Moisiu i njeh Enver Hoxhës statusin e veteranit

[RTP]

ISMAIL KADARE :

Enver Hoxha veteran ?... Ne asnje menyre !


Në asnjë mënyrë nuk duhet të jepet statusi i veteranit për Enver Hoxhën. Ky është mendimi i shkrimtarit Ismail Kadare. Shkrimtari ndodhet aktualisht në Francë dhe prej andej ka ndjekur debatin që zhvillohet në Tiranë në lidhje me dhënien apo jo të statusit të veteranit të Luftës Antifashiste Enver Hoxhës. Shkrimtari i njohur jep edhe arsyet pse sipas tij Enver Hoxha nuk e meriton që të shpallet veteran i luftës, për të gjitha ato çka ai ka bërë mbi këtë vend pas Luftës së Dytë Botërore.

"Lufta antifashiste e popullit shqiptar nuk nderohet duke i dhënë Enver Hoxhës statusin e veteranit, përkundrazi", thotë Kadare. Ai është në dijeni të qëndrimeve të mbajtura së fundi në lidhje me këtë çështje. I pyetur nga gazeta se përse ai ishte kundër dhënies së statusit të veteranit të luftës për ish-diktatorin, Kadare thotë se arsyeja duhet kërkuar te krimet, gjenocidi për 50 vjet mbi gjithë popullin shqiptar.

"Nuk mund të harrohen ata që u dënuan në këtë diktaturë më të egër", shton ai. Për shkrimtarin, Enver Hoxha është përgjegjës për varfërinë ekstreme të planifikuar për 50 vjet në Shqipëri. Përgjegjës për diktaturën e vendosur në këtë vend", thotë Kadare, duke mbyllur mendimin e tij me fjalët se asgjë nuk mund të harrohet dhe se Lufta Antifashiste nuk nderohet aspak duke shpallur Enver Hoxhën veteran të luftës.

Një tjetër shkrimtar, Dritëro Agolli, i pyetur nga Gazeta dy ditë më parë, shprehu mendimin e tij se Enver Hoxha e meriton statusin e veteranit të luftës. "Atë që ia jep historia, nuk mund t'ia heqë dot askush. Enveri ka luftuar me pushkë në krah për të çliruar vendin dhe kjo nuk mund t'i mohohet për shkak të faktit se më pas u bë një diktator", tha Dritëro Agolli.

Ndërsa kryetari i Organizatës së Bashkuar të Veteranëve të Luftës, Rahman Parrllaku, gjeneral leitnant, thotë se "Enver Hoxha duhej të gjykohej me akuzën për gjenocid ndaj popullit të tij, sepse pas Pol Potit Enver Hoxha ishte i vetmi që bëri gjenocid ndaj popullit të tij. As Hitleri s'e bëri një gjë të tillë ndaj popullit të vet, por vetëm ndaj popujve të tjerë", përfundon mendimin Parllaku.



( Nga "Gazeta Shqiptare" )

[RTP]

A ESHTE ENVER HOXHA VETERAN ?....

... A është Enver Hoxha veteran lufte ? A eshte njeriu, i cili shkaterroi nje vend te tere duke shkaktuar nje nga tragjedite me te medha qe ka perjetuar populli shqiptar ne shekuj, i denje per t'u quajtur i tille?... Ai qe vrau e masakroi ne fillim shoket e tij te luftes e, me pas, nje popull te tere, duke e çuar ate drejt genocidit ideologjik e fizik, drejt katastrofes ekonomike e nje izolimi te çmendur e total ?... Ai, i cili ishte frymezuesi dhe ndertuesi i nje shoqerie ku sundonte genjeshtra, dhuna, shtypja, frika dhe varferia ekstreme ?... A mund te cilesohen diktatoret si ai, veterane te luftes se popujve per liri e per kete t'u jepen dekorata e shperblime ?... A mund te konsiderohen te tille, bie fjala, perbindesha te tille si: Hitleri, Musolini, Frankoja, Salazari, Pol Poti, Sadam Huseini e te tjere.... Te diskutosh sot,14 vjet pas fundit te lengates komuniste e cila ka lene trauma te pasherueshme ne disa gjenerata shqiptare, te flasesh e te nxitesh debatin ne se Enveri ishte veteran i luftes apo jo, kjo eshte nje fyerje e madhe dhe nje loje trashanike dhe revoltuese ndaj te gjithe atyre qe perjetuan nje nga diktaturat me egra komuniste, ne krye te se ciles ishte xhelati Enver Hoxha. Nje gje e tille, ashtu siç thote edhe publicisti i njohur Adrian Klosi, ne shkrimin e meposhtem eshte"... diçka e ngjashme, sikur kilianët sot të diskutonin për kontributin e Pinoçetit në luftën antikolonialiste, ndërkohë që ai plak i leqendisur, i cili në jetën e tij ka kryer shumë më pak delikte sesa kandidati ynë për veteran, po kalon nga gjyqi në gjyq, pikërisht për t’u përgjigjur për krimet e tij..."

Simbad Detari
----------------------------------------



TEATER ME VETERANE ...


Nga Ardian Klosi

Para do kohësh pata shkruar një ese për teatrot verore të politikës sonë. Duke vështruar lajmet e djeshme, kuptova se në vendin tonë jo vetëm politika, por edhe mediat kanë nevojë për teatër, dhe nevoja nuk është vetëm për teatrin veror, por edhe për atë dimëror. Fjala sot është për teatrin: “A ishte Enveri veteran?”
Pësoj gjithmonë një si shkrehje në periudhë pushimesh, një mosdashje për të marrë penën e për t’u hedhur prapë në sheshin e betejave (të qena apo të mosqena) të realitetit shqiptar. Këtë herë, pas takimit të përsëritur me botë më të qeta, dhe shumë shumë më të kultivuara, por sidomos pas katastrofës biblike që ra mbi një pjesë të njerëzimit, e tillë që na bën të mendojmë edhe një herë realitetin e kokrrizave që përfaqësojmë, polemikat shqiptare dalin në një dritë edhe më absurde.
Mirëpo për çudi, është pikërisht ky absurditet që na bën të hidhemi sërish në arenën e betejave të fjalës. A ishte vallë Enveri veteran? Mos jemi dhe ne, konkretisht mos jam edhe unë pjesë e absurditetit mediatik-politik të një realiteti të caktuar shqiptar? Me sa duket po, mirëpo ja që diku është një frikë, se po nuk e ngrite zërin, po nuk e luftove absurditetin, ai do të na përmbysë si një tsunam i paanë mendor, deri në atë pikë sa në një të ardhme të afërt do të mundim veç ta belbëzojmë gjuhën tonë të bukur shqipe.
Konkretisht: po mundohem të zbërthej absurditetin e temës së lajmeve të djeshme, siç i pashë në një stacion televiziv, por që padyshim është marrë e rimarrë edhe nga sivëllezër të tij. Tema është: A duhet njohur Enveri si veteran? Se kush ia nisi kësaj furtune në botën e mediave tona, nuk është aspak e qartë. Njëherë duket sikur ishte Nexhmia (i dërgoi Moisiut një letër, që të njihet Enveri si veteran – punë e madhe, mund të thotë dikush, letrat e një vejushe plakë nuk përbëjnë lajm). Pastaj ngjan sikur, në të vërtetë, lajmin e bëri presidenti Moisiu. Ky, sipas gazetarit apo redaksisë televizive, kërkesën e vejushës e hodhi për shqyrtim: ai ia dërgoi atë Komisionit të veteranëve. Por mund të jetë edhe Komisioni i veteranëve, pra as Nexhmia e as Moisiu, ai që shkaktoi lajmin e bujshëm. Të shohim. Një personazh i katërt që futet në skenën e teatrit dimëror është ministri i Mbrojtjes Pandeli Majko (nuk kuptohet në ç’funksion doli në skenë ai: si lider socialist me mbeturina enveriste, si dhjetorist i çalë apo si shef i një ministrie që paskej edhe një sektor të panjohur: Zyrën e Veteranëve?). Duke ndjekur kronikën televizive është krejt e pamundur të gjesh një logjikë ose shkaktarin e vërtetë të lajmit: Vejusha e intervistuar në plasën e derës (diç më mirë se ta kish dhënë intervistën te syri magjik) edhe e pohon që ka dërguar një letër te Presidenti, por edhe e mohon se ka kërkuar që Enveri të njihet si veteran. “Enverin e njohin të gjithë si komandant të Luftës, unë s’kam pse kërkoj një gjë që dihet”, i thotë ajo gazetares, e cila me sa duket ka vënë një këmbë te plasa e derës në mënyrë që vejusha të mos ia mbyllë atë para hundëve. Mikrofoni pas kësaj skene dramatike që zhvillohet diku në Laprakë, kalon te Afërdita Sokoli, gazetarja e kohëve të luftës, së cilës i shkon bukur mirë qëndrimi për veteraninë ose joveteraninë e dikujt. Mirëpo Afërdita nuk na thotë asgjë të saktë, ajo deklaron se Presidenti ka kaluar një kërkesë për te Komisioni, sikurse bën me mijëra të tjera.
Është krejt e qartë se askush nuk do ta mbajë topin Enver në anën e vet. Secili vërteton se vazhdojmë ta kemi keq punën me të kaluarën tonë, se, sa më shumë botohen, aq më të paditur bëhemi (përfundimi: Më mirë të na e bëjnë historinë të huajt, sikurse deri më sot). Të gjithë janë zënë në një si siklet ofiqial. Vejusha ia doli edhe një herë të shqetësojë një Shqipëri të tërë. Tani që ajo s’ka më levat e pushtetit dmth. të përjashtimit nga Partia, dëbim-internimit, arrestimit ose pushkatimit, e vea, Enveri i gjallë mes nesh, rri e rri dhe hedh nga një gur në publik, qofshin këto memuaret e rrëfyera sipas qejfit, ose një letër dërguar këshilltares Afërditë. E përfytyroj pastaj tek hap televizorin dhe fërkon duart kur sheh veten në krye të lajmeve, ashtu si dikur, kur çelte një Konferencë ose inauguronte një piramidë... “Pesë vjet do të më qani, pesë vjet do të më shani, gjithë jetën do të më kujtoni”. Ja ku doli dhe fjala e popullit...
Dy vetë, përfaqësues të dy kampeve, gëzohen pa masë për këtë që ndodhi, e kam fjalën për hedhjen e pyetjes: A është Enveri veteran? Ata janë Sali Berisha dhe Idajet Beqiri. Të dy kanë nevojë për profilim, për protagonizëm, për vëmendje mediash. I pari (mos o Zot!) sepse është në prag të një fushate të re dhe do të dalë edhe një herë si kampion i së djathtës dhe i dënimit të diktaturës. I dyti ngaqë do të flakë tej namin e keq të terroristit, për t’u bërë edhe një herë përfaqësues i ndjenjave të majta veterane të shqiptarëve “Pse ia rrëzuam ne monumentin më 21 shkurt?” sokëllinte dje udhëheqësi demokrat, duke harruar se ishin të tjerë në atë kohë që e rrëzuan monumentin, kurse ky nuk pranonte as t’ia zinte në gojë emrin Enverit dhe me të tijtë bënte çmos të përmbante turmën. Letra e Nexhmijes i erdhi si me porosi, bombël oksigjeni për tribunat që na presin deri në zgjedhje.
Askush nga ne, e kam fjalën nga njerëzit që nuk pjesëmarrin me dëshirë në polemika të tilla të shpifura – kush për të mbushur orët televizive e kush për të mbledhur kapital politik – nuk ka ndonjë mëdyshje përballë pyetjes: A është Enveri veteran? Një njeriu që vrau dhe syrgjynosi gjithë shokët e vet dhe që udhëhoqi një vend të tërë drejt katastrofës ekonomike dhe morale, nuk i pyetet se ç’punë të mira mund të ketë bërë gjatë dy vjetëve të largëta të jetës së tij (edhe në ato vite nuk rreshti së vrari prapa shpine shokët). Është diçka e ngjashme, sikur kilianët sot të diskutonin për kontributin e Pinoçetit në luftën antikolonialiste, ndërkohë që ai plak i leqendisur, i cili në jetën e tij ka kryer shumë më pak delikte sesa kandidati ynë për veteran, po kalon nga gjyqi në gjyq, pikërisht për t’u përgjigjur për krimet e tij.
Sidoqoftë, ky mund të jetë edhe thjesht opinion personal, pasi nuk kam të drejtë të flas në emër të shumë njerëzve. Në të vërtetë, ajo që mund të bëj është vetëm që të pështetem në kanape dhe të vazhdoj të ndjek teatrin dimëror të mediave dhe të politikës shqiptare.


( Marre nga "Shekulli" )

[Shpirt Njeriu]

Do njohur apo jo Enveri si veteran i luftës, kjo është çështja, mund të thoshte këto ditë një hero i kohës sonë, duke huajtur mënyrën hamletiane të shprehjes së një dileme thelbësore. Sepse mua, debati i çelur befas së fundi rreth të drejtës së Enverit për të gëzuar, qoftë edhe pse i vdekur ... nderimet e një veterani të Luftës Antifashiste nuk më duket as i rastësishëm, as i kotë dhe as i stisur në ndonjë zyrë me qëllim për ta larguar vëmendjen e opinionit publik nga problemet e mprehta jetike, që e brejnë përditshmërinë e shoqërisë tonë.

Nuk më duket i rastësishëm dhe nuk mund të jetë i rastësishëm, përderisa në të u përfshinë menjëherë dhe me zellin më të madh të gjithë faktorët më të rëndësishëm të shoqërisë shqiptare: shteti, nëpërmjet vetë Presidentit të Republikës, qeveria, nëpërmjet Ministrit të Mbrojtjes, opozita, nëpërmjet kryetarit të saj, shoqëria civile, kryesisht nëpërmjet shoqatave të ish të persekutuarve politikë si dhe mediat pa përjashtim, ato të shkruarat dhe ato elektronike. Me këtë rast u shprehën individualisht edhe qindra e qindrq qytetarë, burra e gra të moshave të ndryshme, jo më nëpër tubime e mbledhje, por veç e veç, gjë që i jepte secilit një liri e një mundësi të posaçme për të zbuluar përpara gjithë kombit mendimin e vet. Pati dhe vazhdon të ketë vërtet emocion me tepri ky debat nga të gjitha anët, por kjo nuk do të thotë aspak se është një emocion i verbër, instinktiv apo ku e di unë çfarë tjetër kësisoj. Jo. Ky lloj emocioni buroi e do të vazhdojë, me sa duket, të burojë edhe për disa kohë nga një logjikë e caktuar, që ka shpjegimin e vet historik. Fjala këtu nuk është as për t’ia rënduar e as për t’ia lehtësuar gjumin e përjetshëm Enver Hoxhës. Problemi është tek të gjallët dhe kurrsesi vetëm tek një brez apo një brez e gjysmë, që ishin bashkëkohës të Enverit. Kjo shtresë, qofshin me triskën e veteranit apo jo në xhep, janë tashmë në një moshë, e cila edhe për hir të ligjeve të natyrës ua heq atyre mundësinë t’i imponojnë shoqërisë një debat të tillë sa të fokusojë njëherësh të gjithë faktorët më të rëndësishëm të shtetit, të pushtetit, të politikës e të shoqërisë civile. Pra, problemi është i shtrirë horizontalisht te të gjithë brezat e sotëm shqiptarë, duke filluar nga më të rinjtë që sapo kanë mbushur moshën madhore e deri te gjyshërit apo shpesh edhe stërgjyshërit e tyre, të cilët ende janë në gjendje mendore të kuptojnë se pensioni që marrin është tepër i vogël, i pamjaftueshëm për të përballuar nevojat jetësore të pleqërisë dhe për më tepër i padrejtë, jo në përputhje me lodhjen dhe sakrificat që kanë hequr ndershmërisht për dekada me radhë në këtë vend. Po ashtu, problemi nuk paraqitet aspak më i rëndë për të shkolluarit e lartë, apo intelektualët siç na pëlqen ne të diplomuarve ta quajmë përmbledhtazi veten e më i lehtë për të pashkolluarit shumë apo anasjelltas. Ai vepron mbi të gjithë njësoj, pa asnjë dallim midis elitave dhe të tjerëve. Sepse është një problem parimor i pazgjidhur, lidhur me qëndrimin tonë kolektiv si komb kundrejt të shkuarës sonë të afërme të përbashkët, e cila në emërtimin gjenerik quhet Histori e Shqipërisë dhe përfshin dashje pa dashje si heronjtë, si viktimat si edhe xhelatët e tyre, por pa i përzier aspak varret e tyre. Debati nuk është as i kotë e aq më pak absurd apo shterp, siç e pashë të gjykonte shpejt e shpejt ndonjërin nga të diturit e Tiranës. Nuk mund të ishte i kotë e as absurd, përderisa rinxjerrja e tij në shesh, pavarësisht nga çfarë mori shkas, na dëshmoi edhe një herë të gjithëve se qëndrimi ndaj të shkuarës diktatotirale është një problem real, me ndikim të menjëhershëm dhe të prekshëm mbi nervat e faktorëve rregullatorë më kryesorë të shoqërisë, qofshin ata shtetërorë, qeveritarë, politikë apo civilë. Vumë re gjithashtu se mbarë shoqëria është ende e papërgatitur t’i japë një mbyllje përfundimtare këtij problemi.

Le të shohim sinoptikisht se çfarë ndodhi: e veja e Enver Hoxhës i shkruan një letër Presidentit të Republikës, ku i kërkon që emri i të shoqit të renditet ndër veteranët e luftës Antifashiste. Kryetari i shtetit, i cili është edhe kryemagjistri i vendit, i shmanget detyrës së vet kushtetuese dhe morale për t’i dhënë një përgjigje të qartë, institucionale letërshkrueses dhe ia lë kopilin në derë një komisioni, statusi i të cilit është diçka e ndërmjetme midis OJQ, një strukture honorifike dhe një zyre për verifikimin e mbushjes me saktësi të formularëve për aplikim. Pa cënuar respektin për anëtarët e këtij komisioni, do pranuar qetësisht se ai nuk ka kurrsesi tagër ligjor e as kompetencë shkencore të japë një gjykim parimor mbi rastin e veçantë Enver. Në vazhdim, Ministri i Mbrojtjes, i cili për nga mosha i përket një brezi tjetër nga ai i Presidentit të Republikës dhe veteranëve komisionerë, e kupton se po bëhet një gabim me pasoja dhe nuk pranon të bëhet pjesë e gabimit, por as ai nuk ka guximin të përballet haptas me thelbin e problemit, pavarësisht të moshës së re, formimit ndryshe dhe faktit që karrierën e vet politike të madhe e të shpejtë, deri edhe kryeministër ka qenë Majko, aq sa ka qenë edhe Enver Hoxha si shtetar. Por ministri në fjalë e ka kryer në kontekstin e lirisë, elemente këto që do të duhej t’i lejonin atij të merrte distancën e nevojshme me të kaluarën. Ministri i Mbrojtjes zgjedh po ashtu një pretekst krejtësisht periferik për të dalë nga sikleti. (Familja Hoxha nuk ka paraqitur kërkesë me shkrim, siç e do rregullorja, nuk janë mbushur formularët e aplikimit etj.). Asgjë parimisht bindëse, por ama një burokraci e mjaftueshme sa për ta hequr hë për hë nga vetja. Ndërhyn pastaj edhe kryetari i opozitës, i cili shprehet se duke rehabilituar Enver Hoxhën, kryetari i shtetit dhe kryetari i qeverisë po i bëjnë një provokacion të rëndë shoqërisë shqiptare. Natyrisht që këtu janë të pastra tharmet e provokacionit, por ky përbën aspektin më pak të rëndësishëm. Eshtë provokacion sa ç’është provokacion t’i vësh në dukje gjymtimin një të gjymtuari. Ai duhej të shtronte edhe një herë nevojën e reformimit të të gjithë shoqërisë, për të ndërtuar si komb pa vonesa të tjera një marrëdhënie të çliruar dhe çliruese me të shkuarën, nën shembullin e vendeve të tjera ish-komuniste. Dhe, meqënëse jemi te shembulli, po sjell dy-tri raste nga historia europiane e shekullit të njëzetë, të cilat tregojnë pse as Enver Hoxha, as Mehmet Shehu e as ndonjë tjetër si këta të dy nuk meritojnë ndonjë lloj vlerësimi nderues. Përkundrazi, duke ia nënshtruar këto figura gjykimit të shëndoshë, përmbushet edhe ai që quhet “dënimi i historisë” dhe shpëtohet, aq sa mund të shpëtohet masa e të pafajshmëve ose pak të fajshmëve.

Rudolf Hess në Gjermaninë naziste ishte njëri nga miqtë më të vjetër të Hitlerit dhe bashkëpunëtor i tij i ngushtë. Në vitin 1941, kur ofensiva gjermane ishte në kulmin e saj dhe paraqitej krejtësisht e pandalshme, Hess bëri atë që nuk e ka bërë asnjë hierark tjetër i lartë nazist. Ai u arratis në Skoci, dhe kërkoi strehë te armiku më i madh i kohës për vendin e tij, te Britania e Madhe, duke i dhënë kështu një goditje të rëndë morale kancelarisë hitleriane. Por, pesë vjet më vonë ai u soll i prangosur në atdheun e vet dhe u dënua në Gjyqin e Nurenbergut me burgim të përjetshëm si kriminel lufte, pa asnjë mëshirë dhe as dallim nga të akuzuarit e tjerë, që nuk ishin shkëputur për asnjë çast deri në fund nga Hitleri. Do të thosha se analogjia e këtij rasti me dyshen tonë Enver Hoxha – Mehmet Shehu bëhet pa ndonjë zor.

Shembullin e dytë do ta sjell nga Bashkimi Sovjetik. Në vitet pesëdhjetë ky vazhdonte të ishte vendi i madh i sovjetëve, flamurtari i komunizmit botëror etj., etj., kur e nxorri mumjen e Stalinit nga Mauzoleu i gjithëlavdishëm i Kremlinit për ta varrosur diku midis vdekëtarëve të zakonshëm, të zhveshur nga të tëra dekoratat dhe gradat mirënjohëse. E pra, kontributi i Stalinit për mundjen e nazi-fashizmit nuk ka asnjë të krahasuar me atë të Enverit. Por vetë komunistët, bashkëluftëtarët e tij, ia çuan në hiç këto merita për shkak të krimeve që ai kishte kryer para dhe pas Luftës mbi bashkatdhetarët e vet në emër të luftës së klasave, që në të vërtetë ishte masakër në emër të ruajtjes dhe fuqizimit të pushtetit të vet të pakufizuar. Komunistët sovjetikë e kishin kuptuar se nuk kishte mënyrë tjetër më të ndershme për të shpëtuar nderin dhe lavdinë e masës së madhe të atyre që u sakrifikuan sinqerisht në luftë kundër ushtrisë së tmerrshme hitleriane jo për t’i dhënë pushtet Stalinit, por për të shpëtuar vendin e tyre.

Shembullin e tretë e kam qëmtuar qëllimisht përsëri në Gjermani. Por afër në kohë tashmë, në fillimin e viteve ’90, kur Muri i Berlinit sapo kishte rënë. Honeker është shefi i fundit komunist i Gjermanisë Lindore. Ai ishte një nga figurat më emblematike të rezistencës gjermane kundër nazizmit, fakt ky veçanërisht i rëndësishëm, po të kemi parasysh kontekstin gjerman, ku figura të tilla ishin si askund tjetër të nevojshme për të qetësuar sado pak ndërgjegjen e lënduar rëndë të kombit gjerman për shkaqe që dihen. Në rininë e vet të pasluftës ai pati marrë dekorata dhe ndere shumë të larta jo vetëm nga gjysma lindore e atdheut të vet, por edhe nga gjysma perëndimore. Fati dhe ambicja e çuan ta drejtonte Gjermaninë Lindore në vitet e fundit të atij regjimi. Për më pak se dhjetë qytetarë të vrarë nga rojat kufitare gjatë periudhës së sundimit të tij në përpjekje për të kaluar Murin e për t’u hedhur në Perëndim, Honekeri u gjykua, u dënua me disa vite burg, u përzu nga Gjermania dhe iu hoqën të gjitha dekoratat dhe statuset e posaçme, pa asnjë përjashtim. Vdiq pak më vonë i mërguar e i përbuzur në Amerikën Latine. E pra, numri i viktimave të regjimit të tij është me mijëra herë më i vogël se numri i të pushkatuarve nga Enveri.

Shembuj sesi duhet sjellë me Historinë e hidhur gjenden plot te kombet e qytetëruara. Mjaft të jetë dëshira e mirë dhe vullneti për të mësuar nga kjo përvojë. Por një dëshirë e një vullnet i tillë nuk pritet të lindë as nëpër tryeza kafenesh të tymosura e as nëpër shtretër të ngrohtë bashkëshortorë. Në këtë pikë roli i politikës është i pazëvendësueshëm, qoftë për inicimin e lëvizjes, qoftë për përpunimin e strategjisë që do të çojë në shkëputjen përfundimtare nga e kaluara, nëpërmjet dënimit simbolik të saj, e që është mënyra për ta përmbushur këtë ndarje me të kaluarën pa e përçarë kombin. Nëse nisemi përsëri nga përvoja e vendeve të tjera ish-komuniste, ato që tani janë anëtare me të drejta të plota njësoj si Britania e Madhe apo Gjermania edhe në NATO edhe në Bashkimin Europian, i takonte që brenda lidershipit politik shqiptar të fillimviteve nëntëdhjetë, shembullin e parë të reflektimit ta kishte dhënë Partia e Punës. Qysh në muajt e parë të shembjes së regjimit, partitë komuniste të Polonisë, Hungarisë, Çekosllovakisë, vendeve baltike, Gjermanisë Lindore, Sllovenisë, Bullgarisë, Rumanisë u shkrinë nëpërmjet një kongresi të jashtëzakonshëm, ku në mënyrë solemne e me kokën ulur, iu kërkua falje kombit për katastrofën njerëzore, ekonomike dhe morale që ato parti i kishin shkaktuar me pushtetin e diktaturës së proletariatit, që kishin ushtruar. Më pas u krijuan pa vonesë partitë socialiste e ato socialdemokrate, të cilat natyrisht që përfshinë një pjesë të mirë të antarësisë së dikurshme të partive komuniste, por tashmë baza e nisjes së tyre do të ishte ndryshe, pra edhe morali që do të krijonin ato për politikën e vet të ardhme do të ishte tjetër. Ndërsa te ne u bë thjesht një ndërrim emri dhe s’u dëgjua as Ramiz Alia e as Fatos Nano as në vitin 1991 e as në vitin 2005 të shqiptonin një gjysmë fjale ndjese. Rrjedhimisht as Ministri i Mbrojtjes sot nuk kishte ku ta gjente guximin për të treguar publikisht arsyet e vërteta pse nuk mund të firmoste aktin e dhënies së statusit të veteranit të Luftës Antifashiste për Enver Hoxhën, pavarësisht se ç’i thoshte zemra.

Së fundi, nëse ky debat do të ishte i stisur në ndonjë zyrë me qëllim thjesht për të larguar vëmendjen e opinionit publik nga problemet e mprehta jetike dhe politike, që e brejnë përditshmërinë e tij, ai nuk mund të merrte përmasat që mori. Pavarësisht se si iu dha shkëndia, ky debat u shfaq si një nevojë për t’i larë më në fund hesapet me të kaluarën. Historia nuk është as kujtim, as nostalgji. Ajo nuk vdes vetvetiu. Ajo vetëm arkivohet, por pasi janë qëruar gjërat. Mediat, me të drejtë, u përpoqën ta paraqesin problemin në gjerësinë dhe në kompleksitetin e vet, që prek dhe moleps qysh librat e shkollës të ciklit të ulët e deri te morali dhe siguria në vete për të parë përpara politikanëve të niveleve më të larta. Në thelbin e vet ky debat për mua mbetet një thirrje për të gjithë ne, që të sillemi si një komb i pjekur, i çliruar nga idolatritë dhe të gjitha komplekset e tjera. Kam frikë se nuk po e bëjmë dot as kësaj here.

[FLORIRI]

Ja sa bukur flet hipokrizia njerezore ne gojen e njerezve te penes.Dikur ki klish nuk pertonte te gdhinte netet e ftohta e te acarta per te qendisur me fjale te arta Kryeromanin e tij qe i kushtohej perendise shqiperise.Perendia i cili e degdisi e sakatoi popullin e mjere neper spacke e gjetke.Tani ky shkrimtaruc ngren balluket perpjete e mundohet te beje prokopi me modestine fallse prej kadaro-kameleonike e te thote qe atij nuk i duhet dhene kurre titulli veteran lufte.Une them qe njerezit si Kadareja nuk meritojne asnje nderim perkundrazi duan tu japesh lopaten ne dore te thajne kenetat e ne darke nje leter makaronash qe te shkruajne pershtypjet e tyre te dites me kembe ne lluce ashtu sikur rrinin te diturit e popullit,ne kohen qe kadareja i servilosej Enverit.Kadareja thote qe Enveri nuk e meriton ate titull,ndersa une habitem me guximin e ktij shkrimtari hipokrit te neperkembe nje njeri per te cilin ka harxhuar nerva,fantazi.......po edhe druret e pyllit qe benin letren per te shkrojtur "Dimrin e Madh".Enver hoxha ka qene perbindesh,ai shkaterroi
ne themele lirine qe mbizoteronte ne shpirtrat e shqiptareve.Ai pushkatoi bijte e zgjedhur te popullit,nga supozimet e tij idioteske do te vuaje shqiperia inferioritetin e saj karshi vendeve te zhvilluara.Enver Hoxha me mendjen e tij te ndritur na la skllever e prostituta asgje me teper.Por Enver hoxhen e respektoj per dicka,kur qe gjalle klisher si kadareja me shoke edhe ne enderr dhjeteshin,Hoxha ne krahasim me kadarene ka meriten e te qenurit me i vendosur prandaj qe per inat te kadarese ai qendron me lart se kadareja.

Puna asht se njerez si kadareja ish blloksa e sigurimsa ngrihen sot e bertasin me te madhe
kundra komunizmit.Harruan ata qe vete jane pjelle e tij.Komunizmi vaft ne djall,mos mbet ne asnje vend,sebashku me te,te shkojne edhe hipokritet qe duan te hajne nga gjithe krahet.Dua te shtoj edhe dicka......Ismail kadare nuk mund te gjej asnje lloj justifikimi moral per lojen hipokrite qe po ben.Ata qe ishin burra i vun gjoksin komunizmit,i thane Enver Hoxhes vafsh ne djall imoral vejushash.Nuk qene te pakte kleriket,e burrat e shquar te popullit qe lane kockat e tyre te shenjta neper burgje.Ata jane trima,atdhetare.ato meritojne lavdi e titiuj.Jo Hoxha me kadarene,por edhe nese e ban zemren gur e bahesh icik bujar krimineli Hoxha e meriton me shume nga kadareja.

[Hyllien]

Kur mendon se cdo gje eshte tashme konsumuar ne shoqerine monotone patetike shqiptare qe si qellim kryesor ka 1) cilin Pub te frekuentoj 2) cilin VIP te perflasi 3) ate "pagen" qe i vjen nga ata emigrante qe i shkon djersa tek lluku i sumes, menjehere e merr vesh se je i gabuar dhe se gjithmone do ket dicka te re me se te merremi.

[xhixhi_durrsaku]

.Por Enver hoxhen e respektoj per dicka,kur qe gjalle klisher si kadareja me shoke edhe ne enderr dhjeteshin,Hoxha ne krahasim me kadarene ka meriten e te qenurit me i vendosur prandaj qe per inat te kadarese ai qendron me lart se kadareja.

Puna asht se njerez si kadareja ish blloksa e sigurimsa ngrihen sot e bertasin me te madhe
kundra komunizmit.Harruan ata qe vete jane pjelle e tij.Komunizmi vaft ne djall,mos mbet ne asnje vend,sebashku me te,te shkojne edhe hipokritet qe duan te hajne nga gjithe krahet.Dua te shtoj edhe dicka......Ismail kadare nuk mund te gjej asnje lloj justifikimi moral per lojen hipokrite qe po ben.Ata qe ishin burra i vun gjoksin komunizmit,i thane Enver Hoxhes vafsh ne djall imoral vejushash.Nuk qene te pakte kleriket,e burrat e shquar te popullit qe lane kockat e tyre te shenjta neper burgje.Ata jane trima,atdhetare.ato meritojne lavdi e titiuj.Jo Hoxha me kadarene,por edhe nese e ban zemren gur e bahesh icik bujar krimineli Hoxha e meriton me shume nga kadareja.

Nuk te kuptoj shume i dashur forumist, se ku bazohesh ti qe jep nje mendim te tille.Nuk e kam fjalen qe ti nuk duhet te flasesh keshtu,por per mua jane pa baze.sepse po flet per nje njeri me vlera te medha, sic eshte Ismail Kadare.Mendimi dhe shprehja e mendimit jane te lira por ti duhet te mendohesh para se te thuash dicka. Trajtoje temen jo me nostalgji.
ka disa dallime midis ketyre dy personaliteteve.
Dallimi i pare i ketyre njerezve eshte se nuk kane dije te barabarta. Nje njeri si Enver Hoxha nuk mund ta ngresh ne nivelin e Kadarese, sepse nqs i pari kur ishte i ri dhe studionte(nqs ka studiuar???!!!!) bridhte neper bordellot dhe klubet e parisit dhe i spiunonte shoket. Ai nuk ka arritur te studioje asnjehere, por ai mendonte vetem per intrigat qe mund ta benin ate dikush,ndersa i dyti i jepej literatures deri ne oret e vona te nates, duke lexuar cdo gje dhe duke e shfrytezuar kohen per veten e tij.dmth per te ardhmen e tij, sepse vetem ashtu eshte e drejte te jesh dikush.
Ismail Kadare pra nuk u be intelektual duke vjedhur dhe spiunuar te tjeret( pavaresisht se shume persona NOSTALGJIKE te komunizmit, kane kete mendim), por ai u be vertete figure e larte me punen e tij.
Kurse ai shoku Hoxha u be figure sepse vodhi dhe vrau shoket e idealeve, sic ishin Qemal Stafa dhe Vasil Shanto, te cilet e ftuan Hoxhen ne formimin e Partise (Gjakpirese) Komuniste. Pra nuk ishte ideja e Enver Hoxhes. As mundimi i tij. por ishin intrigat te cilin ate e bene figure.
Enver Hoxha nuk arriti dhe eshte ka arritur akoma e kesaj dite qe te jete intelektual. Ai u vetequajt intelektual. Kurse Ismail Kadarene ishte vete diktatori dhe sistemi komunist qe e shpallen intelektual.
Tani per Kadarene dua te them vetem dicka te fundit. Eshte e drejte qe ai i ka shkruar Partise ( Mishngrenese) te Punes dhe Shokut Hoxha, por sepse ashtu ishte sistemi. Po sithua ti qe ai te mos shkruante? Jo, ai duhet te shkruante sepse ajo ishte jeta e tij. Ai po te mos shkruante do te shkonte te punonte neper kantjere dhe uzina per gjithe jeten sic kane shkuar prinderit e mi , prinderit e tu dhe te shumices tone, dhe ai kete nuk mund ta bente dot, sepse nuk e bente dot.
Po te bej une ty nje pyetje: Je betuar ti perpara Flamurit dhe Shokut Enver, kur ishe ne shkolle? Besoj se po nqs ke ate moshe sic jam une. Pra te them une qe jam betuar dhe nuk ishte e lehte mos ta beje kete gje, dhe cdo njeri e mbante kete betim sepse nuk mund te arrije te jetoje!!!
por nuk me pelqen pra te bej shume komente per DIKTATUREN dhe mjetet e saj "DEMOKRATIKE" sepse jane bere te vjetra shume!
Por per Hoxhen doja te thoje vetem qe nuk mund te jete asnjehere veteran sepse ai ka shtypur te gjithe veteranet ne kohen e tij. Te gjithe pensionistet shkonin dhe rrinin neper rradha per 1 liter qumesht dhe 10 kokrra veze. merrnin ne muaj vetem 100 gram kafene muaj. Pra po them qe ai ka shpypur dhe vrare te gjithe ata qe luftuan me pare dhe me shume se ai.
Enver Hoxha nuk e ka perjetuar LANC ashtu si shumica e veteraneve dhe trimave qe luftuan.
Por une habitem pse jemi te denuar ne shqipetaret nga Zoti , edhe tani qe shoku diktator eshte i ngordhur?!
Perse nuk shuhet emri dhe hija e ketij njeriu nga historia e dhimbshme e Popullit tone!!!
Atje te ngordhe ku eshte( heshtrat e tij mos ti hane as qente!!!).
Nuk e meriton titullin veteran, sepse ne si Popull do te ulnim edhe me teper dinjitetin tone.
Pra te filloje per Shqiperine nje histori e re, pa perbindsha dhe gjarperinj.Te harrohet ajo enderr e keqe 50 vjecare!!
Pershendetje

[Manulaki]

A ishte Enveri veteran?
Po: veteran i perndjekjes, veteran i diktatures, veteran i krimit, veteran i burgosjes se nje populli te tere. Per kete lloj veteranizmi jo nje, por shume dekorata i duhen dhene, se askush nuk ka qene veteran i ketij lloji si ai.
Pershendetje

[Brari]

Me e hidhur me monstruoze me cinike e sadiste eshte Lirimi i Imeldes tasho nga burgu Tiranes e fitimi i statusit te perndjekurit politik ne Bruksel i bashkpuntorit te saje ne mbi 10 vjet Krime nga me te ndyrat .. Altin Arap kanibalit se sa kjo cop kart veterani qe do i jepet apo mos jepet per Enverin e vdekur ne shtrat para 20 vjetesh..

Enveri ish i keq se vrau..

Por.. Ja ku eshte Vrasesja IMELDE.. ja ku jane ne zyra te Tiranes tutoret e Imeldes..plot pushtet e Miljarda..

Nuk ju shqetson imelda e Altin arapi..e Shyto Ceco Nano rucat..

Pse tju shqetsoj..

he se gjen baba ai cuni i vogel 5 vjecar i Genc Sines..posi..ka ne dyqan plot..
Boll qe Edvini nuk ka frik me nga Sallak prokurori se njerzit e Edvinit ja dhane mesimin prokuroreve te Shqiperise..
Guxoni e na hetoni ne Mafiozave..
Ja cju bejme..ju vrasim mu ne mes te bulevardit..

Kjo eshte CESHTJE..


Aty duhet trimeri.. te protestosh ndaj Nano edvin Arap Malove.. se Enverin mund ta shaj dhe nje cop jevg babrruje sot..

qashtu..

[Shpirt Njeriu]

JA SI SHKRUAJTI "THE TIMES" PER VDEKJEN E DIKTATORIT


40 vjetet e regjimit te hekurt te Enver Hoxhes*

Enver Hoxha ishte i fundit nga nje lloj i vecante monstre, nga zhdukja e te cilit bota ka fare pak arsye te ndieje keqardhje. Vdekja e tij shenon zhdukjen finale te nje brezi tiranesh staliniste. Natyrisht, vendet ne te cilat keta monstra qeverisen mbeten te shtypur dhe me autokraci te rrezikshme, por lindja e ketyre lloj udheheqesve njesoj tirane por relativisht pa ngjyra dhe pragmatike, kultivoi friken dhe paranojen tek qytetaret e tyre ndaj shteteve perendimore. Shpirterisht Enver Hoxha i perkiste nje brezi me te hershem se te Brezhnjevit dhe madje te Hrushovit, nderkohe kishte qene ne pushtet per disa vjet kur Mao u be udheheqesi i Kines. Vetem pak nga udheheqesit qe erdhen ne fuqi ne kohen e cintegrimit virtual te shoqerise mund ta krahasojne veten me egoizmin e tmerrshem te nje Maoje ose Enveri. Enverit iu desh 40 vjet ta ktheje Shqiperine ne nje imazh te personalitetit te tij individual - totalisht te mbyllur, te ngushte, dogmatik, dhe te mbushur me dyshime, paranoje dhe frike te vazhdueshme.

Ne kurthe pas kurthesh ai eliminoi jo vetem breza ministrash por madje edhe kliken e vogel te partizaneve qe qeverisen vendin bashke me te per disa vjet. Qytetareve u ishte ndaluar te udhetonin, te rrisin mjekra ose te kishin vetura private. Ne 1976 qytetaret e Shqiperise ishin te detyruar me statut te ndryshojne emrat nese permbajtja e tyre kishte tone te "padeshirueshme ideologjike, morale dhe politike". Disa burgoseshin per zoterimin e nje Bible ose per ndjekjen e nje ndeshjeje futbolli ne televizionin jugosllav; rrefimet e te pandehurve merreshin me tortura barbare si p.sh., pasi rriheshin me zorre uji plastike, dhe neper gjyqe avokatet mbrojtes nuk ekzistonin. Informacionet e pakta qe vazhdojne te vijne nga nje vend aq sekret, deshmojne se Shqiperia ka Gulagun e saj te kampeve te te burgosurve dhe te kolonive te punes. Fiksimi i Enver Hoxhes me pastertine e doktrines marksiste-leniniste dhe vendosmeria e tij te refuzonte cdo lloj ndihme dhe ndikimi te cdo ngjyre ideologjike nga Fuqite e Medha kishte te bente me formimin e tij personal dhe eksperiencen e tij jetesore te derdhura keto ne karakterin e tij. Mjaft nga "planet" per rrezimin e pushtetit te tij nga te huajt dhe nga te brendshmit ishin reale per te. Natyrisht, per nje udheqes paranojak si Hoxha, menyra e mesiperme e te arsyetuarit behet mbijetese dhe nje kusht i vetejustifikueshem ekzistence.

Historia e Shqiperise eshte nje nga historite e vendeve te karakterizuara nga mbisundimi e pjesshem ose i plote i fuqive te huaja qofshin otomanet, italianet apo sllavet. Pasuesit e denje te Ilirise se madhe te zvogeluar tashme ne nje territor te barabarte me Uellsin, kane jetuar prej shekujsh ne nje beteje te pandalshme qe prej dyndjeve te sllaveve ne shekullin e VI. Vazhduesit e Hoxhes do te vazhdojne te mbajne shenjat e historise se tij ndonese nuk do ta luajne nj`soj karten e tij te "mbeshtetjes ne forcat e veta". Ne te vertete, shenja qetesimi jane ndier sidomos ne dy vitet e fundit kur humnera e Hoxhes ishte afer. Shqiperia ka burime te konsiderueshme dhe nje pozicion strategjik e cila u jep fuqive perendimore nje shkak per te rritur interesin mbi te. Megjithe skepticizmin e thelle, ekziston nje shans historik qe pas 40 vjetesh Iliria mund te behet nje breg me pak i rrezikshem per te huajt qe e shkelin sesa duket te jete ne "Naten e Dymbedhjete" te Shekspirit.

Marre nga gazeta "The Times", e premte, 12 Prill, 1985; faqe 15; Numri 62110; Kolona A

[RTP]

Nuk kuptoj nje gje:

Moderatori ka te drejte ta nderron titullin e temes sepse AI mendon keshtu,e sheh keshtu me te bukur,me te lexueshme,me te lezeqme,me BUM-uese...
hmm..ndoshta do e arsyetoja sikur temes t`i kishte ngel data(expired)apo...!?
Prap pytem :Pse? sikur tema e hapur nxit dhe pickon debatin..

Mirepo o vllezer,kjo me duket nuk ka lezet.

E obligueshme eshte kontakti me hapesin e temes dhe miratimin e ti/saj per ndryshim*!Keshtu mendoj une.
Ose,ose,vendosni nje paragraf ne te shkruar`pergjegjje`ku do spjegoni "pse-hin"per kete intervenimin tuaj .

Rregullorja vlene edhe per moderator,apojo?

Respekt
RTP-ja

Nejse,tema`Enver Hoxha valltar i luftes` vazhdon...