Lajme ekonomike

[Gerrard]

Firmat shqiptare që do të marrin fonde publike, do të përcaktohen nga qeveria.

Tenderat që do jepen nga ana e Ministrisë së Transporteve do t'i nënshtrohen një skeme të re përzgjedhjeje. Në këtë ministri është ngritur një grup pune, i cili do të kategorizojë edhe kompanitë shqiptare që marrin pjesë në investime publike. Lista me emrat e firmave që do të jenë të kategorizuara pritet që të dalë së shpejti nga Ministria e Transporteve.

Deklarata për këtë projekt është bërë nga ana e Kryeministrit gjatë mbledhjes së djeshme të qeverisë ku Berisha ka bërë të ditur se, "grupi i punës i ngritur për këtë qëllim po studion praktikën më të mirë prej vendeve të tjera, në mënyrë që secila kompani të marrë përgjegjësitë sipas kapaciteteve reale që disponon". Berisha deklaroi se ky proces do të shmangë abuzimet e disa prej kompanive, të cilat ndonëse kanë pasur shansin dhe mundësinë e rritjes së kapaciteteve të tyre, nuk e kanë bërë këtë të shtyrë nga etja e fitimeve të padrejta.

"Për t'i dhënë një nxitje dhe fuqizim kompanive private shqiptare të ndërtimit, të cilat ishin të diskriminuara me ligj në shumën me të cilën ato mund të merrnin pjesë në tendera, ne e katërfishuam këtë shumë, por rezulton se jo të gjitha këto tre apo katërfishuan kapacitetet. Pra, nëse disa i kanë rritur kapacitetet dhe kanë përfituar nga mundësia, të tjera, etja e superfitimit i ka penguar të ngrihen në nivelin për të cilin ne u dhamë shanse dhe mundësi".

Berisha deklaroi se investimet në infrastrukturë janë katërfishuar në krahasim me vitin 2004, gjë e cila kërkon katërfishimin e kapaciteteve. "Në rast se investoheshin në 2004, 19 miliardë, totalisht në infrastrukturë, sot investohen rreth 80 miliardë, pra këtë herë më shumë, gjë e cila kërkon katërfishim të kapaciteteve."

Projekti i paraqitur nga qeveria vjen në një kohë që realizimi i investimeve ka qenë edhe problemi më i madh i qeverisë në buxhetin e vitit 2007. Realizimi i investimeve ka qenë në nivele tepër të ulëta për 10 muajt e parë të 2007.

Sipas buletinit të treguesve ekonomikë, të botuar nga ana e Ministrisë së Financave, realizimi i investimeve në 10 muajt e parë të 2007 ishte vetëm 38% ose në shifra 320 milionë dollarë, nga 820 milionë dollarë që është fondi i investime i parashikuar për t'u realizuar gjatë vitit 2007. Mosrealizimi në investime shkon në 500 milionë dollarë, ndërsa qeveria bën të ditur se është optimiste se këto 500 milionë dollarë do të mund që t'i realizojë gjatë 2 muajve të fundit të vitit.

Mungesa e kapaciteteve të kompanive ndërtuese, ka qenë edhe shkaku që investimet e parashikuara për vitin 2007 nuk janë realizuar. Sipas qeverisë firmat shqiptare nuk janë përshtatur dot me një nivel kaq të lartë investimesh, që për këtë vit shkon në 820 milionë dollarë, ose rreth 70 miliardë lekë. Por një deklaratë e tillë është e vështirë për t'u besuar se edhe në vitin 2006, kur volumi i parashikuar i investimeve ishte i vogël, realizimi i tyre ishte në të tilla nivele. Një fakt i tillë nxjerr në dukje problemin e madh që vjen nga mungesa e kapaciteteve të qeverisë për të menaxhuar fondet publike.

[Qyfyre]

Kongresi amerikan ka aprovuar paketen stimuluse prej me shume se 160 miliarde dollaresh qe do ti jape cdo qytetari amerikan qe ka punuar gjate vitit 2007 $600, nje familjeje $1200 dhe nese kane edhe femije atehere deri ne $2100.

Me kete pakete shpresohet rigjallerimi ekonomise amerikane qe ne muajt e fundit ka pasur renie.

[Gerrard]

Deri tani 20 kompani jane ofruar per privatizimin e kompanise shteterore te naftes, ARMO-s, tenderi i se ciles do te hapet me date 21 te ketij muaji. Kompania publike e perpunimit te naftes ARMO, e cila brenda muajit qershor do te kaloje ne doren e privatit, ja ka dale qe te rrise interesimin e te huajve ne privatizim. Kompania shteterore e nxjerrjes dhe perpunimit te naftes, ARMO arriti vitin qe shkoi nje fitim prej 15 milione eurosh. Burimet brenda kompanise ia dedikojne normen e larte te fitimit rritjes se cmimit te naftes se prodhuar ne vend, e cila ndoqi konjukturen e tregut nderkombetar

[Gerrard]

Frika se kredite qe bankat po japin ndaj klienteve nuk do te mund te kthehen e ka detyruar Banken e Shqiperise qe te forcoje rregulloren e per dhenien e huave here pas here. Se fundmi autoriteti qendror bankar ka miratuar nje rregullore qe ve ne mbikeqyrje te ashper kredite ndaj klienteve te medhenj te bankave dhe administrimin e rrezikut qe rrjedh nga ekspozimi i perqendruar ndaj tyre. Ne rregullore parashihen ndryshime ne normat mbikeqyrese per ekspozimet e medha ne perputhje me percaktimet e ligjit "Per bankat" dhe vendosen disa kufizime per kredidhenien e bankes ndaj personave me nje marredhenie te vecante me te. Ne rregullore percaktohen gjithashtu kerkesa mbikeqyrese e raportuese lidhur me monitorimin e vazhdueshem te ekspozimeve te medha. Banka e Shqiperise qe prej dates 3 janar te ketij viti po pergatit nje rregullore te re me masa "ndeshkuese" ndaj bankave per miradministrimin e kredive. Ne keto kushte, autoriteti qendror bankar ka pergatitur nje pakete ndryshimesh rregullative, e cila e nderthurur me masa administrative dhe kontrolle ndaj bankave. Per administrimin e rrezikut te kredise, ne rastet kur klienti nuk eshte i mbrojtur ndaj rrezikut te kursit te kembimit do te perfshijne keto detyrime per bankat. Se pari krijimin e fondeve rezerve per humbjet nga kredia. Se dyti rritjen e kapitalit kur shkelet nje kufi i caktuar ndaj ekspozimit ne monedhe te huaj. Keto masa po merren per shkak se, bankat nuk kane marre ne konsiderate nje paralajmerim te bere nga Banka e Shqiperise me pare per rrezikun qe mbart kreditimi ne valute. Per te siguruar fitime te larta, bankat ne vendin tone abuzojne me dhenien e kredive si ne drejtim te normave te larta te interesit, ashtu edhe ne drejtim te transparences. Konstatimin e ka bere vete Guvernatori i Bankes se Shqiperise Ardian Fullani, ne nje takim qe ka patur ne fillim te muajit te kaluar me drejtuesit e bankave te nivelit te dyte. Ai ka leshuar kritika te ashpra ndaj bankiereve dhe l ka lajmeruar se do te forcoje edhe me shume rregullat e mbikeqyrjes dhe masat administrative ndaj tyre. Treguesi i kredive me probleme ndaj totalit te portofolit te kredive ne terma bruto, perllogaritet 3.6 per qind ne fund te janarit 2008, kjo perqindje nje vit me pare nuk ka qene me pak se 2%.

[Gerrard]

Rusia do te rrise taksen e eksportit te naftes bruto me 17 per qind, duke filluar qe nga nje qershori ne reagim te rritjes se cmimit ne tregjet nderkombetare gjate muajve mars dhe prill. Taksa pritet te arrije ne 398 dollare per ton, ka pohuar per mediat zevendesdrejtori i Doganave ne Rusi, Alexander Sakovich. Rusia furnizon me nafte nje pjese te mire te vendeve te Evropes, perfshire edhe Greqine e cila eshte burimi kryesor i furnizimit per Shqiperine. Rusia rishikon taksen e eksportit te naftes njehere ne dy muaj te bazuar ne ecurine e cmimeve te dy muajve paraardhes. Cmimet e naftes jane rritur 68 per qind ne krahasim me fillimin e vitit 2007 ka pohuar zyrtari rus. Me kete mase Rusia shpreson te stimuloje prodhuesit vendas per me shume investime. Per shkak se, prodhimi i naftes ne Rusi ka rene ne keto 18 muajt e fundit ne nivelin me te ulet. Nafta bruto qe shkembehet ne Nju-Jork arriti ne 23 prill rekordin prej 120 dollaresh per fuci. Kjo rritje erdhi pas nje renieje te rezervave te naftes ne SHBA, konsumatorja e pare ne bote e arit te zi. Prodhuesit e energjise nuk mund ta ndalin e rritjen e vrullshme te cmimit te naftes. Vendeve te ndryshme te botes u duhet te perballojne cmime edhe me te larta, nese deshirojne te kene furnizim edhe ne te ardhmen kane eksportuesit e naftes. Ekspertet kane arritur ne konkluzionin se renia e vleres se dollarit ka ndikuar ne rritjen e cmimeve te naftes dhe kostoja e prodhimit te naftes eshte rritur ndjeshem. Objektivi i ministrave te Energjetikes dhe shume zyrtareve te industrive prodhuese ishte renia dakord per cmimin.

68% eshte rritur cmimi i naftes qe fillimi i vitit te kaluar. Ekspertet nuk jane ne gjendje te parashikojne ecurine afatgjate por shumica e tyre mendojne se, cmimet do te vijojne te rriten

Cmimi larte, rritet fitimi i ARMOS

Kompania shteterore e nxjerrjes dhe perpunimit te naftes, ARMO, arriti vitin qe shkoi nje fitim prej 15 milione eurosh. Burimet brenda kompanise ia dedikojne normen e larte te fitimit rritjes se cmimit te naftes se prodhuar ne vend, e cila ndoqi koniunkturen e tregut nderkombetar. Fitimi i kompanise publike ARMO, ne vitin 2007, llogaritet ne 1,717 miliarde leke, kundrejt 307 milione lekeve te programuara.

Naftes, spekulim ne kursin e kembimit

Vendet prodhuese dhe eksportuese te naftes (OPEC) sipas nje marreveshjeje te perbashket qe kur organizata funksionon, e shesin naften ne valuten amerikane dollarin e konsideruar ende me e besueshmja per shkak te madhesise se ekonomise amerikane. Keshtu qe nje zhvleresimin e valutes se gjelber i ul fitimet e prodhuesve te naftes. Per t'u mbrojtur nga rrisqet qe sjell kursi i kembimit, vendet e OPEC sa here qe zhvleresohet dollari me te njejten mase rrisin edhe cmimin e naftes.

Lajmet janë marr nga gazeta e përditëshme: KohaJonë

[Gerrard]

Çmimi i fruta perimeve në tregun tonë ka pësuar një rënie. Sipas publikimeve të Institutit të Statistikave, në tregun tonë gjatë muajit prill çmimi i frutave perimeve ka pësuar një rënie, ndërkohë çmimi i produkteve ushqimore është rritur. Sipas publikimeve të INSTAT-it inflacionin në muajin prill rezulton 4,4 për qind. Sipas këtyre të dhënave, krahasuar me muajin e kaluar inflacioni ka pësuar rënie. Ndërsa krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar, kostoja e jetës është rritur me 2,5 për qind.
Çmimet
Gjatë muajit prill, sipas publikimeve të Institutit i Statistikave, çmimet e frutave perimeve kanë pësuar një rënie të lehtë. Ndërsa çmimet e produkteve ushqimor janë rritur. Ndërkohë në rënie kanë qenë dhe çmimet e këpucëve dhe veshjeve, kjo si pasojë e skontove të sezonit. Sipas publikimeve të INSTAT-it, indeksi i çmimeve të konsumit në muajin prill arriti në 102.0 për qind kundrejt muajit dhjetor 100 për qind, duke shënuar një ulje prej 0,4 për qind krahasuar me muajin e kaluar. Referuar këtyre të dhënave, indeksi i grupit “Ushqime dhe pije joalkoolike” shënoi një ulje prej 0.8 për qind, me një ndikim prej 0.3 për qind në totalin e ndryshimit mujor. Brenda këtij grupi ulja më e madhe prej 6.9 për qind vërehet në nëngrupin zarzavate përfshirë patatet. Këtu mund të përmendim uljen e çmimit të kastravecëve me 47.5 për qind, lulelakrës me 10.6 për qind, lakrës me 4.4 për qind, domateve me 2.9 për qind, etj. Indeksi në nëngrupin fruta shënoi gjithashtu një ulje prej 0.2 për qind. Gjatë muajit prill çmimet në të gjitha nëngrupet e tjera të grupit të ushqimeve shënuan një rritje, ku mund të përmendim rritjet në nëngrupet, bukë e drithëra me 1.5 për qind, mish, peshk, qumësht, djathë e vezë me 0.2 për qind, ushqime të tjera me 0.1 për qind. Ndërsa indeksi i grupit qira, ujë, lëndë djegëse dhe energji, shënoi një ulje prej 0.2 për qind, ulje kjo e shkaktuar nga ulja e çmimit të druve të zjarrit me 3.4 për qind. Gjatë muajit prill çmimi i naftës shënoi një rritje prej 0.8 për qind dhe çmimi i benzinës në rritje prej 0.9 për qind.
Inflacioni
Inflacioni në muaji prill rezultoi në nivelin e 4,4 për qind. Sipas publikimeve nga Instituti i Statistikave, inflacioni i muajit prill krahasuar me muajin e kaluar ka pësuar një rënie prej 0,4 për qind.

“Vodafone”, 31 milionë lekë për projektet sociale
Fondacioni “Vodafone Albania”, me mbështetjen e donatorëve “Vodafone Albania” Sh.A. dhe “Vodafone Group Foundation”, 31.3 milionë lekë për zbatimin e 7 projekteve me ndikim social në ndihmën e komuniteteve në nevojë. Sipas kryetarit të Bordit drejtues të fondacionit, Thomas Papaspyrou, “është një kënaqësi të vëresh sesi puna intensive e bordit dhe stafit tonë reflektohet në përllogaritjen e mijëra përfituesve prej këtyre projekteve. E veçanta e financimit të projekteve për këtë vit është shtrirja e investimit social në disa rrethe, nga veriu e deri në jug të vendit, duke përfshirë Kukësin, Gjirokastrën, Lezhën, Tiranën, si dhe rrethe të tjera”. Ky kontribut pason fondin e emergjencës së akorduar nga fondacioni, për rindërtimin e shkollave dhe sigurimin e nevojave jetësore të komunitetit të prekur nga shpërthimi në Gërdec të Vorës.

Dervishi: Në 4 muaj u zhdoganuan 1141 tonë cigare
Gjatë këtij katërmujori janë zhdoganuar 1 141 tonë cigare. Drejtori i Përgjithshëm i Doganave, Përparim Dervishi, gjatë një konference për shtyp, tha se zhdoganimi i cigareve shënoi një rritje prej 258 tonë ose 29 për qind më shumë se sasia e zhdoganuar gjatë periudhës janar - prill 2007, ku u zhdoganuan 883 tonë. Sipas tij, gjatë periudhës janar - prill 2008 janë zhdoganuar 116 843 tonë karburante. “Sasia e karburanteve e zhdoganuar gjatë kësaj periudhe është pothuajse në të njëjtin nivel si një vit më parë, gjatë të cilës janë zhdoganuar 117 037 tonë”, tha drejtori Dervishi. Në të njëjtat nivele paraqitet gjatë kësaj periudhe edhe zhdoganimi i kafesë. Kreu i DPD-së, Dervishi, u shpreh se gjatë 4 muajve të parë të vitit 2008 u zhdoganuan 1 848 tonë kafe, pothuajse e njëjta sasi si në të njëjtën periudhë të një viti më parë, kur u zhdoganuan 1 996 tonë.

Diskutohet fondi për përmirësimin e ujësjellësit
Gjatë seancës plenare të Kuvendit të zhvilluar dje u diskutua projektligji “P¸r kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë dhe largimit e përpunimit të ujërave të ndotura”. N¸ mb¸shtetje t¸ Kushtetut¸s dhe ligjit “P¸r kuadrin rregullator të sektorit të furnizimit me ujë dhe largimit e përpunimit të ujërave të ndotura”, t¸ ndryshuar, me propozimin e ministrit t¸ Financave, K¸shilli i Ministrave vendosi miratimin e fondit të shpenzimeve të Entit Rregullator të Sektorit të Furnizimit me Ujë dhe Largimit e Përpunimit të Ujërave të Ndotura, për vitin 2008, në shumën 24 milionë lekë. Projektligji do të votohet gjatë seancës plenare të ditës së hënë.