Meqe shume ortodokse nuk jane ne dijeni te ligjeve edhe natyres se vertete te mesimeve edhe sakramenteve Kishtare, si edhe domosdoshmerine e tyre, une po perpiqem te sjell, brenda mundesive te mia, disa artikuj, ku do perqendrohem me teper, ne ato qe une i arsyetoj si primare ne nevojat e atyre qe deshirojne rrugen e besimit, por qe dine pak. Ne kete grup hyjne sidomos te rinj, per te cilet besimi ndaj Zotit edhe Kishes, shprehet ne nje forme nderimi edhe respekti, por qe ende nuk prek thelle jeten e tyre, edhe as e percakton ate. Po filloj me Martesen, nje hap shume i rendesishem ne jete!
Sakramenti i Marteses
Qellimi i familjes se krishtere, sikunder eshte e njohur, permban qelizen baze te organizimit shoqeror, duke qene berthama edhe themeli i shoqerise. Keshtu edhe ne Kishen militante te Krishtit, perbente nje njesi Kishtare. Prandaj familja e krishtere, ne vetvete, eshte quajtur ne shkrimet e apostojve si nje "Kishe": Pershendete Prisillen edhe Akuilan, ndihesit e mi ne Krishtin Jesu....edhe Kishen qe eshte ne shtepine e tyre (Rom 16:3,5); Pershendete Nimfen edhe Kishen qe eshte ne shtepine e tij (Kol 4:15). Prej kesaj kuptohet se i eshte kushtuar nje vemendje e madhe familjes, e pare nga kendveshtrimi kishtar, keshtu qe familja te mund te permbushe qellimin e saj si nje "Kishe" e vogel.
Serish ka edhe nje menyre tjeter te jetes personale, qe eshte e bekuar ne krishterim: virgjeria, ose celibati. Celibati per hir te Krishtit, ka krijuar nje tip tjeter te njesive shoqerore te krishtera, monasticizmin (murgjerine). Kisha e ka vendosur ate mbi jeten martesore, edhe ne fakt, ne historine e Kishes, ka qene nje element drejtues e paraprijes, nje mbeshtjetje e Kishes, duke bere realitet nje nga shkallet me te larta te ligjit te moralit te Ungjllit, edhe duke ruajtur dogmat, Sherbesat hyjnore, edhe funksione te tjera te Kishes.
Sidoqofte, jo te gjithe munden te marrin mbi vete betimin per virgjeri ne emer te Krishtit edhe Kishes. Prandaj, me bekimin e virgjerise, si nje forme e zgjedhur edhe perfekte e jetes, Kisha bekon po ashtu jeten martesore per hir te veshtiresive qe jane vendosur perpara familjes se krishtere, edhe keto bekime njihen si Mister (sakrament).
Domethenia e Misterit (sakramentit)
Ne misterin e marteses, Kisha therret per ndihmen e Zotit ndaj atyre qe po martohen, ne menyre qe ata te mund te kuptojne, permbushin edhe arrijne synimet e vena perpara tyre, dmth: te jene nje "shtepi-Kishe", qe te krijojne brenda familjes marredhenie te verteta te krishtera, te rrisin edhe edukojne femije ne Bese edhe jete sipas Ungjillit, qe te jene nje shembell shprestarie per ata perreth tyre, qe te mbajne me durim edhe perulesi problemet e pashmangeshme, edhe shpesh vuajtjet qe do ti ndodhin familjes ne jeten e tyre.
Momenti qendror i Misterit
Momenti me te cilin fillon ekzistenca e familjes se krishtere eshte veprimi i shenjte i Misterit. Pjesa kryesore ne ritin e Misterit te Marteses eshte vendosja e kurorave ne kryet e atyre qe po martohen, me fjalet: "Sherbetori i Perendise (emri) martohet me sherbetoren e Perendise (emri) ne emer te Atit edhe te Birit edhe te Frymes se Shenjte," edhe me pas vjen bekimi i zakonshem me lutjen e recituar tre here, "O Zot, Perendia i yne, kurorezoji me lavd e nder."
Martesa si nje Institucion hyjnor
Martesa ka bekimin e Perendise, thuhet shume here nder Shkrimin e Shenjte.
Keshtu Gjeneza 1:27-28 thote: Keshtu Perendia e krijoi njeriun ne Imazhin e Tij, ne Imazhin e Perendise e krijoi ate; mashkull edhe femer i krijoi. Edhe Perendia i bekoi, edhe u tha, jepni frut edhe shumohuni edhe mbushni dheun.
po ashtu, ne Gjenezen 2:18-24, shkruesi, pasi flet mbi gruan e krijuar nga brinja e Adamit, thote ne shtese, 'prandaj edhe burri do ta lere atin edhe nene e tij, edhe do ti ngjitet gruas, edhe ata do te jene nje mish.
Vete Shpetimtari, duke urdheruar qe te ruhet besnikeria ne martese edhe duke ndaluar ndarjen (divorcin), i permend keto fjale te Gjenezes edhe meson: Ate qe pra Perendia e ka bashkuar, le te mos e ndaje njeri (Matheu 19). Keto fjale te Zotit, e bejne te qarte dinjitetin moral te marteses. Zoti Jesu Krisht e shenjteroi martesen me pranine e Tij ne dasmen e Kanes te Galilese, edhe aty Ai kreu edhe mrekulline e pare.
Apostolli Pavel e krahason karakterin mistik te Kishes me martesen me keto fjale: Burrat le ti duan grate e tyre, sikunder edhe Krishti desh Kishen, edhe dha edhe Jeten e vet per te.
edhe me tutje: Prandaj edhe burri do ta lere atin edhe nene e tij edhe do ti bashkohet gruas, edhe qe te dy do te jene nje mish. Ky eshte nje Mister i madh, por une e krahasoj me ate te Krishtit edhe Kishes (Ef 5:25, 31-32).
Apostolli Pavel flet edhe me ne detaj mbi martesen edhe virgjerine ne Letren e pare te Korinthianeve, kapitulli i shtate, edhe ai nuk e denon martesen, duke urdheruar qe te ruhet edhe duke keshilluar per mosdivorcim, madje edhe me jobesimtare, me shpresen qe keta do te kthehen ne bese.
Duke patur ndermend qellimin e krishtere te marteses, Kisha e ndalon martesen me heretike (kanonet e Keshillit te katertedhe te gjashte), edhe po ashtu me ato te religjioneve te tjera.
Pazgjidhshmeria e Marteses
Kisha vetem ne raste te jashtezakonshme pranon shperberjen e nje martese, kryesisht kur ka te beje me rast te shkeljes se kurores, ose kur eshte e shkaterruar prej kushteve te jetes (ps, nje mungese e gjate e bashkeshortit, pa lajmerim). Hyrja ne nje martese te dyte pas vdekjes se bashkeshor-tit/tes, eshte e lejuar nga Kisha, edhe pse ne lutjet per ata qe po martohen per here te dyte, kerkohet falje edhe per mekatin e marteses se dyte. Nje martese e trete tolerohet vetem si nje e keqe me e vogel per te shmangur nje te lige me te madhe - jeten imorale (sikunder e shpjegon edhe Shen. Vasili i madh).
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt