Lajme ekonomike

[Gerrard]

Koorporata Elektroenergjetike Shqiptare siguron energjine elektrike te nevojshme per muajin maj. Do te jene 5 kompani te ndryshme qe do te ofrojne nje sasi prej 150 240 Mwh me nje vlere rreth 6.9 milione euro, sasi kjo e nevojshme per sigurimin e furnizimit me energji elektrike te konsumatoreve gjate muajit maj. Sipas njoftimit per shtyp te KESH-it jane shoqerite EGL Zvicer, EFT Serbi, CEZ Ceki, Rudnap, Serbi si edhe EZPADA, Ceki, te cilat, se bashku, do te ofrojne sasine prej rreth 150 mije Mwh, me nje cmim qe varion nga 43.6 deri ne 47.21 Euro/Mwh. Koorporata i ka derguar kerkesen 29 shoqerive te tregtimit te energjise elektrike, por vetem 5 prej tyre e kane ofruar ate me cmim te ulet. Ndarja ne lote e energjise se importuar, bere ne kombinim me remontet e planifikuara qe do te realizohen ne linjen Bullgari-Greqi-Shqiperi nga data 7-31 maj me qellim marrjen e maksimumit te energjise nga kapacitetet e ofruara. Aktualisht, KESH-i eshte duke importuar maksimumin e nevojshem per te siguruar energjine elektrike per konsumatoret dhe ruajtjen e rezerves hidrike, duke pasur parasysh qe situata klimaterike eshte drejt ngrohjes, qe parashikon nje vere te thate e pasuar po keshtu edhe nga dimri. Duket se importi i energjise elektrike do te vazhdoje me ritme te larta, pasi ka qene vete ministri i Ekonomise, Tregtise dhe Energjetikes, Genc Ruli, i cili deklaroi se do te importohet me kapacitete maksimale ne menyre qe te ruhet rezerva hidrike. Tashme, sipas te dhenave nga KESH-i, konsumi ditor i energjise elektrike ka arritur ne nivelet 14.97 milion kwh/dite. Kjo sasi perballohet ne masen 8.33 milion kwh nga energjia e importuar, ndersa pjesa tjeter rreth 6.64 milion kwh sigurohet nga prodhimi vendas i energjise. Megjithate, situata aktuale e Liqenit te Fierzes ndodhet ne parametra te kenaqshem. Keshtu, sipas Divizionit te Prodhimit ne KESH behet e ditur se niveli i Fierzes ka arritur ne 276.88 m, nderkohe qe po rritet me 14 cm ne dite. Pritet qe Koorporata te zhvilloje tenderin per te siguruar energjine e importit edhe per periudhen ne vazhdim te vitit, ne menyre qe te shmange krizen e thelle energjetike, qe kaloi vendi gjate dimrit te vitit te kaluar.

Te dhena per tenderin:

27.480 Mwh ka ofruar kompania EGL, Zvicer, te ndare ne kater lote me cmim mesatar 43.6 euro/Mwh, me cmim total 1.199.328 euro.

89.280 Mwh ka ofruar kompania EFT, Serbi, te ndare ne 9 lote me cmim mesatar 46.86euro/Mwh, me cmim total 4 183 728 euro.

3 120 Mwh ka ofruar kompania CEZ, Ceki, e ndare ne dy lote, me cmim mesatar 45.45 euro Mwh, me nje cmim total prej 141 828 euro.

27 480 Mwh ka ofruar kompania Rudnap, Serbi, te ndare ne kater lote, me nje cmim mesatar prej 47.21 euro/Mwh, me cmim total prej 1 297 350 euro.

2 880 Mwh ka ofruar kompania EZPADA, Ceki, ne nje lot me nje cmim prej 47.20 euro/Mwh, me cmim total prej 135 936 euro.

Te dhena:

14.97 milione kwh konsumi ditor

8.33 milione kwh importi

6.64 milione kwh prodhimi vendas

276.88 metra liqeni i Fierzes

14 cm ne dite rritet niveli i liqenit

[Gerrard]

Mbi 100 kerkesa te ish-pronareve qe deshirojne te privatizojne objektet shteterore te ndertuara mbi trojet e tyre, jane depozituar tashme ne Ministrine e Ekonomise, Tregtise dhe Energjetikes. Sipas ATSh-se, per keto kerkesa kane nisur procedurat me ministrite e linjes dhe me AKKP-ne, me qellim qe t'u jepen zgjidhjet me optimale. Miratimi i paketes se re ligjore per privatizimin i ka hapur rruge procesit te vleresimit te prones shteterore me synim privatizimin e saj. Gjate ketij viti do t’i kushtohet nje vemendje e vecante privatizimit te objekteve apo aseteve, te cilat kane pronare trualli, te cilet gezojne te drejten e parablerjes ne perputhje me ligjin “Per kthimin dhe kompensimin e pronave”. Kjo do te realizohet nepermjet praktikave per fillimin e procedures se privatizimit per shoqerite aksionere, shoqerite me pergjegjesi te kufizuar dhe aseteve te ndryshme, prone shteterore. Ministria e Ekonomise ne bashkepunim me Agjencine e Kthimit dhe Kompensimit te Pronave do te punoje rast pas rasti per percaktimin e pronesise se truallit dhe cmimit te shitjes se tij, ne menyre qe te realizohet privatizimi i prones shteterore ne perputhje me aktet e reja ligjore dhe kryesisht duke synuar sigurimin e te drejtes se parablerjes per ish-pronaret. Ne ndihme te ish-pronareve, privatizimi po behet per cdo objekt apo pjese te tyre, ku ka pronare te vjeter te trojeve. Gjithashtu, Drejtoria e Privatizimeve do te nise se afermi rivleresimin e aseteve per te gjitha shoqerite aksionere, ku shteti zoteron mbi 51 per qind te aksioneve, me qellim qe ish-pronaret te mund te perfitojne aksionet qe u takojne mbi pronat e tyre.

[no name]

Janar-mars, tepricat ne buxhet 50 milion dollare


E Enjte, 03 Maj 2007
Blerina Hoxha


- Llogarite e buxhetit te shtetit kane rezultuar me nje suficit prej 5 miliard lekesh ne fund te tremujorit te pare. Lajmin e dha dje Banka e Shqiperise pas mbledhjes se Keshillit Mbikeqyres, i cili analizoi zhvillimet ekonomike te tremujorit te pare. Tepricat mbi 50 milion dollare ne llogarite e qeverise jane krijuar nga kontributi pozitiv i politikave fiskale, thuhet ne deklaraten e bankes. Mirepo disa dite me pare, ne permbyllje te bilancit te te ardhurave, Ministria e Financave ka deklaruar se, nuk ka pasur suficit ne realizimin e tyre. Gjate periudhes janar-mars 2007, realizimi i te ardhurave buxhetore ka arritur shifren e 55.33 miliard lekeve ose 97.78 per qind te planit. Por ekspertet ne Ministrine e Financave shpjegojne se, suficiti qeveritar eshte krijuar si rezultat i mosrealizimit sipas planit te investimeve publike, shpenzimeve korrente. Shpenzimet e buxhetit te pergjithshem ne tremujorin e pare te 2007 arriten ne vleren e 51.721 milion lekeve nga 58.640 milion leke te planifikuara per kete periudhe. Mosrealizimi i shpenzimeve buxhetore ka krijuar edhe suficitin prej mbi 5 miliard lekesh, te raportuar dje nga Banka e Shqiperise. Per shkak te kesaj teprice dhe Ministria e Financave ne mes te vitit do te korrektoje buxhetin aktual. Parate e kursyera nga shlyerja e borxhit te jashtem dhe nga mosrealizimi i shpenzimeve te tjera do te rillogariten per rialokim ne projekte, ku shpenzimet e fondeve buxhetore kane qene me ecuri me te mire.

Ne analizen e saj banka qendrore ka vene re se ekonomia vendase per tremujorin e pare te vitit ka ecur me ritme me te shpejta se parashikimet, 6 per qind. Kerkesa e brendshme vleresohet te kete qene motori kryesor i nxitjes se rritjes ekonomike gjate fundit te vitit 2006 dhe gjate tremujorit te pare te vitit 2007. Zgjerimi i vellimit te shitjeve, rritja e eksporteve dhe rritja e theksuar e kredise tregojne se kerkesa e brendshme mbetet e larte, pavaresisht problemeve te shkaktuara nga veshtiresite ne prodhimin dhe perdorimin e energjise elektrike, vlereson Banka. Gjithashtu inflacioni i cmimeve te konsumit gjate tremujorit te katert te vitit 2006 dhe gjate tremujorit te pare te vitit 2007 kane qene relativisht te qendrueshme, gje qe eshte reflektuar ne nje norme vjetore inflacioni prane nivelit 3 per qind.

[no name]

Banka, konkurs 1 milion euro per godinen

Blerina Hoxha

Godina e Bankes se Shqiperise, nje nga me te rrallat per vlerat kulturore dhe muzeale qe mbart, do te perfshihet ne rikonstruksion, nderkohe qe prane saj do te ndertohet edhe nje seli e re per politikeberesit e ekonomise. Projekti 1 milion euro eshte futur ne fazen e konkurrimit. Banka e Shqiperise keto dite ka bere oferten per te gjitha studiot e projektimit per te grumbulluar idete, njera nga te cilat do te implementohet per te ndryshuar pamjen dhe ambientet e autoritetit qendror bankar ne vend. Projektideja do te siguroje zgjidhjen e duhur arkitekturore, teknike dhe funksionale per permiresimin e veprimtarise operacionale te Bankes se Shqiperise, bejne te ditur burimet brenda bankes, te cilat sqarojne se, kompleksi ndertimor me nje siperfaqe te pergjithshme prej 12.000 meter do te jete ne qender te qytetit, ne sheshin "Skenderbej". Projektidete e shpallura fituese nga juria do te shperblehen me cmime mijera eurosh. Ne fazen e pare te konkurrimit projekti qe do te zere vendin e pare do te cmohet me 35.000 euro, vendi i dyte me 20.000 euro dhe vendi i trete 15.000 euro. Te interesuarit do te mund te blejne te gjithe dokumentacionin e nevojshem prane selise se bankes, kundrejt nje shume te pakthyeshme 300 eurosh. Banka e Shqiperise do te prese ofertat nga kompanite e interesuara deri me 25 maj. Cdo kandidat per te marre pjese ne konkurs duhet te aplikoje duke derguar ne Banken e Shqiperise me poste elektronike, me poste te regjistruar, me faks ose dorazi formularin e aplikimit, te plotesuar ne menyre korrekte. Nderkohe qe sekretariati teknik vendos per regjistrimin e kandidatit, vetem pasi ai ka derguar ne Banken e Shqiperise. Rikontruksioni i selise ekzistuese te Bankes eshte futur ne proces qe para dy viteve. Shkak jane bere ambientet e pamjaftueshme te bankes per t'iu pergjigjur nevojave te personelit. Gjithashtu, amortizimi i tyre ka arritur pikun duke shtruar nevojen e nje nderhyrjeje urgjente rikontruksioni dhe ndertimi te ambjenteve te reja. Mirepo, arkitektura e rralle e saj kerkon profesionalizem, shprehen burimet brenda Bankes, te cilat qartesuan se gara i paraprin pikerisht kesaj nevoje.

Banka, historia e nje godine te rralle

Godina e Bankes se Shqiperise ka perfunduar se ndertuari ne vitin 1936. Stili i saj arkitektonik i perket rrymes se "Racionalizmit", rryme e cila lulezoi ne gjysmen e pare te shekullit XX ne Evrope. Projekti i godines eshte realizuar nga arkitekti i njohur italian i asaj periudhe, Vitorio Marpurgo.

Ky stil shquhet per volumet e medha dhe linjat e forta ne fasada. Kryesisht ai eshte aplikuar ne ndertimet shteterore me karakter zyrtar, me qellim qe te shprehte forcen e qeverive te asaj kohe dhe eshte perdorur ne shume vende te Evropes Perendimore. Ne kete kendveshtrim edhe godina e Bankes se Shqiperise ben pjese ne ndertimet me te spikatura te asaj kohe ne llojin e vet, rrymes Racionaliste.

Ne projekt-idene e saj, godina eshte konceptuar me planimetri shumekendeshe dhe ndare nga ana funksionale ne dy pjese, ne korpusin kryesor qe do te kryente funksionin perfaqesues te bankes dhe ne pjesen operative te saj. Kjo e fundit do te ndertohej ne te dy krahet anesore te prapme te korpusit kryesor. Kjo pjese do te ndertohej ne vitet 40-te por, per arsye te luftes se Dyte Boterore nuk u realizua ndertimi i saj.

Korpusi kryesor i saj eshte i ndertuar ne formen e nje harku, i detyruar nga pozicioni i saj ne sheshin kryesor te qytetit. Hyrja e saj kryesore eshte realizuar nga nje portal madheshtor, qe perfshin te gjithe lartesine e fasades dhe i mbeshtetur ne kolona te forta, si dhe e zbukuruar me relieve murale, ne argjil te pjekur, ne ngjyren karakteristike te saj, qe ne kompleks i jep nje paraqitje shume dinjitoze godines.

Krahas godines se bankes me te dy pjeset e saj kompleksi ishte parashikuar te plotesohej edhe me pallatin e banimit per punonjesit e bankes. Edhe ky objekt ishte ne stil arkitektonik te njejte me banken dhe ishte parashikuar te ndertohej afer bankes, perbri godines se Parlamentit Shqiptar te viteve 30-te (sot Teatri i Kukullave).

[Gerrard]

Në bazë të vendimit, tatimet për një drejtues të një banke private shteti shqiptar do t’i vendosë në bazë të një page prej 500.000 lekësh të reja në muaj.

Qeveria ka vendosur që të përcaktojë pagat minimale të çdo punonjësi edhe të sektorit privat. Kryeministri Berisha ka deklaruar dje si njërën prej nismave më të rëndësishme, vendimin që parashikon përcaktimin e pagimit të sigurimeve shoqërore dhe tatimit mbi të ardhurat personale, duke u bazuar mbi një listë reference pagash. Por ajo që pritet të shkaktojë më tepër debat dhe që rrezikon biznesin privat, është niveli i lartë i pagave minimale të përcaktuara në këtë vendim. Falë kësaj nisme, paga e një bariu të fshatrave të Tiranës apo punonjësi të pakualifikuar të pastrimit të plehrave parashikohet në nivelet minimale prej 17 mijë lekësh të reja. Bizneset shqiptare, këtej e tutje, do të detyrohen të paguajnë sigurimet shoqërore dhe tatimfitimin e punonjësve të tyre mbi bazën e kritereve të reja. Që mund të shkaktojnë një tërmet të vërtetë në sektorin privat të ekonomisë shqiptare, si dhe në marrëdhëniet midis tij e shtetit.

Paga 5 milionë

Në bazë të vendimit të djeshëm, tatimet për një drejtues të një banke private apo të një shoqërie private sigurimi VIP në Tiranë, shteti shqiptar do t’i vendosë në bazë të një page prej 500.000 lekësh të reja në muaj. Pavarësisht se sa merr ai në të vërtetë. Ndërkohë, një sektor që sipas qeverisë, ka një normë të lartë fitimi, është ai i ndërtimit. Ku, sipas vendimit të djeshëm, drejtuesit i “caktohet” një pagë jo më e vogël se 250.000 lekë, në rast se operon në një biznes VIP në Tiranë, 200.000 lekë për rrethet e kategorisë së parë dhe 150.000 për rrethet e tjera. Kjo kategori pasohet nga hotelierët, të përfshirë midis 250 mijë dhe 60 mijë lekëve në muaj. Në listën e pagave parashikohet edhe kategoria e telekomunikacionit, që do të thotë se drejtorëve të përgjithshëm psh të AMC-së, apo Vodafonit, u njihen 150.000 lekë në muaj si pagë. Por ndërsa këta drejtorë do të tatohen mbi një pagë të përafërt, krejt e kundërta ndodh me punonjësit e thjeshtë. Nëse qeveria do të zbatojë vendimin e djeshëm edhe punëtori më i pakualifikuar në sektorin privat, psh ai i ngarkim-shkarkimit apo i pastrimit, në rast se punon në Tiranë, nuk mund të deklarojë një pagë më të ulët se 17.000 lekë në muaj. Në këtë rast, shteti, një bariu të punësuar në një privat, që jeton e punon në një rreth të kategorisë së dytë, i njeh pagë minimale prej 110 eurosh në muaj. Që, vështirë se i përgjigjet realitetit, për banorët e zonave rurale.

Rreziku

Synimi i qeverisë për të vendosur paga dysheme për çdo kategori synon që të evitojë pagimin e sigurimeve shoqërore në nivele të ulëta. Por kjo nuk është një zgjidhje në favor të punonjësve, por rrezikon të kthehet në një bumerang për ta, pasi biznesi ku ata janë punësuar mund të falimentojë. Rreziku i parë është ai që punonjësit të detyrohen prej punëdhënësit të paguajnë kuotën reale të pagës për sigurimet, kuotë që aktualisht është minimale. Së dyti, duke rritur këto kosto, bizneset do të kenë shpenzime më të larta dhe do të rrezikojnë falimentimin duke mbyllur mundësinë e punësimit. Së treti, vendosja e këtyre standarteve të larta, rrezikon që të largojë investimet e huaja që janë tërhequr prej krahut të lirë të punës në Shqipëri.

Gazeta Shqiptare

[Gerrard]

Të shkarkuarit kundërshtojnë reformën. Ministri nuk realizon inspektimin për koncesionin

Një protestë e punonjësve të Termocentralit Elektrik të Fierit ka detyruar ministrin e Ekonomisë, Genc Ruli, të anulojë një vizitë të planifikuar dje në këtë ndërmarrje. Burime nga TEC-i i Fierit tregojnë për gazetën "Shqip" se Ruli kishte planifikuar gjithçka për vizitën e djeshme, gjatë së cilës do të njihej me reformat e kryera në këtë ndërmarrje në prag të dhënies me koncesion. Pikërisht për shkak të vizitës së ministrit, sindikalistët e TEC-it të Fierit kanë organizuar një takim sensibilizues dhe paralajmërues për protesta të tjera në kuadër të shkarkimeve të fundit. Bëhet fjalë për rreth 160 punonjës të këtij institucioni, të cilët sapo kanë marrë lajmin e largimit nga puna. Dje është bërë dhe shpallja e listave të këtyre punonjësve të cilët ishin lajmëruar në njëfarë mënyre për largimin nga puna pas mbylljes së dyerve të TEC-it Fier. Vendimi i qeverisë për dhënien me koncesion të TEC-it të Fierit ka bërë që dhe këta punonjës të largohen, për të lënë në ndërmarrje vetëm 60 vetë që do të punojnë edhe pasi TEC-i të kalojë nën administrimin e një kompanie private. Në një nga mbledhjet e fundit, Këshilli i Ministrave vendosi ta nxjerrë TEC-in e Fierit nga kategoria e "objektit me rëndësi të veçantë", për t‘i hapur rrugën privatizimit dhe dhënies me koncesion. Vetëm pak kohë pas këtij vendimi, drejtori i TEC-it, Arjan Nika, është shprehur se shkurtimi i fuqisë punëtore është i pashmangshëm, pasi i duhet lënë hapësirë për të vepruar firmës së huaj, që do të marrë në përdorim TEC-in. Aktualisht, në termocentralin më të madh të vendit janë të punësuar 220 punonjës. Drejtori Arjan Nika ka sqaruar edhe më parë se pas mbylljes së TEC-it në punë do të qëndrojnë vetëm punonjësit e Repartit Teknik, i cili përbëhet nga 45 punonjës dhe një pjesë e administratës, duke kapur një total prej 60 punonjësish.

[Gerrard]

Durrës, Autoriteti Portual penalizohet dy herë nga Agjencia e Prokurimeve Publike

Porti më i madh i vendit, ai i Durrësit nuk pastrohet rregullisht prej më shumë se një viti. Disa punonjës të portit, që paguhen nga buxheti i shtetit po bëjnë prej kohësh punën e pastruesve, pa pasur në dispozicion logjistikën që kërkon një detyrë e tillë, duke bërë që situata të rëndohet dita-ditës.

Shkak i kësaj situatë është bërë një tender që nuk ka mundur të nxjerrë një firmë fituese për pastrimin e portit, edhe pse është zhvilluar tri herë që nga 19 maji i vitit të shkuar.

Në fakt, të tre tenderët e zhvilluar më 19 maj 2006, 25 shtator 2006 dhe 16 prill 2007 kanë nxjerrë fituese, madje të tria herët ka qenë e njëjta firmë, firmën me emrin "Fiona" që është vlerësuar më e afta ndër konkurrentët për të marrë përsipër pastrimin e portit.

Por, dy herët e para tenderi është rrëzuar nga Agjencia e Prokurimeve Publike (APP), e cila edhe ka penalizuar anëtarët e komisionit të vlerësimit të ofertave dhe ata të Njësisë së Prokurimit në Autoritetin Portual të Durrësit. Për herë të tretë, përgjigjet e tenderit kanë dalë tri ditë më parë, më 2 maj, por edhe kësaj radhe, një ankesë e argumentuar i është nisur APP-së për të shfuqizuar vendimin e marrë.

Për tenderin e parë, të zhvilluar më 19 maj 2006, APP ka argumentuar se "Shoqëria ‘Fjona‘ sh.p.k. që është dhe shoqëria e kualifikuar me vlerë ekonomike më të ulët, nuk i plotëson të gjitha kërkesat për kualifikim dhe kualifikimi i saj nga enti prokurues është i padrejtë. Kjo shoqëri duhet të ishte skualifikuar nga ana e komisionit të ofertave, sepse nuk ka realizuar kontrata të ngjashme...". Pas këtij argumentimi, APP ka bërë anulimin e këtij prokurimi, dhe pikërisht për shkeljet e vërejtura me rastin e firmës "Fiona" ka gjobitur me nga 50 mijë lekë secilin nga anëtarët e komisionit të vlerësimit të ofertave.

Në tenderin e dytë, atë të datës 25 shtator 2006, ku shoqëria "Fiona" doli fituese pas skualifikimit të kompanive që kishin oferta më të ulëta, APP thotë: "...nuk është bërë asnjë përpjekje për të verifikuar devijimet e vogla, që nuk ndikojnë direkt në ofertë, të konstatuara për katër shoqëritë e me ofertë më të ulët... ndërkohë që ky verifikim është bërë vetëm për shoqërinë ‘Fiona‘, oferta e së cilës është konsideruar e vlefshme...". Edhe pas këtij argumentimi dhe anulimit të tenderit, APP ka propozuar masa administrative për komisionin e shqyrtimit të ofertave dhe njësinë e prokurimeve.

Në rastin e tretë, shoqëria "Fiona" ka arritur të plotësojë disa nga kërkesat e ligjit, që nuk arriti t‘i kishte në dy tenderët e anuluar. Por, kësaj radhe oferta fituese e "Fiona"-s rezulton "anomalisht më e ulët", sipas formulës që zbatohet në këtë rast.

Kështu, në tenderin e shpallur më 2 maj, "Fiona" ka dalë fituese duke ofruar pastrimin e portit të Durrësit kundrejt 9,859,452 lekëve, ndërkohë që fondi limit ishte 19,374,970.

Dy ditë më parë, në Agjencinë e Prokurimeve Publike është dorëzuar një tjetër ankesë, nga shoqëria "Coli" sh.p.k., pjesëmarrëse në tender, e cila kërkon skualifikimin e "Fiona"-s, pasi ka një ofertë anomalish më të ulët, që nuk argumentohet me koston e punës.

Brenda kësaj jave, Agjencia e Prokurimeve Publike duhet të japë një përgjigje për tenderin që duket se nuk ka për të reshtur së përsërituri derisa kompania e paracaktuar të arrijë të gjitha kushtet për të qenë fituese.

[Gerrard]

Policia bashkiake në bashkëpunim me Drejtorinë e Policisë Tatimore po kalojnë në sitë të gjitha subjektet tregtare që ushtrojnë aktivitetin në qytet. Nga kontrollet e ushtruara janë regjistruar 300 subjekte të ndryshme, të cilat i ishin fshehur regjistrimit në degën e tatim-taksave. Lajmin e bën të ditur drejtori i policisë bashkiake, Sokrat Godo, i cili tha se ky bashkëpunim permanent, ndërmjet dy policive, asaj bashkiake dhe tatimores, ka bërë që 300 subjekte tregtare të ndryshme që kryenin aktivitet të jashtëligjshëm të regjistrohen. Ndërkohë, këto subjekte do të duhet të paguajnë detyrimet tatimore edhe për kohën gjatë së cilës kanë funksionuar ilegalisht. Kontrollet do të vijojnë në të ardhmen në periferi të qytetit.

[Gerrard]

Vendimi detyron bizneset të shumëfishojnë rrogat e punonjësve

Qeveria ka vendosur një nivel të ri referimi për pagat e privatëve në të gjithë sektorët e ekonomisë. Ky është vendimi i ri brenda një muaji për përcaktimin e pagave referuese në sektorin privat. Vendimi i parë që u bë publik në fund të marsit dështoi, për shkak se qeveria nuk arriti ta zbatonte. Përcaktimet e reja në vendimin e djeshëm të qeverisë shërbejnë që tatimet të llogarisin kontributet e sigurimeve shoqërore dhe atyre shëndetësore, si dhe tatimin mbi të ardhurat për çdo punonjës të sektorit privat. Vendimi i qeverisë vjen pas deklaratave të vazhdueshme të Kryeministrit, se ekonomia shqiptare noton në informalitet. Rezultati final i këtij vendimi është një rritje e pagave referuese për punonjësit e sipërmarrjeve private, pothuajse në të gjithë sektorët e ekonomisë, çka do të thotë rritje e tatimeve mbi të ardhurat dhe sigurimeve shoqërore e atyre shëndetësore për këta punonjës. Kryeministri Berisha e cilësoi të një rëndësie të veçantë vendimin për përcaktimin e pagës referuese mujore. Duke përgëzuar Ministrinë e Financave, Berisha tha: "Me anë të këtij vendimi synohet të barazohet kontributi i personave me paga të ulëta, që përfshin kontributin e tyre në sigurimet shoqërore, shëndetësore apo dhe detyrime të tjera fiskale me të tjerët, që përfitojnë paga të tjera". Në relacionin shpjegues të projektvendimit, Ministria e Financave shprehet se ky nivel pagash është vendosur mbi bazën e investigimeve të bëra nga tatimet, që, sipas tyre, kanë vërejtur shkallë të lartë abuzimi dhe mosraportimi real me listëpagesat e punonjësve. Por kjo deklaratë e financave bie ndesh me vetë sistemin fiskal, që bazohet mbi vetëdeklarimin e subjektit, çka do të thotë se janë subjektet ato që përcaktojnë dhe zyrtarizojnë pagën dhe jo administrata tatimore. Tatimeve u bie barra t‘i vërtetojnë deklarimet e punëdhënësve dhe jo të gjykojnë apriori se sa mund të jetë me hamendje një pagë.

[Gerrard]

Burime nga Banka Qendrore thanë se vendimi do të zyrtarizohet në mbledhjen e radhës së Këshillit

Frika nga inflacioni ka vënë në lëvizje Bankën e Shqipërisë, e cila pritet që së shpejti të njoftojë një rritje të normës bazë të interesit. Aktualisht, norma bazë e interesit është 5.5 për qind. Por, burime nga Këshilli Mbikëqyrës i Autoritetit Qendror Monetar në vend thanë për gazetën "Shqip", se rritja do të jetë nga 0.25 deri në 0.5 për qind dhe se ajo mund të vendoset që në mbledhjen e ardhshme të Këshillit, e cila pritet të mbahet pas dy javësh. Rritja me 70 për qind e kreditimit të ekonomisë gjatë vitit që lamë pas, e cila ka vazhduar me të njëjtin ritëm edhe për tre muajt e parë të këtij viti, ka bërë që në treg të ketë tepricë të monedhës vendase, ndërsa në banka likuiditeti të jetë në nivelet më të ulëta. Për një periudhë afatshkurtër, ekspertët paralajmërojnë se kjo mund të sjellë një zhvlerësim të mëtejshëm të lekut në krahasim me euron, aq më tepër në një kohë kur euro po forcohet kundrejt të gjitha monedhave të tjera. I gjithë ky cikël do të provokonte një rritje të inflacionit, i cili aktualisht rrotullohet rreth shifrës 3 për qind. Në fakt, anëtarët e Këshillit Mbikëqyrës kanë qenë në dilemë që në mbledhjen e kaluar, e cila u zhvillua 3 ditë më parë për të lëvizur normën bazë të interesit, por pas një analize të gjatë konkluduan në shtyrjen e vendimit për rritjen e normës së interesit në mbledhjen e radhës. Sinjalet e para inflacioniste tashmë janë prezente. Pritshmëritë janë për forcimin e presioneve inflacioniste gjatë muajve në vazhdim. Kjo, sepse stina e verës është një stinë që zakonisht provokon inflacion. Por, jo vetëm kaq. Ashtu si çdo vit tjetër, edhe për këtë vit pritet që përqendrimi i investimeve publike të jetë më i lartë në gjashtëmujorin e dytë.

Efektet e zhvlerësimit të lekut

Zhvlerësimi i lekut kundrejt euros ka efekte të drejtpërdrejta në ekonominë e vendit, pasi shtrenjton produktet që Shqipëria importon nga vendet e Bashkimit Evropian, të cilat, në një pjesë të mirë të tyre janë lëndë të para, duke ulur kështu konkurrueshmërinë e bizneseve shqiptare në tregjet ndërkombëtare. BE-ja është partneri më i madh tregtar i vendit tonë, me mbi 70 për qind të totalit të importeve. Pavarësisht se zhvlerësimi i lekut kundrejt euros mund të jetë një lajm i mirë për eksportuesit, në tërësi efektet e këtij fenomeni janë negative për ekonominë shqiptare. Kjo, pasi shkëmbimet tregtare të Shqipërisë me jashtë luhaten në raportin 1 me 4, në favor të importeve. Si rrjedhojë, rezultati përfundimtar i gjithë kësaj do të ishte një thellim i mëtejshëm në vlerë i deficitit tregtar. Në përgjithësi, për vendet në zhvillim, ashtu si Shqipëria, ekspertët përkrahin idenë e një inflacioni të moderuar, që do të thotë norma inflacioni më të larta në kufijtë e 5 përqindëshit, me qëllimin për të stimuluar investimet. Rritja e normës bazë të interesit për të ulur rreziqet inflacioniste sjell një përqendrim të parasë në arkat e bankave dhe për pasojë frenon investimet në ekonomi.

Rritja e normës

Efekti fillestar i një rritjeje në intervalin nga 0.25-0.5 për qind të normës bazë të interesit do të ishte shtrenjtimi i lekut. Për pasojë, interesat e depozitave do të jenë më të larta, por edhe për të marrë një kredi do të duhet të paguash më shumë interesa në bankë. Rreth dy vjet më parë, me uljet e normës së interesit, Banka e Shqipërisë ceku kufirin minimal historik, çka ishte edhe një test se çfarë do të ndodhte në treg. Ky moment u kalua lehtë, por tani banka, nëse vendos të rrisë normën e interesit, i afrohet kufirit maksimal të pakapur më parë dhe kjo do të sillte një situatë tjetër të re, të paprovuar për mënyrën se si do të reagojnë tregjet. Në këto momente, tani të gjithë aktorët e tregut janë sy e vesh nga Banka e Shqipërisë. Vendimi i saj do të përcaktojë një të ardhme, që nëse menaxhohet nuk do të jetë kaq i pasigurt.

Shqip