Cila eshte vlera e dijes prej debatit filozofik ne forum?

[oiseau en vol]

1 - Le te flase kush prej jush mendon se merr dije te vlefshme nga bisedat dhe debatet filozofike qe behen ne forum?
2 - Ne c'menyre mendoni se e perfitoni kete dije?
3 - Ku dhe si mendoni se cfaqen vlerat e saj (dijes se marre ne kete menyre)?

Argumentoni pergjigjet tuaja nese keni mundeSi.

Që t'ia nisim në fillim do të thoja që shprehja "dije të vlefshme" nuk ka kuptim sepse është e njëjta fjalë e përsëritur dy herë. Njëlloj sikur të themi "të ngjitesh lart" apo "të zbresësh poshtë". Nuk ka dije të pavlefshme, por ka vetëm informata të pavlefshme (siç i ka qejf StormAngel).

Dija që unë marr në këtë forum, dhe që më shërben shumë për ecurinë time në këtë forum, është që këtu ka shumë hyrje-dalje, madje të çrregullta. Gjithkush në kokën e vet, pa rregull, dhe bile duke përplasur këmbët për të bërë sa më shumë zhurmë. Kjo është një dije shumë e çmuar për mua që do t'a vë vëth në vesh. Kjo do të më kursejë mjaft kohë dhe energji, dhe në të njëjtën kohë truri im nuk do të goditet nga bombardimet e pandërprera të disa forumistëve që mund të këndojnë si Presley apo të luajnë si De Niro, por jo të hiqen si mishërimi i "filozofit". Këto nuk bëjnë gjë tjetër veçse sa nxijnë apo zbardhin (sipas ngjyrës) butonat e tastierave që ato kanë përpara.

Në ç'mënyrë e marr këtë dije ? Në mënyrën më të dhimbshme që mund të jetë : duke u torturuar për të gjetur një fjali ku të jenë të respektuara shenjat e pikësimit dhe një fjali ku të mos merret fryma duke e lexuar. Megjithatë, mbetem me shpresën që këtu nuk ekziston përqindja më e madhe e sado-mazohistave për temë katror.

Ku dhe si shfaqen vlerat e kësaj dije ? Në të gjitha fushat e jetës. Në rrugë, në shtëpi, në klasë, në avion, tramway, apo dhe në autobusin e linjës 4. Vlerat e kësaj dije janë të gjithanshme. Ato më bëjnë për t'a kyçur gojën kur gjendesh përballë me një përralltar të dëgjuar si Albo, me një profesor akademik olimpiko-të-vetëmjaftueshëm si Sokoli, me një hartues të shquar "çarçafësh" të kopjuar nga libra që nuk gjenden në shitje të lirë si Klevis, Orioni, etj. si dhe me gaztorë të tipit filantropiko-hyjnorë si Arun, e me plot e plot të tjerë. Të vetmen kënaqësi që kam patur në temat filozofike është vëmendja e kushtuar ndaj disa shkrimeve të tipit pipi-kaka, dhe zbavitja që ato më kanë dhënë duke ju kthyer përgjigje. Megjithatë, përshendes disa vëzhgues të mprehtë si Veshtrusja, Dessaretis, Xeni, Darwin e disa të tjerë që le të më falin që nuk po ju përmend emrat.

Punë të mbarë në përvetësimin dhe zbatimin e vlerave të këtij forumi filozofik që as vetë nuk e kam kuptuar pse është bashkuar me sociologjinë dhe psikologjinë.

[Albo]

Ato më bëjnë për t'a kyçur gojën kur gjendesh përballë me një përralltar të dëgjuar si Albo

Nje doktor ne Amerike, keshtu si puna tende, u cudit me nje "perralle" shqiptare. Kur nje shqiptar beri analizat e gjakut ai doli me kolesterol te larte. Doktori i dha nje recete nje ilac qe perdoret ne mase (Lipitor). Shqiptari nuk e mori fare ate ilac, por mengjes per mengjes pinte nje gote me uje qepe, pasi e linte nje kokerr qepe ne uje tere naten.

Kur shqiptari beri analizat pas 1 muaji, kolesteroli i tij kish rene 50% dicka qe e befasoi doktorin amerikan pasi ilaci nuk kish bere vaki te jepte efekte kaq te menjehershme. Kur shqiptari i rrefeu doktorit se ai nuk e kish marre fare ilacin e tij, doktori, i inatosur dhe fyer qe shqiptari zgjodhi mjekimin popullor para atij shkencor, i tregoi deren dhe i rekomandoi qe te gjeje nje doktor tjeter pasi nuk e pranon me si pacient.

Ke te sjell ndermend doktori amerikan? Peralle e bukur kjo.

Albo

[Sokoli]

Per fat te keq pothuaj askush nuk ka argumentuar qarte se ne c'menyre e perfton kete dije dhe se ne c'menyre shfaqen vlerat e saj.
Dhe lind nje pyetje qe per mua te pakten eshte shume interesante:

Si ka mundesi qe askush nuk ka pretenduar se vjen per te lexuar postimet e tij?

[beni67]

- Pa dyshim qe debati ka vlera dhe ndihmon ne marrjen e informacionit. Dashur pa dashur njerezit gjate debatit shkembejne njohurite qe kane, nganjehere atyre u duhet te germojne per te gjetur nje argument per tiu kundervene pjestareve te tjere ne debat.
- Informacioni ( une nuk po e quaj dije por informacion ) merret ne menyra te ndryshme, duke lexuar postimet e te tjereve qofte edhe ato te vetat. Sidomos shkrimet e tua te ndihmojne per te sistemuar njohurite tua.
- Njohurite dhe informacioni i marre gjate nje debati mbahen mend mire dhe per nje kohe te gjate. Ato ruhen natyrshem ne memorjen tuaj dhe te japin aftesine ti perdoresh me vone keto njohuri ne debate te tjera.
- Vec kesaj debatet te ndihmojne te njohesh njerezit. ( jo individet ketu ne forum por natyren njerezore ne pergjithesi ) Vini re se si i kundervihet Highlander Albos, e shembuj te tille ka plot....

[Albo]

Per fat te keq pothuaj askush nuk ka argumentuar qarte se ne c'menyre e perfton kete dije dhe se ne c'menyre shfaqen vlerat e saj.

Kur e pyet dike se cfare mendon mbi X, duhet te mjaftohesh me ate qe ai ka shprehur dhe duhet ta procesosh ate informacion jo vetem per te kuptuar mendimet e tij, por edhe qenien e atij qe i ka bere ato mendime. Kur thua se askush nuk ka "argumentuar", me duket se po e fut filozofine ne shkencat ekzakte. Teoremat gjeometrike vertetohen llogjikisht me forcen e argumentit, jo mendimi filozofik.

Nese me ato (pyetje) qe ti shpreh ne forum ke arritur qe te vendosesh kedo qe e ka lexuar ate teme ne nje momente sodites te brendshem, ku ai ulet e mendon me mendje dhe me zemer mbi ate qe diskutohet, tema e ka arritur ne maksimum qellimin e saj, pak rendesi ka se cili eshte produkti i soditjes ne forum.

Ky eshte nje problem qe e kane te gjithe ata studente te filozofise qe i afrohen mendimit filozofik brenda kornizes skolastike te ngritur nga filozofet e kohes. Mund te lexosh gjithe filozofet me te medhenj te njerezimit dhe mund te mos kesh filozofuar kurre ne jeten tende. Ashtu sic mund te mbash ne krahe nje femije te porsalindur dhe te zbulosh misteret me te medha te jetes.

Albo

[Sokoli]

Shume prej bashkebiseduesve te mesiperm, ne menyra te ndryshme kane thene se nje nga vlerat e njohjes se mendimit te tjetrit nepermjet debatit eshte njohja e vete tjetrit. Pa marre parasysh sa mund te bie vete dakort me kete, problemi qendron se "fytyra reale" e tjetrit (nese behet fjale per dicka te tille ne keto kushte superireale, apo qofshin dhe reale) nuk qendron ne te ashtuquajturin "opinion" te tjetrit, i cili nuk eshte vecse nje perfundim, por ne shkaqet, arsyet qe e shtyjne te mbroje ate perfundim/mbaje ate qendrim. Me fjale te tjera nuk ka rendesi nese tjetri ulet ne nje karrige por se ne c'karrige ulet. Pra sa kembe ka ajo karrike (se mund te jete me me pak se 4 kembe) apo edhe sa te forta i ka kembet. Kjo eshte vlera e argumentit e cila ne rastin konkret thjesht mund t'i jepte nje dore bisedes por jo te mare krejt biseden ne dore. Tema ka nje titull dhe vete titulli qe m'i kane vene temes (se une kisha vene tjeter ma pak ekzakt ne fakt) ka te beje me rend vlerash.
Nese ti, une apo kushdo tjeter nxjerim argumentin nga deklaratat qe behen me forcat tona, gje qe nuk eshte e veshtire, ka te pakten 1 problem te madh. Problemi qendron ne faktin se nuk ka fakt. Nese dikush nuk i paraqet vete argumenet qarte jo vetem qe ai procesi i mendimit individual nuk eshte e thene te kete ndodhur, por dhe lihet mjaft boshllek i rreshkitshem qe per mua eshte nje nga faktoret kryesore qe behet shkak per "perplasje briresh" e dalje nga tema.
Shkurt, fjala "SEPSE" ekziston dhe ka nje funksion te caktuar. Shembuj gjen me tonelata pothuaj ne cdo teme.

Sidoqofte, per vete nuk mendoj se vlera e vertete e bisedave dhe debateve ne forum qendron ne njohjen e te tjereve. Vete natyra e bisedes, qofte reale apo dhe ireale e kushtezon kete njohje.
Akoma me pak mendoj se merret informacion i vlefshem ne menyren e pretenduar deri tani. Nese dikush kerkon informacion te vlefshem ne nje fushe te caktuar ka vende krejtesisht te specializuara per cdo fushe a disipline te caktuar.
Akoma shume dyshoj se sa kane te bejne direkt keto vlera realisht me realitetin...

Mua per vete me intereson me shume ajo qe ka thene beni67 (qe qenka edhe anetar i vjeter boll) pak me siper. "Sidomos shkrimet e secilit e ndihmojne ate ne sistemimin e njohurive te veta".
Me intereson kjo fjalia jo vetem se ka te beje direkt me vlerat reale te temes por dhe se une nuk po arrij dot ta kuptoj teresisht. Beni, ne c'kuptim e ke thene?

[Veshtrusja]

1 - Le te flase kush prej jush mendon se merr dije te vlefshme nga bisedat dhe debatet filozofike qe behen ne forum?
2 - Ne c'menyre mendoni se e perfitoni kete dije?
3 - Ku dhe si mendoni se cfaqen vlerat e saj (dijes se marre ne kete menyre)?

Argumentoni pergjigjet tuaja nese keni mundeSi.

mund te mesoj dicka (qofte per te tjeret, per veten, apo ....) nga bisedat dhe debatet (filozofike) qe behen ne forum por nuk mendoj se ato me japin dije.

[ATMAN]

FILOZOFIA DHE TË FOLURIT(debatit)



Blerim Latifi





Në historinë e filozofisë dhe atë të mendimit, fjala, të folurit, gjithmonë kanë pasur statusin e një gjëje fundamentale. Ato në shumë raste janë hipostazuar nga njeriu, nga bota e tij sociale, për të fituar statusin e një fuqie mbinjerëzore Kanë pushuar të jenë një instrument njerëzor, për tu bërë qëllim dhe arche ( zanafillë ) e realitetit. Në filozofinë parasokratike, Herakliti shpjegonte se në kozmos ekziston një logos i fshehur. Kjo shprehje në kuptimin primordial donte të thoshte “të folur”. Këtë kuptim duket se e kishte parasysh edhe Herakliti. Më pas kësaj shprehje i janë mbivendosur shtresat kuptimore të mendimit dhe ligjshmërisë, si dhe banalizimi shumë i vonshëm, i njohur në tekstet shkollore, ku logosi merret në kuptimin e shkencës, nocion nga i cili Herakliti ishte shumë larg, por edhe vetë konteksti lingual dhe epistemologjik i kohës së tij, kontekst në të cilin dominon vizioni i një “bote providenciale”, për të cilën janë të huaja nocionet e tilla si “ligjet e natyrës”. Ky është vizioni i një bote teofanike ku ngjarjet dhe fenomenet janë të “semiologjizuara”. Kjo ka kuptimin se brenda këtij vizioni teofanik këto ngjarje dhe fenomene janë vetëm shenja të vullnetit të perëndive. Në rrafshin e historisë dominon modeli trojan.

Kështu, në këtë “arkeologji semantike”, logosi heraklitian na zbulohet parasegjithash si të folur. Ai është të folurit e kozmosit. Një filozof tjetër parasokratik, Pitagora, flet për muzikën e kozmosit. Kësisoj kozmosi merr trajten e një qenie të gjallë që flet. Ndërkaq të folurit gnoseologjik të njeriut ka për qëllim zbulimin e këtij logosi qe Herakliti e quan “i fshehur”. E vërteta është pafshehuria e tij. Njohja në thelb manifestohet si komunikim. Ashtu si dy njerëz që e njohin njëri tjetrin duke komunikuar ,ashtu njeriu e njeh botën duke komunikuar me të folurin e saj

Mijëra vjet më vonë Hajdegeri “qenien që flet” të Heraklitit do ta shndërroj në “qenien që banon në gjuhë”. Me këtë qenia e humbet përcaktimin si kategoria më e përgjithshme, që ngërthen realitetin, siç e gjejmë p.sh. te Hegeli. Këtë përcaktim e merr gjuha. Kritika e logocentrizmit do ta shtëpizojë në gjuhë edhe vetë mendimin.

Pas përmasës ontologjike të të folurit sofistika do të zbulojë përmasën sociopolitike të tij. Edhe në këtë përmasë të folurit ka supremacinë në raport me realitetin. Prej kësaj derivohet rëndësia kryesore që i jipet retorikës, si teknikë e të bindurit dhe lojrave sofistike gjuhësore, përmes të cilave fitohen kontestet gjyqësore dhe ato politike në polisin antik grek. Politika i është subordinuar logosit. Përcaktimi aristotelian i njeriut si qenie politike, i subordionohet përcaktimit të tij si qenie që flet. Sofistët janë zbuluesit e asaj që nga shumë kush njihet si rregull i jetës politike : kush zotëron me të folurit zotëron me realitetin politik. Në frymën e këtij zbulimi Epler thotë se “politika zhvillohet në gjuhë…kush është skallav i fjalëve është politikisht i pafuqishëm. Kush dëshiron të bëjë politikë duhet të jetë zot i fjalëve”.

I dëshpëruar nga fuqia manipulative e të folurit, të cilën e treguan sofistët, Sokrati u hodh në sulm për të rikthyer fuqinë iluminuese të tij. Të folurit duhet të jetë aletheia e së vërtetës dhe esencës, të cilat fshihen nën shtresat komplekse të doksës, shtresa që na japin vetëm iluzionin e së vërtetës dhe esencës së gjërave. Kjo siq dihet i kushtoi me jetë Sokratit. Ai ishte një filozof fonocentrik, në kuptimin që këtij termi i jep Derrida, si vlerësim më i madh i të folurit në raport me të shkruarit. Edhe vetë Platoni, nxënësi i Sokratit, duket se qëndron në këtë rrafsh. Ai flet për të folurit që formëson shpirtin. Këtë teknikë e quante psikagogji. Me këtë Platoni është shumë afër të folurit totalitar, i cili siq dihet nuk synon ti bindë shpirtrat, por ti formësoj ata. Ende nuk janë shuar krejtësisht pasojat e eksperimentit historik të “Njeriut të Ri” ; ato ende janë pjesë e jetëve tona. “Njeriu i Ri” ishte psikagogjia e marksizmit të implementuar.

…

Përmasa ontologjike e të folurit qëndron edhe në fundamente të krishterimit.

Ky fundament është dhënë në sentencën e njohur biblike: në fillim ishte fjala. Derisa te Herakliti ajo ende është një fuqi impersonale, tek krishterimi ajo personifikohet në perëndinë. Fjala është vetë hyu. Realiteti botëror emanon prej saj. Duke qenë primare në raport me realitetin, në epokën e kulturës teokratike, mendimtarët e braktisin realitetin për të kaluar jetën duke u marr me hermeneutikën e teksteve që mendohej se janë logosi i hyut. Edhe vetë islami e ka këtë qëndrim. Bota mund të përmbyset por Kurani nuk mund të ndryshojë. Ai konsiderohet si të folur i përsosur. Scruton mendon se i fundmi nga filozofët që u përpoq të japë një shpjegim racional të mendimit se në fillim ishte logosi, është Hegeli. Ndërkaq në vetë modernitetin, të cilit i takon edhe Hegeli, “qenia që flet” bie në errësirë. Skenën e dominon qenia që ka trajtën e një objekti memec. Figura animistike e saj hiqet për t’ia lënë vendin figurës së makinës. Shpirti si substancë shpërbehet në procese psikofiziologjike, prej nga përgaditet ardhja e kimisë së emocioneve dhe dëshirave, prej së cilës do të derivohet farmakologjia e tyre. Drama gnoseologjike tani ka vetëm dy aktorë, subjektin dhe objektin. Raporti në mes tyre është i ngjajshëm me raportin në mes zotit dhe skllavit. Subjekti është qenia për vete ; objekti qenia për të. Kjo fillon me Dekartin ku qenia në thelb është një gjë që shtrihet dhe asgjë tjetër. Tash vetëm njeriu flet. Qenia memece duhet sunduar ; ajo ka vetëm vlerë përdorimi. Pas rrufesë nuk qëndron më zeusi, por vetëm determinizmi impersonal. Njohja pushon se qeni komunikim me logosin botëror dhe bëhet një operim i thjeshtë i objektit memec, prej nga evidentohen lidhjet kauzale, mbi të cilat themelohet bota e artificit, teknologjia. Miti si teknologji e lashtësisë zëvendësohet nga teknologjia si mit i modernitetit. Edhe vetë Hegeli nuk do ti shpëtoj kësaj paradigme të subjektit racional, që e ndjen vetën zot në mesin e gjërave memece që janë përreth tij. Në fundin e rrëfimit të tij për subjektin ky e gllabëron objektin, e përbrendëson atë. Historia e subjektit arrinë fundin sepse subjekti nuk ka se cka të bëjë më. Asgjë në botë më nuk ka jashtë tij. Vetmia e tij absolute është liria e tij absolute. Derisa shekulli i nëntëmbdhjetë beson në omnipotencën e subjektit, në shekullin e njëzet kjo omnipotencë do të shkatërrohet nga konfliktet e brendshme të subjektit, të cilat e rrënojnë iluzionin e substancialitetit homogjen të tij. Kronika e këtyre konflikteve është bërë nga psikanaliza, që dikush e cilësoi si e arritura më e madhe intelektuale e shekullit njëzet. Me psikanalizën ndodhë një zhvendosje tjetër e esencës në konstitucionin e qenies njerëzore. Fjala është për zhvendosje vertikale të kësaj esence nga mendja. Në këtë zhvendosje esenca e njeriut lëvizë nga lart poshtë konstitucionit të tij ontologjik. Para Frojdit një zhvendosje të tillë e kishte bërë Marksi. Kështu mendja që “orienton realitetet” bie në botën e instrumenteve. Ajo humbë përcaktimin kantian si legjislatore e natyrës dhe e moralitetit. Ajo më nuk është fuqia që programon, por ajo që programohet. Linguistët argumentoj determinimin e saj prej gjuhës (Sapir). Zhvillime të tilla janë ekuivalente me shëmbjen e paradigmës së saj. Në filozofi dhe kulturë ndodh ardhja e paradigmës së gjuhës. Kjo hetohet te të gjithë filozofët e mdhenj të shekullit njëzet, nga Vitgenshtajni e deri tek Derrida. Në qënder nuk është më subjekti, por shenja, monada e teksit, izma e të cilit quhet “pantekstualizëm”. Ky shpall devizën : nuk ka asgjë jashtë tekstit; cdo gjë është gjuhë. Kjo devizë i atribuohet Derrides (Jefferson & Robey). Kështu dramën moderniste të subjektit dhe objektit e zëvendëson drama e shenjuesit dhe të shenjuarit (Sosyr) dhe filozofia, siç thotë Shulc, më në fund, si kurrë më parë, merr trajtën e një filologjie të thellë, trajtën e një studimi krijues të fjalës.

[Sokoli]

Arun cfare kupton nga ky shkrimi qe na solle ti?

Beni nga humbe? Ne c'kuptim e ke thene ate termin e sistemimit te njohurive?

Nuk po di si ta them por, aq me teper ketu ku presupozohet se mbizoteron atmosfera diskutante, kur dikush nuk e vazhdon mendimin me "SEPSE" eshte duke paraqitur dicka te pabaze (dhe gjerat e pabaza fluturojne).

[[xeni]]

1 - Le te flase kush prej jush mendon se merr dije te vlefshme nga bisedat dhe debatet filozofike qe behen ne forum?
2 - Ne c'menyre mendoni se e perfitoni kete dije?
3 - Ku dhe si mendoni se cfaqen vlerat e saj (dijes se marre ne kete menyre)?

Argumentoni pergjigjet tuaja nese keni mundeSi.

S'e kam me qejf me iu pergjigj kesaj teme sepse hapesi (shume i nderum nga ana ime) e ka zanat me kthy ca pergjigje ters. T'lutem Sokol kesaj rradhe merre me qete se do jem shume i kujdesshem dhe nuk do ia shkel kujt bishtin, te premtoj.

Pyetjet i shoh shume te lidhura me njera-tjetren keshtu qe prefroj t'i pergjigjem te gjithave njeherazi.
Mendoj se me teper se dije ne forum mund te perfitohet ne menyren e te menduarit dhe argumentuarit; ne qartesimin e disa fjaleve qe me kalimin e kohes mund te mos jene ngulite ne mendje me kuptimin real por me nje spostim nga e verteta. Personalisht me mua kshu ndodh.
Them se gjate arsyetimeve behen shume gabime llogjike. P.sh. pranohen per te verteta disa gjera vetem pse i ka then nje filozof me emer, paraqiten pyetje jo te sakta qe ne vetevete mbartin diçka me teper nga ajo qe duket etj. Te gjithe mund te bejne te tilla gabime. Personalisht mundohem t'i evitoj sa me shume dhe perpiqem te shoh menyren se si te tjeret bien ne keto gabime.
Mendoj se ia vlen te diskutosh megjithese kam verejtur se sapo shifet nje diference midis diskutuesve fillojne e dalin ne pah ato ndjenjat e famshme egoiste qe behen shkak per ngaterresa. Po te ishin me te sjellshem njerezit dhe me te dashur me njeri-tjetrin, po te mos harronin se tek e fundit te gjithe thone "mendja ime eshte me mira", te gjithe do perfitonin diçka.