7 mrekullite e botes

[Era1]

Tempulli i Aferdites

Qyteti i Efesit, ne breg te detit Jon dhe si dhe ne grykederdhjen e lumti te vogel Meandro.Ne shekullin VI para e.s kyqytet ka qene gjithmone qendra e kultit te Aferdites e quajtur me vone Diana nga romanet. Flitet per perendeshen e natyre dhe kafsheve te egra dhe paraqitet e shoqeruar nga nje sorkadhe dhe e armatosur me hark dhe shigjeta. Nga antikiteti ekziton nje tempull i dedikuar perndeshes. Por ne shekullin VII para e.s, qyteti pesoi nje sulm nga cimeret edhe pse qyteti rezistoi, nuk mundi te evitoje qe tempulli te digjej dhe te shkaterrohej.
Gjithçka ishte ne duart e mbretit te Lidias, Kreso. Po, eshte i njejti qe ka shpikur diskot e çuditshem prej metali te quajtur "kreseidas". Asnje nuk e di se ku do ndalojne keto shpikje moderne.... por Kreso ishte nje mbrojtes i shenjteve dhe artistave, dhe ai propozoi
te ngrihej nje tempull i ri i Artemises , me i mire se i pari.
Per kete u be nje thirrje publike ku ju kerkohej te gjithe qytetareve qe te dhuronin para per tempullin e ri.
Me ne fund tempulli u ngrit.Llogariste 127 colona te mrekulueshme nga 20 m lartesi, diçka e jashtezakonshme per kohen gjithashtu permbante dhe skulptura te Eskopes.
Ky tempull shkelqeu qytetin e Efesit gjate dy shekujve. Pa dyshim vjen tragjedia:ne vitin 356 para e.s, bariu Erostrato shkaterroi tempullin duke e ndezur thjesht per fame.Pa dyshim qe ky pionier i fames e harriti ate qe kerkonte , prove eshte qe akoma i kujtohet emri dhe sot.Por ne tae kohe hariti diçka me shume se fama: duke ju treguar te gjithe njerzve qe per çdu Escopa ka nje Erostrato, dhe qe mrekullite e ndertuara nga njerzit duhet te jene te mbrojtura nga vete njerzit.
Kjo histori ka nje epilog: kur rreth 20 vjet me vone , Aleksandri i Madh pushtoi qytetin e Efesit, degjoi historine e tempullit dhe zbuloi qe tempulli ishte shakaterruar ne te njejten dite qe kishte lindur ai. Kjo koinçidence e beri qe ta rindertonte tempullin gjate kohes qe ishte ne Efes duke u perpjekur te krijonte nje qeveri demokratike. Edhe pse mbaroi, tempulli (behet e treta here me kete rindertim) nuk e rimori kurre te shkuaren e tij te shkelqyer.

[Brari]

era..

he me te lumte moj cup nga vlora
se ketej nga shkenca e bere fora
e paske qef arkeologjine
shkruan mir per historine
ty te duhet nje gomone
akualang e pantallone
e fillo zhytu nga soda
e gjen poce terrakota
se patjater do gjec vete
edhe mrekulli te tete..

urime per shkrimet e bukura..

[Era1]

Egjipt viti 280 para e.s.Qe kur Aleksandri i madh i liroi egjyptianet nga dominimi persian, lidhjet mes grekve dhe egjyptianeve u forcuanaq shume sa mbreti i tyre
Ptolomeu II ishte me origjine greke
Ky bashkepunim i grekve dhe egjyptianeve ishte me i dukshem ne kryeqytet, Aleksandi. Themeluar prej Aleksandrit te Madh ne vitin 332 para es, ky qytet i zhvilluar u be vatra me e rendesishme e kultures helene.
Por kete here mrekullia nuk do jete nje tmepull, as ndonje lloj tjeter monumenti o ndertese por pikerisht nje kulle.Kjo kulle do sherbente per te udhehequr anijet e shumta qe mbrrinin ne brigjet e Aleksandrise, mbreti vendosi te ndertoje nje kulle qe te identifikonte vendin dhe qytetin nga shume larg.Per kete perdoren ishullin e vogel te Faros , perballe portit.
Arkitekti Sastro drejtoi punimet, qe sa me shume hecnin jepnin nje pamje te mrekullueshme.Kur perfundoi kulla ishte me shume se 120 m. Ne maje te saj kishte pasqyra metalike per te treguar pozisionin e saj diten duke reflektuar driten e Diellit, dhe naten per mungese te drites ndizej zjarr (vater)
Kjo mrekulli do te rezistonte shume: rreth 1600 vjet deri ne shekullin XIV kur termetet do ta shembnin. Emri i mrekullise ishte " Kulla e Farit"- dhe i linte mbrapa te gjitha ndertimet e bera deri ne ate kohe qe kishin per qellim te udhehiqnin anijet.

[Era1]

Mauzoleumi i Halicarnasos

Viti 352 para e.s. Mrekullite e botes qe ne kete kohe ishin kater, paksohen ne 3 sepse Erostrati djeç tempullin e Artemises. Por zhvillimi eshte duke ardhur: nje mrekulli e re do te ndertohet, me shume koinçidenca me tempullin e Artemises , dhe do duket si nje veper e bere me magji per te kompesuar humbjen.
Jemi ne Halicarnaso, ne Caria,nje shtet ne Azine e Vogel. Behet fjale per nje qytet te rendesishem; qe llogariste dhe nje fabrike nga ato te disqeve te çuditshme te metalit te shpikura nga Creso qe prodhojen para.Qyteti shfaq shkelqim: satrapi i mire Mausolo ka harritur ta çoj ne zenitin e tij. Por tani qyteti eshte ne zi , Mausolo vdiq. Ç'fare varri mund te ishte i denje per nje mbret te tille? E veja e tij Artemisa merr vendimin qe te mos kursehet ne shpenzime : dhe shpejt , eshte tamam sikur gjithe qyteti ta dinte qe kurre me do kthehej te jetonte nje epoce te tille kaq te mrekullueshme si e Mausolos , u vune ne dispozicion te demostronin mirenjohjen dhe ti benin nje varr me specialin e historise, aq sa i dhe emrin mauzoleumeve te ndertuara me vone.
Filluan punimet : arkitektet Satiros dhe Piteos ndertuan nje podium kenddrejte ; mbi te cilin ngrihej nje kolone e rregullit jonik: mbi kete nje piramide e shkallezuar. Dhe ne maje nje statuje.Bashkesia e te gjitha ketyre harrinte lartesine marramendese te 50 m. Por kjo nuk ishte e gjitha; skulptoret me te mire te Greqise te asaj epoke bene statujat dhe mozaiket: Briaxis, Timoteo, Leucastes dhe famozi Scapo.
Por kjo mrekulli do ishte ajo qe duroi me pak ne kohe nga te gjitha. Sapo kaluna 16 vjet , ne 334 para es Aleksandri i Madhe shkaterroi qytetin.Ai qe dhe urdher per rindertimin e tempullit te Artemises tregon tani anen e tij shkaterrimtare. Edhe pse vite me pas mbretrit e Egjiptit qe morren Carian dhe rindertuan Halicarnason , qytet qe eshte edhe ne ditet tona (sot quhet Bodrum), nga mauzolemi ngeli vetem legjenda.

[iliria e para]

duken keto se bashku?

[Era1]

Iliria shume i bukur montazhi.
Flm

[Era1]

7 MREKULLITE NATYRORE.


1- Kanioni i madh ne Colorado
2- Vulkanet ne rrethin e Paqesorit
3- Gardhi i Koraleve te Arrecifes ne Australi
4- Himalajet
5- Kataraktet e Iguazus
6- Shpellat e Pirenejve (Altamira)
7- Shkretetira e Saharase


Ne keto foto jane :
Koralet - Vullaknet - Kanioni

[Era1]

Himalajet - Shkretetira - Ujvarat

[Era1]

Dhe nje pjese e shpellave dhe gardhi i koraleve

[bUster]

Ja dhe Taj Mahal

I cili nuk ben pjese ne 7she por futet ne 8she.