersa une thjesht do ngrija nje pikepyetje(siç e thashe dhe ne nje postim me lart): Sa greke eshte Greqia e lashte dhe historia e saj? Apo çfare ka ndodhur ne ate periudhe te antikitetit duhet ta quajme greke? Nuk mund te kete qene Greqia antike ashtu siç e njohim ne Greqine sot. Sot çdo gje behet greke, çdo merite i jepet Greqise, çdo lloj fakti ose ngjarjeje ose i jepet nuanca greke, ose i vihet vula e virgjer greke. Keshtu siç i servirin faktet keta, te bejne te mendosh qe greket ishin te gjithe profesora, dhe ata qe nuk ishin te tille sapo kishin mbaruar universitetin, dhe papritur u shkrepet ne mendje te vijne e te nguliten ne Ballkan, ne nje identitet krejtesisht HOMOGJEN Grek, me nje gjak te paster grek.
Kjo, them une, eshte e pamundur, dhe eshte thjesht fantazi dhe trill.
Mbase behet per te thjeshtuar punen e historianeve... nuk e di, por nuk besoj qe gjerat te jene kaq te thjeshta.

[Legjion]

Kush e krijoi greqishten e re? Kush i vrau heronjtë arbërorë të kryengritjes së '21, pas kryengritjes? Kush ua mbylli gojët të tjerëve? Kush ia qepi Kolokotronit? Kush e përndoqi Miaulin? Kush e vrau Kapodistrian? Kush i vrau rilindasit shqiptarë? Etj., etj.. Po po e mbyll se mos akuzohem nga fetarët se po përhap urrejtje e përçarje (kupto: metodat e reja të shtrembërimit të historisë).

Megjithatë duke e i lënë retoriket pas dhe unë do isha i interesuar të dija për punën e zgjedhjes së gjuhës shqipe a greke në parlament. Kur u bë? Kush mori pjesë? Si u organizua? Sa ishte numri i votave dhe referencat në autorë a libra? Jam bërë tashmë dyshues ndaj të gjithë palëve në Ballkan (përfshina).

[land]

Une punen e votimit ne parlamentin grekper gjuhen zyrtare, jo vetem e kam lexuar ne nja dy libra te ndryshem, qe nuk kishin fare lidhje me njeri tjetrin, dhe aq me pak te ishin te te njejtit autor; por edhe e kam shtruar si bisede me te gjithe greket qe kam takuar deri tani.

Kam vene re, dhe vlen qe ta permend kete te fundit, se ata qytetare greke qe kam krijuar pershtypjen qe mund te kishin studiuar, e njihnin kete pike te historise se tyre, nuk e mohonin. Por jo te gjithe kane marre te njejtin formim, dhe jo te gjithe e dine kete fakt.

Une personalisht kur te gjej material me referenca te sakta, qe ja vlen t'i prezantosh, do t'i postoj ketu. Deri atehere do t'ju mbetet barre te kerkoni edhe vete.
Puna eshte se vertet jo te gjithe greket e dine, por se edhe ata qe e dine nuk kane kurajo ta pranojne. Qofte dhe per krenari kombetare.

Une e permenda kete fakt ketu, ne nje postim te mesiperm, sepse menyra e te folurit qe bente "Leoness" me beri te dyshoj qe duhet te jete ne dijeni te nje pasazhi te tille.

Po e permend edhe njehere, une nuk postoj postulate, dhe çdo njeri ka te drejte te kundershtoje çdo gje qe shkruaj une. Askush nuk eshte i detyruar te nderroje ideollogji, bindje apo mendim.

[Legjion]

Nuk po akuzohemi. Madje dhe qëndrimi yt ndaj Lioness nuk më duket i drejtë. Shumë e kanë më për mbarë të mbrojnë ato që kanë mësuar në shkolla/universitete. Barra nuk i bie dhe aq atyre sepse ata mbrojnë pozicionin mbizotërues. Janë kundërshtuesit që duhet të jenë më të prerë e të qartë. Jep referencë, fakt. Unë vetë e di që grekët dijnë, madje dijnë më shumë seç dijmë ne e më shumë se ç'dinte A.Kolia. Çensura që u është bërë librave të Kondoglut e Kordatit me shokë vihet re gjatë shtjellimit të veprave të tyre e bie erë bodrumesh e myku fetar. Dhe ndonëse grekët dijnë, na bie ne barra t'i nxjerrim në dritë. Këtu është tërë thelbi. Qëndrimi i Lioness, etj. është i përligjur deri diku, sepse me këto që thuhen majtas e djathtas bien poshtë tërë ato që kanë mësuar prej viteve. Por këtu shtrohet dhe çështja tjetër, se me sa fakte mund të flitet forumeve (e ca më thellë)? Dora e lindjes vepron ende pas krahëve e këto nuk janë fare paranojë. Por dhe mbrojtësit e tezave mbizotëruese të çastit duhet së pari të lexojnë mendimet e rilindasve shqiptarë, t'u shtojnë A.Kolian dhe R.d'Anzhelinë, të mendojnë që arkeologjia shqiptare nuk ka folur ende (e ato pak interpretime të gjetjeve kanë qenë në shumë raste të gabuara pikërisht sepse vazhdojnë të mbështeten gjithë kohës vetëm mbi studiesit e huaj), të shohin pak me sy kritik ato që kanë mësuar si të mirëqena e mos të besojnë verbërisht ç'thonë vetëm studiuesit e huaj (shumë prejt të cilëve nuk dinë as shqip e as kanë marrë mundimin) dhe do fillojnë vetë të kuptojnë disa gjëra. Fakt është që këtu, siç e kemi zakon, palët flasin tërë "prepotencë".
Nejse, kjo e gjuhës është interesante kështu që duhet kërkuar gjithsesi. Le t'i rikthehemi çështjes.
Shnet

[land]

Une nuk e mora vesh se ç'kishte te bente kjo ketu, me kete teme, por, nejse...
Te flasim drejt. Vetem Zoti mund te vije me te gjitha faktet qe mund te kerkoje njeriu; edhe atehere dyshoj se nacionalistet e semure do te jene te gatshem te pranojne te verteten.
Kjo e fundit, do te kishte te bente me nje çeshtje "madhore", qe ne gjuhen e nje nacionalisti do te perkthehej EGZISTENCIALE.

Por, ky eshte forum, dhe jo akademia e shkencave. Une perseri preferoj te perdor "vertetimin me ane te perjashtimit", dhe pak rendesi do te kishin faktet nese nuk di t'i prezantosh, dhe aq me pak rendesi do te kishin nese i prezanton ne nje ambjent qe pak i interesuar mund te jete.
...gjella hahet sa eshte e ngrohte...

Sa per Lioness; pak rendesi ka ketu se çfare bindjeje i lekundet apo i forcohet; ketu eshte forum i hapur, dhe dikush para se te futet duhet te marre parasysh se mund te ballafaqohet me gjithshka! Kuptohet, brenda rregullave morale te gjuhes dhe sjelljes. Prandaj po them, qe une prezantoj disa pika, dhe nese Lioness, sikurse thua ti, eshte i/e bindur per ato qe ka studiuar gjithe jeten, bujrum, le te shtjelloje pikat e postimit tim. Une jam i gatshem qe te pranoj edhe nje kundershtim kryeneç; dhe kurre nuk do t'i lejoj vetes te sulmoj personalisht Lioness. Une jam i gatshem te shtjelloj ate ne te cilen besoj.

Per mendimin tim, te flasesh gjerat shabllone qe mesohen ne shkolle, eshte njesoj sikur te mos flasesh fare ketu. Gjeja me elementare qe mund te beje njeriu, eshte t'i hape rrugen mendimit te lire, te filloje e te mendoje vete. (ai mund edhe te kete mendim te lire e brenda kornizave te mendimit te shumices... dhe kjo nuk eshte aspak gabim!)
Perndryshe, eshte e kote te shkosh te turist ne Amerike, kur mund te hapesh nje liber, ndezesh televizorin, ose pyesesh dike qe ka qene aty, dhe çdo gje mbaron aty.
Dmth, qe une nuk mund te diskutoj me dike qe mendon egzaktesisht si une. Larmia e mendimeve eshte hapi i pare i progresit.
Prandaj, une personalisht nuk do te preferoja bisede personale ne faqe te forumit. Kam deshire te lexoj gjithkend qe ka mendim per te shprehur ne lidhje me temen ne fjale.

PS: Une nuk kerkoj te bej prozelite ketu dhe as kerkoj dishepuj.

paqe

[Legjion]

mos e cyt mo - t'njëjtën gjë po thojna

[Albo]

Sa per Aleksandrin, si legjenda me e madhe e botes... eshte paksa e egzagjeruar, njerezit kane tendencen t'i fryjne gjerat shume. Eshte fakt, qe perandoria me e madhe e te gjitha koheve eshte perandoria e Xhenxhis Khan(me fal qe po e shkruaj si shqiptohet, por dua qe ta lexojne te gjithe); aspak ajo Romake, dhe aq me pak ajo e Aleksandrit. Por, sigurisht qe mbetet srateg dhe figure e shquar.

Aleksandri nuk nderohet se krijoi perandorine me te madhe, por se arriti te pushtoje "boten e njohur" ne ate kohe ne nje kohe rekord, brenda 1 dekade, kur ai ishte ende ne te njezetat ne moshe, pa mbushur ende 30 vjec! Ishte kjo arsyeja qe kur Cezari pa bustin e tij ne Aleksandri dhe mesoi per fitoret dhe moshen e tij, qau nga marrazi dhe nga mllefi. Ai ishte 45 vjec ate kohe dhe ende nuk kish shtene nen kontroll gjithe territorin qe kish shtene Aleksandri i Madh.

Beteja e tij me ushtrine perse, ushtrine me te madhe ne numer te kohes, edhe sot e kesaj dite studiohet neper akademite ushtarake ne Amerike pasi Aleksandri arriti te mposhte nje ushtri 10 here me te madhe ne numer se ushtria e tij.

Albo

[Labeati]

Aleksandri nuk nderohet se krijoi perandorine me te madhe, por se arriti te pushtoje "boten e njohur" ne ate kohe ne nje kohe rekord, brenda 1 dekade, kur ai ishte ende ne te njezetat ne moshe, pa mbushur ende 30 vjec!

Leka i Madh nuk nderohet vetem per fitoret ushtarake se te tilla pati edhe Genghis Khan, por sepse kishte nji vizion disa shekuj me larg se koha dhe mundesite.
Ai jo vetem ishte nji strateg i jashtzakonshem ushtarak dhe komandant i shquem nder betejat qe i printe vete, por ma kryesorja u perpoq me perhape dhe me shkri qytetnime.
Themelimi i Aleksandrise dhe sa qyteteve, perhapja e kultures se grekeve te lashte, bujaria ndaj humbesve dhe respektimi i tyne jane nder vetite e tij.
Mbas shpartallimit qe u bani perseve aj nuk u hakmor me shkaterrime, por urdhenoi qe 10.000 ushtare maqedonas te martoheshin me 10.000 gra perse me qellim te bashkoheshin keto 2 rraca armike ne nji komb te madh.

Ky asht vetem nji aspekt i ketij gjeniu dhe vizionari te madh qe koha (apo epoka)nuk e lejoi me e perfundue vepren e nisun.

Ishte kjo arsyeja qe kur Cezari pa bustin e tij ne Aleksandri dhe mesoi per fitoret dhe moshen e tij, qau nga marrazi dhe nga mllefi. Ai ishte 45 vjec ate kohe dhe ende nuk kish shtene nen kontroll gjithe territorin qe kish shtene Aleksandri i Madh.

Kjo asht nji legjende, mbasi ngritja dhe funksionimi i Perandorise Romake bazohej ne struktura shtetnore pergjate shekujsh dhe nuk u formua ne nji brez apo vite, si rasti i Maqedonise.
Perandoria Romake nuk mund te krahasohet me pushtimet jetshkurta te Lekes, se ishte nji perandori-shtet qe jetoi 700 vjet nga Britania ne Siri (pa perfshi ketu mbeturinat bizantine te saj).
Cezari ishte thjesht nji perandor i rradhes, por qe e gjeti dhe e la Perandorine pak a shume ne te njajtat kushte.
Merita e Perandoreve romake ishte se munden me e mbajte te bashkueme dhe me e zgjanue, jo me e krijue prej fillimit.

Mandej Leka nuk mundi kurre me u perhape ne Iliri si e kam thane ma nalt megjithese pushtoi gjithe Greqine deri ne Afganistan, nuk mundi me nenshtrue asnji nga fiset ilire qe i kishte te dera e shpise, perkundrazi te vetmen disfate qe pati ndoshi kur sulmoi iliret dhe qysh atehere nuk ja mbajti me e perserite ate gja.

[Lioness]

Une punen e votimit ne parlamentin grekper gjuhen zyrtare, jo vetem e kam lexuar ne nja dy libra te ndryshem, qe nuk kishin fare lidhje me njeri tjetrin, dhe aq me pak te ishin te te njejtit autor; por edhe e kam shtruar si bisede me te gjithe greket qe kam takuar deri tani.

Une e permenda kete fakt ketu, ne nje postim te mesiperm, sepse menyra e te folurit qe bente "Leoness" me beri te dyshoj qe duhet te jete ne dijeni te nje pasazhi te tille.

Po e permend edhe njehere, une nuk postoj postulate, dhe çdo njeri ka te drejte te kundershtoje çdo gje qe shkruaj une. Askush nuk eshte i detyruar te nderroje ideollogji, bindje apo mendim.

Hahahahahahahah .............. s'guxon njeriu i shkreti te kete nje kendveshtrim ndryshe nga disa te tjere se te japin nje dynja me epitete........... lol.... "greke", shovineste, "armik i popullit,"........ etj.........LOL. Sa per sqarim, jam shqiptare, me asnje lloj karakter minoritar (as ndonje kusheri te 47).........lol.... nejse, pak rendesi ka.

banished, po te pergjigjem sepse me interesojne gjuhet e huaja, pa i dhene ketij interesimi asnje nocion nacionalist. Nqs e ke fjalen per pasazhin e 1976, ne Greqi, atehere flasim per mbylljen (te pakten zyrtare) te nje konflikti 150 vjecar midis dy formave te gjuhes greke: "Katharevousa" (e paster) dhe "Dimotiki" (popullore.) Qe te flasim per kete konflikt duhen dhene disa te dhena per evolucionin e gjuhes greke. Ne Greqine e lashte (duke pasur parasysh se ishte e perbere nga nen-shtete te ndryshme, dhe jo si shtet me vete) jane folur disa dialekte. Atiki-Ioni (Athina), Dorian, Aeoliki, Arkado-Qipriot, Korinthian (Homeri perdori Ionian, me pak Aeoliki.) Megjithate, kuptoheshin shume mire ndermjet tyre, dhe alfabeti ishte pak a shume i njejte.

Filipi adoptoi si gjuhe zyrtare te mbreterise se tij te Maqedonise dialektin Atiki, me te cilin u edukua Aleksandri i Madh (qe te jemi njecike brenda temes....LOL) Si rrjedhoje, ne territoret e pushtuara nga Aleksander u perhap ky dialekt specifik. Attiki ishte dhe dialekti i perdorur nga Platoni dhe Aristoteli, dhe ne pergjithesi gjuha e civilizimit grek/helen me bazen ne Athine. Ky dialekt u perhap gjate periudhes 300 B.C. - 300 A.C. duke u kulmizuar ne shkrujten e Testamentit te Ri. Dhe njihet me emrin Koine Greek, ose Common Greek. Ky dialekt i gjuhes vazhdohej te perdorej gjate perandorise Byzantine, ne Liturgjite e Kishes Orthodokse, etj. Ne te njejten kohe, duhet pasur parasysh se shumica e popullesise, si kudo tjeter, nuk shkruante dhe lexonte, keshtu qe e gjuha e folur vazhdoi evolucionin e saj natyral gjate kesaj periudhe. Per me teper, gjate pushtimit turk, mesimdhenia e greqishtes ishte e ndaluar (ashtu si ne Shqiperi.) Dhe ne nje fare menyre, evolucioni i gjuhes se shkruar mbeti ne status-quo, (per 400 vjet.)

Pas fitimit te pavaresise 1821-1832, nacionalistet greke vazhduan procesin e nation-building / konstrukcionit te kombit (po flasim per nocione sociale.) Pjese e ketij procesi ishte konsolidimi dhe kodifikimi i gjuhes dhe aprovimi i nje gjuhe zyrtate. Dy kampe linden: i pari, i perbere nga ata qe donin "katharevoussa" te paster, ne pergjithesi emigrantet ne perendim, te influencuar nga perkthimet e Platos dhe Aristotelit, nga greqishtja e lashte (Atiki-Ioni.) I dyti, Dimotiki, nga vendasit, ku gjuha e folur ishte evoluar, disi me e thjeshte se e para dhe e kuptuar nga masat. Pervec luftrave te ndryshme, gje qe ka efektet e saj negative ne arsimimin e popullit, nje pengese tjeter erdhi nga shkembimet e popullesise, sidomos ata te ardhur ne vitet 20 nga Asia e Vogel (Turqia) ku mese nje milione banore qe erdhen flisnin pak a shume nje dialekt tjeter. Deri ne vitin 1976, kjo periudhe quhet periudha diglosia (e dy gjuheve) kur te dyja u influencuan nga njera -tjetra. Me ne fund, ne 1976, u vendos zyrtarisht te perdorej dimotiki, pasi ishte pak me e thjeshte. Megjithate, ne baze sintakse, morfologjie, strukture, Greqishtja e lashte dhe ajo Standarte (sot) jane shume te ngjashme. Nga katharevoussa u mbajten shume forma, por u hoqen psh shume thekse, dhe u mbajt vetem nje. (Frengjishtja nga ana tjeter, ka mbajtur me shume thekset, po ky eshte per diskutim tjeter.....lol)

Nuk e di nese per kete "pasazh" e kishe fjalen, Banished.......

Evolucioni i nje gjuhe eshte proces natyral, sidomos per ato qe jane gjuhe te lashta te shkruara....... si psh me konkretisht Latinishtja, (me kete dua t'i pergjigjem dicka qe kisha thene ne nje mesazh tjeter ne lidhje me Italishten moderne dhe Latinishtes.)

Latinishtja filloi te shkruhej ne vitet 300 B.C. por ishte si gjuhe me e varfer ne krahasim me greqishten e lashte. Pas pushtimit te Greqise nga Roma, "pushtuesit" u "pushtuan" ne nje fare menyre, duke kopjuar jo vetem artin grek, por edhe duke huazuar nga gjuha greke (alfabetit latin iu shtuan dy shkronja nga greqishtja, dhe u pasurua ne sintakse etj.) Kuptohet, dhe zhvillimi i perandorise romake pati rrjedhojat e saja ne pasurimin e gjuhes. Periudha e arte e gjuhes latine filloi ne shek.1 B.C me veprat e Cicero etj.
Gjate mesjetes, ashtu si ne Greqi, gjuha e shkruar ishte ne status-quo. Ndersa rreth saj dialektet e folura u zhvilluan vetvetiu si nje proces natyral, ne rastin me ekstrem ne Sardinia, ku ai dialekt ishte pothuajse i pakuptueshme per nje "Latin." Rasti i Sicilise eshte akoma me i komplikuar. Ndersa e shkruajtuara mbeti e njejte, ajo e folura u qujt "Serma pleibeas" ose Latin Vulgar (popullor, ekuivalenca e saj ne Greqi ishte Dimotiki.) Themelet e Italishtes moderne u hodhen nga Dante Aligeri, Boccaccio, Petrarku. Dante shkroi veprat e tij ne dialektin Toskan, sepse donte qe te kuptoheshin nga masat qe nuk flisnin me Latinishten e vjeter. Po ashtu, me zhvillimin e Rilindjes ne perendim, ku Toskani (Firence) ishte nje nga qendrat ekonomike, shoqerore, dhe politike me kryesore, dhe perhapja e ketij dialekti u thjeshtesua me shume. Dimensione me konkrete te kesaj perhapje u moren pas bashkimit te Italise ne vitin 1861. Cuditerisht, ky process u konsolidua pas viteve 1950, me influencen e mas-media, radio, televizor, gazeta, ku brezat e rinj gjithnje e me shume po largoheshin nga dialektet e zonave te tyre drejt Italishtes moderne zyrtare.


Nje proces te tille konsolidimi kaloi dhe Frengjishtja ne shek. 16-17, po nuk po merrem me ate pune tani, se u lodha.......lol. Desha vetem te thosha, se nje nga arsyet e periudhes "diglosia" ne Greqi e ka origjinen tek pushtimi Turk (cursed the day the mongolians came to Asia Minor), pushtim i cili pervec te tjerave, solli shume probleme per konsolidimin e nocioneve komb, dhe ngadalesoi evolucionin natyral te gjuheve, (kodifikimi i shqipes 1909) duke na lene ne Ballkanasve jashte ndryshimeve dhe influences se Rilindjes se Perendimit.

pffffffffffffff.................. na hapet pune dhe ju........ lol........ u lodha. Po e leme me kaq sonte, se na nxoret syte.........lol


P.S: Meqe ra fjala, qe te jemi brenda temes, gjate nje "Google Search" gjeta nje faqe nacionaliste Bullgare ku sipas tyre Aleksandri i Madh qe nga Bullgaria, e padiskutueshme kjo, dhe bullgaret jane populli me i vjeter ne Ballkan etj..... llogje.....lol....... Sic e thashe me siper, e dinte Kleopotra qe do ziheshim ne per kockat e Aleksandrit prandaj i fshehu.......lol.