
Postuar mė parė nga
Brari
E Merkure, 02 Shkurt 2005
"ASNJE SHTET NE BOTE NUK KA TE DREJTE TE NDAJE NENEN NGA FEMIJET"
Gentiana RAMADANI
"Asnje shtet ne bote nuk ka te drejte te ndaje nenen nga femijet".
Nuk eshte pjese nga Deklarata e te Drejtave te Njeriut. Eshte thirrja e Marjeta Litit, e cila prej 6 muajsh gjendet larg Sabines dhe Helges, prej atyre qe do me shume ne kete bote. Vajzat e saj ndodhen ne Amerike, ndersa Marjeta rropatet ne Tirane per te gjetur nje mundesi te ribashkohet me to. Nuk i mban dot lotet. E tregon dramen e saj me shume nderprerje, me sakte me denesa.
Historia e Marjetes nisi para 15 vjetesh kur pjesa me e madhe e shqiptareve, ne vitin 1990, emigruan ne shtete te ndryshme te botes.
Me 2 Korrik te _90-s, cifti Liti hyne ne territorin e selise se Ambasades Gjermane ne Shqiperi, per te kerkuar azil politik. Ajo vinte nga nje familje e persekutuar politikisht. Gjyshi kishte studiuar ne Amerike dhe ishte pushkatuar nga regjimi komunist. Kerkesa e tyre u pranua nga perfaqesuesit e shtetit gjerman dhe te dy azilkerkuesit u vendosen ne qytetin e ACHFFENBURG, ku dhe u pajisen me pasaporte gjermane dhe me te drejte levizjeje ne cdo shtet.
"Nuk kishim shume kohe qe ishim martuar ne Shqiperi dhe pasi u sistemuam me pune dhe pasaporte gjermane, vendosem te krijonim nje familje duke sjelle ne jete dy vajzat tona, Sabinen dhe Helgen qe sot jane 13 dhe 10-vjecare dhe qe jane qytetare gjermane", -thote Marjeta teksa rrefen me detaje jeten e saj.
Ne vitin 1994, te gjithe qytetaret shqiptare, qe kishin kerkuar azil politik dhe qe e kishin fituar kete te drejte ne kete kanton te Gjermanise, moren nje lajmerim permes perfaqesuesve te shtetit gjerman qe duhet te ktheheshin ne Shqiperi pasi situata ishte qetesuar dhe demokracia ishte vendosur ne vend. Ne kete periudhe, pjestaret e familjes Liti kishin perfituar azilin politik si dhe te drejten per te levizur ne cdo shtet me vize. Te trembur nga fakti se perballja serish me Shqiperine do te rrezikonte jeten e familjes Liti, per shkak te perndjekjeve politike qe mund te rifillonin, cifti bashke me dy vajzat, nisin proceduren ligjore per te drejten e pajisjes me vize nje vjecare prane Ambasades Amerikane ne Frankfurt dhe ne kete kohe, detyrohen te largohen ne SHBA. Marjeta tregon se sa i veshtire ishte largimi nga Gjermania, pasi, ajo edhe sot kujton kushtet e mira te jeteses atje, si dhe pershtatjen e femijeve me ambientin dhe shoqerine gjermane. Megjithate, ajo thote se "deshira per t'iu bashkuar pjeses tjeter te familjes nga nena (dajat ishin arratisur nga Shqiperia ne vitin 1951, 40 familje me qytetari amerikane) si dhe lirshmeria e levizjes me pasaporte gjermane e mbi te gjitha viza njevjecare amerikane, nuk mendoja se do me sillnin kaq shume probleme". Pasi u vendosen ne SHBA, Marjeta bashke me bashkeshortin, Ferdinandin, kane qene dy nder qytetaret me te rregullt prane zyrave t-_igracionit, te cilet me te drejte kerkonin ndjekjen e procedurave ligjore per marrjen e dokumentacioneve te rregullta qe lejonin qendrimin e tyre ne Amerike, duke bere te mundur, ne kete menyre, kalimin e menjehershem te procedures se intervistimit ne Cikago ku dhe me pas u kerkohet nga shteti amerikan dokumentacioni i shtetit gjerman qe synonte kthimin e familjes Liti ne Shqiperi, gjate qendrimit ne Gjermani. Hap pas hapi, ceshtja rihapet per te pesten here nga gjykata e Detroitit ku fitohet dhe vertetohet se ardhja e familjes Liti ne SHBA ishte e ligjshme.
Mirepo edhe pse me dokumentacion te rregullt, problemet nuk mungonin. Marjeta thote se "nuk arritem ta kuptonim asnjehere se perse gjate periudhes se kontrollit prane zyrave te emigracionit oficeri i kesaj zyre, z. Daniel Eells, ka ushtruar nje presion te paargumentuar ndaj nesh, madje edhe ne prani te vajzave te mitura. Por ajo cfare une nuk kam arritur te kuptoj akoma edhe sot eshte se dhuna mbi familjen time ka arritur kulmin ne daten 2 shtator 2004, kur une largohem forcerisht nga shteti amerikan per ne Shqiperi pa asnje shpjegim dhe ne kushte tejet te renda. Gjithashtu nuk me eshte dhene as mundesia te pershendetesha me vajzat e mia".
Historia e Marjetes duket sikur nuk ka fund. Pasi shkel ne aeroportin e Rinasit te Tiranes, pritet nga policia lokale ku me pas shoqerohet per ne Drejtorine e Policise se Qarkut Tirane ku dhe mbahet per 10 ore duke iu nenshtruar nje dhune fiziko-psikike (sic e quan dhe drejtuesja e organizates se Grupit Shqiptar per te Drejtat e Njeriut, Elsa Ballauri), pa asnje arsye ligjore.
Duke hasur me keto veshtiresi pa fund, dhe te pamotiv, Marjeta vendos t'i drejtohet serish drejtesise shqiptare, por pa rezultat. Gjithsesi ajo merr nje pergjigje, inkurajim dhe nje perkushtim per zgjidhjen e kesaj ceshtjeje nga shoqata "Ne Dobi te Gruas Shqiptare" dhe vecanerisht nga drejtuesja e saj, Sevim Arbana, si dhe nga "Grupi Shqiptar i te Drejtave te Njeriut", Elsa Ballauri. Te dy zonjat, pasi njihen me historine e znj. Liti, vendosin te dergojne disa here deklarata te ndryshme prane Ambasades Amerikane ne Tirane si dhe kontaktimet e njepasnjeshme, por deri me tani asnje pergjigje. Ne te njejten kohe, ceshtja i eshte bere e ditur edhe njerit prej eksperteve me te njohur te drejtave te njeriut, drejtor i HRAP (Human rights Advocacy Program), ekspert i te drejtave te njeriut per Ballkanin dhe Azine, z.Theodor. S. Orlin, njekohesisht nje nder themeluesit e Komitetit te Helsinkit, ku ne vitin 1991 ishte i pranishem edhe ne Shqiperi, anetar i GSHDNJ.
Z.Ted Orlin, pas kontaktimit prej znj. Arbana, dhe njohjes me ceshtjen Liti, ka filluar punen me avokatin e Marietes ne Amerike, z. Marshal E. Hyman. Sipas mesazheve te atij me presidenten e NDGSH, Sevim Arbana, theksohet se eshte i gatshem te ndihmoje Marieten, qe t_i bashkohet familjes ne Amerike dhe te beje te mundur zgjidhjen e kesaj ceshtjeje.
Nderkohe gjendja psiko-morale e znj. Liti eshte tejet e renduar. E ndodhur larg femijeve, e izoluar ne shtepi, ne kushte tejet te renda ekonomike, pasi ajo jeton ne shtepine e nenes se saj vetem me nje pension qesharak, ajo nuk di kujt t'i drejtohet. NDGSH i dergon serish Ambasades Amerikane nje pershkrim te gjendjes se traumatizuar te znj. Liti, pershkrim qe eshte bere nga psikologia e Klubit te Grave.
Ne te njejten kohe, ajo eshte e kercenuar nese del neper rruge.
Pas gjithe ketyre perpjekjeve, deklaratave te shumta si dhe kontaktimeve telefonike prane zyrave te emigracionit ne Ambasaden Amerikane, me zonjat Sevim Arbana, Elsa Ballauri, z.Ted Orlin si dhe avokati amerikan z. Marshal E. Hyman, jo vetem qe nuk kane asnje pergjigje nga Ambasada Amerikane, por nga pala e tyre nuk behet i mundur asnje takim me znj. Liti, e cila pret nga dita ne dite t'i bashkohet familjes dhe te kujdeset per vajzat e saj, qe aktualisht jetojne pa nenen e tyre dhe qe nuk po kuptojne cfare po ndodh.
koha jone
Krijoni Kontakt