Grupi i Krizave: Hapat drejt statusit final të Kosovës

[Sabriu]

Hapat drejt statusit të ardhshëm të Kosovës po dihen:koloni e dyfisht serbo/europiane.

[ARIANI_TB]

E premte, 17. Shkurt, 2006

“Goditja e së vërtetës”

The Economist


Që prej vjeshtës së kaluar, bota e jashtme ka dërguar dy mesazhe të ndara rreth bisedimeve për të ardhmen e Kosovës, të cilat pritet të fillojnë më 20 shkurt. Mesazhi i parë ishte se bisedimet do të zhvillohen pa paragjykime; mesazhi i dytë ndërkaq i dhënë privatisht ishte se Kosova do të bëhej e pavarur dhe se Serbia duhet t’i ndihmojë 100 mijë serbët e Kosovës që ta pranojnë marrëveshjen, nëse duan të mbeten në Kosovë. Këtë muaj mesazhi është dhënë në një formë më të hapur dhe serbët duket se janë të shokuar. Disponimin në Graçanicë gazeta e përshkruan me një depresion fatal, sipas fjalëve të drejtorit të një radiostacioni lokal, Zhivojin Rakoçeviq. Rada Trajkoviç, një prej udhëheqësve të komunitetit serb, nuk mund t’ia pranojë vetes këtë realitet. Ky “sekret” është zbuluar nga John Sawers, drejtori politik i Ministrisë së Jashtme Britanike, i cili u ka thënë serbëve të Kosovës, përfshirë këtu edhe zonjën Trajkoviç, se Grupi i Kontaktit ka vendosur për pavarësinë e Kosovës dhe se serbët duhet t’i shfrytëzojnë të mirat që ofron një status i këtillë. Në Vjenë, në zyrën e kryenegociatorit ndërkombëtar, Marti Ahtisaari, ndihej një kënaqësi rreth mesazhit të qartë të diplomatit britanik, i cili e ka thënë të vërtetën që duhej thënë. Në Kosovë, shumica shqiptare ndjen kënaqësi nga sinqeriteti i diplomatit britanik, në Beograd ndërkaq, reagimet kanë qenë histerike. Tomislav Nikoliç, udhëheqës i radikalëve ultranacionalistë, ka thënë se nëse Kosova shkëputet, ajo do të shpallet territor i okupuar. Presidenti serb, Boris Tadiç, në mënyrë joreale ka propozuar që zgjidhja e statusit të shtyhet për 20 vjet. Por, në Vjenë, diplomatët kanë tërhequr vërejtjen se serbët nuk do t’i bënin vetes shërbim të mirë dhe kjo nuk do të ishte hera e parë, nëse vendosin të qëndrojnë prapa kokave të nxehta siç është zoti Nikoliç.


marre nga europa e lire

[ARIANI_TB]

Grupi Nderkombetar i Krizave publikon raportin e fundit: Nderkombetaret te kene guximin te imponojne pavaresine e Kosoves

Ora 18:15
Nga Ina Koxha


UASHINGTON (17 Shkurt)-Grupi Nderkombetar i Krizave ka publikuar raportin me te ri per Kosoven, ne te cilin fillimisht thuhet se per te krijuar nje Kosove stabile, Komuniteti nderkombetar duhet te kete guximin te imponoje pavaresine, duke u nisur nga qendrimet e skajshme ne mes te Prishtines dhe Beogradit mbi ceshtjen e statusit. Ne raport gjithashtu thuhet se para se kjo te ndodhe, shqiptaret duhet te negociojne marreveshjet e tyre per te drejtat e pakices serbe dhe komuniteteve te tjera pakice, kurse komuniteti nderkombetar duhet te shqyrtoje mundesine e qendrimit te metejshem ne veriun e Kosoves, per te evituar pershkallezimin e dhunes pas pavaresise.

Grupi Nderkombetar i Krizave rekomandon ne raportin e tij qe i derguari i posacem Ahtisari t’i drejtohet qysh ne fillim OKB-se me propozimin per te imponuar nje pavaresi me kushte, nese shqiptaret e Kosoves kane bere me vetedije oferta te aresyeshme ndaj pakicave. Gjithashtu, Grupi Nderkombetar i Krizave i rekomandon Grupit te Kontaktit qe te pergatitet per te treguar rrugen se si mund te behet e pavarur Kosova dhe se si mund te vihej kjo ne zbatim ne rast se Beogradi refuzon, pasi shqiptaret te kene bere oferta serioze lidhur me pakicat.

Grupi Nderkombetar i Krizavem eshte nje organizate prestigjioze qe perpiqet per parandalimin e konflikteve. Raporti botohet nderkohe qe ne Vjene pergatiten te fillojne bisedimet per statusin perfundimtar te Kosoves.

Ne raportin e tij, Grupi Nderkombetar i Krizave thote se ceshtja kryesore ne procesin e statusit perfundimtar eshte krijimi i nje Kosove e cila te kete mundesite me te medha per stabilitet dhe zhvillim te qendrueshem.
Ne raport thuhet se megjithese nje marreveshje midis Beogradit dhe Prishtines do te ishte teorikisht e deshirueshme, do te kishte shume pak te ngjare qe qeveria serbe te pranonte vullnetarisht nje pavaresi per Kosoven, qofte edhe te kufizuar. Prandaj, komuniteti nderkombetar dhe sidomos i derguari i posacem i OKB-se Marti Ahtisari, duhet te pergatiten per mundesine e imponimit te pavaresise per Kosoven. Por kjo, sipas raportit nuk do te thote se do te shmangen pergjegjesite nga ana e shumices shqiptare. Ata duhet t’u ofrojne te drejta serbeve dhe pakicave te tjera ne te pakten tre aspekte: ne institucionet qendrore, ne decentralizimin dhe ne trashegimine fetare e kulturore.

Nje marreveshje per decentralizimin, e cila do te ndermjetesohej nga ekipi i Ahtisarit, - thuhet ne raport - do te zbatohej pastaj nen mbikqyrjen nderkombetare per nje periudhe trevjecare, sic u veprua me Marreveshjen e Ohrit ne Maqedoni. “Negociatoret e Prishtines duhet qe te fillojne gjithashtu pa vonese bisedimet e drejtperdrejta me Kishen Ortodokse Serbe ne Kosove lidhur me mbrojtjen e saj dhe te objekteve te saj fetare. Vetem pasi te jete arritur kjo, Grupi i Kontaktit mund te filloje levizjet zyrtare dhe te bashkerenduara drejt njohjes se pavaresise se Kosoves”, rekomandon raporti i GNK-se.

Paketa e pavaresise qe komuniteti nderkombetar do te vendose per Kosoven, thuhet ne raportin e Grupit Nderkombetar te Krizave, duhet ta shohe me perparesi zhvillimin e saj shoqeror dhe ekonomik. Megjithese nje rezolute e Keshillit te Sigurimit do te ishte jetike per ta vene Kosoven ne nje kurs pavaresie nga Serbia, cdo mision i ri nderkombetar ne Kosove do te ishte e pelqyeshme qe te bazohej mbi nje marreveshje me shtetin e ri. Kjo prani nderkombetare, thote Grupi Nderkombetar i Krizave, duhet te kete me pak kompetenca se sa ajo qe ka patur ne Bosnje Perfaqesuesi i Larte.

Institucionet e Bashkimit Evropian me te drejte theksojne se duan nje Kosove e cila te trajtohet ne shumicen e aspekteve si nje vend normal, ku politikanet pergjigjen para elektoratit te tyre. Por ka nje zone, thote raporti, ku komuniteti nderkombetar duhet te shikoje mundesine per nje nderhyrje me te madhe dhe kjo eshte Kosova veriore, sidomos Mitrovica, ku strukturat paralele serbe i bejne sfide UNMIK-ut dhe sidomos qeverise. Nese inkorporimi i kesaj pjese do t’i lihej qeverise se re te Kosoves, kjo do te conte ne shperthimin e dhunes. Zgjidhja me e aresyeshme do te ishte krijimi atje i nje autoriteti kalimtar.

(VOA/Balkanweb)

[ARIANI_TB]

E enjte, 16. Shkurt, 2006

MOMENTI HISTORIK PËR BALLKANIN

Christian Science Monitor


Bisedimet mbi të ardhmen e Kosovës pritet të fillojnë të hënën, por shumë vëzhgues kanë frikë se betejat për pushtet, si në Prishtinë, ashtu edhe në Beograd, do të pengojnë aftësitë e shqiptarëve dhe të serbëve për të negociuar në mënyrë konstruktive në muajt e ardhshëm. Pavarësimi i Kosovës nuk është një çështje edhe aq e thjeshtë. Eksperti mbi çështjet ballkanike, Alex Grigorev thotë se bisedimet janë për Kosovën po aq sa janë edhe për vetë Serbinë. Edhe pas më shumë se pesë vjetësh që prej rënies së Slobodan Millosheviqit, tranzicioni demokratik i Serbisë është duke përparuar, por nuk është një përparim i përhershëm. Më e keqja që mund të ndodhë në rast të pavarësisë së Kosovës është dorëheqja e liderëve demokratikë në Serbi. Në këtë rast, mund të pasojë fushata elektorale kush e humbi Kosovën dhe nacionalistët ekstremistë, me një agjendë të politikës revanshiste, mund të fitojnë pushtetin. Duke pasur parasysh të gjitha rreziqet, suksesi në Kosovë kërkon një diplomaci të qetë dhe të durueshme dhe jo zgjidhje të imponuara me shpejtësi. Ky sukses gjithashtu kërkon një marrëveshje që mund të pajtojë realitetin e sotëm demografik dhe politik në Kosovë. Prandaj, për të arritur deri tek një zgjidhje afatgjatë, duhet gjetur një qasje të pranueshme për shqiptarët, serbët dhe komunitetin ndërkombëtar; modeli me humbës dhe fitues në këtë lojë nuk do të funksionojë.
Në vend të konceptit të shekullit të 19-të, të sovraniteteve shtetërore, ndëmjetësuesit ndërkombëtarë dhe politikanët në Ballkan duhet të mundësojnë një të ardhme për Kosovën, duke i mbajtur kufijtë e limituar, ashtu siç i kanë vendet e Bashkimit Evropian në shekullin 21. Një marrëveshje e këtillë nuk do të jetë e lehtë për t’u arritur, kërkon diplomaci kreative, kompromise dhe koncesione të rënda dhe udhëheqje të guximshme politike. Por, ky është rasti historik për t’i përmirësuar gjërat në Ballkan. Për herë të parë pas shumë dekadash, në mos shekujsh, Evropa juglindore nuk është e ndarë në blloqe rivale të pushtetit dhe që të gjithë në rajon ndajnë qëllimin e njëjtë: zhvillimin e institucioneve demokratike dhe ekonomive të tregut, që një ditë do të çojnë deri tek anëtarësimi në Bashkimin Evropian. Të shpresojmë se politikanët dhe diplomatët në krye të këtij procesi do të gjejnë vizionin dhe guximin për ta shfrytëzuar në tërësi këtë momenti historik.



marre nga europa e lire

[RTP]

Kosovo: The Challenge of Transition
Europe Report N°170
17 February 2006

EXECUTIVE SUMMARY AND RECOMMENDATIONS

The key issue in the current final status process is the creation of a Kosovo that will have the greatest chance of lasting stability and development. While agreement between Belgrade and Pristina remains desirable in theory, it is extremely unlikely that any Serbian government will voluntarily acquiesce to the kind of independence, conditional or limited though it may be, which is necessary for a stable long-term solution. The international community, and in particular the UN Special Envoy charged with resolving the status process, Martti Ahtisaari, must accordingly prepare for the possibility of imposing an independence package for Kosovo, however diplomatically painful that may be in the short term, rather than hoping to finesse Pristina and Belgrade’s differences with an ambiguous solution, or one in which key elements are deferred.

None of this removes any responsibility from Kosovo’s Albanian majority. They must offer packages of rights for Kosovo’s Serb and other minorities in at least three areas: central institutions, decentralisation and religious and cultural heritage. Details of inclusion and representation in core governing institutions, with arrangements for involvement of the relevant mother country in fields such as culture, education and possibly more, should be negotiated with not only Kosovo’s Serb minority but also its Turks, Bosniaks and others. An agreement on decentralisation, to be brokered in the first instance by Ahtisaari and his team, could then be implemented under international oversight for three years, as was done with the Ohrid Agreement in Macedonia. Pristina’s negotiators should also immediately start direct negotiation with the Serbian Orthodox Church in Kosovo on a package of protection arrangements for it and its sites. Only once this groundwork has been done should the Contact Group be prepared to make concerted, formal moves toward recognising Kosovo’s independence.

The independence package the international community settles upon Kosovo should prioritise its social and economic development. Crafting it should be an opportunity for the European Union and its member states in particular to expand their commitment, including resources, to the Western Balkans generally. A generous education assistance program and visa liberalisation are needed, as is assistance for rural development. The EU must not end up spending more on its own post-status mission costs in Kosovo than it does on pre-accession structural funds for the new country.

While a new UN Security Council resolution will be vital to set Kosovo on a course of independence from Serbia, any new international mission there should desirably be based on agreement with the new state, preferably founded in its constitution. This international presence should have fewer powers than the High Representative has enjoyed in Bosnia. EU institutions properly emphasise that they want a Kosovo which can be treated in most respects as a normal country, with politicians answerable to their own electorates. But there is one area where the international community should consider a more intrusive mission: northern Kosovo, and Mitrovica in particular, where Serb parallel structures defy UNMIK and the provisional government (PISG) alike. Leaving a new Kosovo government to try to incorporate the north would invite a violent breakdown. A transitional international authority there is the only sensible answer.

RECOMMENDATIONS

To Kosovo-Albanian negotiators:

1. Produce a plan for forging an inclusive, multi-ethnic state identity for Kosovo, as a tool with which to engage minority communities and the European Union.

2. Seek opportunities – such as the Basic Principles document published by the Orthodox Church – to engage Kosovo Serbs in negotiation, not using Belgrade’s sidelining of them as an excuse for passivity.

To Serbian negotiators:
3. Negotiate:

(a) the maximum degree of protection for the rights of Kosovo’s Serbs;

(b) more development assistance both for Kosovo’s Serbs and Serbia; and

(c) international and Kosovo-Albanian agreement to an appropriate range of institutional links between Serbia and Kosovo’s Serbs.

4. Refrain from sensationalist and nationalist rhetoric.

To Kosovo Serbs:

5. Begin developing structures through which to operate as a politically self-sufficient community within an independent Kosovo, and seek international support for this.

To UNMIK:

6. As the mission winds down, maintain – and preferably augment – staff and resources in the Mitrovica region in particular and engage the Contact Group and European Union in planning for a new transitional international authority for north Kosovo.

To UN Special Envoy Martti Ahtisaari:

7. Go earlier rather than later to the UN with a recommendation for imposing a conditional independence package, if Kosovo’s Albanians have conscientiously made good offers on minorities, covering inclusion in central institutions, decentralisation and protection of religious heritage, rather than hold out for an ambiguous solution, or one in which key elements are deferred in order to keep Belgrade on board.

To the Contact Group:

8. Be prepared to indicate how Kosovo might become independent, including how this might be implemented in the event of Belgrade’s refusal to agree, once Albanians have made serious offers to minorities, engaging with them on inclusion in central institutions, decentralisation and protection of religious heritage.

9. Discuss and plan for a north Kosovo transitional international authority.

To the European Union:

10. Plan for social and economic development in post-status Kosovo, with particular emphasis on education and visa liberalisation and agricultural development, rather than adopting a purely policing and security agenda.

Pristina/Belgrade/Brussels, 17 February 2006

http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=3955&l=1

ne shqip
http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=2598&l=1