Kulla e Fildishtë

[Henri]

Kulla e Fildishtë - interviste me regjizorin e drames - Erion Kame (marre nga Gazeta Panorama)

Regjisori Erion Kame: Gjykimi i artistëve në kullën time të fildishtë


“Një dramë afrikano-jugore me realitet shqiptar”


Anila Mema

Ka ngulmuar jo pak që t’i hapeshin dyert e Teatrit Kombëtar, pikërisht në këtë kohë kur premiera e tij pret vetëm spekatorin. Megjithëse nuk mundi t’i thyente barrierat e shumta që e penguan për ta vënë në skenë.

Shkon pikërisht në Elbasan, në teatrin “Skampa”, për të servirur shfaqjen e tij të parë “Kulla e Fildishtë”, një vepër të cilën e ka mbajtur prej dy vitesh në sirtar. Regjisori Erion Kame, dje, pak orë përpara premierës, ka rrëfyer për gazetën detajet dhe rrugën që e çoi në skenën e teatrit “Skampa”.

Çfarë ju çoi pranë këtij autori dhe veprës së tij?
“Kulla e fildishtë” është një shfaqje, subjekti i së cilës është shkruajtur nga një autor afrikano-jugor, Havud, i cili e ka zhvilluar karrierën e tij në Angli. Ai është autor i shumë dramave, madje ka bërë skenarë për kinemanë në Hollivud. Filmat më të famshëm të tij janë “Mandela”, “Pianisti” e shumë të tjerë. Në këtë vepër autori ka vënë në qendër raportin e artistit me politikën. Një dirigjent i famshëm, i Luftës së Dytë Botërore në Gjermani, Vilhelm Furtvanger dhe një major amerikan, protagonistët e veprës, hedhin dritë mbi raportet e artistit me politikën. Majori amerikan heton mbi të kaluarën e afërt të Furtvangerit nën Rajhun e Tretë. Duke nxjerrë në pah idenë se artisti duhet të mbetet larg nga politika dhe të mos shfrytëzohet nga ajo.

Është një mesazh aktual për Shqipërinë, ku besoj se shfaqja do të ketë impakt shumë të fuqishëm në publik, pasi jemi në një kohë, kur ne flasim për dosjet e artistëve për të parë se cilët kanë qenë njerëzit që kanë punuar me partinë, kush ka spiunuar, kush ka spiunuar shokët dhe harrojmë nga ana tjetër se, në fund të fundit, kemi të bëjmë me artistë. Me njerëz që kanë lënë vepra në artin shqiptar.

Mos ndoshta në këtë vepër jeni mbështetur konkretisht në jetën e ndonjë artisti shqiptar?
Jo, nuk është kështu, por kjo vepër mund të përshtatej shumë bukur në shqip, dhe ne mund ta kishim ndërtuar me emra personazhesh shqiptare. Një gjë e tillë është mjaft e thjeshtë, mjafton të ndërrosh vetëm emrat e personazheve. Por ajo që më bën të ndihem mirë është se çdo artist shqiptar ka për ta parë veten në këtë shfaqje, ashtu sikurse edhe njerëzit e thjeshtë. Unë kërkoj nga spektatori të dalë i pozicionuar nga kjo shfaqje, të debatojë pasi ta shohë, t’i japë të drejtë njërit ose tjetrit. Por jam i bindur që njerëzit do të kenë një lloj konfuzioni kur të dalin, do t’i japin të drejtë artistit.

Cilët janë aktorët që do të interpretojnë në këtë shfaqje?
Dritan Boriçi është majori amerikan, një nga aktorët më të rinj të Teatrit Kombëtar, është një aktor punëtor i palodhur dhe shumë i talentuar. Është Ahmet Pasha që luan rolin e dirigjentit, që me këtë shfaqje bën edhe një rikthim në teatrin shqiptar. Andon Qesari, që luan rolin e një artisti të dështuar, që ka bërë karrierë në bazë të lidhjeve që ka pasur me poltikën. Kam disa aktorë të rinj, Gentian Zenelajn, që është shumë i talentuar, Luljeta Bitrin që ka pasur disa role e së fundmi edhe tek “Kopraci” dhe Medi Gura, që luan vejushën e një artisti të persekutuar.

Përse zgjodhët pikërisht teatrin “Skampa” për premierën tuaj?
Ka dy muaj që kanë nisur provat. Unë kam bërë një punë shumë intensive në tavolinë, mbi një muaj e gjysmë. Kisha arritur një fazë pjekurie të dramës. Ajo kërkon impaktin me spektatorin dhe duke qenë se sallat e Teatrit Kombëtar ishin në rikonstruksion, ndërsa Akademia e zënë u mundova ta çoj një teatër, që është ndër më të mirët në Shqipëri dhe është teatri “Skampa” i Elbasanit. Kjo është shfaqja ime e parë, të cilën e kam përkthyer para dy vitesh. Në këtë teatër do të qëndroj tri ditë, e më pas mendoj të shkoj në teatrin “Aleksandër Moisiu” në Durrës. Ndërsa pasi të bëhet rikonstruktimi i plotë i Teatrit Kombëtar, mund ta sjell edhe këtu.

Çfarë ju bën të jeni kaq i sigurt?
Nga ana profesionale, mendoj se kemi një shfaqje të mirë. Është një shfaqje e pastër, ku marrëdhëniet aktoriale janë shumë të sakta… Unë mendoj se është konceptuar drejt. Sidoqoftë, fjalën e fundit do ta thotë publiku. Ai e gjykon përfundimisht një vepër.



Skeda e teatrit

* Titulli: Kulla e Fildishtë
* Regjisor: Erion Kame
* Skenograf: Fjoralba Prifti
* Udhëheqës artistik: Gëzim Kame
* Interpretojnë: Dritan Boriçi, Anton Qesari, Ahmet Pasha, Luljeta Bitri, Gentian Zeneli e Medi Gurra
* Premiera në datat: 24, 25, 26 në teatrin “Skampa”



Artistë dhe konflikte brenda një kulle të fildishtë

“Kulla e Fildishtë” është një shfaqje e bazuar në ngjarje dhe fakte të rëndësishme. Një dirgjent i famshëm vihet nën hetim nga një major amerikan, i cili ka vetëm një kulturë të cunguar. Midis tyre nis dukshëm konflikti i kulturave. Majori amerikan kërkon gjatë gjithë kohës ta implikojë me fakte me detaje, shumë të vogla të cilat nuk janë thelbi i hetimit të tij. “Kulla e Fildishtë” do të çelë këtë fundjavë sezonin artistik në teatrin “Skampa” të Elbasanit. Regjisori i ri, Erion Kame, ka zgjedhur pikërisht Elbasanin për të përcjellë tek publiku një pjesë që u bën ngjarjeve të Luftës së Dytë Botërore duke e implikuar jo pak edhe realitetin e sotëm. “Elbasani ka një teatër të mrekullueshëm dhe spektatorë të zgjedhur. Kjo më shtyu që pjesën time të parë si regjisor, “Kulla e Fildishtë”, ta prezantoj përpara publikut elbasanas”, tha regjisori Kame.

Sipas tij, në këtë pjesë historike të mesit të shekullit të kaluar, gjen paralelizma me situatën e sotme në Shqipëri. “Në qendër të pjesës është marrëdhënia e artistit me politikën. Mesazhi që dua të përcjell është se artisti duhet vlerësuar për veprën e tij dhe jo për pozicionet apo qëndrimet politike”, vijoi Kame.

[peoples]

Ndjehemi mire kur shikojme se ka energji te reja qe i shtohen arenes se Kultures dhe Artit Skenik ne Shqiperi, ne ate realitet ku gjithçka funksionon persembrapshti, ku nje zymtesi dhe paralize forcash intelektuale po mbyt shpresen per te dhene nje mesazh zhvillimi dhe edukimi nepermjet letersise dhe kultures.
Urime regjizorit te ri.
Dhe, urime mikes time te Liceut qe realizoka skenen ne kete drame, skenografes Fjoralba Prifti-t.

Faleminderit, Henri-t per kete shkrim.