Për një "Islam Evropian"

[[xeni]]

"Te mos ishte feja Islame, nuk do kishte pasur Iluminizem ne Evrope",- thoshte i madhi Niçe.

Meqe diskutimi eshte hapur me rregjisorin e vrare, e ka pare njeri filmin?

Nuk behet fjaleper nje kritike karshi fese Islame (e kush eshte ai qe te kritikoje fene Islame?:!), as per nje kritike karshi populit musliman por thjesht nje ofendim i pacipe, nje neperkembje e besimit te me shume se njemiliard njerezve.

Une mbaj mend qe nje anektode qe vinte ne loje papen u be shkak per nje rrumuje ne Shqiperi.

[Klevis2000]

Hadrian Renald ka thënë: "Nuk ka në botë besim, i cili ka qenë aq keq i komentuar nga armiqtë e tij dhe i cili u është nënshtruar aq shumë nënçmimit dhe mënisë sikur që është Islami." Se në ç’shkallë histerie kishte arritur mjerimi i "së vërtetës" së besimit "të drejtë" të kristianëve ndaj të "pavërtetës" së rrezikshme, na njofton Volteri kur pohon se: "Atëherë kishte më shumë kallogjerë bizantinë, të cilët shkruanin kundër Islamit, se sa kishte jeniçerë në ushtrinë turke."


Me të drejtë B. Rudezh pohon se "kontroversat, tezat e hipotezat e shumta mbi panislamizmin, fundamentalizmin islam, xhihadin etj., janë rezultat i mosudhëzimit dhe mosnjohjes së burimeve dhe të literaturës themelore".

A duhet te moderohet islami?

Fjala burim, të kuptuarit burimor të burimit të një tradite fetare ngërthen domethënien se nuk bën që burimi i caktuar i fesë (ose traditës përgjithësisht) të kuptohet ndryshe pos sipas mënyrës së a.q. të kuptuarit të parë të burimit. Sipas kësaj teze, kohët tjera nuk kanë të drejtë në të kuptuarit vetjak të burimeve të fesë.

- Sintagma të kuptuarit e parë burimor të burimit domethënë, sipas kësaj teze, se burimin përkatës e kanë kuptuar drejt vetëm recipientët e parë. Breznitë tjera të mëvonshme, korrektësisht do ta kuptojnë burimin vetëm nëse nuk kanë të kuptuar dhe recepcion të vetin vetjak, por të huaj të burimit. Kjo po ashtu d.m.th. se me sintagmën "të kuptuarit e parë burimor të burimit një kohë oktroizohet," që të shërbejë si model për kohët e mëvonshme.

Marrë përgjithësisht, fjala burim ka kuptimin edhe të burimit, gurres së përhershme, permanente. Në Islam, burim i fesë është Fjala e Zotit, që buron gjithherë e nuk shteret, andaj brezi i parë i recipientëve as nuk ka mundur as nuk ka guxuar ta orientojë këtë burim drejt të kuptuarit përfundimtar, sepse në Islam nuk ekziston grup apo bashkësi, kohë apo hapësirë e privilegjuar..

Islamit nuk i është imanent i a.q. fundamentalizëm negativ, respektivisht ekstremizmi. Atë që sot e cilësojmë si ekstremizëm musliman, nuk është tjetër pos përgjigje e tyre në hegjemoninë politike, ekonomike, kulturore e të tjera të botës jashtislame ndaj muslimanëve. Popujt muslimanë si shqiptarët, boshnjakët, algjerianët, çeçenët etj., po zhvillojnë luftë për identitetin e tyre shpirtëror e biologjik, fetar, kulturor, politik e ekonomik. Evroperëndimi i ngarkuar me evrocentrizëm e katoliko-centrizëm, i imponon "vlerat" e veta si të vetmet të drejta, andaj çdo refuzim i tyre karakterizohet me terminologjinë diskredituese: fundamentalizmi islam, nacionalizmi fetar, militantizmi islam; çdo gjë islame përdoret në kontekstin pezhorativ, negativ, për të krijuar përshtypje në botë se Islami është element destabilizues, kundër paqes e mirëqenies dhe si i tillë duhet të "disiplinohet", çfarë është rasti me Iranin, Libinë e shumë vende të tjera.



Nese keni lexuar pak ne histori nje nga shkaqet e shkatarimit te krishterimit ishte pikerisht "iluminizmi kristian" qe ia ndricoi mendjet dhe veprat disa kristianeve dhe mbas mbledhjes se Nikeas dhe ndarjes se kishave ne ate katolike dhe ortodokse, per shkak te ndarjes se politikes se perandorise romake, prifterinjte me humbjen e simpatizaneve, praktikanteve , ndjekesve te krishterimit per shkak te inkuziocionit dhe kundervenies kunder shkences nga na e fese krihstere dhe klerikeve te saj atehere ato e riformuan fene e tyre ne kllapa duke lejuar homoseksualet te futen ne kisha duke lejuar ato gjera qe i kishin te ndaluara ne biblen e tyre.Pra per hire te sasise dhe fames dhe pushtetit politik hudhen poshte rregullat fetare dhe virtytet.

Pikerisht ishte perendimi ai qe mori hov ekonomiko industrial fill mbas ndarjes se kishes nga shteti sepse kisha atehere zbulimet shkencore i quante herezi dhe i denonte ne turren e druve shkencetaret dhe ato qe i kunderviheshin asaj.

Ndryshe me islamin kur ai ishte politik i kishte shtrire krahet e tij nga lindja ne perendim dhe ishte faktor numer nje qe e ndricoi Europen nga erresira e e saj mesjetare krishtere.Ishte Spanja e sotme ajo qe i dha Europes hov ne shkence .Kurse sot ka ndodh krejt e kunderta islami eshte bere fe individuale per shume muslimane dhe mungon shteti ose shembulli real i praktimit te nje pushteti politik nga muslimane te mirefillte sipas kuranit dhe sunetit.Nuk gjen pushtet islam sot te mirefillte sikurse ka qene ne kohet e Profetit a.s ose te pakten te zbatojne 10 % te atyre rregullave.Pikerisht kjo eshte nje nga faktoret qe muslimanet jane te poshteruar sot sepse e kane lene fene e Allahut dhe iu jane pervesh ideologjive te tjera te cilat nuk kane burim hyjnor dhe si te tilla jane te destinuara te shkatarrohen sikurse qe shembulli i komunizmit.Edhe nese nje shtet mer hov ekonomik fillojne sanksionet kunder tij.

Islami eshte fe e cila mbron vlerat , virtytet, moralin, besimin ne nje Zot te vetem dhe sado qe materia te jete gjigande nuk ia arrin ta shkatarroje ate sepse shpirti e komandon trupin dhe materien.Mirepo dikujt i genjen mendja se fuqia eshte gjithmone pushtet.E harrojne biblen dhe popujt qe me to historia u jep leksion njerzise se pushteti absolut dhe i perhershem eshte vetem per Zotin pushtetet e tjere do nderrohen sado te forte te jene ato.


Islami nuk ka nevoje te marri prej perendimit sidomos ne cilesite shpirterore qe ai ka por perkundrazi perendimi duhet te marri prej islamit moral , besim ne nje Zot te vetem e ti largohet adhurimit te jezusit i cili ishte vetem profet i nderuar tek Zoti, te marri karaktere dhe personalitete te cilat sfidojne historine.


Shume prej jush mburren me emrin shqiptar me ane te Skenderbeut se ka qene ortodoks apo katolik apo musliman pak rendesi ka.Ajo per te cilen e ngrejne pavarsisht se mbrapa skenes ideologjike kishtare qendron arsyeja se ai iu kunderve nje superfuqie ne ate kohe.(Osmane)Te njeten gje po bejne sot disa "burra" te cileve nuk i trembet syri nga kur-va amerikane dhe zagaret e saj.Xhihadi nuk eshte dhune perkundrazi ai eshte drejtesi.Kur e pyeti perandori i persise nje musliman dhe i tha pse ju muslimanet kerkoheni te mbroheni kur ne ju luftojme tha.Ne do luftojme qe ti nxjerrim njerzit nga ngushtica e kesaj bote e per ti vendosur ne gjeresine e botes tjeter per ti njerre nga padrejtesite e feve te tjera e per ti vendosur ne drejtesine e Islamit per ti nxjerre nga idhujtaria e idhujve dhe skllaverimi ndaj tyre e per ti vendos nen neshtrimin e Zotit dhe pavarsine e krijesave.Kemi dy rruge ose te biem deshmore ose te triumfojme.Humbje ska per ne.

Jo me kot permenda Skenderbeun qe iu kundervu perandorise me te fuqishme ne ate kohe , jo me kot historia njeh sot Sandokanin musliman i cili iu kundervu Anglise kolonizatore, jo me kot historia sot ka vene ne krye te saj Bin Ladenin per ti kundervuar amerikes.
Prandaj mos luani me fjalime dy standarteshe .Herojte ngelen heroj kur i kundervihen superfuqive sidomos kur kane te drejte.

Duam apo sduam ne Islamin sot do ta perfaqesojne burrat dhe jo hipokritet te zhytur ne karriket e pushtetit dhe pasurise te cileve po dridhen nga termeti i drejtesise dhe rizgjimi i burimit Islam .


Se fundmi Islami nuk ka nevoje per mendjet e disa pseudointelktualeve per te bere reformime sepse ai nuk fe e shpallur prej Palit apo prej Papes ose peshkopeve Ai eshte fe e cila ka zbrit prej Zotit dhe si e till nuk ka nevoje per reformim sepse Burimi ngelet i paster atje ku buron .Prandaj eshte e drejta e femijve dhe pasardhesve tane qe burimin e poandryshueshem Islam ta njohin burim dhe jo ta njohin rrjedhen si burim.Ose mendimet e atyre qe e luftojne islamin si rregull islam.Nje nga gjerat qe sot perendimi do ti heqi islamit eshte xhihadi ose mbrotja e fese ose ti poresi krahet nje personi pastaj ti thote botes neper media qe e shikoni cfare feje eshte islami fe e kukullave fe e e pushtetareve hipokrite fe e cila e pranon degjenerimin fe .Por dredhia e tyre nuk do kete sukses.

“Ata duan ta shuajnë Dritën e Allahut me gojët e tyre. Por Allahu do ta përmbush Dritën e Tij, edhe pse mosbesimtarët e urrejnë atë. Ai është i Cili ka çuar të Dërguarin e Tij me udhëzimin dhe fenë e së vërtetës për ta shpallur atë ngadhënjuese mbi të gjitha fetë e tjera, edhe pse politeistët e urrejnë atë.”

[Klevis2000]

A ka nevoje islami per modernim nga propaganda ateisto- krishtere


Gjatë decenieve të fundit janë ofruar propozime të shumta reformatore, ndërsa shumë mjek shpirtëror janë orvatur ta gjejnë medikamentin përkatës për trupin e sëmurë të Islamit. Por, gjer më tani e tëra ka qenë e kotë, për shkak se të gjithë këta mjek të menqur - bile ata të cilët sot dëgjojnë - vazhdimisht kanë harruar, që së bashku me barërat e tyre, toniket dhe elikseret, t'ia përcaktojnë dijetën natyrore me të cilën është themeluar zhvillimi i hershëm i pacientit. Ajo dijetë, e vetmja të cilën trupi islam, qoftë i shëndoshë apo i sëmurë, mundet pozitivisht ta pranon dhe ta asimilon, është Sunneti i Pejgamberit tonë Muhammedit a.s. Sunneti është çelës për ta kuptuar përpjetëzën islame para katërmdhjetë shekujsh, e përse ky nuk do të ishte çelësi për ta kuptuar degjenerimin tonë të tanishëm? Të përmbajturit e Sunnetit, është sinonim për ekzistimin dhe progresin islam. Mospërfillja e Sunnetit, është sinonim për hedhje dhe shkatërrim islam. Sunneti është boshti çelikor i Shtëpisë së Islamit, e po e hiqët boshtin e ndonjë ndërtese, a mund të jeni të befasuar nëse ajo shembet, si kulla prej letrave të lojës?

Kjo e vërtetë e thjeshtë, të cilën e kanë pranuar gati njëzëri të gjithë njerëzit e ditur në historinë islame, siç e dimë mirë, sot është mjaft e jopopullarizuar nga arsyet e lidhura me rritjen e vazhdimshme të ndikimit të civilizimit perëndimor. Por megjithatë, ajo është e vërteta, e cila mund të na shpëtoj nga kaosi dhe turpi i shkatërrimit tonë.

Shprehja Sunnet, këtu përdoret në kuptimin e tij më të gjërë, me fjalë tjera, shembulli të cilin Pejgamberi a.s. na e ka lënë në qëndrimet, veprat dhe thëniet e veta. Jeta e tij e mrekullueshme, ka qenë ilustrim i gjallë dhe shpjegim i Kur'anit dhe ne nuk mund t’i bëjmë nderime më të madhe librit të Shenjtë sesa duke e pasuar atë, i cili ka qenë mjet i shpalljes së Tij11.

Kemi parë se një nga të arriturat kryesore të Islamit, ajo e cila e dallon prej të gjitha sistemeve tjera metafizike, është harmonia e plotë në mes aspekteve morale e materiale të jetës njerëzore. Ky ka qenë një nga arsyet pse islami në fillimin e vet ka pasur sukses aq triumfal kudo që është shfaq. Ai njerëzimit ia solli porosinë e re, se këtë botë nuk duhet urrejtur që të arrihet ahireti (bota e përjetshme). Kjo veçori e rëndësishme e Islamit shpjegon shkakun, përse Pejgamberi ynë në misionin e vet të udhëheqësit apostullor të njerëzimit, ka qenë aq thellë i preokupuar me jetën njerëzore në polaritetin e tij, si fenomeni shpirtëror e material. Prandaj, nuk tregohet të kuptuarit e thellë të islamit, nëse bëjmë dallim në mes të dispozitave, të cilat mirren thjesht me shfaqjet shpirtërore dhe të devocionit dhe atyre tjerave të cilat mirren me problemet e shoqërisë e jetës së përditshme. Pohimi, se duhet t’i pasojmë urdhërat, të cilat i takojnë grupit të parë, por jo edhe ato të grupit të dytë, është po aq i cekët dhe, sipas frymës së tij, po aq antiislam sikurse edhe ideja, se disa dispozita të përgjitshme të Kur'anit kanë qenë të dedikuara vetëm Arabëve të joarsimuar në kohën e shpalljes, e jo edhe zotërinjëve të rafinuar të shekullit të njëzet. Në rrënjen e kësaj thënjeje qëndron zhvleftësimi i çuditshëm i rolit të vërtetë të Pejgamberit a.s.

Pikërisht sikur që jeta e ndonjë muslimani duhet të jetë e drejtuar kah bashkëpunimi i plotë, e i parezervë ndërmjet Un-it të tij shpirtëror e atij trupor, poashtu edhe udhëheqja e Pejgamberit tonë përfshinë jetën si thelb të përbërë, tërësi të manifestimeve morale e praktike, individuale e sociale. Ky është kuptimi më i thellësishëm i Sunnetit. Kur'ani thotë:

"Për Zotin tënd jo, ata nuk janë besimtarë (o Pejgamber) derisa të mos zgjedhin ty për të gjykuar në atë konflikt mes tyre, e pastaj (pas gjykimit tënd) të mos ndiejnë pakënaqësi nga gjykimi yt dhe (derisa) të mos binden sinqerisht." (4:65)

"Thuaj (o Pejgamber): "Nëse e doni Allahun, atëherë pasomëni mua, që Allahu t'iu dojë e t'iu falë mëkatet tuaja; se Allahu është që fal shumë, mëshiron shumë!" Thuaj: "Bindjuni Allahut dhe të Dërguarit!" (3:31-32)

Pra, sipas kësaj, Sunneti i Pejgamberit është paralelisht me Kur'anin, burim i dytë i jurisprudencës islame. Në të vërtetë, Sunnetin duhet konsideruar si të vetmin shpjegim obligativ të mësimeve kur'anore, si mjet të vetëm për evitimin e keqkuptimeve e mospajtimeve të vazhdimshme të cilat kanë të bëjnë me komentimin dhe përshtatjen e zbatimit praktik. Shumë ajete të Kur'anit kanë kuptim alegorik dhe mund të kuptohen në mënyra të ndryshme. E pastaj, ka shumë çështje të rëndësisë praktike me të cilat Kur'ani nuk mirret eksplicitivisht. Fryma, e cila mbizotron në librin e Shenjtë padyshim, në çdo gjë është i uniformuar; por për të nxjerrur nga ai qëndrim praktik, të cilin duhet përvetësuar nuk është në çdo rast punë e lehtë. Gjithnjë derisa besojmë se ai Libër është Fjalë e Zotit, i përkryer sipas formës e kuptimit, i vetmi konkluzion logjik është se ai kurrë nuk ka qenë i dedikuar përdorimit pamvarsisht prej udhëheqjes personale të Pejgamberit, e cila është e përsonifikuar në sistemin e Sunnetit të tij; ndërsa arsyeja jonë na thotë, se asesi nuk do të mund të ketë shpjegues më të mirë të mësimeve Kur'anore sesa ai përmes, të cilit ato u janë shpallur njerëzimit.

Kështu arrijmë deri te çështja shumë e rëndësishme në aspektin e burimeve autentike, të cilat na e zbulojnë jetën e Pejgamberit dhe thëniet e tij. Burimet pra, janë hadithet, Traditat gojore të thënieve dhe veprimit të Pejgamberit, të cilat i kanë transmetuar as'habët e tij dhe të cilat i kanë mbledhur në mënyrë kritike në shekujt e parë të Islamit. Shumë muslimanë të sotëm, deklarojnë se do të ishin të gatshëm ta pasojnë Sunnetin sikur të ishin të bindur se do të mund të mbështeteshin në korpusin e haditheve, në të cilat ai bazohet. ثshtë bërë disi modë e këtyre ditëve, që në parim ta mohojmë autencitetin e shumicës së haditheve dhe sipas kësaj, tërë strukturën e Sunnetit.

A ekziston çfardo garance shkencore për qëndrim të tillë?A ekziston çfardo arsyetimi shkencorë për mospranimin e hadithit si burim i besueshëm i jurisprudencës islame?

Mund të pandehet se kundërshtarët e mendimit ortodoks kanë qenë në gjendje të shtrojnë vërtetë argumente bindëse, të cilat njëherë e përgjithmonë do ta kishin konstatuar jobesueshmërinë e Traditave të përshkruara Pejgamberit. Por kjo nuk na ka ndodhur. Krahas gjithë përpjekjeve që të vihet në dyshim autenciteti i hadithit si korpus, këta kritik bashkëkohës, si të lindjes ashtu edhe të perëndimit, nuk qenë në gjendje ta mbrojnë subjektivitetin e vet të pastër kritik, me rezultate të hulumtimit të vërtetë shkencor. Do të ishte shumë vështirë për ta bërë ate, pasiqë hartuesit e kolekconeve të ndryshme të hadithit, e veqanarisht Buhariu e Muslimi, kanë bërë krejt çka është në mundësinë njerëzore që autencitetin e çdo Tradite ta vëjnë në prova mjaft rigoroze, shumë më rigoroze nga ato, të cilat zakonisht i përdorin historianët perëndimor për çfardo dokumenti historik.

Larg do të tejkaloheshin kufijt e këtij libri, po u morrëm në detale me metodat skrupulloze me të cilat muhaddithinët e ndryshëm, njerëzit e ditur të përkushtuar hulumtimit të hadithit, kanë vërtetuar besueshmërinë e Traditës. Sa për synimin tonë do të mjaftonte të thuhet, se është zhvilluar shkencë komplete, qëllimi i vetëm i së cilës është hulumtimi i kuptimeve, formave dhe mënyrës së transmetimit të haditheve të Pejgamberit a.s. Dega historike e kësaj shkence ka arritur të vendos zingjirin e pandërprerë të biografive detale të të gjithë personave, të cilët ndonjëherë janë përmendur si transmetues të Traditës. Jetërat e atyre burrave dhe grave janë hulumtuar me themel nga çdo pikëpamje, dhe janë miratuar si të besueshëm vetëm ata persona, mënyra e jetës së të cilëve, si dhe mënyra e pranimit dhe përcjelljes së hadithit i përgjigjet në mënyrë të përkryer standardeve, të cilat i kanë vendosur muhaddithinët e mëdhenj dhe për të cilët është besuar se janë më rigorozët, të cilët mund të të përfytyrohen. Shkencëtarisht nuk është aspak e arsyeshme ta kundërshtojmë besueshmërinë e ndonjë burimi historik, përveç nëse jemi të gatshëm ta dëshmojmë se ai burim është i gjymtë. Nëse nuk mund të gjendet asnjë argument i arsyeshëm d.m.th. shkencor, kundër autencitetit të vet burimit, apo kundër njërit apo më shumë transmetuesve të tij të mëvonshëm dhe nëse, nga ana tjetër, nuk ekziston asnjë lajm tjetër konrtadiktor mbi lëndën e njejtë, atëherë jemi të obliguar ta pranojmë Traditën si të vërtetë.

Për shembull, po e zëmë se dikush është duke folur mbi luftërat Indiane të Mahmud Gandit dhe ju befas thuani: "Unë nuk besoj se Mahmudi ndonjëherë ka ardhur në Indi. Ajo është legjendë pa kurrfarë baze historike". اka do të ndodhte në rast të tillë? Menjëherë, ndonjë person i informuar mirë mbi historinë, do të përpiqej ta korigjon gabimin tuaj, duke cituar kronikat dhe jetëshkrimet e themeluara në raportet e bashkëkohësve të atij Sulltanit të famshëm si dëshmi definitive se Mahmudi ka qenë në Indi. Në atë rast ju do të duhej ta pranoni argumentin - apo do të konsideroheshit si i marrë, sepse pa ndonjë arsye të dukshme i mohoni faktet e forta. Nëse është kështu, atëherë duhet të pyetemi, përse kritikët tanë bashkëkohës nuk përdorin të njejtën qëllimmirësi logjike edhe në problemin e hadithit.

Baza e parë që ndonjë hadith të jetë i rrejshëm, do të ishte gënjeshtra e qëllimt e burimit të parë, as'habit përkatës, apo të njërit nga transmetuesit e mëvonshëm. Sa i përket as'habëve, mundësia e tillë mundet apriori të përjashtohet. Mjafton vetëm ndonjë shqyrtim në anën psikologjike të problemit që supozimet e tilla të dëbohen në sferën e fantazisë së pastër. Mbresa shumë e madhe të cilën e la përsonaliteti i Pejgamberit a.s. në ata burra dhe gra, është fakt i theksuar i historisë njerëzore, dhe, - për më tepër - ajo është dokumentuar jashtëzakonisht mirë në histori. A mund të mirret me mend që njerëzit, të cilët kanë qenë të gatshëm të sakrifikojnë jetërat e tyre dhe krejt çka posedojnë në thirrjen e Pejgamberit të Zotit, do të mundin të gënjejne me fjalët e veta qëllimisht?

A nuk ka thënë Pejgamberi a.s: "Kush qëllimisht gënjen në mua, do ta ketë vendin në zjarr"? (Sahihul - Buhari, Ebu Davudi, Tirmidhiu, Ibn Hanbeli).

Këtë as'habët e kanë ditur, ata në mënyrë implicite kanë besuar në fjalët e Pejgamberit, të cilën e kanë konsideruar përfaqësues të Zotit, e a është e besueshme, nga aspekti psikologjik, që ata s'kanë çarë kokën për këtë ndalesë shumë të qartë?

Në proceset gjyqësore kriminale, çështja e parë me të cilën ballafaqohet gjykatësi, është cui bono d.m.th. në dobi të kujt ka mund të kryhet krimi. Ky parim juridik mund të aplikohet edhe në problemin e hadithit. Me përjashtim të Traditave, të cilat drejt për së drejti kanë të bëjnë me statusin e individëve apo grupeve të caktuara, si dhe të atyre Traditave pa dyshim të rrejshme, e të refuzuara nga shumica e muhaddithëve - Traditave në lidhmëri me pretendimet e grupacioneve të ndryshme në shekullin e parë pas vdekjes së Pejgamberit, nuk do mund të ishte kurrfarë shkaku i "lavërdishëm" për cilindo individ që të falsifikoj thëniet e Pejgamberit a.s. Pikërisht duke vlerësuar drejt mundësinë që ndonjë hadith ka mund të jetë i shpikur nga disa shkaqe personale, dy autoritetet e shquara në mesin e muhaddithëve-Buhariu dhe Muslimi, në mënyrë rigoroze kanë përjashtuar nga koleksionet e veta të gjitha Traditat, të cilat kanë të bëjnë me politikën e grupacioneve. Ajo çka mbeti pas kësaj, ka qenë jashtë çdo dyshimi që të mund t'i ofronte përparësi personale kujtdo qoftë. Ka edhe një argument në të cilin autenciteti i ndonjë hadithi do të mund të kontestohej. Mund të mirret më mend se ka pasur as'hab i cili e ka dëgjuar nga goja e Pejgamberit, apo cilido nga transmetuesit e mëvonshëm, i cili edhe pse subjektivisht vërtetëdashës, ka bërë gabim për shkak të moskuptimit të fjalëve të Pejgamberit, apo lëshimit në të mbajturit përmendësh, apo pranë ndonjë shkaku tjetër psikologjik. Por argumenti i brendshëm, d.m.th. ai psikologjik flet kundër çfarëdo mundësie të madhe të gabimit të tillë, bile tek as'habët. Njerëzve, të cilët kanë jetuar me Pejgamberin, çdonjëra nga thëniet apo veprimet e tij, kanë qenë e rëndësisë së jashtëzakonshme, jo vetëm për shkak të joshjes së personalitetit të tij, e cila ka ndikuar në ta, por poashtu edhe për shkak të besimit të tyre të fortë, se Zoti me dëshirën e Tij ka caktuar që ata ta rregullojnë jetën e vet sipas këshillave dhe shembullit të Pejgamberit. Prandaj, ata nuk kanë mundur që thëniet e tij t’i marrin lehtazi (shkel e shko), por janë përpjekur t'i ruajnë në kujtesat e veta, madje edhe pranë çmimit të telasheve të mëdha personale. ثshtë transmetuar se as'habët, të cilët direkt kanë qenë të lidhur me te, kanë formuar grupe në të cilat kanë qenë nga dy, njëri nga të cilët gjithnjë është duhur të jetë në afërsi të Pejgamberit a.s., gjersa tjetri ka qenë i zënë me punë për fitimin e furnizimit apo me punë tjera; dhe krejt çka do të dëgjonin apo të shihnin te Mësuesi i tyre, ata ia përcjellin njëri-tjetrit: kaq kanë qenë ata të kujdesshëm që ndonjë thënie apo veprim i Pejgamberit a.s. të mos iu shpëtoj pa e kuptuar. Nuk është e besueshme që ata, pranë një qëndrimi të tillë, kanë mundur të jenë të pakujdesshëm në aspektin e deklarimit të saktë të ndonjë hadithi. E pastaj nëse ka qenë e mundur që qindra as'hab ta ruajnë në memorjen e tyre tekstin fjalë për fjalë të tërë Kur'anit, deri në detajet më të vogla drejtshkrimore, atëherë pa dyshim se atyre u ka qenë e mundshme dhe për ata që pasuan menjëherë pas tyre që të mbajnë thëniet e caktuara të Pejgamberit a.s. në kujtesën e tyre, e që asgjë të mos u shtojnë e as t’u mënjanojnë.

Aq më tepër, Tradicionalistët u përshkruajnë autencitet të plotë vetëm atyre haditheve të cilët janë të transmetuar në të njejtën formë përmes zingjirëve të ndryshëm, të pamvarur të transmetuesve. As kjo nuk është e tëra. Që ndonjë hadith të jetë sahih (i shëndosh), ai duhet të jetë në çdo shkallë të transmetimit, i vërtetuar me argument të pamvarur së paku nga dy transmetues, e sipas mundësisë edhe më shumë transmetues - ashtu që informata në asnjë shkallë të mos varet nga autoriteti i vetëm një individi. Kjo kërkesë për vërtetim është aq rigoroze sa që tek ndonjë hadith të transmetuar përmes tri "gjeneratave" të transmetuesve ndërmjet as'habit përkatës e përmbledhësit përfundimtar, kanë qenë të inkuadruar dhjetra apo më shumë transmetues të tillë, të shpërndarë përmes atyre tri "gjeneratave".

Pranë gjithë kësaj, asnjë musliman kurrë nuk ka besuar që Traditat e Pejgamberit kanë mundur të kenë autencitetin e pakontestueshëm të Kur'anit. Hulumtimi kritik i hadithit asnjëherë nuk ka pushuar. Fakti se ekzistojnë hadithe të shumta të rrejshme, asesi nuk i ka shpëtuar vëmendjes së muhaddithëve, siç supozojnë në mënyrë naive jomuslimanët, e madje edhe disa kritik muslimanë. Përkundrazi, shkenca kritike mbi hadithet ka lindur pikërisht për shkak të nevojës për t'i dalluar hadithet autentike nga ato të rrejshmet, madje edhe vet imamët Buhariu e Muslimi, të mos i përmendim Tradicionalistët më pak të njohur, janë prodhim i drejtpërdrejt i atij qëndrimi kritik. Prandaj, ekzistimi i haditheve të rrejshme nuk argumenton asgjë kundër sistemit të hadithit si tërësi - jo më tepër sesa që ndonjë tregim fantastik nga Netët arabe ( “Njëmijë e një net” ) mund të jetë konsideruar argument kundër autencitetit të cilitdo kumtim historik mbi periudhën përkatëse. Gjer më tani asnjë kritik nuk ka qenë në gjendje, që në mënyrë sistematike të dëshmoj se korpusi i hadithit,i konsideruar si autentik sipas standardeve të Tradicionalistëve të shquar, është i pasakt. Të refuzuarit e Traditave autentike, qoftë si tërësi apo pjesërisht, është thjesht çështje emocionale, dhe nuk ka arritur të themelohet si rezultat i hulumtimit objektiv, shkencor. Mirëpo, motivi pas qëndrimit të tillë, të kundërt në mesin e shumë muslimanëve të kohës sonë lehtë mund të gjendet. Ai motiv qëndron në pamundësinë e harmonizimit të mënyrës sonë të sotme, të degjeneruar të jetesës e të të menduarit me frymën e vërtetë të islamit, e cila reflektohet në Sunnetin e Pejgamberit tonë. Që t’i arsyetojnë mangësitë e veta personale, si dhe mangësitë e rrethinës së tyre, këta pseudokritik të hadithit përpiqen ta bëjnë të tepërt nevojën e pasimit të Sunnetit: sepse, nëse do të bëhej ajo, ata do të ishin në gjendje t'i komentojnë të gjitha mësimet kur'anore pikërisht ashtu si iu pëlqen - d.m.th., çdonjëri sipas prirjeve të veta personale dhe gjendjeve shpirtërore. Në atë mënyrë pozita e veçantë e islamit si kodeks moral e praktik, individual e shoqëror do të ishte shkatërruar plotësisht.

Këtyre ditëve, kur ndikimi i civilizimit perëndimor gjithnjë e më shumë ndjehet në vendet muslimane, i shtohet edhe një motiv qëndrimit negativ të të ashtuquajtur "intelegjencë muslimane" në këtë çështje. ثshtë e pamundur që të jetohet në përputhje me Sunnetin e Pejgamberit tonë e që në të njejtën kohë të pasohet mënyra e jetës perëndimore. Por shumica e muslimanëve nga gjenerata e sotme janë të gatshëm t’i admirohen çdo gjëje që është perëndimore, ta adhurojnë cilivizimin e huaj thjesht vetëm për shkak se është i huaj, i fuqishëm dhe materialisht impozante. Ky "perëndim" është shkaku më i fortë përse tradita e Pejgamberit tonë dhe paralelisht me të, tërë struktura e Sunnetit, sot është bërë aq jopopullarizuese. Sunneti është aq qartë në kundërshtim me idetë themelore në prapavijë të civilizimit perëndimor sa që ata, të cilët janë të fascinuar me të nuk shohin kurrfarë dalje tjetër nga ai gërshetim, përveç që Sunnetin ta shpallin irelevant dhe sipas kësaj, aspekt joobligues të islamit - pasi që "themelohet në Tradita jo të sigurta". Pas kësaj mbetet shumë lehtë për t'i devijuar mësimet kur'anore në atë mënyrë që të mund t'i përshtaten frymës së civlizimit perëndimor.

Thuajse, poashtu e rëndësishme si edhe formale , ashtu të themi "legale", arsyetimi i Sunnetit përmes vendosjes së besnikrisë historike të hadithit, është çështje e arsyetimit të brendshëm të tyre, shpirtëror. Pse të përmbajturit e Sunnetit do të duhej të konsiderohet aq i domosdoshëm, për jetesë në kuptim të vërtetë islam? A nuk ekziston asnjë rrugë tjetër deri te realiteti i islamit, përveç se përmes të përmbajturit të atij sistemi kolosal të aksioneve e traditave, urdhërave e ndalesave të nxjerrura nga shembulli jetësor i Pejgamberit? Padyshim, ai ishte më i madhi nga të gjithë njerëzit, por nevoja e imitimit të jetesë së tij në të gjitha aspektet e tij, a nuk është shkelje e lirisë individuale të personalitetit njerëzor? Vërejtja e kahmotshme, të cilën e parashtrojnë kritikët - armiqtë e islamit, thotë se obligimi i të pasuarit të përpikt të Sunnetit ka qenë njëra nga shkaqet kryesore të dekadencës së mëvonshme të botës islame, pasi që qëndrimi i tillë gjoja se, në mos më shumë, e ka cenuar lirinë e aksionit njerëzor dhe zhvillimin natyror të shoqërisë. Për ardhmërinë islame është nga rëndësia më e madhe se a jemi të aftë të ballafaqohemi me ato vërejtje apo jo. Qëndrimi jonë ndaj çështjeve të Sunnetit, do të përcakton qëndrmin tonë të ardhshëm ndaj islamit.

Ne jemi krenar, dhe atë me të drejtë, në faktin se islami, si religjion nuk themelohet në dogmatizmin mistik por gjithnjë është i hapur ndaj hulumtimit kritik të mendjes. Prandaj, ne kemi jo vetëm të drejtë të dimë se të përmbajturit e Sunnetit na është imponuar, por gjithashtu edhe ta kuptojmë arsyen e brendshme për imponimin e tij.

Islami e shpie njeriun kah unifikimi i të gjitha aspekteve të jetës së tij. Duke qenë se është mjet për arrtjen e atij qëllimi, ky religjion paraqet në vete tërësinë e koncepcioneve, të cilave asgjë nuk mund t’u shtohet dhe nga të cilat asgjë nuk mund të pakësohet. Në islam nuk ka vend për seklektizëm. Kudo që t'i njohim mësimet islame, se me të vërtetë i ka shpallur Kur'ani apo Pejgamberi a.s., ne duhet t'i pranojmë ato në mënyrë komplete; përndryshe ato e humbin vlerën e tyre. Të menduarit, se islami, meqenëse është fe e arsyes, i lë mësimet e veta të hapura selektimit individual, është moskuptim në themel - pretendim i mundësuar kuptimeve të gabuara e të popullarizuara të "racionalizmit". Ekziston jaz i gjërë - i kuptuar mjaft mirë në të gjitha filozofitë - në mes të arsyes dhe "racionalizmit" siç kuptohet sot zakonisht. Funksioni i mendjes, në raport me mësimet religjioze është përkujdesja që shpirtit njerëzor të mos i imponohet asgjë çka ai nuk mundet ta përballon lehtë, d.m.th. pa ndihmën e zhonglerive mentale. Sa i përket Islamit, mendja objektive gjithmonë ia ka dhënë besimin e vet të parezervë. Kjo nuk don të thotë se çdonjëri që vie në kontakt me Kur'anin patjetër do t'i pranon mësimet e tij; ajo është çështje e temperamentit, rrethit dhe në fund ndriqimit shpirtëror. Por sigurisht asnjë individ objektiv nuk do të mund të pohon se çkado në Kur'an është në kundërshtim me arsyen. Padyshim se, në te ka koncepte jashtë kufinjëve të tanishëm të përceptimit tonë;por asgjë çka e fyen apo cenon si të tillë intelektin njerëzor.

Siç pamë, roli i mendjes në çështjet religjioze, është në natyrën e ndonjë kontrolle - aparati regjistrues, i cili thotë ''po'' ose ''jo'' sipas situatës. Por, kjo nuk është plotësisht e vërtetë për të ashtuquajturin ''racionalizëm''. Ai nuk kënaqet vetëm me regjistrim e kontrollë, por hidhet në sferën e spekulimeve; ai nuk është receptiv e i paanshëm si mendja e pastër, por subjektiv e afshor deri në skajmëri. Mendja i di kufinjt e saj; por ''racionalizimi'' sipërfaqësor është i kundërt mendjes së shëndoshë, në të vënët e së drejtës vetes që ta përfshij botën dhe të gjitha sekretet e saj në rrethin e vet individual. Ai në çështjet religjioze madje mezi lejon mundësinë që gjërat e caktuara mund të jenë përkohësisht, apo përherë jasht të kuptuarit njerëzor; por në të njejtën kohë, mjaft është jologjike t'ia lejosh atë mundësi shkencës - e poashtu edhe vetvetes.

Mbivlerësimi i këtij lloji të racionalizmit joimagjinativ, është një nga shkaqet pse aq shumë muslimanë bashkëkohës refuzojnë t'i dorëzohen udhëheqjes së Pejgamberit. Por, sot nuk është i nevojshëm Kanti që të dëshmon se të përceptuarit njerëzor është ashpër i kufizuar në mundësitë vetanake. Mendja jonë nuk është e aftë, sipas vet natyrës së saj, që ta kuptoj idenë e totalitetit: ne, nga të gjitha gjërat, mund t'i kuptojmë vetëm detajet e tyre. Ne nuk dimë se çka d.m.th. pafundësia, apo amshueshmëria, ne madje nuk dimë as se çka është jeta. Në qështjet e relegjionit, e cila bazohet në themelet trascendentale, neve na duhet udhëheqësi, mendja e të cilit posedon diç më tepër se vetitë e rezonimit normal dhe racionalizimit subjektiv të përbashkët të gjithë neve; na duhet dikush që është i insipiruar - me një fjalë Pejgamber. Nëse besojmë se Kur'ani është Fjalë e Zotit dhe se Muhammedi a.s. ka qenë i Dërguar i Zotit, ne jo vetëm që jemi moralisht, por edhe intelektualisht në mënyrë implicite të obliguar ta pasojmë udhëheqjen e tij. Kjo nuk don të thotë se ne duhet ta përjashtojmë aftësinë e të rezonuarit tonë. Përkundrazi, ne duhet ta përdorim atë aftësi, si mundemi e dimë më së miri; ne duhet t'i zbulojmë kuptimet e mbrendshme dhe qëllimet e urdhëresave, të cilat na i ka transmetuar Pejgamberi a.s. Por sido qoftë - pa marrë parasysh se a jemi në gjendje t’i kuptojmë qëllimet e tyre përfundimtare apo jo - ne duhet t'i nënshtrohemi urdhëresave. Këtë do të dëshiroja ta ilustroj me shembullin e ndonjë ushtari, të cilit gjenerali i tij i ka urdhëruar që të përqëndrohet në ndonjë pozitë strategjike. Ushtari i mirë do ta ndjekë e do ta kryen menjëherë urdhërin. Nëse është në gjendje, që në ndërkohë derisa e zbaton urdhërin, t'ia shpjegon vetes qëllimin strategjik përfundimtar, të cilin gjenerali e ka pasur parasysh, aq më mirë për te dhe karijerën e tij; por nëse qëllimi më i thellë, i cili qëndron prapa urdhërit të gjeneralit nuk i zbulohet menjëherë, ai megjithatë nuk është i autorizuar që të heq dorë apo që madje ta refuzoj zbatimin e tij. Ne muslimanët mbështetemi në atë se Pejgamberi jonë është urdhëruesi më i mirë të cilin njerëzimi ndonjëherë e ka pasur. Ne, natyrisht besojmë, se ai e ka ditur sferën e religjionit si në aspektet e tia shpirtërore ashtu edhe në aspektet e tia shoqërore shumë më mirë sesa që do të mundin ndonjëherë ne. Duke na përcaktuar të bëjmë këtë apo ta braktisim atë, ai gjithmonë i ka pasur parasysh disa qëllime ''strategjike'', për të cilat ka menduar se janë të domosdoshme për të mirën shpirtërore e shoqërore të njeriut. Ndonjëherë ai qëllim qartë kuptohet, e ndonjëherë është pak a shumë e fshehur nga syri i jo ushtruar i individit mesatar; ndonjëherë mund ta kuptojmë qëllimin më të thellë të urdhërit të Pejgamberit, e ndonjëherë vetëm qëllimin e tij të drejtpërdrejtë. اfarëdo rasti qoftë, ne jemi të obliguar t'i pasojmë urdhëresat e Pejgamberit a.s. në qoftë se autenciteti i tyre dhe konteksti i tyre plotësisht është vërtetuar.12 Asgjë tjetër nuk është esenciale. Natyrisht ka urdhëresa të Pejgamberit, të cilat qartë janë të rëndësisë më të madhe dhe ato tjerat, të cilat janë më pak të rëndësishme, e që prandaj duhet t'i japim përparësi atyre më të rëndësishmeve mbi tjerat. Por kurrë nuk kemi të drejtë të mos i përfillim cilindo nga ato për shkak se neve na duket e ''parëndësishme'' sepse në Kur'an është thënë për Pejgamberin:

''Ai nuk flet nga hamendja e tij.'' (53:3)

D.m.th. ai nuk flet vetëm kur ia behë nevoja objektive, e ai atë e bënë për shkak se Zoti ashtu e ka inspiruar. Nga ky shkak, ne jemi të obliguar ta pasojmë Sunnetin e Pejgamberit në frymë e në formë, nëse dëshirojmë t'i jemi besnik islamit. Ne nuk e konsiderojmë ideologjinë e tij, si një rrugë në mesin e tjerave, por si rrugë të vetme; ndërsa njeriu, i cili na e transmetoi atë idelogji, nuk është vetëm prijës në mesin e prijësave tjerë, por prijësi i vetëm. Të pasuarit e tij në çdo gjë që ai urdhëron do të thotë ta pasosh islamin; ta braktisësh Sunnetin e tij don të thotë ta braktisësh realitetin islam.

[forum126]

Qafir, sa per vrasjen te gjithe jemi te nje mendimi qe eshte gabim. Dhe analiza e kesaj vrasjeje nuk te con ty te besh pyejtje nese islami duhet permiresuar duke mbrojtur te drejtat e grave.

Islami ja ka dhene te drejtat grave (te gjitha) qe ne ditet e para kur u shpall.

Europa per c'fare ka nevoje eshte te denoje shpifesit apo ata qe nxisin percarje ne popull e sidomos si nje person si ky Van Gogu. (edhe vrasesi i Van Gogut duhet denuar) Ai ka qene nje njeri qe vetem shfrynte per percarje. Sot gazetaret denohen vetem per ndonje lajm te rreme.

Van Gogu me perpara e kishte filluar punen duke shfryre e fyer cifutet. Pastaj filloi mbi muslimanet. Edhe ne shtyp nga ai degjoje vetem sharje qe nuk duhet te dalin nga goja e nje te "kulturuari". Edhe Shekulli kishte nje shkrim per te. Ai ishte bere si nje femije i prape por me moshe te madhe. Ai dinte te fyente edhe personalisht. Nqs do te vinte dikush sot dhe do te fyente nje shqiptar, ai shqiptari ka per borxh ta vrasi. Ne te vrasim vetem pse me shikove shtrembert.

[forum126]

Sa per nevojen e islamit per iluminizmin europian lexoje njehere ate shkrimin lart te Klevis200.

Nqs do te kthehesh perseri tek rasti i Van Gogut atehere po te them se eshte denuar si akt nga te gjithe muslimanet e Hollandes. Pra eshte akt personal.

Sa per Hollanden: do te ishte me me vend te analizoje dhunen e Hollandes si shtet ne vendet e Afrikes deri ne shek 20.

Per tu permiresuar kane nevoje ata qe diskutojne nese gruaja ka shpirt apo jo!

[Ryder]

S'ka njeri nga ju qe thot qe ka vende myslimane qe kane nevoje per reforma gjigande ne lidhje me te drejtat e njeriut, lirine e fjales, dhe pershtatjes me kohen e?

Civilizimi Islamik ka pas kulmet e tij ne ato kohe kur ka promovuar tolerancen. (Spanje, Jeruzalem, Konstandinopoje etj)
Nji nga arsyet e shumta pse ky civilizim u rrezua ishte se refuzoi t'i pershtatej kohes e ti adoptohej ndryshimeve.
Nga Kalifati arab te Turqit, Mogulet ne Indi, Safavidet ne Iran, etj, nji pas nji u "ngurtesuan" ne kohe.
Sa e shendetshme esht qe nje pjese e botes te fiksohet ne nje pike ne kohe e te refuzoje perparimin?

Ne Arabine Saudite kur familja mbreterore filloi te grumbullonte pasuri nga nafta dhe te ndertonte qytete moderne, kishte nje pjese te madhe regresive klerikesh qe protestonin ndaj ndryshimeve "djallezore", si shkollimi i femrave apo futja e transmetimit televiziv, derisa ndodhen demonstrata popullore ku u vra njeri nga princat dhe u hodh poshte kulla e televizionit.

Ata qe jan myslimane ketu, megjithmen do thoja qe nji vale e re mendimi reformator islam do ishte shum me pozitiv sesa mbrojtja 100% e sistemeve te tanishme.

[forum126]

Ryder, me gjithe rrespektin,
desha te them se shume gjera qe ke permendur me lart nuk jane te verteta.

Cilet jane ata klerike qe paskan kundershtuar zhvillimin?

Sa per kete: kjo eshte nje ide qe ploteson ate perrallen e lajmeve te ores 8 te darkes. Nuk eshte e vertete se paskan kundershtuar kleriket zhvillimin. Ketu nuk mund te sjellesh emra.

Por pervec kesaj cilin zhvillim paskan kundershtuar? SHKOLLIMIN E VAJZAVE? Nuk ka klerike ne islam qe dilka kunder shkollimit te vajzave. Ata kleriket jo vetem qe nuk jane kundra por marrin edhe mesim nga keto vajza ne ato fusha per te cilat ato mund te jene kompetente. Kleriket muslimane kane marre mesim edhe ne fusha fetare nga vajzat, grate. Nga grate ka shume qe u kane dhene diplomen ne fusha te ndryshme, ne Kuran e hadith, dijetareve me te degjuar muslimane. Pra nuk ka klerike muslimane qe kundershtojne shkollimin e vajzave.

Sa per televizionet une nuk di c'te them. Di qe nuk jane kundra televizionit. Por ama a mund te me tregosh se cilit televizioni i paskan rrezuar antenen?

Tek ne ne Shqiperi ju vodhen antenat TV Shijakut dhe kjo nuk besoj se u be per arsye se jane shqiptaret kundra televizionit.

Nqs ketu nuk gjen ndonje lidhje atehere po te permend te gjitha kanalet televizive private ne shqiperi qe jane bere per tjua hedhur antenat poshte per arsye te atyre filmave qe i japin ne 8 te darkes.

[Ryder]

Sa per ato qe thash me siper (shkollimin e femrave dhe televizionin) lexo icik nga jeta e mbretit Faisal Al Saud (A.Saudite nga fillimet e viteve 60)...ca reformash beri, si u vra nipi i tij dhe si vdiq vete mbreti.
Nqs gjen gje, hajde m'thuj qe kisha te drejte, do me beje nder.

Sa per tjerat...
Lejohen Partite politike ne Arabine Saudite?
Lejohen sindikatat ne Arabine Saudite?
Lejohen organizata te pavarura per mbrojtjen e te drejtave te njeriut?

Pse u doka te kultivohet feja ne keto kondita diktatoriale?

Mir qe ankohemi per keq-trajtimin e te burgosurve ne Guantanamo Bay, po ke mendu nejher per te burgosurit dhe te egzekutuarit ne Arabi Saudite me qellim "luften ndaj terrorizmit" nga vete shteti per t'i dale ne krah Amerikes?

Je dakort ti personalisht per perdorimin e tortures si mjet ligjor denimi?

[forum126]

[QUOTE=Ryder]Sa per ato qe thash me siper (shkollimin e femrave dhe televizionin) lexo icik nga jeta e mbretit Faisal Al Saud (A.Saudite nga fillimet e viteve 60)...ca reformash beri, si u vra nipi i tij dhe si vdiq vete mbreti.
Nqs gjen gje, hajde m'thuj qe kisha te drejte, do me beje nder. [QUOTE]

Sa per tjerat...
Lejohen Partite politike ne Arabine Saudite?
Lejohen sindikatat ne Arabine Saudite?
Lejohen organizata te pavarura per mbrojtjen e te drejtave te njeriut?

Pse u doka te kultivohet feja ne keto kondita diktatoriale?

Mir qe ankohemi per keq-trajtimin e te burgosurve ne Guantanamo Bay, po ke mendu nejher per te burgosurit dhe te egzekutuarit ne Arabi Saudite me qellim "luften ndaj terrorizmit" nga vete shteti per t'i dale ne krah Amerikes?

Je dakort ti personalisht per perdorimin e tortures si mjet ligjor denimi?

Ndoshta mund te gjej ndonje informacion por kam frike se mos merr shume kohe. Po ti nqs e di a mund te na e thuash?



Ti e di pergjigjen e ketyre pyejtjeve?
Te gjithe e dime se atje eshte mbreteri. Por une di se ka edhe parlamentin ku merren vendimet. Dhe mbreti nuk eshte sovrani i vetem ne marrjen e vendimeve. Per marredheniet e jashtme qe ata kane nuk e di si e kane sistemin e keshilltareve. Pse u quaka diktatoriale? Te qenurit mbreteri qenka diktatoriale?




Une nuk jam dakort per perdorimin e dhunes si mjet denimi.
Problemi eshte se ne Guantanamo, qe nuk na ngelet neve per diskutim, jane njerez pa faj. Jane ajo pjese e civileve qe mbeten gjalle pas masakrave te robve te cilet u mbajten me jave ne vagona te mbyllur. (nuk dua te zgjatem shume por po deshe mund te shkruaj se c'fare ndodhi me keta vagona)

Por ama po u kap terrorristi per mendimin tim ai e meriton te vritet. Nqs ka vrare te vritet. Qofte kjo ne Shqiperi (qe po se vrau shteti e vret familja), qofte ne Arabi Saudite qofte ne Amerike (keto po i vrasin, nuk po i lene ne fakt, e kam fjalen per denimin kapital ne amerike).

Por ama prape, mua po me duket me pikepyejtje: Cilet paska kapur dhe keqtrajtuar Arabia per arsye terrorizmi? Dhe ke ka egzekutuar Arabia per terrorizem. Nqs ka denuar qofte edhe nje vrases une i them "te lumte" qofte amerikes, qofte Arabise.

[Ryder]

Ja, se me nxorre pune, se m'the qe thash "te paverteta" dhe e nenvizove bile...

Faisal chose the middle ground not merely in a spirit of compromise to assuage the two forces but because he earnestly believed that the correct religious orientation would mitigate the adverse effects of modernization. For example, in 1965 the first Saudi television broadcasts offended some Saudis. One of Faisal's nephews went so far as to lead an assault on one of the new studios and was later killed in a shoot-out with the police. Such a family tragedy did not, however, cause Faisal to withdraw his support for the television project.

Under Faisal's reign a massive educational program was initiated. Expenditures for education increased to an annual level of approximately 10 percent of the budget. Vocational training centers and institutes of higher education were built in addition to the more than 125 elementary and secondary schools built annually. Women's demands, increasingly vocalized, led to the establishment of elementary schools for girls. These were placed under religious control to pacify the many who were opposed to education for women.