Lajme ekonomike

[Gerrard]

Koha e regjistrimi të biznesit, në dy vitet e fundit është shkurtuar vetëm me 2 ditë

Kostoja e hapjes së një biznesi për 2006, ishte 2 herë më e lartë se mesatarja e rajonit

Në bashkëpunim me projektin e mësipërm, Ministria e Ekonomisë, Tregtisë dhe Energjetikës ka propozuar krijimin e Qendrës Kombëtare të Regjistrimit, me autonomi të plotë vendimmarrëse, në lidhje me procesin e regjistrimit tregtar, si një "zyrë me një ndalesë ("one-stop-shop") " për regjistrimin e biznesit.

Procesi i reformimit të regjistrimit do të realizojë nëpërmjet kësaj qendre, shndërrimin e procesit të regjistrimit nga një proces miks (gjyqësor dhe administrativ) në një proces tërësisht administrativ. Regjistrimin në një ditë të vetme, me një hap të vetëm, më pranë përfituesve dhe tërësisht elektronik.

Për t'u regjistruar, një biznesi të ri edhe për 2006 i janë dashur 11 veprime procedurale, 39 ditë dhe 580 USD. Të dhënat jepen nga raporti i Bankës Botërore "Doing Business 2006". Vështirësitë për të bërë biznes në Shqipëri, janë pranuar dje edhe nga ministri i Ekonomisë, Genc Ruli, gjatë një takimi me biznesmenë. Ruli ia ka hedhur fajin për këtë situatë administratës shtetërore, e cila, sipas ministrit të Ekonomisë është e paaftë. "Ky është një problem serioz që duhet të marrë zgjidhje me shpejtësi. Kemi shumë respekt për administratën, por nuk është kristalizuar akoma sensi i të shërbyerit. Interesi i vendit për investimet tuaja dhe të të tjerëve, është më shumë jetik se çdo vend tjetër i Evropës. Shqipëria ka nevojë për investime.

Në rast se çdo zyrtar do të kishte parasysh këtë fakt, jam i sigurt se do të rriste 3-4 herë shpejtësinë e bashkëveprimit me ju",- tha ministri i Ekonomisë, Ruli. Nga ana tjetër, ministri Ruli është shprehur se administrata prish natën atë që ekzekutivi bën ditën. "Progresi në fushën e tokës dhe ndërtimit është i pjesshëm. Ka patur aktivitete të paralizuara në fushën e doganave dhe tatimeve. Zbatimi i parimit të konsultimit periodik me biznesin, kërkon një reformë të harmonizuar dhe jo takime parciale dhe spontane",- tha Ruli. Gjatë fjalës së tij, Ruli ka vlerësuar se procesi i regjistrimit vazhdon të jetë i fragmentarizuar, i bazuar kryesisht në kontaktin e drejtpërdrejtë ndërmjet të interesuarve dhe nëpunësve shtetërore. "Për t'i dhënë zgjidhje kësaj situate, Qeveria Shqiptare dhe Qeveria e Shteteve të Bashkuara të Amerikës nënshkruan me 3 prill 2006, Marrëveshjen e Pragut të Sfidës së Mijëvjeçarit për Shqipërinë, i cili po asiston në tri projekte të mëdha, ndër të cilat edhe ai i reformimit të procesit të regjistrimit",- ka deklaruar Ruli.

[Gerrard]

Të nisësh një biznes të ri në Shqipëri, kërkon një afat ditor prej 39-ditësh. Sipas raportit të fundit të Bankës Botërore, "Nisja e një biznesi më 2006-ën", Shqipëria është nga vendet e rajonit që ka koston më të lartë ditore për të hapur një biznes të ri. Kjo, kuptohet, për shkak të procedurave mjaft burokratike e ligjore. Për të nisur një aktivitet, një biznesmeni shqiptar i kushton shumë më tepër se homologut në rajon dhe të vendeve të tjera të zhvilluara. Sipërmarrësit duhet të kalojnë 11 hapa për të hapur një aktivitet, për një kohë totale prej 39 ditësh. Nga ana tjetër, si numri i ditëve dhe i procedurave, është më i lartë në krahasim me mesataren e vendeve të rajonit. Ndërsa kostoja e hapjes së një biznesi është shumë më e lartë në Shqipëri. Kostoja totale e nisjes së një biznesi për Shqipërinë, llogaritet të jetë rreth 578 dollarë në 2006, nga 647 dollarë që ishte në vitin 2005.

Në krahasim me vitin 2005, kemi një rënie me 69 dollarë të kostos, për të hapur një biznes. Ndërkohë që në fqinjin tonë, Maqedoni, ku ditët e hapjes së një biznesi janë 18, pagesa për hapjen e një aktiviteti të ri, janë 1.3 herë më pak sesa ato në Shqipëri, 267 dollarë. Pra, ende jemi në një gjendje të vështirë, pasi fqinjët tanë kanë procedura më të shpejta dhe kosto më të ulët. Vendi tjetër i rajonit, Bullgari, që ka një numër prej 32 ditësh për hapjen e një aktiviteti të ri, ka një kosto totale prej 270 dollarësh. Në këtë studim të bën përshtypje edhe rasti i Turqisë, e cila e ka përmirësuar procesin për fillimin e një biznesi, duke shkurtuar kohën që nevojitet, nga 38 ditë në 9 ditë. Kroacia, Hungaria, Letonia dhe Polonia, futen me rregulla më lehtësuese për punësimin, duke i dhënë mundësi biznesit ta shtojë prodhimin.

[Gerrard]

Kërkesave të vazhdueshme të biznesit për mosmiratimin e ligjit të gjobave, i ka ardhur në mbështetje edhe Parlamenti Evropian. Me anë të një letre zyrtare drejtuar kryeministrit Berisha, eurodeputetja dhe anëtarja e Komisionit të Tregtisë Ndërkombëtare, Kristiana Muscardini, e cila kryeson edhe Grupin e të Djathtëve në Parlamentin Evropian, kërkon nga ana e qeverisë shqiptare që të rishikojë edhe njëherë ligjin për procedurat tatimore, të miratuar gjatë kësaj jave në Parlament.

Me anë të këtij ligji qeveria vendosi që biznesi të paguajë apriori detyrimin tatimor dhe 15% të gjobës, para se të shkojë për apelim në gjykatë. "Dëshiroj të shpreh shqetësimin tim se ky ligj, ashtu siç është ndërtuar, mund të shkaktojë krijimin e një klime mosbesimi në radhët e investitorëve, duke provokuar dekurajimin dhe trembjen e bizneseve që operojnë në Shqipëri",- thuhet në letrën e euro-parlamentares.

Sipas saj, e gjitha kjo është në dëm të zhvillimit ekonomik dhe funksionimit të administratës publike, kushte këto të domosdoshme për zhvillimin e mëtejshëm të vendit. Ndërkohë, në tentativën e radhës, 10 shoqata të biznesit i kanë çuar një letër Presidentit të Republikës për mosmiratimin e ligjit. Me anë të një letre, shoqatat e biznesit kërkojnë që Presidenti të mos dekretojë ligjin që ka pasoja shkatërruese në aktivitetin e sipërmarrjes.

Shekulli

[de Balzak]

pse mendoni ju se ekonomia e shqiperise vazhdon akoma te jete e prapambetur,dhe si mundet ajo te zhvillohet?

[LAINA]

Kjo mund te qendroje si kryeteme me shume nentema te tjera, eshte shume e gjere per ti dhene nje pergjigje te pergjithshme...

[Gerrard]

Plani i investimeve publike është realizuar në masën 95 për qind

Projektet e mëdha si rruga Durrës-Kukës dhe korridoret e jugut, gllabërojnë fondet

Investimet publike duket se kanë ecur në ritmin e duhur. Rreth 6 miliardë lekë më shumë se tremujori i parë I 2006, janë investuar në infrastrukturën rrugore. Zëvendësministri i Financave Sherefedin Shehu tha për “Metropol” se këto para janë destininuar për projektet e mëdha të Qeverisë si rruga Durrës-Kukës, dhe njëkohësisht edhe korridoret e jugut. “Duke e krahasuar me tremujorin e parë të vitit 2006, janë investuar 6 miliardë lekë ose 35 për qind më shumë. Muaji mars ka qenë edhe muaji ku ka pasur një rritje të dukshme. Kryesisht këto fonde kanë shkuar për projektet e mëdha që ka përcaktuar edhe Qeveria”,-tha Shehu. Miratimi i Buxhetit të Shtetit në fundin e muajit nëntor duke se ka ndihmuar për lëvrimin e shpejtë të fondeve. Njëkohësisht, projektet kanë qenë gati dhe kjo ka qenë edhe një ndihmesë tjetër që Ministria e Financave të lëvrojë fonde për investime publike. “Mungesa e projekteve ka qenë njëra nga pengesat që kemi pasur gjatë vitit 2006, pasi Qeveria e mëparshme e shpërndante në shumë pjesë buxhetin. Përqendrimi i fondeve në projekte të mëdha ka bërë që rialokimi i tyre të jetë i shpejtë”,-shpjegon Shehu. Duket se ekzistenca e projekteve të tjera si korridoret e jugut, do të bëjë që të lëvrohen fonde të tjera për ndërtimin e tyre. Ministria e financave është në suficit buxhetor ose ka teprisë parash në arkë, dhe pret vetëm që projektet që të jenë gati. Për këtë të gjitha ministritë përkatëse kanë marrë sinjalin nga Qeveria për të përfunduar hartimin e projekteve për t’i paraqitur ato për miratim. Përfundimi i çdo projekti do të shoqërohet edhe me fondin përkatës duke i hapur rrugën prokurimeve të këtyre veprave. Fondet kryesisht janë përqendruar në projekte madhore të infrastrukturës. Njëkohësisht edhe Buxheti Afatmesëm tre vjeçar, ka si synim shtimin e fondeve në infrastrukturë pasi kjo është edhe synimi dhe platforma qendrore e qeverisë. Buxheti Afatmesëm duke se ka përcaktuar edhe mënyrën e ndarjes së fondeve. Duket se arsimi, shëndetësia, transportet dhe mbrojtja do të jenë prioriteti i Qeverisë për 3 vitet në vijim, që do të gllabërojnë buxhetin. Ministritë përkatëse të këtyre prioriteteve kanë paraqitur në Qeveri, projektet e tyre në lidhje me investimet publike. Është pikërisht viti 2007, që do të ndiejë këto ndryshime. Qeveria do të rrisë investimet për këto ministri, me nga 75 për qind më shumë nga ç’ishte parashikuar. Deri në vitin 2009 këto do të jenë prioritetet e qeverisë, ku vit pas viti shpenzimet do të ulen në masë të ndjeshme. Këto ministri dhe shpenzimet operative në lidhje me administratën do të kenë më shumë fonde nga buxheti i shtetit. Investimet publike do të përcaktohen në bazë të projekteve, që paraqiten në mënyrë të detajuar nga çdo ministri. Njëkohësisht edhe për institucionet e tjera do të punohet njësoj. Asnjë shumë nuk do të paracaktohet për institucionet, por vetë ato duhet të paraqesin projekte për investime publike dhe që do të miratohen nga këshilli i ministrave. Ligji organik i buxhetit do të fillojë përcaktimin e kritereve për çdo institucion, që nga fillimi i vitit 2007. Ndërkohë, Ministria e Financave u ka shpërndarë ministrive udhëzime, ku u kërkon që të përgatisin kërkesat për vitin e ardhshëm.

6 miliardë lekë më shumë se në tremujorin e parë të 2006, ose e përkëthyer në përqindje ka qenë më masën e 35 përqindëshit më shumë. Pritet që fondet të shtohen më shumë në muajt në vijim.

Projektet e mëdha si korridoret e jugut dhe rruga Durrës-Kukës kanë qenë projektet të cilat kanë përfituar pjesën më të madhe të fondeve. Ekzistenca e projekteve ka bërë që fondet të jepen më shpejt.

Njëkohësisht edhe Buxheti Afatmesëm tre vjeçar, ka si synim shtimin e fondeve në infrastrukturë pasi kjo është edhe synimi dhe platforma qendrore e qeverisë. Duket se arsimi, shëndetësia, transportet dhe mbrojtja do të jenë prioritete.

[Gerrard]

Kërkesë BE-së për më shumë fonde në infrastrukturë

Ministri I Transporteve Lulzim Basha dhe homologu tij malazes Andrey Lompar, kanë dërguar një peticion pranë Bashkimit Evropian që të mbështesin vendet për më shumë fonde. Kërkesa e fondeve është specifikuar në ndërtimi e një lidhje ujore midis Malit të Zi dhe Shqipërisë me anë të tragetit duke kaluar nëpërmjet liqenit të Shkodrës. Të dy ministrat kanë vizituar Aeroportin e ri “Nënë Tereza”, ku ministri malazes u shpreh se ky terminal është për t’u patur zili. Ndërkohë Basha ka informuar se me homologun e tij është biseduar edhe për projekte të tjera në fushën e infrastrukturës që do të lidhin më shumë të dyja vendet. “Kam informuar Ministrin malazes se Shqipëria po fillon ndërtimin e njësërë projektesh të rëndësishme në të gjithë vendin s në jug ashtu edhe në veri të tij. Këto projekte do të ndihmojnë edhe për lëvizje më të shumta midis dy vende fqinje”,-tha Basha. Ministri malazes Lompar, tha se tashmë do të rritet më tej bashkëpunimi midis vendeve dhe se këtë vizitë e ka shfrytëzuar për të folur për më shumë projekte për të ardhmen. Ministri shqiptar Basha nuk la pa përmendur edhe aeroportin ndërkombëtar të Kuksit që sipas tij tashmë ky aeroport është në studim trafiku, dhe së shpejti do të përfundojë edhe projekti i plotë i tij. Vizita e Ministri malazes ka qenë në kuadër të prezantimeve reciproke midis vendeve në fushnë e infrastrukturës në përgjithësi. Ministrat kanë diskutuar edhe projekte për të ardhmen si shtimi i trasporteve ujore detare dhe rrugore. Me Malin e Zi është edhe projekti për ndërtimin e hekurudhës që do të lidhë kryeqytetin malazes Podgorica me Shkodrën.

[Gerrard]

KESH-i ka nisur një aksion për ndërprerjen e lidhjeve të paligjshme, ku është përqendruar kryesisht në zonat më problematike në Tiranë. Grupet e punës të shpërndara në 12 ninigrupe, kanë nisur nga zona e Kodrës së Priftit në Tiranë. Grupet e KESH-it janë ndjekur personalisht nga kreu i KESH Gjergj Bojaxhi. Banorët nuk kanë rezistuar nga ky aksion duke i hapur rrugën ndërprerjes së lidhjeve të paligjshme. Kodra e Priftit, një nga zonat më problematike për nivelin e pagesës, ku në 3884 abonentë vetëm 42.6 për qind paguajnë ndërkohë që pjesa tjetër janë debitorë në KESH. Ishin 12 grupe pune të kësaj njësie në bashkëpunim me policinë elektrike, që e shtrinë punën në të gjithë zonën për prerjen e lidhjeve të paligjshme, lidhjeve dyfishe si dhe linjave të abonentëve debitorë. Nga 650 kontrolle të kryera në Kodrën e Priftit në ditët e mëparshme janë realizuar rreth 290 prerje ndërkohë që është arritur një shlyerje prej 50 për qind. Drejtori i Njësisë nr.2 Sali Toçi u shpreh për mediat se “ecuria është e kënaqshme”. Deri në mesditën e ditës së sotme janë mbledhur rreth 8 milionë lekë të vjetra në arkën nr.24 si edhe 1.5 milionë lekë të vjetra në arkën nr.10 ndërkohë që shumë prej tyre vazhdojnë ti drejtohen arkave për të paguar si edhe për të lidhur kontratat. Puna e kësaj njësie vijon paralelisht edhe në lagjen Besa, Kolonia Gjermane, Shkozë, rrethinat e qytetit Studenti. Në targetin e punës së saj do të përfshihen të gjitha kategoritë e abonentëve që rezultojnë problematike dhe do të ketë vijimësi edhe ditët në vazhdim për eliminimin e nivelit të mospagesës dhe vjedhjes së energjisë.

[Gerrard]

Kontrollet kanë gjetur me lidhje të paligjshme dhe mospagues të energjisë edhe drejtorin lokal të policisë elektrike, funksionarë të prokurorisë, përfaqësues të bashkisë dhe komunave, sindikatave të pavarura, anëtarë të OJQ-ve ambientaliste, përfaqësues të gjykatës së rrethit, këshilltarë të këshillit bashkiak, përfaqësues të të dy krahëve politike



Korporata e energjisë ka kryer dje një operacion të gjerë për ndërprerjen e energjisë tek të gjithë personat që kishin lidhje të paligjshme apo që nuk e paguanin energjinë elektrike. Nga kontrollet e kryera është vërejtur se edhe shumë zyrtarë, madje vetë përgjegjësi i policisë elektrike, Hysen Bala, kishte probleme. Ndërkohë, atij i është ndërprerë energjia dhe është pezulluar nga detyra prej kreut të KESH-it Bojaxhi. Aksioni ka çuar në ndërprerjen e energjisë edhe të mjaft zyrtarëve të tjerë, midis të cilëve disa këshilltarë bashkiakë të pozitës dhe opozitës si edhe ish-Ministres së Kulturës, Esmerdalda Uruçi. Grupet e ngritura nga filiali i KESH-it në Shkodër, me mbështetjen e drejtorit Gjergj Bojaxhi, kanë patur si synim prerjen dhe copëtimin e linjave të paligjshme dhe dyfishe për të evituar rilidhjen, si dhe ndërprerjen për debitorët. Disa nga rastet e hasura kishin të bënin me debi të prapambetura, lidhje dyfishe të paligjshme me qëllim vjedhjen e energjisë (përfshirë këtu edhe abonentë të pajisur me matësa) etj. Ndërprerjet kanë përfshirë disa kategori abonentësh si ata familjarë, privatë, biznese etj. Ndërkohë që, kontrollet kanë hasur edhe në abonentë “VIP” si funksionarë të lartë të policisë elektrike, prokurorisë, përfaqësues të bashkisë dhe komunave, sindikatave të pavarura, anëtarë të OJQ-ve ambientaliste, përfaqësues të gjykatës së rrethit, këshilltarë të këshillit bashkiak përfaqësues të të dy krahëve politik etj. Brenda dy javësh, në këtë qytet që vazhdimisht ka rezultuar problematik në shlyerjen e detyrimeve ndaj KESH-it dhe abuzimin me energjinë elektrike do të shikohet me imtësi dhe verifikohen të gjitha kontratat e abonentëve buxhetorë të institucioneve shtetërore, duke përfshirë edukimin dhe sidomos Policinë e Shtetit.

[Gerrard]

Deri në qershor do të rishikohen 44 licenca



Reforma parashikon mbështetjen e kërkesës për licencë në autodeklarimin e përgjegjësive nga kërkuesi për garantimin e kërkesave të ligjit dhe aplikimin e sanksioneve të forta në rastet e deklarimeve të rreme. Gjithashtu, do të realizohet regjistrimi i menjëhershëm për efekt tregtar, fiskal, sigurime shoqërore, shëndetësore, si dhe të punës në një hap të vetëm





Reforma rregullatore për biznesin do të përfshijë, përsa i përket sektorit të licencimit, rishikimin e dyzet e katër lejeve dhe licencave deri në qershor të këtij viti. Të dhëna nga Ministria e Ekonomisë dhe e Privatizimit bëjnë me dije se, reforma në fushën e licencimit parashikon futjen e disa risive dhe parimeve të reja, sikurse janë kalimi nga parakontrolli tek postkontrolli dhe kontrolli i vazhdueshëm; aplikimi i parimit të miratimit në rastet kur institucionet përgjegjese nuk përgjigjen në kohë si dhe aplikimi i sanksioneve për këto institucione, ç'ka siguron zbatimin e parimit të përgjegjshmërisë së administratës. Nga ana tjetër, reforma parashikon mbështetjen e kërkesës për licencë në autodeklarimin e përgjegjësive nga kërkuesi për garantimin e kërkesave të ligjit dhe aplikimin e sanksioneve të forta në rastet e deklarimeve të rreme, ç’ka siguron zbatimin e parimit të përgjegjshmerisë së biznesit. Gjatë vitit 2006, nga Ministria e Ekonomisë si dhe ato të linjës u rishikuan 135 licenca, leje dhe autorizime në fusha të tilla si: në miniera, karburante, transport, bujqësi, ushqim, peshkim, mjedis, administrim ujërash, pyje dhe kullota, shëndetësi, dogana, mbrojtje nga zjarri.

Por, nisur nga fakti se licencimet janë fushë problematike, Ministria e Ekonomisë dhe e Privatizmit ka propozuar që të eliminohen si të panevojshme 24 lloje licencash, si dhe të reduktohen kërkesat për numrin e dokumenteve për pjesën tjetër në masën 30-40%. Për këtë qëllim, deri tani janë zbatuar rekomandimet për 35 leje dhe licenca. Deri në muajin qershor 2007 do të zbatohen rekomandimet siç edhe u tha më lart edhe për 44 leje dhe licenca, ndërsa pjesa tjetër do të zbatohet deri në fund të vitit. Sipas burimeve nga Ministria e Ekonomisë, në këtë kuadër, parashikohet edhe heqja e të gjitha kërkesave të tepërta për licencimin në një fushë specifike. E gjithë reformë ligjore do të kërkojë edhe mjaft akte nënligjore për t’u vënë në jetë dhe për këtë gjë, ministria ka përgatitur 16 akte nënligjore, të cilat do të plotësojnë zbatueshmërinë e ligjit për reformën rregullatore, të përbërë nga ligji bazë, si dhe 9 amendime të tjera, të cilat lidhen me regjistrin tregtar, fiskal, të punës, për ngritjen e Qendrës Kombëtare të Regjistrimit të Biznesit, që pritet të miratohen në Kuvend. Gjithçka për ngritjen e Qendrës Kombëtare të Regjistrimit të Biznesit bazohet në projektin e mbështetur nga USAID-i, "Marrëveshja e pragut të sfidës së mijëvjeçarit për Shqipërinë" dhe synon që kjo qendër të ketë autonomi të plotë vendimmarrëse si një zyrë me një ndalesë "one stop shop" për regjistrimin e biznesit. Gjithashtu, realizohet regjistrimi i menjëhershëm për efekt tregtar, fiskal, sigurime shoqërore, shëndetësore, si dhe të punës në një hap të vetëm.

Ky sportel thjeshtëzon kërkesat e dokumentacionit të nevojshëm për regjistrimin e bizneseve, ul kostot e regjistrimit, eliminon kontaktet me nëpunësit administrativë dhe rrjedhimisht redukton korrupsionin.