Lajme ekonomike

[Gerrard]

Frymëzuar nga një deklaratë ultra-diplomatike e shefit të Misionit të Fondit Monetar Ndërkombëtar në Shqipëri, Istvan Szekely, sipas së cilës nuk kishte arsye për ta zbatuar taksën e sheshtë me urgjencë, Berisha deklaroi që FMN nuk është kundër taksës. Në fakt, Ann-Margaret Westin deklaroi pak kohë më parë në një komunikatë zyrtare për median se FMN ishte kundër taksës. "Këto ulje taksash duhet të ndërmerren vetëm në kushtet e përmirësimeve të qëndrueshme në mbledhjen e të ardhurave. Në këtë kontekst, ne do të këshillonim kundër ndryshimit të taksave në mes të vitit. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për tatim-fitimin që është një taksë vjetore", deklaroi përfaqësuesja e përhershme e FMN-së.

Obsesioni i investimeve të huaja

Gjithashtu, Berisha i qëndroi besnik idesë fillestare se kjo taksë prezantohej për të tërhequr investimet e huaja: "Taksa e sheshtë është elementi i parafundit i revolucionit fiskal të kësaj qeverie dhe përbën një nga arritjet më të mëdha në përpjekjen tonë për të tërhequr investimet e huaja", duke nënkuptuar se "revolucioni" në fjalë mund të ketë të paktën edhe një element tjetër. Nga ana tjetër, vetë institucionet shtetërore, si dhe ato të pavarura vërejnë se sipërmarrësit e huaj nuk i afrohen Shqipërisë, të shtyrë nga pengesa që nuk lidhen shumë me barrën fiskale. Problemi i pronësisë renditet i pari, pasi nuk lejon të sigurohet një truall apo pronë tjetër e sigurt, ku mund të ngrihen kapacitete për të bërë biznes, veçanërisht nga problemet e dublimit të pronësisë. Pengesa tjetër është pasiguria ligjore, rrjedhojë e nivelit të lartë të korrupsionit dhe klientelizmit në drejtësinë shqiptare dhe korrupsioni në vetvete.

[Gerrard]

Ndryshe nga ministri Ruli, krerët e financave premtojnë mbështetje financiare të kufizuar për korporatën

Mesazhet paralajmëruese të Fondit Monetar Ndërkombëtar për kujdes me financimet e Korporatës Elektroenergjetike duket se kanë ndarë qeverinë shqiptare dhe më konkretisht dikasterin e Financave me atë të Ekonomisë. Në ndryshim nga Genc Ruli, ministri i Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, dy ditë më parë, krerët e lartë të Ministrisë së Financave premtuan se do të ndihmojnë me financime të kufizuara KESH-in, por vetëm në rast se korporata arrin të përmirësojë treguesit e saj. "Ne do të shikojmë mundësinë e subvencionimit të KESH, vetëm në rast se do të konstatojmë që nevoja për fonde vjen si pasojë e rritjes së çmimeve të energjisë në tregun ndërkombëtar dhe për këtë do të përdoret fondi i kontigjencës, i cili është rreth 40 milionë dollarë." Zëvendësministri i Financave tha se qeveria nuk do të mbështesë financiarisht KESH, në rast se ajo do të keqmenaxhohet duke mos arritur treguesit e planifikuar të arkëtimeve dhe humbjeve. Sipas Shehut, deri tani qeveria nuk ka dhënë asnjë fond nga buxheti i shtetit për të mbështetur KESH-in në blerjet e energjisë nga importi. Por, kjo situatë nuk mund të vazhdojë edhe për shumë kohë. Kriza me të cilën u përball vendi gjatë vitit të kaluar e detyroi KESH-in që gjatë vitit të kaluar të shpenzonte rreth 140 milionë euro. Si rrjedhojë, në fillim të këtij viti, arka e korporatës ishte me bilanc zero. Angazhimi i Kryeministrit për të furnizuar 24 orë pa ndërprerje me energji elektrike konsumatorët, bën që nevojat për energji të jenë shumë më të larta se prodhimi vendas, i cili në vitin e tij më të mirë nuk i ka kaluar 5,5 miliardë kilovat/orë. Burime nga korporata bëjnë të ditur për gazetën "Shqip" se për të garantuar një furnizim pa ndërprerje me energji elektrike KESH-it do t‘i duhet të importojë rreth 200 milionë euro, shumë e konsiderueshme që nuk përballohet vetëm nga të ardhurat e shoqërisë.

Situata aktuale

Për momentin, çmimet e energjisë elektrike në tregun ndërkombëtar janë të ulëta. Sipas burimeve zyrtare nga korporata, në tenderin e fundit është siguruar import rreth 8,3 milionë kilovat/orë në ditë me një çmim që varion nga 42 centë deri në 47 euro për megavat. Në total, kompania shpenzon mesatarisht në ditë rreth 380 mijë euro për blerje energjie. Niveli i Fierzës shënon 276 metra, ndërsa prodhimi aktual vendas është 6,4 milionë kilovat/ orë. Por specialistët paralajmërojnë se shumë shpejt çmimet do të arrijnë nivelet e mëparshme për shkak të kërkesës së lartë, sidomos në rajonin tonë.

Meteorologët nga ana e tyre parashikojnë një verë të thatë, e cila do të ulë rezervën hidrike në vend. Ministri i Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës, Genc Ruli, e kishte të qartë këtë situatë kur paralajmëroi dy ditë më parë për blerje të mëdha të energjisë elektrike nga importi. Madje, Ruli shpërfilli edhe paralajmërimet e FMN-së për efektet negative në buxhet. "Qeveria nuk duhet të shohë vetëm implikimet në buxhet. Unë besoj se është më e rëndësishme që të shikohen edhe efektet që sjell në ekonomi mosfurnizimi me energji elektrike", tha Ruli. Si një njohës i mirë i ekonomisë, Ruli e ka të qartë që mungesa e energjisë dëmton rëndë rritjen ekonomike dhe i shkakton humbje të mëdha biznesit. Por nga ana tjetër, duket se buxheti i shtetit nuk mund të garantojë fonde kaq të mëdha për blerje energjie, në të kundërtën do të penalizoheshin një numër i madh projektesh publike të parashikuara për t‘u realizuar gjatë këtij viti. Aq më tepër në këtë situatë, ku qeveria për të realizuar disa projekte të rëndësisë së veçantë si ai i rrugës Durrës-Kukës, po u drejtohet bankave private për të marrë kredi me interesat e tregut.

[Gerrard]

Drejtoria e Privatizimit në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës do të nisë shumë shpejt rivlerësimin e aseteve për të gjitha shoqëritë aksionere, ku shteti zotëron mbi 51% të aksioneve. Sipas burimeve zyrtare nga kjo drejtori, rivlerësimi do të ndërmerret, me qëllim që ish-pronarët të përfitojnë aksionet që i korrespondojnë vlerës së trojeve mbi të cilat janë ndërtuar objektet e sh.a-ve apo të sh.p.k-ve dhe që u janë njohur si pronë nga AKKP-ja. Burime zyrtare të METE-s, thonë se, në privatizim do të kalojnë të gjitha asetet shtetërore, për të cilat ka pronarë të trojeve, të njohur me vendime të Agjencisë së Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, të cilët gëzojnë të drejtën e parablerjes, në përputhje me ligjin "Për kthimin dhe kompensimin e pronave". METE ka nisur punën për përgatitjen e praktikave për fillimin e procedurës së privatizimit edhe për shoqëritë aksionere (sh.a), apo sh.p.k (shoqëritë me përgjegjësi të kufizuar), si dhe të aseteve të ndryshme shtetërore, me qëllim shitje dhe sigurim të të ardhurave maksimale për buxhetin e shtetit. Por, në këtë proçes po hasen mjaft vështirësi me organet e pushteteve vendore për plotësimin sa më parë të dokumentacioneve për objektet shtetërore, ku ka kërkesa nga ish-pronarët, çka mund të zvarrisë vetë procesin e privatizimit.

Agjencia e pronave do të rivlerësojë 1700 dosje të bartura

Në gjithë procesin e privatizimit të pronës shtetërore, me qëllim që të zgjidhen maksimalisht edhe problemet që lidhen me pronat e ish-pronarëve, Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës do të bashkëpunojë me Agjencinë e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave. Në privatizimin e objekteve do të punohet rast pas rasti, për përcaktimin e pronësisë së truallit dhe çmimit të shitjes së tij, në përputhje me aktet e reja ligjore, duke synuar sigurimin e të drejtës së parablerjes për ish-pronarët.

Agjencia e Kthimit të Pronave bën me dije se, qytetet e Beratit, Vlorës dhe Gjirokastrës, në 15 maj do të kenë të plotë edhe hartat e çmimeve të tokave dhe trojeve, çka ndikon në lehtësimin e përcaktimit edhe të çmimit të trojeve mbi të cilat janë ndërtuar objekte shtetërore gjatë procesit të privatizimit. Por, tashmë në këtë agjenci ndodhen plot 1700 dosje të mbartura për njohjen e pronave me kërkesa të ish-pronarëve nga ish-Komiteti i Kthimit dhe Kompensimit të Pronave, ende të pazgjidhura. AKKP-ja bën po ashtu me dije se, një grup pune i përbashkët me Ministrinë e Drejtësisë do t'i shqyrtojë dhe do t'u japë përgjigje atyre. Të dhënat saktësojnë se, së shpejti do të nisë puna për përgatitjen e listës elektronike të pronave, pasi mungon krejtësisht lista e kthim-kompensimit të pronave nga ish-drejtuesit e mëparshëm të agjencive të kthim-kompensimit të pronave.

Çdo dosje privatizimi do të shoqërohet me dokumentin e pronësisë së truallit

Kuadri i ri ligjor dhe nënligjor është përgatitur nga qeveria lidhur me privatizimin dhe me qiradhënien e pronës shtetërore, ku në proces do të përfshihen edhe ish-pronarët. Në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës thonë se, e gjithë paketa ligjore e privatizimit përfshin edhe respektimin e së drejtës së parablerjes të pronareve të trojeve, gjatë privatizimit të aseteve shtetërore. Ministri i METE-s, Genc Ruli, ka bërë të qartë se, sipas kuadrit të ri ligjor të privatizimit, përcaktohet se çdo dosje privatizimi do të shoqërohet me dokumentacionin e pronësisë mbi truallin, nëse ka të tillë. Për këtë problem, Ministria e Ekonomisë do të marrë konfirmimin nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave. Kuadri i ri ligjor përsos procedurat e shitjes së pronës, duke pasur në konsideratë të drejtën e pronësisë. Kështu, në çdo rast kur konfirmohet se aseti shtetëror është ndërtuar mbi një truall që ka pronar, por këta të fundit nuk paraqitën për parablerjen e objektit në privatizim, Drejtoria e Administrimit të Shitjes së Pronës Publike në Ministrinë e Financave do të publikojë edhe njëherë objektin për shitje, duke njoftuar pronarët. Gjithashtu, në paketën e re të privatizimit, të hartuar nga Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës janë përmirësuar format e publikimit, siç janë përcaktimi i një çmimi të ri mesatar për shitjen e truallit nga AKKP-ja, me synim arritjen e një përfitimi sa më maksimal për pronarët. Ndryshe nga sa ndodhte më parë, nuk do të jetë më Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme, e cila përcaktohej si burimi i parë i informacionit për çmimin mesatar të shitjes së truallit, që llogaritej sipas akt-shitjeve të regjistruara në zonën përkatëse, brenda vitit të fundit. Në paketën e re ligjore është përcaktuar që si çmim mesatar i shitjes së trojeve do të merret çmimi i përcaktuar në hartën e çmimeve në zonën përkatëse, të hartuar nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave. Përmirësimi i kritereve të vlerësimit të pronës shtetërore shmang procedurat e mëparshme lidhur me vlerësimin e pronës shtetërore, vonesat dhe burokracitë e panevojshme në dhënien e informacionit dhe përgatitjen e vlerësimit në përgjithësi.

[Gerrard]

Në Ministrinë e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjitikës kanë mbërritur mbi 100 kërkesa të bëra nga ish-pronarët për privatizimin e objekteve shtetërore të ndërtuara mbi trojet e tyre, është shprehur për mediat drejtoresha e përgjithshme e Privatizimit në këtë ministri, Mimoza Vokshi. Sipas Vokshit, për këto kërkesa kanë nisur procedurat me ministritë e linjës dhe me AKKP-në, me qëllim që t'u jepen zgjidhjet më optimale. Në ndihmë të ish-pronarëve, privatizimi po bëhet për çdo objekt, apo pjesë të tyre, ku ka pronarë të vjetër të trojeve. Gjithashtu, kjo drejtori, do të nisë së afërmi rivlerësimin e aseteve për të gjitha shoqëritë aksionere, ku shteti zotëron mbi 51% të aksioneve, me qëllim që ish-pronarët të mund të përfitojnë aksionet që iu takojnë mbi pronat e tyre. Të gjitha këto janë veprime janë duke u ndërmarrë në përputhje me ligjin e ri të pronave, i cili ua jep këto të drejta ish-pronarëve. Një ditë më parë, ministri i Ekonomisë, Genc Ruli, e bëri të qartë se ish-pronarët do të gëzojnë, siç edhe u garanton ligji, të drejtën e blerjes së një prone, trualli i së cilës është pronë e ish-pronarëve. Në rast se nuk do të ketë një ofertë, fillimisht ministri saktësoi se do të ketë një njoftim të dytë për këtë gjë. Mjaft e rëndësishme u quajt nga ministri, por edhe nga ish-pronarët edhe çështja e çmimit e për këtë, në bazë të ligjit, është përcaktuar që si çmim mesatar i shitjes së trojeve do të merret çmimi i përcaktuar në hartën e çmimeve në zonën përkatëse, të hartuar nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit të Pronave. Deri tani, Zyra e Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme përcaktohej si burimi i parë i informacionit për çmimin mesatar të shitjes së truallit, i cili llogaritej sipas aktshitjeve të regjistruara në zonën përkatëse, brenda vitit të fundit. Në lidhje me kriteret e vlerësimit të pronës shtetërore, në takim u tha se procedura e mëparshme e vlerësimit të pronës shtetërore ka patur vështirësi, paqartësi dhe ekuivoke gjatë procesit të vlerësimit. Gjithashtu, ka pasur shumë vonesa, zvarritje e burokraci të panevojshme në dhënien e informacionit dhe në përgatitjen e dokumentacionit të vlerësimit në përgjithësi. Këto shmangen me procedurën e re të përcaktuar në ligjin e ri, tha ministri. Në lidhje me qiradhënien, ligji përcakton me saktësi të drejtën e pronarëve të truallit për të marrë qiranë e truallit të objekteve, për të cilat shteti ka kontrata qiraje, në përputhje me sipërfaqen që ata kanë të njohur apo të kthyer. Gjithashtu, në asnjë rast, shteti nuk do të lidhë kontrata qiraje për objektet, trualli i të cilave ka pronarë. Tashmë, procesi i privatizimit është në një pikë mjaft të rëndësishme dhe qeveria ka garantuar të gjithë ish-pronarët që në çdo objekt që do të privatizohet, kur ata kanë dokumente që i njohin si ish-pronarë të truallit apo edhe të investimit të kryer, do të jenë të parët që do të kenë mundësinë të hyjnë në garë për pronësinë.

[Gerrard]

Kompanitë private, që kanë marrë me koncesion HEC-e lokale që në vitin 2003 rezultojnë më produktive, në krahasim me firmat private që kanë privatizuar HEC-e lokale përmes Agjencisë së Privatizimeve vëren Enti Kombëtar Rregullator i Energjisë Elektrike në vend, pas një studimi respektiv për këtë çështje. Sipas këtij raporti rezulton se janë 45 hidrocentrale lokale në dorë të privatëve. Por, rezultatet më të mira në drejtim të investimeve si dhe efiçencës së energjisë së prodhuar prej tyre i kanë HEC-et e marra me koncesion. Në këtë tregues ka ndikuar fakti që HEC-et e privatizuara përmes Agjencisë së Privatizimeve, të cilët kanë nivelin më të ulët të investimeve, u përballën me pengesën lidhur me blerjen e energjisë elektrike nga KESH-i. Në sektorin privat, ku kanë aktivitet 45 HEC-e të vogla lokale, gjatë vitit 2006 u prodhua në total 61.918 milionë kilovat-orë energji elektrike, sasi që është e barabartë me 1% të totalit të energjisë së prodhuar nga të gjitha HEC-et në vend. Sipas raportit vjetor për vitin 2006 të Entit Rregullator të Energjisë, (ERE), rezulton se rritja e prodhimit të energjisë nga HEC-et lokale, krahasuar me vitin 2004 ishte 48.8% më e lartë. Në fakt, në procesin e privatizimit të atyre pak hidrocentraleve, duke qenë se ka patur një garë jo shumë transparente, gjasat janë janë që kjo të jetë reflektuar edhe në investimet e mëtejshme në to, megjithatë kjo është vetëm një e vërtetë e verifikuar verbalisht, për shkak se ligji me të cilin është zhvilluar ky proces ka qenë një ligj i cili ka patur mjaft probleme dhe nuk siguronte një garë të vërtetë. Aktualisht në vend vazhdon procesi apo më mirë sapo ka nisur procesi i dhënies me koncesion të hidrocentraleve të vogla dhe gjatë kësaj jave, në Ministrinë e Ekonomisë janë dokumentet për dhënien me koncesion të shtatëmbëdhjetë hidrocentraleve të vogla dhe deri tani ka patur mbi gjashtëdhjetë kërkesa. Në Shqipëri, numri i hidrocentraleve të vogla lokale të verifikuara është rreth tetëdhjetë e tre nga të cilat mbi gjysma ekzistojnë vetëm si projekte në letër. Të gjitha këto mund ta çojnë prodhimin e energjisë nga sasia prej gjashtëdhjetë milionë kilovatorësh që ishte vjet në mbi dyqind milionë kilovat-orë, gjë që do të ndihmonte mjaft në furnizmin me energji të komunave apo të biznesve të caktuara, duke u bërë të pavarur nga rrjeti kombëtar. Po ashtu, këto burime të reja të vogla të energjisë do të shpëndanin më mirë burimet e energjisë, duke bërë të mundur edhe mpkajen e humbjeve, sado i vogël që të ishte ky reduktim.

Gazeta Tema

[Gerrard]

Bizneset, dakord me qeverinë për uljen e taksës së sheshtë

Një ditë pasi shefi i Misionit të Fondit Monetar Ndërkombëtar për Shqipërinë, Istran Szekely, deklaroi se sistemi i taksave nuk ka nevojë për ndërhyrje rrënjësore dhe se në përgjithësi është i mirë, kreu i qeverisë, Berisha, ka deklaraur se ”për taksën e sheshtë nuk ka pasur asnjë kundërshtim nga Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe kjo taksë është elementi i parafundit i revolucionit fiskal të kësaj qeverie dhe përbën një nga arritjet më të mëdha në përpjekjen tonë për të tërhequr investimet e huaja”. Qeveria po propagandon me forcë taksën e sheshtë në një miks politikash fiskale, të cilat hidhen me frymë liberale dhe përfundojnë me veprime konservatore. Kështu, taksa e sheshtë, e cila do të jetë në nivelin 10% për tatimin mbi të ardhurat personale, tatimin mbi fitimin dhe atë të sigurimeve shoqërore, pritet të varfërojë punonjësit që kanë pagat e ulëta dhe të favorizojë ata me paga të larta. Deri tani, në praktikë, asnjë politikë fiskale nuk ka dhënë rezultatin e pritur nga këndvështrimi i sipërmarrësit apo punonjësit, ndërkohë që taksambledhësit kanë mbetur përsëri të kënaqur si rezultat i metodës afrofe të taksimit. Kundërshtarët e taksës së sheshtë kanë në thelb argumentin se kjo taksë do t’i bëjë që të paguajnë më shumë ata që kanë të ardhura më të ulëta, ndërkohë që ata që kanë të ardhura të larta do të lehtësohen. Përveç faktit që taksa e sheshtë do të rëndojë mbi të varfrit, FMN-ja është kundër dhe për një arsye tjetër, pasi sheshimi do t’i kushtojë buxhetit miliona dollarë humbje. Vetë ministri i Financave e ka pranuar se ulja e tatim-fitimit nga 20% në 10% do të ulë të ardhurat tatimore me 70 milionë USD në vit. Ministri i Financave, Ridvan Bode, është shprehur se taksa e sheshtë do të jetë 10% dhe do të ndërmerret si hap konkret në muajin korrik. Bashkë me taksën e sheshtë, do të ketë dhe një buxhet suplementar, i cili kryesisht do të bëhet për të rialokuar fondet e investimeve. Por ai ka sqaruar se edhe pse tashmë po bëhen përllogaritjet për sheshimin e tatimit mbi të ardhurat dhe tatim-fitimit, ky i fundit do të fillojë të aplikohet në janarin e vitit që vjen.

Biznesi, dakord me taksën e sheshtë

Vendosja e një takse të sheshtë, që parashikon në vetvete uljen e disa taksave, do të shërbejë në të mirë të mjaft bizneseve të mëdha që veprojnë në vend. “Çdo ulje e taksave dhe tatimeve në kushtet e vendit tonë sjell një thjeshtim të sistemit tatimor në përgjithësi dhe si pasojë, një administrim më të mirë”, - thonë përfaqësues të biznesit të madh në vend. Ndërkohë që shtresa më e prekur nga taksa e sheshtë mbetet kategoria e biznesit të vogël. Humbësit e sheshimit të taksave do të jenë punonjësit të cilët kanë pagat e ulëta, pra që aktualisht futen në skemën e taksës progresive. Kështu, aktualisht, në skemën aktuale, punonjësit të cilët kanë një pagë 14-40 mijë lekë në muaj, taksohen me një vlerë 5% mbi shumën 14 mijë lekë. Taksa e sheshtë do të bëjë që ky grup punonjësish, i cili në fakt është shumica, të paguajë 10% mbi totalin.

Floreta Luli, kryetare e Dhomës Amerikane të Tregtisë

“Taksa e sheshtë, nismë pozitive e qeverisë”

Me sa jemi informuar për projektin e qeverisë, ideja është për vendosjen e një takse të sheshtë në nivelin 10%. Në këtë “sheshim” do të përfshihen tatimi mbi të ardhurat, që mendohet të arrijë në këtë nivel në mes të këtij viti. Ndërkohë do të vijohet me uljen e tatimit të fitimit në janar të vitit të ardhshëm. Sipas të dhënave që kemi, pritet që të ketë një reduktim të kontributit të sigurimeve shoqërore po në këtë nivel. Mendoj se kjo nismë është shumë pozitive përsa i përket biznesit, por, nga ana tjetër, është një zbritje e madhe e taksave që duhet kompensuar nga ana e qeverisë. Vendosja e një takse do të ndihmojë shumë në rritjen e konkurrueshmërisë në Shqipëri dhe në rajon. Sllovakia dhe Rumania e kanë eksperimentuar më parë nga ne dhe ka rezultuar mjaft e suksesshme. Ideja e zbatimit të taksës së sheshtë në vendin tonë është arritja e një sistemi taksash ndër më të ulëtit në rajon, me qëllim që të shtohet interesi i investitorëve të huaj për Shqipërinë.

Selim Belortaja, drejtor i ACIT
“Taksa dënon të varfrit”

E shoh si një hap mjaft pozitiv krijimin e taksimit të thjeshtë, sepse mbi të gjitha do të thjeshtojë së tepërmi administrimin e taksave. Krijimin e kësaj takse të sheshtë nuk e shoh aspak si një vendim që mund të sjellë efekte negative, sepse rënia e të ardhurave nga ulja e taksave do të kompensohet lehtësisht nga administrimi i mirë, që vjen si pasojë e njësimit të taksës së sheshtë. Shifrat e mëdha në taksa shpeshherë shërbejnë mjaft mirë si presione të konsiderueshme për evazion fiskal. Me nisjen e zbatimit të këtij sistemi të ri procesi i vjeljes dhe i administrimit të taksave do të bëhet shumë më transparent.
Por, ndonëse për bizneset dhe një mori individësh vendosja e taksës së sheshtë do të sjellë mjaft të mira, paraqitet një rrezik i madh përsa i përket shtresave me paga të ulëta. Kjo taksë përbën një masë shumë ekstreme për këtë lloj kategorie, sepse sjell barazimin e tatimit mbi të ardhurat dhe si pasojë rritjen në 10% të tij për këtë shtresë. Ky është një efekt negativ social dhe një goditje për këtë shtresë. Me barazimin në nivelin e 10 përqindëshitshit më shumë ndëshkohen të varfërit, ndonëse si vlerë është më e lartë.

Sotiraq Dhamo, ekspert tatimor

“Biznesi kërkon administrim dhe jo ulje taksash”

Vendosja e një takse të sheshtë, që parashikon në vetvete uljen e disa taksave, do të shërbejë në të mirë të mjaft bizneseve të mëdha që veprojnë në vend. Çdo ulje e taksave dhe tatimeve në kushtet e vendit tonë sjell një thjeshtim të sistemit tatimor në përgjithësi dhe si pasojë një administrim më të mirë. Në fakt, këto janë nisma që duhen mbështetur dhe përkrahur nëse shërbejnë në të mirë të ekonomisë. Taksa e sheshtë është zbatuar tashmë në disa vende të rajonit, p.sh. në Maqedoni të gjitha, duke përfshirë edhe Tatimin mbi Vlerën e Shtuar (TVSH), janë reduktuar në 10%. Taksa e sheshtë ka hyrë në fuqi në Maqedoni vetëm vitin e kaluar dhe është ende shpejt për të folur për ndonjë ndikim të saj në ekonominë e vendit, sepse në fakt efektet e saj duan kohë që të shfaqen.
Por unë jam i mendimit që, me gjithë vendosjen e një takse të sheshtë dhe uljen e detyrimeve tatimore të biznesit, nuk mund të garantohet kurrsesi një efekt pozitiv, nëse këto nisma nuk shoqërohen me një administrim të mirë tatimor.

Andis Harasani, deputet i PS-së

“Të detajohen efektet në buxhet”
Në parim, vendosja e një takse të sheshtë dhe ulja e saj në favor të biznesit duket një nismë mjaft e mirë. Por mendoj se qeveria duhet të jetë më serioze në ato që bën. Para se të bëhen deklarata të tilla, duhet të hartohet paketa fiskale, që do të hyjë në fuqi në 2008-n dhe në të përfshihen edhe propozime të tilla. Paketa duhet të përmbajë jo vetëm futjen në fuqi të taksës së sheshtë, por edhe efektet që ajo do të ketë dhe mënyrat se si mund të kompensohen humbjet në buxhet, që vijnë nga reduktimi i taksave. Nisma për vendosjen e taksës së sheshtë duket se më së shumti të kujton nismat e mëparshme të qeverisë, si “skema e kafshatës”, “Shqipëria në kohën e internetit”, që zor të gjejnë zbatim.
Ndërkohë, përsa i përket rritjes së tatimit mbi të ardhurat në 10% për shtresat me paga të ulëta, nga të dhënat që disponoj, projekti i qeverisë për taksën e sheshtë parashikon një kompensim për kategoritë më të varfra, të njohura në ligj si shkalla e katërt dhe e pestë. Por, më duhet të theksoj se kjo nismë nuk mund të shërbejë kurrsesi si shtysa kryesore për ardhjen e investitorëve të huaj në Shqipëri. Investitorët nuk varen nga taksat, sepse në fakt duhet punuar në shumë drejtime të tjera. Duhet të hartohet një paketë më konkrete jo vetëm në drejtim të taksave, ku të përfshihen përmirësime, infrastrukturë, energjetikë, dogana apo tatime.

[Gerrard]

Taksa e sheshtë (barazimi i të gjithave taksave të shtetit në një nivel të vetëm, tek ne është propozuar 10 për qind) është sa tërheqëse në përfitimet dhe thjeshtësinë e zbatimit të saj, aq edhe me kokëçarje. Nga vendet ish-komuniste, Estonia është e para që e ka zbatuar që në vitin 1994, me rezultate të shkëlqyera. Ndërsa ndër vendet e zhvilluara, Hong-Kongu mbahet kampion i taksës së sheshtë dhe e ka atë prej gati tri dekadash. Ndërsa po përpiqen ta vendosin sistemin e saj sot vende si Polonia apo Çekia, por edhe Sllovenia. Po cilat do të ishin përfitimet e ekonomisë dhe shoqërisë shqiptare po të zbatohej taksa e sheshtë (disa ekonomistë kanë filluar që tani ta quajnë jo pa kuptim “shesh-besh”)? Pikë së pari, tatimi për fitimin, që aplikohet mbi biznesin e madh dhe që tani është 20 për qind, do të përgjysmohet. Po ashtu ulen shumë edhe shumica e taksave të tjera, ndër të cilat TVSH-ja (Tatimi mbi Vlerën e Shtuar) është kryesori. Edhe kjo taksë përgjysmohet. Por ndërsa në shuma absolute të ardhurat e shtetit nga sistemi fiskal mund të ulen ndjeshëm fillimisht, taksa e sheshtë do të depërtojë në të gjithë kapilarët e jetës ekonomike të vendit. Sepse ajo është shumë e thjeshtë dhe e dukshme. Zbatohet për çdo lloj aktiviteti dhe fitimi njëlloj. Vendos të gjitha bizneset në të njëjtin start dhe nuk paragjykon asnjë aktivitet. Nëpërmjet saj mund ulet ndjeshëm informaliteti i ekonomisë sonë, pse me uljen e taksave një pjesë e bizneseve që veprojnë sot në gri e kanë më të lehtë të regjistrohen e të mos i shmangen shtetit. Por krahas këtyre të mirave të mëdha, vendosja e taksës së sheshtë ka pikëpyetje po aq të mëdha. E para është ulja shumë e fortë e të ardhurave shtetërore nga përgjysmimi i taksave të tilla si TVSH-ja dhe tatimi mbi fitimin. Ku do t’i gjejë menjëherë buxheti i shtetit ato 50-80 milionë euro që mund të firojnë në këtë mënyrë, nga më pak para që do t’u vilen me taksën e sheshtë firmave që sot paguajnë? Ky ndoshta duhet të jetë shqetësimi kryesor sot pse ekspertët e FMN-së nuk ndezin dritën jeshile për “shesh-beshin”. Nga ana tjetër, të gjitha të mira, të përmendura më sipër, do të vijnë mirëfilli nga taksa e re vetëm nëse administrata jonë fiskale trajnohet dhe e mëson si duhet sistemin e ri. Ai është sa i thjeshtë, aq dhe i ndërlikuar, sepse mbështetet në regjistrimet me anë të programeve kompjuterike. “Kujtesa” dhe “syri” i shtetit do të përmbahen në atë kapital të dhënash, të quajtur teknikisht “data-base”, që duhet të ruhet mirë dhe të mbrohet nga lloj-lloj sulmesh që mund të pësojë baza e të dhënave nga piratë, të cilët mund të jenë edhe brenda administratës tatimore. Po ashtu, zbatimi i taksës së sheshtë do të kërkojë aftësi zhbiruese të strukturave të posaçme që do të gjurmojnë e detyrojnë firmat në biznes gri të kthehen në tërësisht ligjore, apo do të kapë dhe dënojë biznesin e zi. Nëse këto zhbirime nuk kryhen si duhet dhe që në fillim të zbatimit të taksës së re, e gjithë besueshmëria dhe efikasiteti i taksës së sheshtë kompromentohen rëndshëm dhe rrezikojnë deri dhe dështimin e sistemit të ri. Nuk duhet të harrojmë se FMN-ja ishte e shqetësuar shumë në vitin 1996 (na kujtohen si sot fytyrat e vrenjtura të misionarëve të saj në qershor të atij viti) edhe për skemat piramidale. Qeveria refuzoi atëherë këshillat e ekspertëve të FMN-së për t’i mbyllur në kohë ato dhe çfarë ndodhi pas atij refuzimi të gjithë e dimë. Qeveria sërish këmbëngul sot të zbatojë taksën e sheshtë, me gjithë rezervat e FMN-së. Urojmë që qeveria të ketë të drejtë. Por ama ajo do të jetë me të drejtën vetëm nëse konsultohet sinqerisht e intensivisht me biznesin dhe shoqatat e tij në çdo hap që do të ndërmarrë për zbatimin e reformës së taksës së sheshtë. Nëse edhe me “shesh-beshin” vepron si me ligjin e ri për gjobat, jeta e taksës së re do të ndërlikohet shumë.

Gazeta Metropol

[Gerrard]

Largohet ministri i Transporteve

Ministria e Transporteve ka shtuar në mënyrë të ndjeshme investimet e bëra në infrastrukturën rrugore në të gjithë vendin. Ku përveç zbatimit të projekteve të mëdha për ndryshimin e imazhit rrugor është realizuar dhe katërfishimi i investimeve për përmirësimin e infrastrukturës ekzistuese në krahasim me vitin më të mirë që nga vitet '91. Kjo është deklarata e bërë nga ish ministri i Transporteve para largimit nga kjo detyrë. Sipas ministrit Basha gjatë 20 muajve të fundit ky dikaster ka realizuar një numër të madh projektesh dhe reformash, të cilat do të transformojnë infrastrukturën kombëtare duke plotësuar kështu objektivat e Qeverisë, për një integrim sa më të shpejtë në BE. "Investimet me financim të huaj janë pa dyshim prova më e mirë e besueshmërisë financiare dhe vizionit për infrastrukturën që Qeveria e Kryeministrit Berisha arriti të projektoj brenda një periudhe fare të shkurtër",- tha në fjalën e tij ministri Basha. Ku përveç investimit madhor për ndërtimin e aksit Durrës, Kukës, Morinë pritet që pas 6 javësh të nis dhe ndërtimi mbikalimit të kthesës së Kamzës me një vlerë prej 6,5 milionë Eurosh, realizimi i të cilave është planifikuar për një periudhë 12 mujore duke eliminuar kështu një nga ngërçet më të mëdha të trafikut në vend.

[Gerrard]

KESH nis lëvrimin e energjisë për muajin maj, parashikohen importe të mëdha

Përfundon tenderi për blerjen e energjisë nga kompanitë e huaja. Kështu pas interesimeve të paraqitura KESH, ka lidhur kontratat me pesë komani të huaja që kanë ofruar çmimet më të ulëta të importimit të energjisë. Ndërkohë që situata paraqitet problematike. “KESH kontrakton energji elektrike me pesë kompani nga 29 që morën ftesën për pjesëmarrje në tender që ofruan çmimet më të ulëta pas negocimit nga Njësia e Tregtimit të Energjisë”,- deklaruan specialistët. Kështu janë shoqëritë EGL, Zvicër, EFT, Serbi, CEZ, Ceki, Rudnap, Serbi si edhe EZPADA, Ceki, të cilat së bashku do të ofrojnë një sasi prej 150 240 MWh të ndara në lote me një çmim që varijon nga 43.6 deri në 47.21 Euro/MWh. Ndarja në lote është bërë në kombinim me remontet e planifikuara që do të realizohen në linjën Bullgari-Greqi-Shqipëri nga data 7-31 Maj, me qëllim marrjen e maksimumit të energjisë nga kapacitetet e ofruara. Ndërkohë që nga ministri i Ekonomisë është deklaruar një ditë më parë që do të importohet në sasi të mëdha energji, pasi parashikohet një stinë shumë e thatë. Ndërsa zëvendësministri i Financave Shefredin Shehu, është shprehur se do të ndërhyhet me shtimin e financave për koorporatën. Ndërhyrjet do të merren nga fondi i rezervës, ndërkohë që Qeveria s'ka dhënë asnjë shtesë deri tani për të shmangur situatën e krijuar nga krizat e njëpasnjëshme të energjisë. Nga ana tjetër po vijohet aksioni për ndërprerjen e energjisë të gjithë debitorëve dhe atyre që përdorin linja të jashtë ligjshme.

Të dhëna

Importi i energjisë nga kompanitë fituese

1-EGL, Zvicër një sasi prej 27.480 MWh të ndarë në katër lote me çmim mesatar 43.6 euro/MWh gjithsej 1.199.328.

2-EFT, Serbi një sasi prej 89.280 MWh të ndarë në 9 Lote me çmim mesatar 46.86euro/ MWh me çmim total 4 183 728 euro

3-CEZ, Ceki, një sasi prej 3 120 MWh të ndarë në dy lote me çmim mesatar 45.45 euro MWh me një çmim total prej 141 828 euro .

4-Rudnap, Serbi një sasi prej 27 480 MWh të ndarë në katër lote me një çmim mesatar prej 47.21 euro/MWh me çmim total prej 1 297 350 euro.

5-EZPADA, Ceki një sasi prej 2 880 MWh në një lot me një çmim prej 47.20 euro/MWh me çmim total prej 135 936 euro.

[Gerrard]

Ekspertët: Hartimi i paketës së re ligjore të bëhet me pjesëmarrjen e të gjitha forcave politike

Konfindustria, kërkon ngritjen e një grupi pune për hartimin e paketës së re ligjore

Qeveria miraton në parim kërkesën e bërë nga Konfindustria për vendosjen e taksave dhe të kasave të regjistrimit mbi bizneset e vogla. Ndërkohë që po pritet dhe reagimi i kreut të opozitës në lidhje me këtë çështje. Sipas administratorit të përgjithshëm të Konfindustrisë, kërkesa për ngritjen e një grupi pune me përfaqësues të gjitha forcave politike, është shtruar për zgjidhjen e shpejt të këtij problemi. “Nisma e Konfindustrisë për formalizimin e ekonomisë, nëpërmjet masave të prekshme dhe vendimtare të reformës institucionale dhe ligjore, sikurse është vendosja e TVSH-së, dhe kasave regjistruese për shitjet me pakicë, është lëvizja e duhur për daljen nga informaliteti, nëse dëshirojmë të ndërtojmë një ekonomi moderne sipas standardeve të nevojshme për mirëqenien e qytetarëve shqiptare dhe kërkesave të nevojshme të integrimit të vendit sa më shpejt në strukturat evropiane”.

Grupi i Punës

Për zgjidhjen e kësaj çështje është kërkuar që sa më parë të mblidhet një grup pune me specialistë të fushës nga të gjitha forcat politike. Për këtë përfaqësuesit e Konfindustrisë shprehen se do të vazhdojnë të luajnë rolin ndërmjetësues mes forcave politike për të shpëtuar ekonominë nga niveli i lartë i evazionit fiskal. “Qeveria duhet të marrë sa më parë nismën për formimin e një grupi me ekspertë nga të gjithë krahët e forcave politike si edhe ekspertë të pavarur për të ndërtuar me mirëkuptim dhe sipas rregullave themeltare të vendeve të BE-së, respektimit të autonomisë financiare të pushtetit vendor dhe decentralizimit të pushtetit. Duke krijuar kushte një paketë ligjore të përshtatshme për kushtet, në të cilat ndodhet vendi ynë”,- deklaroi Buxhuku. Sipas tij shkëputja e një hallke të ekonomisë, siç është biznesi i vogël, shkakton dëme të mëdha ekonomike. Ndërkohë që formalizimi i shitjeve me pakicë shihet nga industrialistët si sfida që shteti shqiptar duhet të menaxhojë për të shmangur evazionin dhe rënien e mëtejshme të ekonomisë në informalitet.

Kërkesat

Para disa ditësh është dërguar një letër drejtuesve të dy forcave më të mëdha politike në vend. Në të është parashtruar dhe kërkesa për vendosjen e kasave regjistruese pranë subjekteve të vogla, si dhe tatimin e të ardhurave të tyre. Kjo sipas specialistëve nuk do të ndikojë në rëndimin e financave të qytetarëve, për vetë faktin se dhe në vitet e kaluara ata paguanin tatimet, por në mënyrë indirekte. Ndërkohë që sipërmarrësit e biznesit me pakicë manipulonin në forma nga më të ndryshmet duke rënduar të ardhurat e shtetit dhe rritjen e informalitetit në ekonomi. Sipas Buxhukut një gjë e tillë ndodhte në masë sepse nuk ekzistonte një sistem faturimi ku të evidentoheshin të gjitha lëvizjet e bëra nga biznesi i vogël. Çka lë vend për dyshime të shumta mbi ushtrimin e aktivitetit të këtyre subjekteve.

Miratimi

Situata, Qeveria miraton në parim kërkesën e industrialistëve për vendosjen e taksave dhe në biznesin e vogël dhe jo vetëm tek disa subjekte të mëdha, siç ka ndodhur deri më sot. Ndërkohë Konfindustria ndodhet dhe në pritje të mbështetjes për vendosjen e TVSH-së, dhe të kasave të regjistrimit për shitjet me pakicë dhe nga opozita. Ekspertët shprehen se është e sigurt se mbështetja dhe mirëkuptimi i opozitës nuk do të mungojë në këtë rast.

Efektet

Vendosja e TVSH-së mbi biznesin e vogël sipas specialistëve do të shmangë rritjen e informalitetit dhe evazionit fiskal në ekonominë e vendit tonë. Faktorë që deri më sot janë në nivele shumë të larta. Njëkohësisht do të sjell

normalizimin e ekonomisë në tërësi, përfshi prodhimin bujqësor dhe blegtoral. Gjithashtu do të sjellë rritjen e të ardhurave në buxhetin e shtetit si dhe do të shmangë zhvillimin e konkurrencës së pandershme ndërmjet bizneseve.

Kriteret

Ndërkohë që bashkëpunimi i kërkuar ndërmjet forcave politike për zgjidhjen e kësaj çështjeje është shoqëruar dhe me disa kushte të përcaktuara nga konfindustrialistët. Ku thuhet se pozita duhet të respektojë autonominë financiare dhe masën e të ardhurave të pushtetit vendor. Ndërkohë që opozita nuk do të përfitojë politikisht nga kostot që mund të lindin gjatë procesit. Hartimi i paketës së re ligjore duhet të bëhet sipas standardeve të përcaktuara nga vendet evropiane.