Kosova dhe politika anglo-amerikane

[ARIANI_TB]

nga Bekim REXHEPI

Marrëveshja për Kosovën

Marrëveshja për Kosovën "nuk është gjë më shumë përveç se
një armëpushim dhe një rezolutë e Këshillit të Sigurimit e cila e ka lan të
mjegullueme statusin përfundimtar të Kosovës."
Tentativa jonë për ta muros problemin përfundimisht mes Prishtines e
Beogradit nuk ka përfundu, kjo mbase edhe për nji kohë duket te jetë
vazhdimësi. A jemi tue ba ni punë te pa kompromis, per me përfundu i herë e
përgjithmonë këtë problem te Kosovës? Jo me seriozitetin e duhun sepse tuj u
tutë n'proces kemi pështillë kamt tona në shumë lamsha. Lamshi ma i
komplikuem metet dialogu me Serbinë.
Por, gjanat janë kështu siç i kemi, siç duken në prespektivë, Kosova dhe
Serbia do të ndeshen edhe nji herë mes vete, por tani jo me arsenale të
violencës, por konkretisht me fakte dhe argumente për te mbushë dhe faktu
opcionin me real të statusit të Kosovës. Çfarë do të ofrojnë të dy palet në
tavolinat e tyre, kjo do të mbetet të shihet, ky muaj shenon zyrtarizimin e
tyne; fërkimin e duarve me bërryla, fërkimin e tutës me guxim, fërkimin e
intelektit me naivitet, fërkimin e argumentëve me rrena dhe te tjera
ferkime(„?“).
Ideja e statusit të Kosovë që do të ishte e pranueshme për të dy palët duket
ma pak e mundun, për faktin e se opcionet e palve; të Prishtinës dhe të
Beogradit janë të kundërta.

A mund të jenë shqiptaret miq te Amerikës

Kosova tani pas sa vjetëve arrin me e përfitu miqësin e vet, kjo miqësi ka
edhe peripetit t'veta, ato janë t'ndryshme, por, n' esencë janë fare te mira
dhe janë në rrugë t'mbarë, për këtë jemi të gëzuar dhe mirënjohës t'gjithë
atyne qi na dhanë mundësi t'përfitojmë nga kjo miqësi, e cila mund të
cilësohet e nivelit më të lartë, madje edhe siç mund ta themi pa ngurrim me
ma të fortit e globit. Vuajtjet tona shekullore ma n'fund kanë gjetur
mirëkuptim tek shumë kombe të mëdha dhe ky mirëkuptim tashmë shihet edhe në
horizontin politikë të përkërahjes sonë. Madje mund ta konstatojmë pa tutë
dhe pa dashur me e trillu vetvetën, nuk mungon as ndihma dhe as mirkuptimi
për ne. Kjo rrugë mund te trasohet edhe ma, tue e kotribu për vete dhe për
vlera të përgjithshme, nga kjo fiton edhe bota po ma shumë vet ne.
Chuck Hagel, i cili është senator i vjetër amerikan nga shteti Nebraska dhe
anëtar i Komisionit t'Senatit për Marrëdhëniet me Jashtë. Duke fol për
luftën n'Irak dhe angazhimin e SHBA-së, atje n'rrënimin e diktaturave t'egra
që përbëjnë rrëzik të përmasave botrore ay thotë,se;“Amerika nuk mund ta
bëjë gjithçka vetë. Ne kemi nevojë për miq dhe për ndihmë dhe do ta kemi
këtë nevojë gjithmonë“. Është e vërtetë se shumë vende demokratike t'botës
po bëjnë më pak për zhvillimin e Demokracisë dhe n'luftën kundër
terrorrizmit ndërkombëtar. Amerikanet investojne miliona dollar për t'ruajt
sigurinë nderkombëtare pasi pa siguri nuk behet biznes. Perpara se t'shohesh
prosperitetin, duhet me e njoh sigurine, stabilitetin, paqen etj. Kapitali
financiar amerikan mbisundon sot tregjet monetare dhe eshte forca shtytese e
mbare ekonomise boterore. Krahas institucioneve te sigurise sic jane OKB dhe
NATO, amerikanet kan ndertu paralelisht dhe institucionet financiare siç
janë bursat, Grupi i tetë vendeve më të industrializume në botë (G8 = G7 +
Rusia), Fondi Monetar Nderkombetar(FMN), Organizata e Tregtise Boterore
(OTB), dhe organizata në rangje rajonale. Eshte nje infrastrukture e tanë qi
ka shtri kambët ne çdo anë t'botes.
Historia gjithashtu na meson se amerikanët asnjiherë nuk i jane tremb
investimeve afat-gjatë siç ke rasti i planit Marshall pas Luftës së Dytë
Botërore, ku kredia dhe ndihma e gjithanshme amerikane rindertoi mbarë
vendet aleate europiano-perendimore të shkatërrume nga lufta. Por amerikanet
nuk u ndalen vetëm tek ndihma per aleatet, ata ndihmuan edhe vendet agresore
si Gjermaninë, Italinë dhe Japoninë, qe sot janë partnerët ma kryesorë
ekonomike të SHBA-së dhe lider për 7 vendet më të industrializuara n'botë.
Pak a shume, amerikanet kane krijuar nji trend në politikat e tyne: Ata
rindertojnë atë qi vetë e sulmojnë! Shembujt për këtë i gjeni edhe ne
politikat e ditës së sotme t'ndjekura nga SHBA-të. Interesat ekonomike
amerikane jane n'krye të listës së interesave të tyre kombëtare.
Ideologjia amerikane e ndertume mbi themelet t'forta te nji demokracie te
perfaqesume. Ne fakt, SHBA-të mbesin shembulli me i mire n'bote i nje
shoqenie t'lire ku vete shteti garanton lirite dhe te drejtat e shtetasve
t'vet. Ndryshe nga sistemet e tjera qi ka parë njerëzimi, amerikanet nuk e
përfolin ideologjine e tyre demokratike në mënyrë t'verber, perkundrazi, e
reflektojnë suksesin dhe madheshtinë e sistemit t'tyne, duke i treguar botës
arritjet e saj ne te gjitha fushat; suksesi ne unitetin e nji federate
pesëdhjetë shtetesh fale nji kushtetute universale, suksesi ne ngritjen e
nji kombi fale nje populli divers emigrantesh, te mbledhur nga çdo anë e
botës, qi i bashkonë vetëm besimi tek liria e individit; suksesin në
ngritjën e ushtrisë me profesionale dhe me te fuqishme në bote qi bazat i ka
tek nje ndjenje e fuqishme patriotizmi; etj.
Ne kuadrin e principeve demokratike, ku hynë t'gjitha liritë dhe vlerat ne
te cilat Amerika është ngritur si komb, amerikanet si vizion t'tyre kanë
krijimin e nji bote demokratike ku vlerat dhe liriti e amerikanëve i ndan
çdo popull, e çdo individ në këtë bote. Kjo është arsyeja qi në politikën e
jashtme amerikanët u ofrojnë asistencë t'gjithë atyne vendëve qi zgjedhin të
ndërmarin reforma per demokratizimin e shoqenive të tyne. Ne doktrinën
amerikane, kur vjen fjala tek demokracia, egziston konsensusi se: "Avancimi
i lirive dhe vlerave tona demokratike, garanton paqën në botë. Amerika dhe
aleatja e saj e përhershme, më besnike Anglia, tashmë e radhitur në këtë
front të pakompromis, derisa të tjeret si Gjermania, Franca dhe Rusia, po
ngurrojnë dhe po hezitojnë të reshtohen përkrah politikës Anglo-Amerikane në
zhvillimin e demokracisë edhe në Lindjen e Mesme. Por njëkohësishtë edhe me
luftimin e terrorrizmit ndërkombëtar që vije nga pasoja të diktaturave dhe
ideologjisë fanatike në Lindja e Mesme, që akoma po mbartin rrezikë në
luftën e sotme. Por nuk mund ta anashkalojm për kundrejt disa qarqëve
politike(faktin se Izraeli, mbetet akoma i vetmi vend demokratik në
Lindje)se nuk mund të zhvëndoset demokracia edhe në ato vende të lindjes ku
sistemet e tyre politike janë shumë te mbyllura, por dalngadal me politikën
e frenimit mund të arrihet t'kuptohet se ku ndodhen dhe kah po shkojnë këto
vende dhe përkitazi më të do të shihet dhe mësohet se sa e nëvojshme është
ambijentimi i hapur me vendet e tjera demokratike dhe të sigurta.
Zhvillimi i demokracisë n'botë nuk do të mirrte konatacione e sotëm të
spostimit me potencë edhe ne disa vende të mundshme t' lindjes, kjo mund te
bëhet e mundur vetëm me politikën e pakompromisë të Anglo-Amerikanve për të
cilën duhet të jemi më mirënjohës.
Jo vetëm në vendet e lindjes, kemi patur trashigim apo zhvillim të
diktaturave. Shembujt nuk kanë qenë jetim, për këto trashigimi diktaturjale
edhe tani jami deshmitar se si ato kanë tejkaluar vetëvetën, madje diktatet
e tyre janë te pakufijshme dhe janë shëndrruar në rrëzik edhe në vendet
demokratike dhe te sigurata.
Shoqeria Amerikane dhe ajo Angëleze akoma mbesin shoqërit më të hapur dhe më
transparente në historinë botërore. Edhe përkundër shpalljes së luftës nga
terrorrizmi nderkombëtar politika anglo-amerikane ka marrë një numër masash
për ta bërë vendin e tyre më të sigurt. Dosido, këto masa të tyre janë edhe
masa që tejkalojnë kufijtë e mbrojtjës, ato mund të jenë masa preventive që
na sigurojnë dhe ne, por, nuk mund të mendohet se ato do të jenë aq të afta
të menagjohen edhe pa ndihmen tonë. Në Gjermani, qeveria e re e Koalacionit
dhe e zonjës Merkel, ka marrë disa masa të përgjimit të atyre
vendëve(religjioze)ku është hedhur dyshimi më kohë për mundësi te
organizimit te aksioneve terrorriste. Masa te tilla duhet ndërmirrën kudo, e
edhe në Kosovë vitetve te fundit kemi aluzione të ngjajshme, me dyshimet se
diçka e keqe mund te zyrtarizohet ngase kemi profilizim të ri në religjionin
më te përfolur. ndaj një preventivë e masave nga qeveria jonë në bashkpunimë
më forcat e brendshme të SHPK-së, të TMK-së dhe KFORI-t, nuk do të ishte një
gjë e dëmshme për sigurin tonë si shoqëri në tranzicion në shtetformim, kjo
asesi nuk mund të konsiderohej si diçka nonshalente.
Mëgjithse, në Kosovë nuk ka patur dhe akoma nuk ka faktorë të
pakontrollueshëm, ashtu siç pati në Afganistan dhe në Vietnam apo edhe në
disa vende të tjera, Rreziku për ta menagjuar situaten është më i mundshëm
dhe më i avancueshëm. Dhe,përkëtë Kosova duhet të tregohet kudo e ku se
është e aftë të menagjoi vetvetën dhe të qaset me një përkujdesje, ndaj
rreziqet e mundshme të terrorrizmit ndërkombëtarë mund te jenë më te vogla.
Lidhur më këtë problem jo pa shkasë na dalin edhe shqetësimet e atykëtushme
të opinjonit. Duke u marrë me shqetësimet e fundit të Profesorit dhe
analistit të njohur: Charles Kupchan, i cili pyetur po kaq i shqetësuar
profesori se:“A do të ketë një zgjidhje të statusit përfundimtar të Kosovës,
a do të mund të mbijetojë Bosnja, si një vend shumëetnik, a do të integrohet
mbarë rajoni në Evropë? Nëse përgjigja e këtyre pyetjeve do të ishte jo, në
këtë rast, mund të imagjinohet që grupet terroriste të hedhin rrënjë në
Ballkan. Në rast të kundërt, në se shohim që ka përmirësime drejt
përpjekjeve për pranimin në Bashkimin Evropian, do të thoja se rreziku për
terrorizëm në këtë rajon mbetet i vogël”, tha profesor Kupchan.
Nuk mund te shkëputemi me kaq lehtësi nga shqetësimi i profesorit, duke mos
aluduar në ato pak prova alarmante. Një manifestim apo pëkujtim, nuk e di,
saktësisht se ç'ishte ajo që ndodhi në Kosovë lidhur mefigurën e Humeinin,
një figurë mjaftë mitizuese për Iranianët, ndofta kjo figurë sherben për
karrem apo në te vërtet kjo figurë mbetet dhe te trajtohet si fanatiku më i
madhë i relegjionit mu për te cilin ka ndodhë çudia për me e simpatizu.
Por, mëqense nuk kemi akoma një debat të hapur, tani për ta zhvilluar iden e
fortë lidhur me çështjet se ç’do të mund të ofroi ky lloji profilizimi i ri,
i grupëve të religjionit të përfolur, të krijuara vitet të fundit edhe në
Kosovë. Është e domosdoshme një politikë e frenimit dhe mbi të gjithmonë ka
diçka për t'thanë, e një nga elementët e frenimit është që armiku të
izolohet me qëllim që të mësohet se ku ndodhet ai.
Profesor Kupchan, gjthëashtu tha:“ Se pas 11 shtatorit vëmendja përqëndrua
tek Afganistani, në Lindjen e Mesme, por shtoi analisti, ngadalë, po hyn
përsëri në skenë edhe Ballkani, pjesërisht për shkak të perspektivës së
negociatave për statusin përfundimtar të Kosovës.Tani jemi në momentet kur
bashkësia ndërkombëtare po përgatit negociatat per statusin përfundimtar dhe
pikëpamja ime për këtë çështje, ështe se Kosova ka marrë drejtimin drejt
pavarësisë”. Ndër te tjera analisti Kupchan tha :„Se do të ishte në
interesin e qeverisë serbe ta përgatisë popullin për një ndarje zyrtare nga
Kosova, ndërsa vetë shqiptarët duhet të punojnë më mirë për t’u përgatitur
të drejtojnë një shtet demokratik që të funksionojë, nën sundimin e ligjit,
një shtet të vetin, të veçantë dhe të pavarur“.
Shpresojmë se ky mesazh i profesorit duhet te kaloi edhe në shqetësimin e
politikës sonë, sepse kompseksiteti mund t'ketë konsekuenca të
paimagjinueshme dhe tej të dëmshme për mbarë rajonin.

[Xhelal Ferizi]

tema te ndryshme

[Sabriu]

Për Arianin TB :

I nderuari Arian temën që ke paraqitur në fjalë nuk kam për qëllim ta nënvleftësoi por është temë tejet e përgjithësuar.Aty Bekim Regjepi është munduar të parashtroi diqka por nuk ka bazë të mjaftuar domethënës meqenëse në punimin e tij shifet kinse shum gjëra po mvarkan nga grupet negociatore.Në punim fare nuk vehet si problem mosndjekja e procedurave ndërkombëtare që i duhet bërë patjetër asamblesë së përgjithëshme të OKB-së,etj.Ka shum qka të thuhet por mendoi se tema është mjaftë e varfër edhe pse autori mundohet në të veten të shkruaj e të thot diqka.

[Xhelal Ferizi]

Pamvarsija

digjet hana e bukuris
pamvarsin me i pa shqipnis
ah shqipnis qe i thon dardane
qe flet shqip me at gjuh nane
qe i kan kja po gur e, dhe
n ,shekuj t motit ,shkel ,nen shkje
fushat n zap,e shkel ne ara
dikur motit ish ma e para
lule antike qel n, europ,
kur pa,u shkel, ish n, gur e tok
pa e verrshue fiset t, sibirit
kish lashtsi bija e ilirit
kishte zhvillim n, gur e n ,kala,
vena e rrushi ,s,ju kan tha,
veq jan derdh po mjalta e hoje
shqip esht shkri ajo gjuh goje
edhe ka pas bibila n fusha
kanarina e plot zogusha
qe kan kndue bukur me sqep
iliriane ish me djep
ah, dardana mesdhetare
gjuh kultur tu i pas shqiptare
edhe tradita e kultivimit
gjuh ,kultura ne kulm te vlimit
plot punime shkri,n piktura
gur,e trej kala e ura
n ,paqe i,kish,fusha e ledina
i kan kndue po kanarina
edh ka qen, me karajfile
me lulkuqe e ,trandafile
me ato gurra te kullimit
me liqej te, avullimit
qe n ,pasqyr thon esht kqyr qielli
kan pi uj,shum rreze dielli
edhe kan shue etjet ,shum yje
er e malit ,qe flladson pyje
edhe puhizat e kan lmue
ah qerpikt hana i ka shkrue
ka pas ,n flatra dallendyshe
sot ,ka mbet,ajo ma ndryshe
duen me e quejt,me ato kisha
djep qakajsh e ujq si bisha
qe kan ardh me ngran me hile
turr me lkura e dhelpra skile
tue shkel gongje e karajfile
tue shkel trupit la me gjak
tu e gjuejt ,n shtiza e n, mizdrak
gjuej, me top e gjuej ,n gopeder
lshou arij e lsho kulsheder
e dardana me belholla
ah tu lidh n gjarpij e bolla
sibirgjit qe erdhen n, akull
tu ia rrxue erzin,si shakkull
shtrue lashtsin me gjurm per dhe
tu i ndrrue kish e tu ndrrue fe
mbasi ate e la latini
therr me shpat e me i far thini
helmatisun shtri me vdek
gati vyshk me gjuh stermek
edhe e mbloj n, asmilim
e la gjvesh pa aramatim
e rrenoj kala e gur
ia shemtoj po dhe e nur
per me u ba perandori
e,shndrroj n ,shkrumb po e shdnrroj n hi
qe sllaviant thue se u la baba
me ia nxjerr shpirtin me krraba
ah me e djeg e me e ,shkretue
me nomad etnin me i ndrrue
me ia ndrrue ah kryq e adetet
me i pi krojet bereqetet
me ia mar besimin t diellit
me i lan ,n lot kupen e qiellit
me i a,shtrue zogzat per dhe
me i ndrrue far po gjuh e fe
e qka jo zi e ma zi
me skllavrue po mal e vrri
mos me lan ah n hise t vet
me i derdh lot si lum a, det
me i marue n zemer , t lashtsis
prralla e mite t, pansllavis
kur ktu s kish as gjurm as ,gjak,
pansllavisht,kush s bente ,njak
jo as njak, besa e gak,
s, ndihej gjurm kund as ogjak
as ndoj germ ,as emer shkja
toponim,askush s, ka pa,
emertim askund mbi troje
dej sa i dit na,,mbluen me ploje
ktu n, kto t, plleshme ,te paana
ku dlirsin e shtronte hana
fusha t, shtrime si mahnija
mbush me nur,me plot perrija
qe ai qiell i kish bekue
por, fat t keq zoti u kish shkrue
pse mbas do kohe s do,t ken ma
n,gurra e,kroje ,lir me ra
me mbush uj me ato bucele
as me i ruejt po dhi e dele
pse ai shkja me karadak
do t ua, laj mrizet me gjak
edhe krojet e kullimet
tu i dhunue ah, vashat trimet
ato dardane shtat ylbere
qe jan zogza e lule vere
qe me flet mahnisin dhe
qeilli kjan me lot si rrke
tue pa tmerrin kah shkel ,n, kamb
mbush zaptues toka n qdo pllamb
e rrenue kishat me,kryqe
kjaj ,e n gjam,vajtojn shum qyqe
edhe dyer shum mblue me therra
ikun n ,fusha dhi e derra
edhe keca ,ah me dele
ikkun vashat lidh n ,kordele
e na u,mblue fusha n ,katran
tym,e zjarr mblojn diell e,han
ikun shpirt me shptue ,n, per vrrije
kush n per lugje male e pyje
me i shpetue kthetrave ,t egra
mos me vu n, qaf zgiedh e zhegra
me iu hyp shkjau kalirue
gjuh e doke mos me i ndrrue
e kshtu shqip ah tue bertit
thon se yjt kan dash t, me zbrit
tha s dy sysh atje njit qiellit
desht me u ndal thon drita e diellit
se me ploje e shkrumb,verbue
e s po mundej me kundrue
posht kah ndrrohej ah etnija
fara e jon ,perzie ,me bija
edhe me bij qe t lasht ,n kanu
n sllav te ardhun me u shendrru
e pa t drejt e pa i troh hak
ah me i ndrrue po gjuh e gjak
veq pse kshtu ,per qytetni
deshten hasmit,varg e vi,
thon ka ec n per va e prroje
gjak e shkrumb perzie me ploje
kan kja vashat n gjuh shqipnije
gjam e lot thkeshem jan ndie
dej sa qielli ,ka shkul flok
tue pa gjak n, qdo borzilok
tue pa gjakun n, per qdo flet
kjaj gjerdanat kjaj gjublet
edhe veshja me gjoksore
kjaj zallinat n gjuh arbnore
edhe ujnat n ,gurgullima
jan lshue sslavt me rrapullima
siq bjen bisha urit per gjak
lshue n troje n, grep e lak
me arm t randa e shtiza t lehta
me i ba trojet hise t veta
thue se baba ,u a la djep
fusha t blerta mal e shkrep
n tapi t huje shtrue me lkur
kah po i nemin dhe e gur
pse kto flisnin n gjuh ilire
pse po shkrinin drit safire
pse me i ngran ata ishin msue
vlerat t, huja tu i gllabrue
pa rrespekt norm t, qytetnis
flet e gjurm mbi dhe t shqipnis
zot i madh kur kan verrshue
kan nxan fush e lug e prrrue
kue kan shkel e ku jan ndal
pansllavisht kan kthye qdo fjal
ku kan pa fshat e qytet
e shartuen me gjuh te vet
kund ndoj germ e kund fjali
e shendrruen ah n pansllavi
detin t kalter edhe brigje
lugje e ara ,e kan ndrrue ligje
edhe kan kthye po shum fortesa
por kan mbet shum gjurm e shkresa
ka mbet gjall po vjetersija
gjurm e gjak ku i pat shqipnija
se at me term e kund me germ,
sot per dhe ah flasin jerm
tue e lakmue per pansllavi
veq pse ktu i thon hjeshi
rrethue n ari rrethue n deti
gur e dhe dojn me i lan veti
me na quejt ne ardhacak
kur ky dhe na njeh me gjak
kur na njeh ky troll ky djep
shqipen t lasht ne gur e shkrep
ku ajo nana n,ninull goje
na kendoj embel n kto troje
edhe kalat me gur n, bedena
ku na i pren gjymtar e krena
ku e shmetuen ah at lashtsi
ku ndrruen kod e qytetni
ku i kan shkye ccuat n ,fustana
ku per t gjall ka nxjerr flokt nana
zi e ma zi tu pa ah n mish
ngulun shtizat ,pre shumfish
me ato tika me ata dhamb
ku ka kja ilirja n pllamb
gjithkah n kokrra n dhe e zall
ku esht vra ne gjoks e n ball
ku esht vra e sakatos
ku ka mbet perdhe plandos
erdhen e u lshuen siq bjen rrebeshi
mueren hise ,ra,n si breshni
brishen ara me bashtina
ngulen kryqe n per ledina
shkattruen vlera gur e tra
per me i shndrrue ne shkin e shkja
edhe kishat t vjetra t motit
ku ushtrohej feja e zotit
katoloke n ,fe shqiptare
i kan kthye me gjuh barbare
dikun ndrro ndoj der e gur
dikun prish e shemto nur
per ti ba ah car dushane
cara llazare e mark milane
me ua ngul tapin me me vul
thue se kto me rraj s ,jan shkul
me ndertue prralla t pushtimit
qe i kan lye me gjak te krimit
digjnu digjnu gur e dhe
se q na i ndrruen po kish e fe
me mashtrime e fjal jovane
ishin shqip e ,i kthyen n, sllaviane
ndrro nji kulm e mdrro nji der
me u ,lulzue sslavija e, mjer
me mall t huej qe ktu

[Xhelal Ferizi]

ket kang lirike e shkruan poeti xhelal ferizi nga mitrovica ish i burgosur politik
poet dhe ish student i vitit te par ne fakultetin xehtaro metalurgjik dega gjeologji pra kangen lirike ne vargje me titull pamvarsija qe vazhdon me pjesen e dyt

[Xhelal Ferizi]

vazhdim i lirikes

pamvarsija

me mall t huej ,po tu u ,ligjsue,
e n, europ ah tu u pronsue
pa pa hise kurr as n , anderr,
e na u ba pronar e dhanderr
edhe i dhunshem n hisee n djep
tu i marr trojet cep me cep
a thue kshtu qenka drejtsija
pse pra kshtu su morr rusija
prej ndo i, t huejit ,e trazu
gjuh´e dok kanun me i ndrrue
me i ndrru far e ligj e dhe
me i ndrru kryq po gjuh e fe
si nuk flet kush per fakt t gjall
sa shum djepat i kan kall
edhe trojet ngul me kryqe
kan kja zogza kan kja qyqe
qe n ogjaqe kan vajtue
qielli n lot po esht skurrue
e sot bota e qytetritmit
mir po i luen fjalt e aktrimit
ka dal n laps e me flet n dor
po mban fjal , t lyeme me bor
per nji qeshtje qe esht e motit
mir e din po fuqia e zotit
se e kujt ishte n gur e dhe
kush ia ndrrroj etni e fe
kush me fallce e me dhun t eger
e ka ba iliren fleger
kus ia shndroj fiset ,me gjak
ia kthej n shkje e n karadak
pa ndoj qef e as pa hater
tue kercnue me thike sater
her me kryq e her me fe
tu i ba sllave gur e dhe
e ajo bota thue s ka sy
e po i mban faktet nen dry
kishat tona ilriane
po i vjaton tu i quejt sslavinae
e mbretrin ah tue harrrue
thue se ne me at gjak prrue
qe kem derdh me ato lot
nuk na fali i madhi zot
thue kopil ktu ardh ,dikah
per tranzit a per sylah
per ndoj prov a ndoj sheti
tue mos dijt se jem shqipni
qysh se dielli u vnue me han
shqip n kto troje shkrue e than
n guri e n dhe e ne argjil
ka kendue zog e bilbil
edhe shqiponjat me dy krena
edhe kalat me shum bedena
e pra miq kudo kah jeni
tash drejtsin me dor ta preni
mos ndegjoni mite e prralla
edhe tjera fjal kopalla
se qdo gur e din qdo flet
ktu ilire ish ajo jet
ktu ka pas gjurm t qytetnis
n doke antke n troll t shqipnis
edhe ne jem pasrdhs me gjak
jo ai shkja me karadak
e jo gjithkah o nderkombtar
gjithkah jeni n fis e n far
pamvarsin na shkrueni ,n,shkrim
mjaft me gjak me loj e krim
edhe per miq ofroni dor
shkruen drejt e pa u ba hor
mos i mshefni gjurm e fakt
mos punoni pun pa takt
se n,qdo gur te qytetnis
shihet, mir loti i arbnis
mos na qitni kusht me fe
mos na villni n gur e dhe
se per mik nuk ma zi
me i mohue hise e tapi
ju qe jeni nderkombtar
mbanu mir me mik shqiptar
se vertet per kah miqsija
shum e fort esht nan shqipnija
edhe e lashta ajo bija
qe dikur ish dardanija
e kosov quehte sot n emer
i ka t,arit,shpirt e zemer,
m, ja shtrij doren,sa ma par
e mos m, le nenshtrue shqiptar
nen kamb t serbit qe shkyen mish
qe m ka ngran per t gjall si bish
qe m ka ngran ne tok e det
qe njimi e treqind vjet
ti tash bot qe je me akte
qe shkruen mir po ligje e fakte
ata sy qe ti dha zoti
shkruej me t drejt per qdo stin moti
shkruej per dhe e shkruej per gur
zoti t dha po dielle nur
edhe han t ka dhan e yje
ti dha kodra zalle e pyje
ti tjera shum dhurata
dete e e uj ngushtica t gjata
t dha mahni e perla e drit
ti ka dhan po shtat e rrit
e ti mirnjohese perendis
gjithmon t jesh per hir, t fuqis
qe e ka zoti i me madhri
qe e dha diellin driot me shkri
qe dha laps e qe dha ngjyr
e ju dha po nder e ftyr
mosni pash syt qe i kenit ballit
mos me lan shqipnin n pik t hallit
veq per hater t grabitqarve
per zaptues e soj t barbarve
qe shpernda na kan n per dhena
njiqnd udhsh tu u tha n per krena
qe e kem la globin me lot
qe sa shekuje mija mot
mos per hater t djepave tu
se droj keq ka me tu shkru
n qoft se ti punes i jep lak
e nen shkja na len pa hak,
veq pse hatrit atij si del
e ata duen gjithkah me shkel
vise t reja me pushtu
e ty i dit me t ,lan haru
kur t i nxjerr ata dy sy
kur ta mban gjuhen nen dry
sa per ne qe jem shqiptar
mos u druej o nderkombtar
se me gjak qe jam fisnik
un qdo zjar kamq ef me e fik
me pas shok e me pas mik
si arab sike pangjab,
si franqez e lkurazez
afrikan edhe kinez
kanadez australian
hungarez amreikan
edhe gjerman e austriak
s jam per luft e s jam per gjak
jam per t drejta e per paqe
jam per lule manushaqe
jam per shok e jam per miq
per me mbjell ullij e fiq
per me rrnue s bashku n ket dhe
n harmoni me kombe e,fe
diejni pra se un per mik
mos me ndrroni n metelik
edhe n fjal po mashtrimtare
qe i lshojn sllavt porsi batare
qe kjan lotqe,per dhe t huej
mos me le oj bot te vuaj
neper copa qe m kan nda
me jap t drejtat se m ke vlla
edhe ma dij ah mir kimetin
kurr me sllav mos m trazo detin
as cop dheu jo as ndoj hise
mi ruej kriht ku ikam me fise
mi ruej votrat prej sulmimit
se m jan sul qendrat e krimit
e ata s kan po tjeter cak
veq me.m shue me fis e gjak,
e me toka me u zgjerue
me raketa me u forcue
me ndez sherre permbi dhe
me gllabrue po kombe e fe
e ti mua qe jam per paqe
mos mi lsho belat, helaqe
veq pse jam,n mes therre e kaqe
veq pse jam n mes zjarresh t ferrit
mos mi lsho hijet e territ
me ma mblue me t zi ballkanin
ma hiq shkja ma hiq junanin
qe me i zhduk gjurmet shqipnis
shkrumb qameris e dardanis
ia kan djeg djepat m zjarrr
shpirt e asht ah ia lan varr
veq me i marr n lakmi at tok
pa ndigjoni miq e shok
me u dhan fund ju nderkomtar
pamvarsis e kta shqiptar
me i afrue po afer veti
me i lulzue kah toka e deti
mos me lan ndoj lot me ra
n tok shqiptare pse ai shkja
kurr si don tjeter ne sy
veq lot gjame ,pranga e dry
mbas ksaj gjame tragjedije
mbas ksaj ploje mbas ksaj zije
merri vul e akte tjera
mos na le t kjaj bari e fjera
mos na le zvarr n ket anarki
n ket mundim me pafundsi
mbledhi kin mbledhi azi
edhe yjet qiellit t motit
per at ahter t lumit t zotit
per ato gjam qe keq jan ndje
kur ato foshnje n fyt jan pre
se po druej se t zen ndoj mkat
bien vullkanet dit e nat
e ju mblojn me at kultur
gjuh qe e keni n, dhe e ,gur
edhe rracat me at ngjyr
qe i keni n lkur e ftyr
me ja thye vullnetin zotit
me i lan djemt e kastriotit
shtrue nen shkja e ju n fuqi
me shkrue ligje n qytetni
qe nuk jan t hjeshme per ne
me na i shtrue po gur e dhe
merrni vesh ju kombe e,fe
ka me u ndez guri me flak
zelle e fusha me u pergjak
e n ja dhashit sllavit karhin
zoti i madh su fal gjynahin
veq per bes ka me qen von
kur t ngrit krye djelmnija jon
se me hup s ka qka shqiptari
fort do t djeg at dhe me zhari
e nuk dihet kah shperndahet
flaka e zjarri kah merr kahjet
ndoshta del krejt jasht ballkani
nuk sundojn shkja as junani
se kjo pun ka perendue
kur nen kamb ne na kan shtrue
e per t gjall na kan skllavrue
e shpernda na kan me lot
e tash mhsira e t madhit zot
jem me shpres se na ka pa
mos me ndejt nen grek as shkja
me dal kthetrash qamerija
ah ulqini e dardanija
edhe tjera bujane
me preshev ah asaj ane
qe flet shqip me gur e dhe
trup gjymtyr ah qe i kan pre,
sot ne duam po t drejta t lira
jem teuta jem ilira
duam moj bote me na nderue
me marrr pjes n n pae me u shtue
bashk me ju n kombe t bashkume
me ba lum shqipnija e lume
me ba lum per gur e dhe
me i gzue shqip n paqe n tri fe
se jan vllazen n harmoni
ah me kok na kan lan,n hi
kush kndej pari n vlim ka radh
e ndoj dit s, na e la te bardh
tue na nda ne me grupe e fe
tu na i nda po gur e dhe
pamvarsin me vul prej ari
me e lan t lir at tok shqiptari
sot dardanen kosov t vjeter
me ia njoft pamvarsin n leter
e me ftue n sofer me ju
n bot te te hapur, me jetu
bashk me miq me ndetrue paqe,
jo me e lan n ngatrresa e gjaqe
e,mandej neser qamerin
e duam t lir gjithkah shqipnin
e duam t bukur me gjuh t, lasht
se jem nji me mish e rrasht
edhe pse nda jemi n, tri fe
ne nji gjak na rrjedh si rrke
gjithkah bjen n per gyp t damarit
ku rrin gjuh e ,n,fis t shqiptarit
se ne jem t bijt e antikes
jem pasardhs te ilrikes
kur nuk kish ktu ndoj gjurm tjeter
i kan than shqipnija e vjeter.

Kangen lirike e ka shkru
XHELAL FERIZI NGA MITROVICA E KOSOVES ISH I BURGOSUR POLITIK
DHE ISH STUDENT NE MITROVIC NE VITIN 1981 JETON NE GJERMANI:

JEPNI NJI KOMENT

[Xhelal Ferizi]

vazhdim i lirikes

pamvarsija

me mall t huej ,po tu u ,ligjsue,
e n, europ ah tu u pronsue
pa pa hise kurr as n , anderr,
e na u ba pronar e dhanderr
edhe i dhunshem n hisee n djep
tu i marr trojet cep me cep
a thue kshtu qenka drejtsija
pse pra kshtu su morr rusija
prej ndo i, t huejit ,e trazu
gjuh´e dok kanun me i ndrrue
me i ndrru far e ligj e dhe
me i ndrru kryq po gjuh e fe
si nuk flet kush per fakt t gjall
sa shum djepat i kan kall
edhe trojet ngul me kryqe
kan kja zogza kan kja qyqe
qe n ogjaqe kan vajtue
qielli n lot po esht skurrue
e sot bota e qytetritmit
mir po i luen fjalt e aktrimit
ka dal n laps e me flet n dor
po mban fjal , t lyeme me bor
per nji qeshtje qe esht e motit
mir e din po fuqia e zotit
se e kujt ishte n gur e dhe
kush ia ndrrroj etni e fe
kush me fallce e me dhun t eger
e ka ba iliren fleger
kus ia shndroj fiset ,me gjak
ia kthej n shkje e n karadak
pa ndoj qef e as pa hater
tue kercnue me thike sater
her me kryq e her me fe
tu i ba sllave gur e dhe
e ajo bota thue s ka sy
e po i mban faktet nen dry
kishat tona ilriane
po i vjaton tu i quejt sslavinae
e mbretrin ah tue harrrue
thue se ne me at gjak prrue
qe kem derdh me ato lot
nuk na fali i madhi zot
thue kopil ktu ardh ,dikah
per tranzit a per sylah
per ndoj prov a ndoj sheti
tue mos dijt se jem shqipni
qysh se dielli u vnue me han
shqip n kto troje shkrue e than
n guri e n dhe e ne argjil
ka kendue zog e bilbil
edhe shqiponjat me dy krena
edhe kalat me shum bedena
e pra miq kudo kah jeni
tash drejtsin me dor ta preni
mos ndegjoni mite e prralla
edhe tjera fjal kopalla
se qdo gur e din qdo flet
ktu ilire ish ajo jet
ktu ka pas gjurm t qytetnis
n doke antke n troll t shqipnis
edhe ne jem pasrdhs me gjak
jo ai shkja me karadak
e jo gjithkah o nderkombtar
gjithkah jeni n fis e n far
pamvarsin na shkrueni ,n,shkrim
mjaft me gjak me loj e krim
edhe per miq ofroni dor
shkruen drejt e pa u ba hor
mos i mshefni gjurm e fakt
mos punoni pun pa takt
se n,qdo gur te qytetnis
shihet, mir loti i arbnis
mos na qitni kusht me fe
mos na villni n gur e dhe
se per mik nuk ma zi
me i mohue hise e tapi
ju qe jeni nderkombtar
mbanu mir me mik shqiptar
se vertet per kah miqsija
shum e fort esht nan shqipnija
edhe e lashta ajo bija
qe dikur ish dardanija
e kosov quehte sot n emer
i ka t,arit,shpirt e zemer,
m, ja shtrij doren,sa ma par
e mos m, le nenshtrue shqiptar
nen kamb t serbit qe shkyen mish
qe m ka ngran per t gjall si bish
qe m ka ngran ne tok e det
qe njimi e treqind vjet
ti tash bot qe je me akte
qe shkruen mir po ligje e fakte
ata sy qe ti dha zoti
shkruej me t drejt per qdo stin moti
shkruej per dhe e shkruej per gur
zoti t dha po dielle nur
edhe han t ka dhan e yje
ti dha kodra zalle e pyje
ti tjera shum dhurata
dete e e uj ngushtica t gjata
t dha mahni e perla e drit
ti ka dhan po shtat e rrit
e ti mirnjohese perendis
gjithmon t jesh per hir, t fuqis
qe e ka zoti i me madhri
qe e dha diellin driot me shkri
qe dha laps e qe dha ngjyr
e ju dha po nder e ftyr
mosni pash syt qe i kenit ballit
mos me lan shqipnin n pik t hallit
veq per hater t grabitqarve
per zaptues e soj t barbarve
qe shpernda na kan n per dhena
njiqnd udhsh tu u tha n per krena
qe e kem la globin me lot
qe sa shekuje mija mot
mos per hater t djepave tu
se droj keq ka me tu shkru
n qoft se ti punes i jep lak
e nen shkja na len pa hak,
veq pse hatrit atij si del
e ata duen gjithkah me shkel
vise t reja me pushtu
e ty i dit me t ,lan haru
kur t i nxjerr ata dy sy
kur ta mban gjuhen nen dry
sa per ne qe jem shqiptar
mos u druej o nderkombtar
se me gjak qe jam fisnik
un qdo zjar kamq ef me e fik
me pas shok e me pas mik
si arab sike pangjab,
si franqez e lkurazez
afrikan edhe kinez
kanadez australian
hungarez amreikan
edhe gjerman e austriak
s jam per luft e s jam per gjak
jam per t drejta e per paqe
jam per lule manushaqe
jam per shok e jam per miq
per me mbjell ullij e fiq
per me rrnue s bashku n ket dhe
n harmoni me kombe e,fe
diejni pra se un per mik
mos me ndrroni n metelik
edhe n fjal po mashtrimtare
qe i lshojn sllavt porsi batare
qe kjan lotqe,per dhe t huej
mos me le oj bot te vuaj
neper copa qe m kan nda
me jap t drejtat se m ke vlla
edhe ma dij ah mir kimetin
kurr me sllav mos m trazo detin
as cop dheu jo as ndoj hise
mi ruej kriht ku ikam me fise
mi ruej votrat prej sulmimit
se m jan sul qendrat e krimit
e ata s kan po tjeter cak
veq me.m shue me fis e gjak,
e me toka me u zgjerue
me raketa me u forcue
me ndez sherre permbi dhe
me gllabrue po kombe e fe
e ti mua qe jam per paqe
mos mi lsho belat, helaqe
veq pse jam,n mes therre e kaqe
veq pse jam n mes zjarresh t ferrit
mos mi lsho hijet e territ
me ma mblue me t zi ballkanin
ma hiq shkja ma hiq junanin
qe me i zhduk gjurmet shqipnis
shkrumb qameris e dardanis
ia kan djeg djepat m zjarrr
shpirt e asht ah ia lan varr
veq me i marr n lakmi at tok
pa ndigjoni miq e shok
me u dhan fund ju nderkomtar
pamvarsis e kta shqiptar
me i afrue po afer veti
me i lulzue kah toka e deti
mos me lan ndoj lot me ra
n tok shqiptare pse ai shkja
kurr si don tjeter ne sy
veq lot gjame ,pranga e dry
mbas ksaj gjame tragjedije
mbas ksaj ploje mbas ksaj zije
merri vul e akte tjera
mos na le t kjaj bari e fjera
mos na le zvarr n ket anarki
n ket mundim me pafundsi
mbledhi kin mbledhi azi
edhe yjet qiellit t motit
per at ahter t lumit t zotit
per ato gjam qe keq jan ndje
kur ato foshnje n fyt jan pre
se po druej se t zen ndoj mkat
bien vullkanet dit e nat
e ju mblojn me at kultur
gjuh qe e keni n, dhe e ,gur
edhe rracat me at ngjyr
qe i keni n lkur e ftyr
me ja thye vullnetin zotit
me i lan djemt e kastriotit
shtrue nen shkja e ju n fuqi
me shkrue ligje n qytetni
qe nuk jan t hjeshme per ne
me na i shtrue po gur e dhe
merrni vesh ju kombe e,fe
ka me u ndez guri me flak
zelle e fusha me u pergjak
e n ja dhashit sllavit karhin
zoti i madh su fal gjynahin
veq per bes ka me qen von
kur t ngrit krye djelmnija jon
se me hup s ka qka shqiptari
fort do t djeg at dhe me zhari
e nuk dihet kah shperndahet
flaka e zjarri kah merr kahjet
ndoshta del krejt jasht ballkani
nuk sundojn shkja as junani
se kjo pun ka perendue
kur nen kamb ne na kan shtrue
e per t gjall na kan skllavrue
e shpernda na kan me lot
e tash mhsira e t madhit zot
jem me shpres se na ka pa
mos me ndejt nen grek as shkja
me dal kthetrash qamerija
ah ulqini e dardanija
edhe tjera bujane
me preshev ah asaj ane
qe flet shqip me gur e dhe
trup gjymtyr ah qe i kan pre,
sot ne duam po t drejta t lira
jem teuta jem ilira
duam moj bote me na nderue
me marrr pjes n n pae me u shtue
bashk me ju n kombe t bashkume
me ba lum shqipnija e lume
me ba lum per gur e dhe
me i gzue shqip n paqe n tri fe
se jan vllazen n harmoni
ah me kok na kan lan,n hi
kush kndej pari n vlim ka radh
e ndoj dit s, na e la te bardh
tue na nda ne me grupe e fe
tu na i nda po gur e dhe
pamvarsin me vul prej ari
me e lan t lir at tok shqiptari
sot dardanen kosov t vjeter
me ia njoft pamvarsin n leter
e me ftue n sofer me ju
n bot te te hapur, me jetu
bashk me miq me ndetrue paqe,
jo me e lan n ngatrresa e gjaqe
e,mandej neser qamerin
e duam t lir gjithkah shqipnin
e duam t bukur me gjuh t, lasht
se jem nji me mish e rrasht
edhe pse nda jemi n, tri fe
ne nji gjak na rrjedh si rrke
gjithkah bjen n per gyp t damarit
ku rrin gjuh e ,n,fis t shqiptarit
se ne jem t bijt e antikes
jem pasardhs te ilrikes
kur nuk kish ktu ndoj gjurm tjeter
i kan than shqipnija e vjeter.

Kangen lirike e ka shkru
XHELAL FERIZI NGA MITROVICA E KOSOVES ISH I BURGOSUR POLITIK
DHE ISH STUDENT NE MITROVIC NE VITIN 1981 JETON NE GJERMANI:

JEPNI NJI KOMENT

[oiseau en vol]

Xhelal, çoje kete liriken tek forumi i folklorit se me duket ketu nuk eshte ne vend te vet. Sigurisht qe nje dite ajo do te kendohet ne sharki, por deri atehere duhet te merremi me ca amerikane e europiane e serbe e ruse, edhe kur te mbarojme pune, do te vij une i pari ta degjoj kengen tende ne koncert

Miqesisht, zogu ne fluturim.

[Arian Oboku]

Status qua-se ne kosove si duket po i vje fundi,pasi te gjithe faktoret relevant politik qofshin ne permasa kombetare dhe nderkombetare e kan kuptuar se nje kosove e pa identifikuar nga aspekti i statusit eshte gjenerator i krizave ne rajon.Me veprimin e fundit te kryeministrit Harajdina gjegjesit me dorzimin e tij vullnetar me hage ,Kosova deshmoi pjekurine e saj politike dhe beri nje hap perpara zgjidhjes se statusit te saj final,i cili status per kosovaret ka kuptim te pavarsise dhe kostutuimit te Kosoves si shtet i pavarur

Baza Juridike per zgjidhjen e statusit

Gjithsesi se per tu zgjedh statusi perfundimtar i kosoves duhet qe qe KB ta kalojne kete proces neper rregullat dhe procedurat e te drejtes nderkombetare .
Shikuar nga dokrina juridike nderkombetaro-publike,Kosova i ploteson tri kushtet esenciale te te qenit shtet,keto kushte janeerritori,popullata e perhershme si dhe aftesia qe te hyj ne marredhenje me shtetet tjera .Per kushtin e fundit te cilet duan shum faktore politik ta zbehin kosova e ka deshmuar duke hyre ne marredhenie tregtare me shtetet fqinje,sic eshte marreveshja e trektise se lire me Shqiperine si dhe hapjen e zyrave perfaqesuese ne Prishtine nga disa shtete Europjane dhe SH.B.A .Gjith ashtu kosoves i perket pavarsia edhe ne baze te parimit te vetevendosjes i cili mund te realizohet permes mekanizmit juridik te referendumit.Nje pengese e vogel ne kete aspekt eshte rezuluta 1244 ecila formalisht e njeh njesine tokesore te federates Serbi&Mali Zi, por megjithate rezulutat kan karakter politik dhe nuk prodhojne efekte juridike ne plotekuptimin e fjales
Plotesimi i Standarteve

Me gjithate rruga per zgjidhjen final te statusit te Kosoves kalon nepermjet te permbushjes te standarteve te vendosura si kusht nga Kombet e Bashkuara .Realisht nga popullata shumice shqiptare nuk kerkohet as gje tjeter pervec qe ti rrespektoj te drejtat e pakices serbe dhe komuniteteve tjera qe jetojne ne kosove, sa per standartet tjera permenden vetem siperfaqesisht.ne anen tjeter standartet nuk mund te plotesohen pa transferimin e kopetencave prej misionit civil te KB tek organet vendore ,pasi shpesh ka ndoshe qe brenda nje dite ,nje organ vendor ka sjell nje vendim, ndersa organi i misionit civil te KB-se e ka ndryshuar ose e ka shpalle te pa vlevshem .Nje hap pozitiv ne kete aspekt eshte arritur me dhenien e garancive nga administratori civil i KB ne lidhje me investimet e huaja ne Kosove,ku KB garanton investimet e huaja per 99 vjet.

[Arian Oboku]

Dhe mesazhi im personal eshte qe te ndertojme nje kosove te pavarur dhe demokratike te krijojme nxitjen e rrespektimit te lirive dhe te drejtave te njeriut dhe sa me shpejt drejt rruges se integrimit te strukturave euriatlantike