Çfarë feje kemi pasur?

[I-amëshuar]

Pyetja qe ke shtruar eshte legjitime ne pamje e jashtme, e gabuar ne pamjen e brendshme. Eshte legjitime ne pamje te jashtme pasi me kete pyetje ti kerkon te mesosh te verteten historike te te pareve te tu. Ke cdo te drejte per ta bere kete, bile une te pergezoj qe nuk te mungon deshira per ta bere nje gje te tille. Eshte e gabuar si pyetje ne planin e brendshem per nga vete forma e pyetjes. Ti pyet, cila ka qene feja e te pareve tane, kur ne fakt duhet te pyesesh, cila ka qene feja e te pareve te mi?

Pse e bej kete obzervim qe per mua eshte i rendesishem? Se pari, cdo pergjithesim, sado ne vullnetin e mire qe te behet eshte gati perhere i gabuar. Prandaj qendroi larg pergjithesimeve. Se dyti, te pyesesh se cfare feje kane patur te paret tane, te le pershtypjen se ti i shikon shqiptaret ne histori si nje komb, nje familje te madhe, kur ne fakt nuk kane qene gati asnjehere te tille. Fiset shqiptare kane qene gjithmone te krahanizuara, te ndara neper mbreteri, me zakone, tradita e dialekte te ndryshme, te ndikuara nga qyteterime dhe faktore te huaj te ndryshem. Kjo ishte e vertete 3000 vjet me pare eshte e vertete edhe sot e kesaj dite. Te pretendosh qe te gjithe shqiptareve tu veshesh nje tradite, nje fe, nje zakon, nje gjuhe, eshte nje anashkalim trashanik i historise dhe nje ofendim per krahinat e ndryshme te trojeve shqiptareve, moloseve, epiroteve, dardaneve, etj.

Cila ka qene feja e te pareve te mi?

Kjo eshte pyetja me legjitime, me kuptimplote dhe me e lehte per ti dhene nje pergjigje. Me "te paret e mi" kam parasysh jo gjithe "shqiptaret" por prinderit, gjysherit, stergjysherit, sterstergjysherit... e tu. Kjo pyetje eshte pyetja e drejte qe ben dikush qe eshte ne eksplorim te trashegimise se tij shpirterore dhe eshte i interesuar per tu ushqyer dhe rritur shpirterisht. Pyetjen e pare qe une e cilesova si te gabuar, e bejne gjithmone ata njerez qe mundohen ta njohin fene nga jashte dhe jo nga brenda. Jane me te interesuar per te pergjithesuar dhe per ti vene damken gjerave, se sa per te njohur shpirtin e pasur te kombit shqiptar.


Pak rendesi ka feja e te pareve te tu

Njerezit qe nuk besojne ne Zot, kerkojne te mesojne te verteten historike me shprese se e verteta historike do te ndikoje ne ndryshimin e botes shpirterore shqiptare sot. Njerezit qe besojne ne Zot, nuk i kushtojne vemendjen dhe rendesine e duhur "te vertetes historike", por i kushtojne vemendje jetes se lutjeve dhe perkushtimit ndaj komunitetit te tyre. Ne kete kendveshtrim, konteksti historik i besimeve shqiptar ne Shqiperi mer nje rendesi te dores se dyte. Te fokusosh gjithe energjite e tua per te njohur te shkuaren, do te thote ta largosh vemendjen tende nga realiteti. Megjithate, studimi i te shkuares shpirterore te shqiptareve mbart vlera te jashtezakonshme ne zberthimin e shume fenomeneve qe manifestohen sot hapur ne shoqerine shqiptare. Te shkuaren e gjejme edhe ne realitetin e sotem shqiptare ne forma nga me te ndryshmet dhe identifikimi i tyre, ju ben qe ta shikoni realitetin shqiptar jo ne siperfaqe por ne brendesi te tij.

Gjithashtu, gabimi i dyte qe shume njerez qe nuk njohin aspak se cdo te thote fe, ca me pak traditen e besimeve fetare ne vend, bejne nje gabim akoma me trashanik. E shohin fene si nje mjet per qellimet e veta dhe kjo behet shume e rrezikshme kur mundohen ta burgosin fene brenda kufijve kombetare shqiptare. Duke qene se keta njerez njohin vetem dashurine per vendin e tyre dhe nuk njohin burimin e dashurise, i ben keta njerez qe te nenvleftesojne, perbuzin, anashkalojne rolin dhe forcen e fese ne nje shoqeri. Nese njerezit krijojne ushtri, parti, organizata, biznese, feja krijon qyteterime qe eshte themeli mbi te cilen ngrihet gjithcka. Ne kete kuader, studimi historik i fese se shqiptareve merr nje prizem historiku qyteterimesh.


E rendesishme eshte qe ti je i lire te zgjedhesh te besosh

Ashtu si ty edhe une kam patur nje deshire te zjarrte per te mesuar historine e te pareve te mi dhe akoma e kam kete deshire te pashuar. Duke lexuar gjithcka qe kam mundur te siguroj ne kete drejtim, pasi informacioni eshte i paket, nje prej mesimeve qe une nxorra ka qene: Brezi yne eshte i bekuar per nje gje, ndryshe nga qindra breza shqiptaresh para nesh qe u eshte imponuar feja, ne kemi te drejte te zgjedhim fene. Pavaresisht se cfare besimi kane patur te paret e tu, ajo ndikon pak ose aspak ne ate qe ti zgjedh te besosh. Pasi kemi eksperiementuar si popull me gati te gjitha format e besimit qe nga paganizmi e deri tek ateizmi, mendoj se historia na ndihmon ne nje fare mase per te bere perzgjedhjen tone. Tashme shqiptaret jane te lire jo vetem te jetojne jeten e tyre, por edhe te zgjedhin besimin e tyre fetar me zemren e tyre.

Mund te shpenzosh vite te jetes tende duke dashur te gjesh besimin e te pareve ne librat e historise, por une te siguroj qe asnjehere nuk ke per ta gjetur. Ate qe kerkon ke per ta gjetur vetem ne zemren tende.

Albo

O albo shkrimi jotë nuk kishte të bënte fare me temën por me personin tim.
Gjëja që më bën të gjesh është qe kurioziteti i pavend i yti nga injoranca në fushën e historisë shqiptare bën që të gjykosh personin pa pasur as me më të voglin informacion apo konfidencë me mua.Dhe as më intereson të mbushi mendjen tënde mbi fenë e të parëve të mi që s´është tradhëtuar e është mbrojtur me gjak edhe nga sundimi kanibal i osmanëve.
Ti s¨bën gjë tjetër vec tregon injorancën tënde në këtë fushë.
Unë s´kam c´te mbushi mendjen ty që akoma nuk don apo nuk din të pranosh të vërtetën që ju verbon shpirtin tuaj prej jo shqiptari.
N.q.s ke fakte dhe prova mbi temën mirë se të vish.
Në të kundërtën të lutem shumë shumë mos hy fare
Faleminderit
Aaa mos harro të gjesh fyerje të tjera se injoranca i ka këto

[I-amëshuar]

shumë intersante provat që ke sjellë deep-purple.
faleminderit

[Albo]

I-amëshuar, nese nje mal me fakte historike do te ngrihej qe hidhte drite mbi te verteten historike, dhe le te themi se llogjika te shtyn te besosh se X fe ka qene feja e te pareve tane, cfare do te ndryshonte ky fakt ne realitetin e sotem?

Ju e kerkoni "fene e te pareve" tek pellazget, nuk e kerkoni atehere kur lindi kombi shqiptar. Ju e kerkoni fene e te pareve neper kerkime arkeologjike dhe libra historie, kur ate e keni ne zemren e flamurit kuq e zi shqiptar, flamurit te Arianiteve, Kastrioteve, Muzakave qe ishin prijesit e perandorise bizantine.

Po ju le te qete tani ti mbushni mendjen njeri-tjetrit se cilen fe kane besuar te paret tane. Mundesisht shkoni sa me mbrapa ne kohe qe te mundni, ne shpellat parahistorike te epokes te neandertalit.

Albo

[Qafir Arnaut]

Ju e kerkoni "fene e te pareve" tek pellazget, nuk e kerkoni atehere kur lindi kombi shqiptar. Albo

Kot me t'vet kur u lind kombi shqiptar? Jo per gje por mu m'duket sikur eshte ende duke u pjelle.

[Irfan]

Te mjeret jan ata qe nuk e njohin vete....!

Zoti,krijj nje forme te njeriut,askund ne bote nuk mundesh me i gjete dy njerzesh me te gjitha vyrtytet e njejtat.
Ne Kuran, Allahu xh.sh. thot; Njeriun e pare e krijova Ademin dhe Haven.Ai eshte pengamber i pare i njerzimit,feja e ti eshte Islami,İslami eshte nje fe,feja eshte nje rruge,qe Zoti e krijoji per njerzimin.
Pra,Tek Zoti njihet vetem Islamizmi,tjeter fe te shpikur nga perandorit e epokave te ndryshem,si mjete per ta pushtuar njerzimin,nuk jan fe por jan fe te shpikur nga njeriu per realizimin e qellimeve te veta....
Prej Ademit a.s. e deri te Muhamedi a.s.,te gjithe keta jan pengamber qe Zoti i dergoji tek nnjerzit,qe thirrnin ne rrugen e Zotit, ne Islam.
Krishtenizmi,tek Zoti nuk njihet si fe,ajo eshte e shpikur nga vete armiqet e Islamit.İsa nuk e solli krishtenizmin,İsa a.s. kurr nuk e tha me goje se une jam pengamer i nje feje tjeter.
İsa a.s. per,Ne bibel. shkruan, Mos t'ju shkoj mendja per ndonje fe tjeter,per veqe islamit,une jam vazhdimtar i mesazhit te pengamereve te tjere duke filluar Prej Ademit e deri tek une(İsa)a.s..
Isa,para lajmron se pengamberi qe do vije pas tije eshte Muhamedi(mehmedi)a.s.

Pra,feja e par dhe e fundit eshte Islami.Nuk ka fe tjeter per veqe fejese se Zotit qe ekrijoj per njerzite,per t'i'ja letesuar jete...Mirpo,njeriu i larguar nga Zoti dhe i okupuar nga djalli i madhkuar ka humbur shume heret fejen qe Zoti i ja tregoji njeriut.Sa qe arriti te besoje ne gjera te pa vlevshem,si psh,ne diell,uje etj..
Ne ditet e sotme,te thuhet se ku ehste Zoti, cila eshte feja,rruga, te cilene te shpije tek zoti eshte mekat i madh.....!!!
Allahu.xh.sh. Fjalen e pare qe ju drejtua njeriut eshte ''Ikre''-''Lexo'',meso,studijo ne Emere te Allahut xh.sh.

[Hyllien]

Flamuri Shqiptar, te pakten kjo hipoteze ndiqet fuqishem, them ndiqet fuqishem sepse si flamur shkon shume me mbrapa se historia e bizantit, eshte ne kohen e Pirros. Eshte ai qe i thote ne Itali kur munden Romaket, se jam krenar per ju bijte e Shqipes. Nje sere biografesh nga Moore te Hodgison e shume te tjere marrin ne parasysh kete fakt te kesaj vazhdimesie ne nje kohe kur sirianet nuk kishin marre akoma ne dore Bizantin. Per me teper Aristidh Kola e mbron me fakte se per mese 1000 vjet nuk ka patur as edhe nje grek ne krye te Bizantit(duke marre parasysh greket e lashte jo keta te ardhurit), por vetem perandore Romak kryesisht pas 800 flas dhe pjesa tjeter jane popullata Siriano-Israelite qe kane komanduar.

Perfundimisht me fakte ai flet per mijera statuja te prishura ne kohen e Bizantit(po ato statuja qe greket moderne mundohen te perdorin per te pervetesuar historine tone). Flet per libra te ndryshem te cilet jane redaktuar ne nje menyre qe teoria e gjuheve indo-europiane te marri nje forme me te sakte, dhe teorite e nje civilizimi 8000 vjecar asiro-babilonas te kene nje vazhdimesi tek israelitet dhe me pas prej kendej tek helenet e lashte. Kjo nuk eshte gje e re, pasi Sufflay dhe shume te tjere flasin per po te njejten gje, megjithate kur komuniteti shqiptar hesht dhe flet se historia fillon tek bizanti, atehere pse t'i plasi shume te huajit se nga e ke origjinen ?

Ketu me duhet te bie dakort me qafirin.

Prandaj duhen njohuri per te folur per gjera te tilla. Per ata qe i fillon historia ne kohen e Kostandinit(i cili e morri krishterimin qe te kishte ushtrine e tij me te forte me besimtaret krishtere te lindjes) do benin mire mos merrnin pjese ne kete debat.

[Qafir Arnaut]

Pra,feja e par dhe e fundit eshte Islami..[/B]

Po sikur te mos kete pas nje Adem e nji Hava cka osht feja e pare oh Rahmetullah?

[Ryder]

[/B]
Me nje fjale, di te them qe religjionet arabo-hebraike, me ato perrallat e dy njerezve te fillimit qe kishin vese per ngrenien e frutave, u shpiken vone per parardhesit tane.

Qe mos t'ja leme vetem shkretinoreve semite meriten e krijimit te ketyre legjendave (se do ishte teper siperfaqesore), kujto qe si njerezit e pare dhe si mitet e frutave egzistojne ne referenca te panumerta ne shumicen e mitologjive te kohes (Babilonase, pellazge, helene, sumeriane kananite e deri kelte)...kujto kopshtin e Hesperideve me mollet e arta qe i ruante gjarpri, kujto Paridin dhe mollen e arte, kujto fuqine te floket...Samsoni/Delilah Tezeu/Ariadne (s'po me kujtohet emri e te jatit i cili e kishte fuqine te floket) etj, dhe do gjesh te njejtin skelet per nature-worship (fe me koncept qendror adhurimin e natyres - zotave te lidhur me natyren) ne te gjitha fete e kohes.
Dhenja e molles ne kurorezimin e mbretit ka qene rit fetar pagan i vjeter dhe judaizmi s'ka ndryshuar shume nga ritet pagane qe praktikoheshin ne te njejten kohe ne pjeset e tjera te botes.
Vetem gjuha dhe emrat ndryshojne...ata kan pozitive qe kan ruatjur te tyret.
Njeriu i pare sipas disa nga versioneve pagane ballkanike ka qene "Pellazgu".
Pse qenka kjo me absurde se ta quash "Adami"?
Pse qenka Pandora me absurde se Eva?

Prandaj me vje gjynah per ca te deshperuar ktu te cileve i duket Monoteizmi si ndonje revolucion fetar qe i nxorri njerezit ne drite...

[Albo]

Qafir, po do te mesosh se kur lindi kombi shqiptar, lexo librin e fundit te Kristo Frasherit mbi Gjergj Kastriot Skenderbeun, ose lexo doreshkrimet historike se perse plaku Ismail Qemali insistoi ngritjen e flamurit ne 28 nentor 1912 ne Vlore, dhe perse zgjodhi flamurin e familjes se Kastrioteve. Gjergj Kastrioti e ngriti flamurin e te pareve te tij ne Kruje ne 28 nentor 1443.

Nje komb lind ne nje dite dhe rritet me kohen derisa behet burre! Fakti se Shqiperia si komb nuk ka arritur burrerine e saj nuk do te thote se kombi nuk ka lindur.

Kurse per teoricionet qe aplikojne hipoteza shkencore ne histori, bejne mire ti hedhin nje sy te mire se ne cilin krah te perandorise romake ngeli Iliria, Lindje apo Perendim? Nese kjo do te thote te kerkosh shume, hidhini ne sy fqinjeve te tjere ballkanike se mbase krijoni nje ide se cili qyteterim ka dimensionuar boten e tyre shpirterore dhe shoqerore.

Emblema eshte embleme. Flamuri eshte flamur! Hidhini nje sy edhe popujve te tjere ne bote qe kane nje shkabonje me dy krena ne flamur, cfare trashegimie kane, se ku i dihet, mbase edhe mendjet tuaja te medha arrijne te kuptojne te dukshmen.

Albo

P.S Feja e fundit e shqiptareve nuk eshte islami, por ateizmi.

[Seminarist]

Sigurisht qe krisherimi ne Iliri eshte nje fe, po te duam ta quajme, e importuar nepermjet botes edhe qytetareve romake.
Veprimtaria e Shen Pavlit neper Ballkan, qofte edhe po te marrim shprehjen e tij, se e perhapi Ungjillijn deri ne Iliri, nuk verteton asgje per te arritur ne perfundimin se krishterimi nder iliret erdhi si pasoje e kontaktit e pandermjete te botes e kultures greko-romake. Kjo, thjesht, sepse nuk dime asgje te mirefillte se si e ku e perhapi Ungjillin, e ne cfare menyrash. Referenca e nje tradite se e beri kete ne Durres, eshte e varfer per nga ana shkencore historike, aq me shume po te duam te themi me ane te kesaj se bashkesite e formuara ne Durres ishin te pastra ilire, e jo greke apo latine, apo nje perzierje e te trejave.
Vete historiani i Dobet, reverend Edwin Jacques e pohon nje gje te tille, aq sa thote se shprehja "e perhapa ungjillin deri ne Iliri" mund te tregoje se nuk u fut ne zone te Ilirise, por se shkoi deri atje, gje qe mund te thote fare mire neper zonat e Maqedonise, Epirit, apo qofte edhe te Dalmacise.
Po ashtu ai pohon se krishterimi mund te kete patur perhapje edhe nga ushtaret iliro-romake qe kane shperbyer ne Izrael, apo vende te tjera ku ushtria romake u depertua nga perhapja e krishterimit, kur keta u kthyen ne Iliri.


Kjo teze, e importimit te fese kristiane, perforcohet edhe nga fjalori fetar latin qe mbizoteron shqipen e sotme.

Megjithate, krishterimi ne Iliri, apo Shqiperine e sotme, fiton stabilitet, njekohesisht me gjithe boten greko-romake, vetem pas shekullit kater, ku, si nje fe e perandorise po greko-romake, gjeti shtrirjen e vet perfundimtare edhe ne trojet Ilirise te kesaj perandorie.


Po ashtu, nqs duam te flasim per fe te te pareve, me duket e drejte qe zanafilla me e sakte duhet pare tek mijevjecari i dyte, nga shek 11 e ketej. Pergjate kesaj periudhe, krishterimi ne Shqiperi ka qene bizantin, dmth ortodoks, me ca njolleza latine nga veri-perendimi, te cilat jane dhurate me teper e lekundjeve politike te Malazezeve, me Barin si qender, ate kohe anti-bizantine, krijimit te fuqive detare latine ne Raguze e Venedik, si edhe kryqezatave.
Megjithate duhet pranuar qe kryesisht kufii kishtar ka qene Kruja, me ekspansion edhe Mati, per ortodokset, sic here pas here, kufiri latin ka shkuar gjer ne Shkumbin, qofte edhe pak me poshte nga bregdeti.



Edhe dicka....


nuk ka flamur shqiptar me teper se sa ka flamur te Kastrioteve, i cili u pervetesua si kombetar vetem pas perpjekjeve per krijimin e shteteve kombe. Psh, une nuk di te kemi patur ndonje flamur mbarekombetar pas rrenies nen Sundimin, po te doni Clirimin per te respektuar "shumicen" Baletiste, Otoman...


Nga ana tjeter, Shqiponja e Kastrioteve, sic jua kam Vertetuar, i ka gjasat me te medha ta kete zanafillen thjesht nga aspekti i perkatesise politike bizantine se sa nga Pirroja i Epirit. Kete tip flamuri e paten vecse princat bizantine e asnje latin ne Shqiperine e kohes se Kastrioteve.