Respekti ekziston kur njihet forca e tjetrit, dhe prandaj respektohet sepse tjetrit i kihet frika
_Respekti nuk kasnje lidhje me forcen apo te qenit magiorance.Respekti eshte vlersim qe te jep shoqeria apo individi ne saje te meritave ,vlerave qe nje individ apo nje komunitet rezaton.Vetem respekt nuk mund te marresh me dhune,dhe se ndjehesh superior.
Te jesh tolerant do te thote te tolerosh, pra, te lesh te kaloje, te durosh, falesh e justifikosh dicka. Kete koncept e ka i forti i cili, edhe pse ka mundesi ta shtype dicka, e toleron, pra mbyll syte e ben sikur s'sheh. Nuk mund te thuhet e njejta gje per te dobetin: I dobeti nuk mund te "toleroje" te fortin, pasi i forti nuk ka nevoje per tolerancen e te dobetit.
Ne kete pozite, feja e tyre tolerohesh nga feja e me te forteve, myslymaneve. Mund te themi qe te krishteret "toleronin" myslymanet?
Nese behet fjale per pushtim ketu nuk ka vend per termin "tolerance"Pushtimi eshte dhunim dhe shkallen e dhunimit ti kerkon ta quash tolerance e tefortit ndaj te dobtit?Jo! Gabohesh.Pushtimi turk nuk ishte nje lufte fetare,por nje pushtim me dhune teritoresh, dhunim popujsh per perfitim ekonomik.Pushtimi ska asnje lidhje me perhapjen e islamit.Ne asnje faqe te kuranit nuk thote se feja shperndahet me dhune,por me mision.Pushtuesi ska lidhje me misionarin,ai smund te jete itille.Misionaret e te gjitha besimeve nuk jane te dhuneshem.Jane pushtuesit,diktatoret qe abuzojne me to.E konkretisht ishte nje politike paragjykuar qe te mos prishehsin te gjitha kishat ( Kishat ruajten egzistencen e vet dhe ne Stamboll.)Ishte dhe nje marveshje me perandorine e bizantit te kapitulluar.Nese do te prishehsin te gjitha kishat toleranca e te mundurit do te ishte zero, e kjo do ti hapte shume pune perandorise osmane per te ruajtur egzistencen e vet.Perandoria Osmane jetoi pikerisht aq gjete ne saje te politikave te saj percarese. Asaj i duhej nje magiorance muslimane brenda cdo kombi per te dhunuar minorancen e keshtu vet luante rrolin e gjyqetarit.Nese te gjithe do te ishin musliman si do te mund te vilnin taksa pas luftes?Ato nuk mund te egzistonin pa polaritetin brenda te njetit kombi.Kur bejleret kundershtonin te paguanin taksen administrata turke dilte neper pazar dhe i bente thirrje popullit se qeveria do tu merrte tokat te pasurve dhe do tja shperndante te varferve pasi ato po i shrytezojne rende. E keshtu njera pale gjente ngushellim e shprese tek guvernatori dhe tjetra e frikesuar nga rebelimi i mundeshem paguante detyrimin.
Toleranca eshte nje term me kuptim shume me te gjere, ajo mund te jete ne anen e te dobtit apo me te fortit, por ajo merr vlera kur perdoret nga me te diturit ,me te edukuarit.Termi tolerance ne bashkejetesen fetare ne shqiperi persupozon qetesine ne mardheniet mes paleve.Kerkush nuk thote se te gjithe te konvertuarit ishin tashme armiq.Njerzit konvertoheshin jo vetem nga dhuna e pushtuesit por dhe nga privilegjet qe ai te mundesonte.E keshtu brenda te njetes famije kishte dhe musliman dhe te krishtere.Po keshtu brenda fisit etj.Keto ishin te gjithe shqipetare dhe jo armiq.Tjeter eshte politika qe perdorte pushtuesi per te ruajtur egzistencen e vet.Termi tolerance eshte vlere shpirterore e fituar nga zhillimi i komunitetit.Kot nuk thone se populli i Durresit eshte me tolerant se populli i Tropojes.Ne termin tolerance perfshihen shume elemente te zhvillimit te jetes. Toleranca eshte nje rregullator i domosdoshem ne mardheniet mes njereze ,pasi pa te dy palet humbasin.
E njejta gje ndodhi dhe me komunizmin. Nuk mund te themi s te gjithe komunistet ishin te keqij ,pavarsisht se diktatori e perdori privilegjin per te abuzuar me mardheniet mes njerzve. Te gjitha diktaturat rrojne gjte sa me shume te kete konflikte mes njerzve.E prandaj ketu po e permend dhe nje here eshte ne interes te shqipetareve te kene nje besim te njejte mes tyre por dhe me rajonin me te cilin bashkejeton.
Krijoni Kontakt